Hidrografia e Shqiperise

1. 1
PUNE ME PROJEKT
HIDROGRAFIA E
SHQIPERISE

2. 2
OBJEKTIVAT
 Te evidentojme pasurine ujore te vendit tone dhe rendesine qe ka ne aspektin ekonomik dhe natyror.
 Te analizojme te gjithe faktoret qe kane percaktuar pasurine ujore te vendit tone.
 Te analizojme menyren dhe shkallen e mbrojtjes se pasurise ujore nga komuniteti dhe
 legjislacioni shteteror.
 Te percaktojme rruget e duhura per miremenaxhimin e ketyre pasurive ujore ( duke dale qendrimi individual I nxenesit si
qytetar).
 Te vleresojme perspektiven qe I ofron vendit tone kjo pasuri ujore.

3. 3
3
Hidrografiaeshqiperise
3
Pozita gjeografike ne brigjet e detit Adriatik dhe Jon, kushtet klimatike, relievi I thyer, kryesisht kodrinoro-malor,
perhapja e madhe e shkembinjve te pershkrueshem nga uji, veprimtaria e njeriut, kane kushtezuar pasurite e
medha ujore dhe shumellojshmerite e tyre : dete, liqene, lumenj, perrenj, burime ujore. Keshtu per shkak te
vecorive morfologjike Shqiperia eshte shume e pasur me lumenj. Me shume se 152 lumenj dhe perrenj, formojne
perfundimisht 8 lumenj te medhenj. Vendi yne eshte teper I pasur edhe me liqene. Ndodhen 247 liqene natyrore
dhe mbi 800 artificiale. Sipas gjenezes liqenet natyrore ndahen ne: liqene tektonike, tektoniko-karstike,
akullnajore, karstike, bregdetare. Gjithashtu laget edhe nga 2 dete: Adriatik dhe Jon.

4. 4
4
lumenjte
4

5. 5
Lumenjte kryesore rrjedhin nga juglindja drejt veriperendimit. Permbajtja minerale e ujerave eshte pergjithesisht e ulet.
Gati gjithe lumenjte shkarkojne ujerat ne detin Adriatik, ne nje zone prej rreth 150 km.
lumi drin
Lumi Drin eshte lumi me i gjate i trojeve shqiptare. Ai derdhet ne detin
Adriatik. Drini formohet afer qyetit te Kukesit me bashkimin e dy
degeve kryesore te tij: Drinit te Bardhe dhe Drinit te Zi. Drini ka prurje
ujore prej 340 m3/sek, i dyti per nga kapaciteti pas Bunes. Per shkak te
liqeneve artificiale te krijuar , si ai I Fierzes, Komanit e Vaut te Dejes
nje pjese e Drinit eshte bere i lundrueshem. Drini I Zi (150 km) buron
nga liqeni I Ohrit ne qytetin e Struges. Pershkon nje reliev mjaft te thyer
ku formohen ngushtime e zgjerime, madje gryka te ngushta. Drini I
Bardhe (134 km) buron nga malet e Rusolise (Kosove) dhe pershkon
rrafshin e Dukagjinit. Drini ka ende rezerva hidroenergjetike te
pashfrytezuara. Perdoret edhe per ujitje.

6. 6
6
Lumi buna
Lumi Buna (44 km) eshte I vetmi lum fushor, I lundrueshem ne rrjedhjen
e poshtme me barka te vogla . Buron nga liqeni I Shkodres. Shtrati I tij,
me dredhime te shumta, e ka ndryshuar shpesh drejtimin. Ka prurje
mesatare vjetore 670 m3/sek. Radhitet ne lumenjte me te medhenj te
Mesdheut Verior. Perdoret per ujitje dhe peshkim. Ndonëse Buna është
lum tipik fushor, i karakterizuar si pjesërisht i lundrueshëm, ai
grumbullon ujra nga një territor i theksuar malor. Lartësia mesatare e
këtij pellgu të përgjithshëm është 909 m mbi nivelin e detit. Nga Ana e
Malit derdhen në Bunë një numër i madh përrenjsh, më i gjati i të cilëve
është Përroi i Millës me gjatësi 25 km dhe pas tij Përroi i Megjureçit me
gjatësi 21,6 km. Në Bunë derdhen edhe ujrat e Liqenit të Shasit, në Mal
të Zi, nëpërmjet Vijës së Shengjergjit. Fushat e Bregut të Bunës
karakterizohen nga rijë klimë mesdhetare fushore, me reshje 1600-1800
mm në vit dhe me temperaturë mesatare të ajrit 16-18 gradë C, me
ekstremin minimal absolut 0 °C deri në -4 °C. Buna është i vetmi lum i
Shqipërisë me deltë natyrore të vërtetë. Në deltën e tij ndodhet ishulli
Ada, i cili e ndan lumin në dy degë derdhëse për ne det. Ada dhe dega e
djathtë i përkasin Malit të Zi. Ishulli Franc Jozef dhe ishulli pa emër të
cilët ndodhen fare pranë Adës, i përkasin Shqipërisë. Lumi Buna
fillimisht merr ujë nga Liqeni i Shkodrës, i cili fumizohet kryesisht
nga Lumi Moraça që ndodhet në Mal të Zi, e me një degë të tij të
quajtur Lumi i Cemit, në Shqipëri.

7. 7
Lumi Mat (115 km), me prurje
mesatare 83 m3/ sek, buron
nga mali i Kaptines dhe hyn ne
gropen e Matit. Dege kryesore
e tij eshte lumi I Fanit, i
perbere nga Fani i Madh dhe
Fani I Vogel.
Lumi valbona
Valbona (50 km) eshte nje nga
lumenjte me te rrembyeshem
ne Alpet Shqiptare veriore.
Buron nga malet e rrethit te
Malesise se Madhe afer fshatit
Rragam. Derdhet ne liqenin e
Komanit.
Lumi seman
Semani (281 km) formohet nga
bashkimi I Devollit me Osumin
ne afersi te Kucoves. Devolli
(196 km) buron nga Morava
ndersa Osumi (161 km) buron
nga Malesia e Vithkuqit.
Lumi mat

8. 8
Lumi shkumbin
Shkumbini (181 km), me prurje mesatare
vjetore 61 m3/sek, buron nga mali I
Valamares. Pjesa e siperme dhe e
mesme rrjedhin ne reliev malor. Ne
rrejedhjen e poshtme merr karakter
fushor. Nga ky lume marrin uje disa
kanale te medha ujitese.
Lumi vjosa
Vjosa (272 km) eshte lumi me I madh
ne jug te vendit. Buron nga malet e
Pindit ( Greqi). Ne vendin tone
pershkron nje lugine qe zgjerohet dhe
ngushtohet ne disa sektore. Deget me
te medha jane lumi Drino dhe lumi I
Shushices.

9. 9
9
9
detet

10. 10
Detiadriatik
Ky det, 850 km I gjate, 203 km I gjere dhe deri ne 1590 m I thelle, shtrihet
midis Gadishullit Ballkanik dhe Apenin, ndersa kanali I Otrantos (72 km) e
lidh ate me detin Jon. Ne brigjet shqiptare ky det eshte I ceket. Ka
tejdukshmeri te ujerave dhe bote te gjalle te pasur.
Bregu shqiptar I Adriatikut, rreth 230 km I gjate, ne pergjithesi eshte I ulet, I
tipit grumbullues, me plazhe, delta, laguna, keneta, mocale. Vetem ne disa
sektore te tij brigjet jane te larta. Ne pergjithesi bregu perparon drejt detit.
Dallohen plazhi I Velipojes, Durresit, Divjakes, Vlores etj., ku pushojne mijera
turiste. Kohet e fundit po gerryhen me shpejtesi disa plazhe ( i Patokut,
Semanit). Kjo gerryerje e plazheve eshte dukuri boterore dhe lidhet me
ndryshimin e grykederdhjes se lumenjve, me pakesimin e prurjes se ngurte,
si rrjedhim i ndertimit te ujembajtesve ne shtreterit e tyre; me ngritjen e
nivelit te oqeanit boteror, si rrjedhim I efektit “serre” etj.
Kenetat, mocaler, lagunat dhe deltat e ketij bregdeti kane bote te gjalle te
pasur. Ne kete bregdet jane disa gjire ( i Drinit, Rodonit, Durresit, Vlores), ku
ndodhen edhe portet me te rendesishme te vendit ( i Durresit, Vlores,
Shengjinit).

11. 11
Detijon
Shtrihet midis pjeses jugore te Gadishullit Ballkanik dhe Apenin. Eshte deti
me I thelle I Mesdheut (5121 m). Ne brigje, valet e tij detare arrijne 3-3.5 m
lartesi. Ka kripesi te madhe (39%) dhe tejdukshmeri te theksuar te ujit me
ngjyre te kalter te mbyllur.
Bregu shqiptar I Jonit shtrihet nga gadishulli I Karaburunit, deri ne kepin e
Stillos. Pergjate tij ngrihen kryesisht male, ndaj eshte kryesisht I larte dhe
shkembor. Ne brigjet e tyre ka plazhe ( Borsh, Qeparo) dhe ligatina (Butrint –
gykederdhja e lumit te Pavles). Malet, plazhet zallore dhe brigjet e larta
formojne Rivieren Shqiptare. Pamja terheqese, burimet e pastra, shkelqimi I
diellit, ujerat e kaltra e te pastra, qe lagin brigjet e saj, jane disa nga vlerat e
medha turistike te Rivieres Shqiptare.
Detet Adriatik e Jon dhe brigjet e tyre kane rendesi te madhe gjeografike e
ekonomike. Ato ndikojne ne zbutjen e klimes; ne ujerat e tyre zihet nje sasi e
madhe peshku; ne ceketinat nxirret kripa; ndersa ne plazhe zhvillohet turizmi.
Nepermjet tyre behet lidhja me vendet e tjera te botes.

12. 12
12
12
liqenet

13. 13
Liqeni I ohrit
Eshte liqeni me I thelle ne Ballkan ( thellesia mes. 145 m, max.
295 m, ndersa nga siperfaqja (363 km2) ze vendin e dyte. 111
km2 te tij jane ne Shqiperi. Prej tij del lumi I Drinit te Zi.
Dallohet per pasterti dhe tejdukshmeri te madhe. Liqeni I
Ohrit ka bote te pasur dhe te shumellojshme shtazore,
sidomos peshq te cilesise se larte ( korani). Gjallesat e
shumta relikte dhe endemike e bejne ate “muze” te fosileve te
gjalla dhe I japin liqenit vlera te medha ekologjike. Rendesi te
madhe turistike kane : Pogradeci, Tushemishti, Driloni etj. Per
vlerat e medha ekologjike u shpall trashegimi boterore.
Liqeni I shkodres
Liqeni I Shkodres (368 km2), me origjine tektoniko-
karstike, eshte liqeni me I madh ne Ballkan. 149 km2 te tij
jane ne Shqiperi. Eshte I ceket ( thellesia mes. 7 m dhe
max. 44 m. Ketu derdhet lumi I Moraces, disa perrenj dhe
shume burime karstike (Syri I Sheganit). Prej tij del lumi I
Bunes. Ujerat e tij kane tejdukshmeri te vogel, jane te
ngrohta te ngopura me oksigjen. Ka rendesi turistike. Per
mbrojtjen e vlerae te tij u shpall rezervat natyror I
menaxhuar.

14. 14
LiqeniIprespes
Liqeni I Prespes me origjine tektoniko-karstike, perbehet nga Prespa e Madhe
(285 km2) dhe Prespa e Vogel (44 km2). Vetem 49 km2 te siperfaqes liqenore
perfshihen ne Shqiperi. Thellesia mesatare arrin 18 m dhe maksimalja 54 m. ne
kete liqen derdhen disa perrenj. Prej tij uji drenon ne rruge nentokesore drejt
liqenit te Ohrit. Ujerat kane tejdukshmeri te vogel. Liqeni e territory rreth tij jane
shpallur park kombetar nderkufitar, me vlera ekologjike, turistike, per peshkim
etj.

15. 15
REALIZOI:
ERJONAHAKA
Faleminderit!