โปสเตอร์เรื่อง "ค่าใช้จ่ายที่ประหยัดได้จากการให้ข้อมูลขนาดยาที่เหมาะสมในผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตบกพร่อง" นำเสนอที่การประชุมวิชาการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ด้านการพัฒนาระบบบริการ จังหวัดชลบุรี ประจำปี ๒๕๕๘

1. ค่าใ๡้จ่ายที่ประหยัดได้จากการให้ข้อมูลขนาดยา
ที่เหมาะสมในผู้ป่วยที่มีการทํางานของไตบกพร่อง
รชานนท์ หิรัญวงษ์, ภ.บ. (บริบาลเภ๤ัชกรรม) กลุ่มงานเภ๤ัชกรรม โรงพยาบาลบางละมุง
ความ๤ําคัญและที่มาของปัญหา
งา นให้ข้อมูลขนาดยาที่เหมาะสมในผู้ป่วยที่มีการทํางานของไตบกพร่องกับแพทย์ได้มีการดําเนินงานมาตั้งแต่ปี 2554 โดยหลังจากการดําเนิน
งานได้มีการประเมินผลงานพบว่ามีผู้ป่วยได้รับขนาดยาที่เหมาะสมกับการทํางานของไตเพิ่มขึ้น และมีความปลอดภัยจากการใ๡้ยาเพิ่มมากขึ้น แต่
เนื่องจากงานนี้ต้องใ๡้เภ๤ัชกรปฏิบัติงานถึง 4 ๡ั่วโมงต่อวัน เพื่อให้เกิดความเหมาะสมในการบริหารอัตรากําลังของเภ๤ัชกร จึงจําเป็นต้องมีการ
ประเมินความคุ้มค่าในแง่ของค่าใ๡้จ่ายที่ประหยัดได้จากการปฏิบัติงาน
วัตถุประสงค์
เพื่อ๣ึกษาถึงมูลค่ายาที่ประหยัดได้ และค่าใ๡้จ่ายที่ประหยัดได้จากการป้องกันการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใ๡้ยา โดยการให้ข้อมูล
ขนาดยาที่เหมาะสมในผู้ป่วยที่มีการทํางานของไตบกพร่องโดยเภ๤ัชกร
วิธีดําเนินการวิจัย
เป็นการ๣ึกษาแบบพรรณนา แบบกลุ่มเดียวและวัดครั้งเดียว เก็บข้อมูลแบบไปข้างหน้า ในผู้ป่วยอายุ 35 ปีขึ้นไป ที่นอนรักษาตัวในโรงพยาบาล
บางละมุง ที่มีการทํางานของไตบกพร่อง มีค่าการ๡ําระครีเอตินินน้อยกว่า 60 มิลลิลิตร/นาที ในระหว่างวันที่ 1 กรกฎาคม ถึง 31 ตุลาคม 2557
และได้รับยาที่ติดตามจํานวน 21 รายการ คือ Gentamicin, Amikacin, Amoxicillin/Clavulanate, Cefazolin, Cefotaxime,
Ceftazidime, Ciprofloxacin, Clarithromycin, Colistin, Ertapenem, Fosfomycin, Levofloxacin, Meropenem,
Piperacillin/Tazobactam, Stavudine, Tenofovir, Vancomycin, Zidovudine, Allopurinol, Enoxaparin และ Ranitidine
ขั้นตอนการดําเนินการ
ติดตามการ๤ั่งใ๡้ยาและประเมินการทํางานของไต ให้ข้อมูลขนาดยาที่เหมาะสมกับการทํางานของไตและติดตามผล
คํานวณมูลค่ายาที่ประหยัดได้ และค่าใ๡้จ่ายที่ประหยัดได้จากการป้องกันการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใ๡้ยาระหว่างที่นอนโรงพยาบาล
มูลค่ายาที่ประหยัดได้ = มูลค่ายาต่อวันก่อนปรับขนาด – มูลค่ายาต่อวันหลังปรับขนาด คูณด้วยจํานวนวันที่ใ๡้ยาหลังปรับขนาดจนหยุดยาหรือผู้ป่วยถูกจําหน่าย
ออกจากโรงพยาบาล (ถ้าเป็นการหยุดยาจะคูณด้วยจํานวนวัน 2 วัน โดยคิดว่าถ้าไม่มีการปรึกษาแพทย์เพื่อหยุดยา แพทย์จะ๤ั่งหยุดยาเองภายใน 2 วัน)
เ๡่น ปรึกษาแพทย์เพื่อปรับขนาดยา Amoxicillin/Clavulanate injection จาก 1.2 G IV q 8 hr เป็น 1.2 G IV q 12 hr และใ๡้ยาต่ออีก 7 วัน ค่าใ๡้จ่าย
ด้านยาที่ประหยัดได้จะเท่ากับ [(28.25 x 3) - 28.25 x 2] x 7 = 28.25 x 7 = 197.75 บาท
ค่าใ๡้จ่ายที่ประหยัดได้จากการป้องกันการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใ๡้ยาระหว่างที่นอนโรงพยาบาล คํานวณโดยนําจํานวนครั้งที่แพทย์ปรับขนาดยาหลังการให้ข้อมูลขนาดยา คูณ
ด้วยความน่าจะเป็นที่จะเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใ๡้ยาในกรณีที่ไม่มีการปรับขนาดยาที่เหมาะสมในผู้ป่วยที่มีการทํางานของไตบกพร่อง คือ 0.4 จากนั้นจึงนําค่าที่ได้มาคูณกับค่าใ๡้
จ่ายที่ต้องใ๡้ในการรักษาอาการไม่พึงประสงค์จากการใ๡้ยาระหว่างที่นอนโรงพยาบาล คือ 1,869.50 บาท
ผลการวิจัย
เพศ
30%
70%
ชาย หญิง
อายุ (ปี)
8%
27%
65%
35 - 50 51 - 65 > 65
ค่าการทํางานของไต (มิลลิลิตร/นาที)
28%
56%
16%
30 - 59 15 - 29 < 15
ค่าใ๡้จ่ายที่ประหยัดได้รวม
66,076.14 บาท
(1,001.15 บาท/ครั้ง)
ผู้ป่วยจํานวน 106 ราย มีการ๤ั่งใ๡้ยาที่ต้องทําการปรับขนาดให้เหมาะสมกับการทํางานของไตจํานวน 127 ครั้ง เภ๤ัชกรได้ทําการให้ข้อมูล
ขนาดยาที่เหมาะสมกับการทํางานของไตของผู้ป่วยต่อแพทย์จํานวน 74 ครั้ง โดยแพทย์นําข้อมูลไปปรับขนาดยาจํานวน 66 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ
89 คิดเป็นมูลค่ายาที่ประหยัดได้ 16,721.34 บาท และคิดเป็นค่าใ๡้จ่ายที่ประหยัดได้จากการป้องกันการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใ๡้ยา
ระหว่างที่นอนโรงพยาบาล 49,354.80 บาท
1. พัชริยา โทนหงษา. Drug safety and IT [อินเทอร์เน็ต]. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2556 [วันที่อ้างถึง 1 ตุลาคม 2556]. ที่มา http://com.md.kku.ac.th/it/images/HAForum/presents/DrugSafety.pdf
2. Saokaew S, Maphanta S, Thangsomboon P. Impact of pharmacist’s interventions on cost of drug therapy in intensive care unit. Pharmacy Practice (Internet) 2009 Apr-Jun;7(2):81-87.
3. วรรณวสาข์ ธนาเสริมสวย. ผลของเภ๤ัชกรในการปรับขนาดยาในผู้ป่วยที่มีภาวะไตบกพร่อง ณ หอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลรามาธิบดี [วิทยานิพนธ์เภ๤ัชศาสตร์บัณฑิต].กรุงเทพฯ:มหาวิทยาลัยมหิดล;2549.
4. วินัดดา ชุตินารา, เสวภา ทองสอดแสง, ศรินธร ขันธหัตถ์. การติดตามและปรับขนาดยาปฏิ๡ีวนะในผู้ป่วยที่มีการทํางานของไตบกพร่องที่นอนรักษาตัวในโรงพยาบาล. วารสารเภ๤ัชกรรมโรงพยาบาล 2555; 22(2): 96 - 105.
5. พิมพ์ชนก ขันแก้วหล้า, อัญชลี เพิ่มสุวรรณ. ต้นทุนทางตรงของอาการไมพึงประสงค์จากการใ๡้ยาของผู้ป่วยในหออายุรกรรมหญิง [วิทยานิพนธ์เภ๤ัชศาสตร์บัณฑิต].เ๡ียงใหม่:มหาวิทยาลัยเ๡ียงใหม่; 2549.
เอกสารอ้างอิง
ค่าใ๡้จ่ายที่ประหยัดได้ในยาที่๡่วยประหยัดค่าใ๡้จ่ายได้มากที่สุด 5 อันดับแรก