Plani i veprimit për mbrojtjen e të drejtave të fëmijës është hartuar nga Njësia për të Drejtat e Fëmijës (NJDF) pranë qarkut Kukës në partneritet dhe bashkëpunim me shoqatën ALB-AID dhe me mbështetjen e UNICEF. Qarku i Kukësit është një ndër qarqet e para që ka pilotuar një sërë projektesh që në fokusin e tyre kanë pasur përmirësimin e respektimit të drejtave të fëmijëve. Kështu që nga viti 2006 e në vazhdim ka pasur një dokument shumë të rëndësishëm me ndikim në politikat për fëmijët dhe zbatimin e të drejtave të tyre siç është: Strategjia dhe Plani rajonal i veprimit për fëmijët. Kjo strategji ishte ndër dokumentet e para të hartuara direkt pas publikimit të Strategjisë Kombëtare për Fëmijët dhe Planit Kombëtar të Veprimit.....

1. Plani
Rajonal i veprimit
për mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve,
Qarku Kukës
Plani i veprimit për mbrojtjen e të drejtave të fëmijës është hartuar nga Njësia për të
Drejtat e Fëmijës (NJDF) pranë qarkut Kukës në partneritet dhe bashkëpunim me
shoqatën ALB-AID dhe me mbështetjen e UNICEF.
Hartuesit (grupi i punës) e planit të veprimit për mbrojtjen e të drejtave të fëmijve: Jonuz
Kola, Mexhit Hajdari, Gentian Palushi.
Kukës, Qershor 2013
Këshilli i Qarkut Kukes
1

2. FALENDERIME
Plani i Veprimit për Fëmijët u përgatit si një nismë e përbashkët e NJDF, Qarkut Kukës,
UNICEF Shqipëri dhe shoqatës ALB-AID.
Mirënjohje e veçantë i takon përfaqësuesve të administratës publike lokale dhe personave
të kontaktit në Drejtorinë e Shërbimit Social Shtetëror, Drejtorinë Arsimore Rajonale dhe
Zyrat Arsimore Has dhe Tropojë, Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë Qarkut Kukës,
Drejtorinë e Shëndetit Publik, Drejtorinë e Spitalit Kukës, Zyrës së Statistikave pranë
qarkut Kukës, Bashkitë e Kukësit, Krumës dhe Tropojës, në të cilat funksionojnë Njësitë
për Mbrojtjen e fëmijëve, për informacionin e përcjellë pranë Njësisë për të drejtat e
fëmijës.
Falënderime të veçanta për grupin e ekspertëve të udhëhequr nga Jonuz Kola dhe të
përbërë nga Mexhit Hajdari dhe Gentian Palushi, të cilët grumbulluan, përpunuan dhe
analizuan informacionin duke mundësuar përgatitjen e plotë të këtij raporti.
Falënderime dhe për përfaqësuesit e zyrave të Observatorit dhe Njësisë për të Drejtat e
Fëmijës Kukës, si dhe përfaqësues të shoqërisë civile për angazhimin dhe kontributin dhe
komentet që kanë dhënë në publikimin e raportit të progresit.
Së fundi, falënderime të veçanta për mbështetjen e vlefshme të siguruar nga Arlinda
Ymeraj, përgjegjëse për politikat sociale dhe Eliana Paravani, asistente programi në
UNICEF, të cilat mundësuan përgatitjen e këtij plani veprimi.
2

3. LISTA E SHKURTIMEVE
ALB-AID
KQK
KM
SHSSH
DAR
ZA
ISHP
KDF
MASH
MD
NJDF
NJMF
AK
NJQV
OJF
PAK
PNUD
PKV
PLV
QN
SHSSH
SKF
UNICEF
VKM
Shoqata Shqiptare e Asistencës për Integrim dhe Zhvillim Demokratik
Këshilli i Qarkut Kukës
Këshilli i Ministrave
Shërbimi Social Shtetëror
Drejtoria Arsimore Rajonale
Zyra Arsimore
Instituti i Shëndetit Publik
Konventa për të Drejtat e Fëmijëve
Ministria e Arsimit dhe Shkencës
Ministria e Drejtësisë
Njësia për të Drejtat e Fëmijës
Njësia për Mbrojtjen e Fëmijës
Aftësi e Kufizuar
Njësi të Qeverisjes Vendore
Organizata Jo Fitimprurëse
Persona me Aftësi të Kufizuar
Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim
Plani Kombëtar i Veprimit
Plani Lokal i Veprimit
Qeveria e Nxënësve
Shërbimi Social Shtetëror
Strategjia Kombëtare për Fëmijët
Fondi i Kombeve të Bashkuara për Fëmijët
Vendim i Këshillit të Ministrave
3

4. PËRMBAJTJA
Falënderime…………………………………….............................................3
Lista e shkurtimeve.........................................................................................4
Përmbledhje ekzekutive...................................................................................5
Hyrje…………………………………………………………………………7
Metodologjia dhe qëllimet e planit të veprimit................................................7
Analiza e gjendjes aktuale...............................................................................9
Kapitulli I: E drejta e fëmijëve për arsim......................................................11
Kapitulli II: E drejta e mbrojtjes shoqërore dhe pjesëmarrjes.......................13
Kapitulli III: E drejta e mbijetesës dhe e kujdesit shëndetësor......................15
Plani Rajonal i Veprimit për të Drejtat e Fëmijës 2013-2020.......................18
4

5. 1. Përmbledhje ekzekutive
Qarku i Kukësit është një ndër qarqet e para që ka pilotuar një sërë projektesh që në
fokusin e tyre kanë pasur përmirësimin e respektimit të drejtave të fëmijëve. Kështu që
nga viti 2006 e në vazhdim ka pasur një dokument shumë të rëndësishëm me ndikim në
politikat për fëmijët dhe zbatimin e të drejtave të tyre siç është: Strategjia dhe Plani
rajonal i veprimit për fëmijët. Kjo strategji ishte ndër dokumentet e para të hartuara
direkt pas publikimit të Strategjisë Kombëtare për Fëmijët dhe Planit Kombëtar të
Veprimit.
Menjëherë pas hartimit të Planit të Veprimit, është ngritur Njësia për Monitorimin e të
Drejtave të Fëmijëve brenda Qarkut Kukës, e cila është pajisur me mjete dhe logjistikë
nga Unicef. Kjo zyre ka raportuar periodikisht për gjendjen e zbatimit te Strategjisë dhe
Planit te Veprimit dhe situatën e të drejtave të fëmijëve në qark.
Për shkak të ndryshimeve politike pas zgjedhjeve vendore të vitit 2007 Strategjia
Rajonale dhe Plani i Veprimit nuk u promovuan sa duhet dhe pak u bë e njohur nga
strukturat shtetërore dhe pushteti vendor. Zyra nuk është promovuar si duhet për shkak
edhe te lëvizjeve te shpeshta në administratë. Ndërkohe mungesa e ligjit është shoqëruar
me mungesë planifikimi fondesh gjë e cila ka vështirësuar punën e njësisë gjatë 5 vjeçarit të kaluar. Duke i paraprirë edhe miratimit të ligjit për mbrojtjen e të drejtave të
fëmijëve qarku Kukës sërish piloton projektin për Zyrën për Mbrojtjen e Fëmijëve
(ZMDF) në Bashkinë Kukës e cila është ngritur brenda strukturës administrative të
shërbimeve sociale të bashkisë Kukës në vitin 2007 si projekt pilot i financuar nga
UNICEF, mbi bazën e te cilës është shtrire ne qarqet tjera te Shqipërisë. Në vitin 2009 me
mbështetjen e UNICEF ajo është ri-dimensionuar në Njësinë për mbrojtjen e fëmijës dhe
familjes. Kjo për faktin se gjatë punës në terren ka rezultuar që familja ka rol shume të
madh për edukimin e fëmijëve dhe nuk mund të trajtohet e shkëputur. Një pjesë e
problemeve të fëmijëve rrjedhin nga paqëndrueshmëria e familjeve, dhuna që gjenerohet
në familje si rezultat i varfërisë dhe mungese se burimeve për mbajtjen e familjes.
Ne vlerësojmë që periudha kohore 6 vjeçare ka shënuar ndryshime të ndjeshme
pozitive në çështjet e plotësimit të kuadrit ligjor në favor të zbatimit më të mirë të
drejtave të fëmijëve. Po kështu gjatë kësaj periudhe ka pasur disa nisma institucionale
dhe strukturore në zbatim të drejtave të fëmijëve në përgjithësi në Qarkun e Kukësit dhe
në njësi vendore të veçanta. Në qershor të vitit 2012 këshilli i qarkut Kukës në
bashkëpunim me shoqatën ALB-AID publikoi edhe raportin e progresit për këtë strategji i
cili është miratuar në mbledhjen e Këshillit të Qarkut me datë 12.02.2012.
Që nga viti 2010 dhe në vazhdim KQK ka marrë një sërë masash për zbatimin e ligjit 10
347. Kështu në janar të vitit 2011 NJDF-ja është bërë pjesë e Drejtorisë së Shërbimeve
Sociale pranë qarkut. Gjithashtu në bashkëpunim me shoqërinë civile dhe specifikisht me
shoqatën ALB-AID janë organizuar disa aktivitete në kuadër të ngritjes së kapaciteteve
dhe ndërgjegjësimit të njësive vendore për ngritjen e NJMF-ve.
Vetë fakti se ky plan veprimi do ti bashkëngjitet Strategjisë së Zhvillimit Rajonal tregon
angazhimin e këshillit të qarkut për përmbushjen e detyrimeve të përcaktuara në Planin e
Veprimit 2012-2015 të ministrisë së punës.
Përmbushja e objektivave që dalin nga Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit nuk do të
ishte e mundur nëse ato do të zbatoheshin vetëm në nivel qendror. Pushteti lokal është
shumë afër me komunitetin dhe problemeve të tij. Detyrimet që lindin nga decentralizimi
5

6. i shërbimeve sociale në Shqipëri, e angazhojnë pushtetin lokal për hartimin e politikave
që kanë në qendër përmirësimin e ofrimit të shërbimeve për fëmijët.
Njësitë e qeverisjes vendore edhe pse me mungesë kapacitetesh dhe fondesh po përpiqen
gjithmonë dhe më shumë për krijimin e strukturave përkatëse në zbatim të ligjit të ri për
mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve.
Duke qenë një zonë kufitare qarku Kukës ka qenë në qendër të projekteve të
njëpasnjëshme dhe thirrjeve për projekt propozime jo vetëm në fushën e zhvillimit turistik
apo ekonomik por edhe në fokusin e përmirësimit të drejtave të fëmijës.
Shoqata ALB-AID ka zbatuar një sërë projektesh që nga viti 2005 dhe në vazhdim me
fokus përmirësimin e respektimit të drejtave të fëmijëve. Me asistencën e kësaj të fundit
janë ngritur NJDF-ja pranë qarkut në vitin 2006, ZMF-ja pranë bashkisë në vitin 2007 dhe
është hartuar edhe Strategjia Rajonale për të Drejtat e Fëmijëve në vitin 2006.
Projekti TACSO me qendër në Tiranë ka organizuar disa sesione ndërgjegjësimi me
shoqërinë civile për thirrjen e fundit për projekt propozime e cila fokusohet tek
promovimi i mbrojtjes së të drejtave të njeriut.
Shoqata “Partnerë për Fëmijë” ka publikuar planet e veprimit shërbimet sociale për 5
komuna të rrethit të Tropojës. Kjo shoqatë gjithashtu po zbaton projektin "Ndihma për
Fëmijët me Aftësi të Kufizuara në qytetin e Kukësit". Ky projekt ka si qëllim
përmirësimin e të mësuarit për fëmijët me aftësi të kufizuara rritja e ndërgjegjësimit tyre
komunitetit më të gjerë në lidhje me nevojën për pjesëmarrjen dhe përfshirjen sociale të
çdo fëmije. Një nga objektivat e këtij projekti është: Për të përmirësuar cilësinë dhe sasinë
e didaktike dhe materialeve mësimore në kuadër të Qendrës Ditore për Fëmijët me Aftësi
të Kufizuara. Në kuadër të këtij projekti është ngritur edhe nën-komisioni për fëmijët me
aftësi të kufizuara dhe është në procesin përfundimtar të përgatitjes së Planit Strategjik
për Fëmijët me Aftësi të Kufizuara.
Shoqata për Mbështetjen e Zhvillimit të zonave Malore ka mbështetur 6 njësi vendore të
rrethit Kukës për hartimin e Planeve Afatshkurtër të Zhvillimit.
Të gjitha këto iniciativa kanë bërë që të kemi një përmirësim të ndjeshëm në realizimin e
të drejtave të fëmijëve. Qarku Kukës gjithashtu do të vazhdojë të rrijë i angazhuar për
përmbushjen e objektivave të vendosur në kuadër të zbatimit të konventave
ndërkombëtare, strategjive kombëtare dhe lokale duke fuqizuar më tej strukturat lokale
dhe do t’i jap NJDF-së një rol më të madh për monitorimin e politikave në shkallë Qarku.
6

7. 1. Hyrje
Qarku i Kukësit shtrihet në verilindje të Shqipërisë dhe ka në
përbërjen e tij 27 njësi vendore nga të cilat 24 komuna dhe 3
bashki. Qendra administrative, politike, ekonomike dhe
kulturore e qarkut është qyteti i Kukësi. Rajoni ka një popullsi
prej 107,911 1 banorësh të shpërndarë në 3 bashki dhe 24
komuna. Popullsia për vitin 2012 në qarkun e Kukësit ishte 107.
756, ndërsa sipas censusit të vitit 2011 numri i popullsisë është
83,276 banorë.
Që nga viti 1990, popullata përjetoi një rënie dramatike (rreth
30%), edhe pse kjo prirje negative është zvogëluar në periudhën
2006-2010. Dy tendencat të rëndësishme kanë qenë të pranishme
në ketë qark: shpopullimi i përgjithshëm i ndjekur nga migrimet
ndër-rajonale nga zonat rurale në qendrat urbane. Aktualisht
popullsia urbane përbën 34.2% 2 të popullsisë totale të qarkut
krahasuar me 32.8% në vitin 2006. Kukësi ka një popullsi
relativisht të re. Tendencat e tre grup moshave kanë qenë pak a
shumë të qëndrueshme që nga viti 2006.
Tab 1: Tabela e popullsisë
Nr
Emërtimi
Pop. Gjithsej
%
Meshkuj
Femra
Nr. familjeve
1
Rrethi Kukës
58,964
54.64%
29,101
29,863
13,471
2
Rrethi Has
20,966
19.43%
10,150
10,816
4,896
3
Rrethi
Tropojë
27,981
25.93%
14,151
13,830
8,094
4
Qarku Kukës
107,911
100.00%
53,402
54,509
26,461
Rrethi Kukës ka 58,964 banorë (sipas të dhënave të vitit 2012), një sipërfaqe prej 939
km² dhe qendër administrative Kukësin.
Rrethi i Hasit ka 20,966 banorë (sipas të dhënave të vitit 2012), një sipërfaqe prej 374
km² dhe kryeqendër Krumën.
Rrethi i Tropojës ka 27,981 banorë (sipas të dhënave të vitit 2012), një sipërfaqe prej
1,043 km² dhe kryeqendër qytetin Bajram Curri
2. Metodologjia
Përgatitja e këtij Plani Veprimi është bërë me përfshirjen e të gjithë aktorëve në nivel
lokal të cilët punojnë për të drejtat e fëmijëve dhe që kanë qenë të përfshirë në zbatimin e
Strategjive të ndryshme kombëtare. Kanë marrë pjesë përfaqësues nga bashkitë, komunat
dhe institucionet e arsimit, shëndetësisë, shërbimit sociale, punësimit, policisë, NJMFF
dhe shoqatat lokale nën drejtimin e Njësisë për të drejtave të fëmijëve pranë Këshillit të
Qarkut Kukës.
Procesi i hartimit të planit të veprimit është koordinuar nga Shoqata “ALB-AID” Kukës,
me mbështetjen financiare të UNICEF-it në Shqipëri. Një ndihmë të madhe ka dhënë
1
2
Drejtoria e përgjithshme e gjendjes civile
Strategjija e Zhvillimit Rajonal Kukës
7

8. Observatori për fëmijët, Zyra Kukës për mbledhjen e informacionin dhe të dhënave të
këtij raporti.
Për hartimin teknik të planit u aktivizua grup lokal i ekspertëve për fëmijët i cili ngriti
grupin e punës në bashkëpunim me shoqatën ALB-AID dhe NjDF-në pranë Qarkut. Grupi
i punës ka organizuar takime dhe diskutime me specialistë të institucioneve publike,
përgjegjës për zbatimin e politikave të kujdesit shëndetësor, arsimor dhe të mbrojtjes
sociale. U organizuan 2 takime me grupe me fokus të caktuar mësuesit në arsim, me
institucionet e kujdesit shëndetësor dhe me shoqërinë civile lokale të cilët diskutuan dhe
komentuan për të gjitha çështjet e paraqitura.
Hartimi i këtij Plani Veprimi është bërë në bashkëpunim me të gjithë aktorët që punojnë
në nivel vendor për të drejtat e fëmijëve dhe përfaqësojnë institucione të lidhura me të
drejtat e fëmijëve si arsimi, shëndetësia, mbrojtja sociale dhe shoqëria civile. Ai është
miratuar nga këshilli i Qarkut.
Metodologjia e hartimit të këtij plani veprimi konsiston në :
 Analizën e situatës së të drejtave të fëmijëve në Kukës
 Analizën e politikave, dokumenteve, strategjive dhe vlerësimeve bashkëkohore
mbi fëmijët dhe të drejtat e tyre
 Analizën e Planit kombëtar të veprimit për fëmijët.
 Organizimin e tryezave të rrumbullakëta për diskutimin e problemeve të fëmijëve
me pjesëmarrje të institucioneve kryesore të qarkut përfshi edhe shoqërinë civile
që ka për objekt të punës së vet fëmijët
 Përpunimin e të dhënave të mbledhura nga grupi i specialistëve
 Përgatitjen e planit konkret rajonal
 Hartimin e kuadrit të përgjithshëm për mbrojtjen e fëmijëve në Kukës
 Miratimin e Planit të veprimit në Këshillin e Qarkut Kukës
 Promovimi e planit të veprimit me të gjithë aktorët e Qarkut Kukës
3. Plani i veprimit, qëllimi dhe objektivat e tij.
duke pasur parasysh se kanë kaluar më shumë se 6 vjet nga koha e hartimit të “Strategjisë
dhe Planit Rajonal i Veprimit për Fëmijët” për Qarkun e Kukësit, periudhë gjatë të cilës
kanë ndodhur ndryshime dhe ka pasur zhvillime në drejtim të përsosjes së legjislacionit
për shtresat në nevoje e në veçanti për fëmijët, dhe duke pasur parasysh publikimin e
raportit për këtë strategji, është e domosdoshme që të hartohet një plan i ri veprimi për
të përcaktuar objektivat për ndërhyrjet në të ardhmen
Vizioni: Krijimi e kushteve të përshtatshme për mirërritjen dhe edukimin e fëmijëve
duke përmirwsuar respektimin e të drejtave të tyre
Qëllimi:
1. Hartimi i Planit Rajonal të Veprimit të Qarkut Kukës për fëmijët synon të
paraqesë problemet aktuale të fëmijëve në këtë rajon dhe të përqendrohet në zbatimin
e rekomandimeve të dala nga Raporti i Progresit 2012.
2. Gjithashtu ky plan veprimi ka si qëllim ngritjen dhe fuqizimin e mekanizmave
përkatës për monitorimin e zbatimit të strategjive dhe planeve kombëtare për fëmijët.
Objektivat:
 Identifikimi dhe adresimi përmes ndërhyrjeve të çështjeve më kritike në nivel
lokal me qëllim hartimin e rekomandimeve për përmirësime në politikat lokale që
8

9. lidhen me të drejtat e fëmijëve në të ardhmen; përmirësimin e shërbimeve për fëmijët
etje.
 Ngritja e kapaciteteve institucionale të Qarkut Kukës në përputhje me ligjin e ri
10347 për mbrojtjen e të drejtave të fëmijëve
 Monitorimi e realizimit të të drejtave të fëmijëve në kuadrin e planit kombëtar të
veprimit për fëmijë
 Planifikimi i detyrave konkrete për mbrojtjen e fëmijëve, konkretizimi i Planit
kombëtar në nivel qarku.
 Sigurimi i mundësive të barabarta dhe përmirësimi i kushteve të jetesës së
fëmijëve
 Ndryshimi i qëndrimit për fëmijët me aftësi të kufizuara duke u ofruar më shumë
shërbime dhe përgatita e planit strategjik
 Të përmirësohet sistemi arsimor për tu bërë i aftë për ti siguruar fëmijëve një
arsim gjithëpërfshirës
 Të përmirësohet infrastruktura për fëmijët duhet të përmirësohet mbi bazë e
nevojave lokale dhe standardeve kombëtare duke marra parasysh edhe grupet në
nevoje si PAK.
 Pranë NJMF-së në qark duhet të ngrihet një mekanizëm akreditimi për shoqatat që
ofrojnë shërbime për fëmijët të cilat duhet të raportojnë për projektet e zbatuara,
shumat, përfituesit dhe rezultat. Shoqatat nga rajonet tjera që operojnë në qarkun e
Kukësit duhet patjetër që zbatuesit e projekteve t’i përzgjedhin nga komuniteti lokal
ku zbatohet projekti.
 Të hartohen masa të veçanta lokale nga institucionet përgjegjëse për të luftuar
punën e detyruar sidomos në fshatra si dhe për te adresuar dhe gjitha format e
shfrytëzimit të fëmijëve, fenomen shumë shqetësues në qarkun e Kukësit që cenon të
gjitha të drejtat e fëmijës (mbijetesë, zhvillim, mbrojtje dhe pjesëmarrje).
 Të mbështetet me fonde të buxhetit të shtetit, veprimtaria e qeverive të nxënësve.
Fondet të përdoren për krijimin e gazetës rajonale për fëmije, për realizimin e
fletëpalosjeve apo aktiviteteve të tjera ndërgjegjësuese.
4. Analiza e gjendjes aktuale:
Sipas Zyrës se Shërbimit Social Kukës qarku Kukës numëron 26,461 familje nga te cilat
12,555 trajtohen me ndihmë ekonomike ose 47,5 % të cilat kanë përfituar 546.299.000
lekë në vit në formën e ndihmës ekonomike 3 .
Tab 2: Tabela e ndihmës ekonomike ne 4 vite
Vitet
a
2009
2010
2011
2012
Ndihma
ekonomike
(ne 000 leke)
b
530,800
571,000
584,500
546,299
Nr i
familjeve
përfituese
c
11,360
12,718
12,269
12,555
Numri i
personave ne
këto familje
d=c*4.2
47,712
53,416
51,530
52,731
Numri i
fëmijëve ne
këto familje
e=c*2.2
24,992
27,980
26,992
27,621
Buxheti për
fëmijët (ne
000 leke
f=(b/d)*e
278,038
299,095
306,167
286,156
Vërehet një rritje e numrit të familjeve të futura në skemën e ndihmës ekonomike me 2.3
% ndërsa fondi i përgjithshëm është ulur me 6.5 %. Duke analizuar shifrat e mësipërme
rezulton se kemi një përkeqësim të situatës ekonomike e cila ndikon drejtpërdrejt në
3
Burimi: Zyra e Shërbimi Social Shtetëror Kukës
9

10. keqësimin e respektimit të të drejtave të fëmijëve të qarkut Kukës duke i përjashtuar këto
fëmijë që jetojnë në këto familje nga shërbimet bazë si arsimi, kujdesia shëndetësore,
mbrojtja sociale etj. Numri i familjeve me fëmijë të moshës deri 18 vjeç që mbështeten
me ndihmë ekonomike është 10396, ndërsa numri i familjeve me fëmijë të moshës 0-18
vjeç, me kryefamiljare gra që mbështeten me ndihmë ekonomike sipas është 931. dhe
numri i fëmijëve të moshës 6-15 vjeç që vazhdojnë arsimin e detyruar dhe jetojnë në
familje që trajtohen me ndihmë ekonomike është 12620. Siç është përmendur më sipër
qarku Kukës numëron 31,969 fëmijë dhe duke
Në qarkun e Kukësit mbizotërojnë moshat e reja. Fëmijët e moshës 0-18 vjeç përbëjnë
31,5 % të popullsisë së përgjithshme të qarkut. Nga 12555 familje që përfitojnë ndihmë
ekonomike 10377 kanë në përbërje të tyre fëmijë.
Sipas të dhënave nga Drejtoria Rajonale e Punësimit ne fund te vitit 2012 kemi këto të
dhëna për të papunët:
Tab 3: Tabela e te papunëve ne qarkun Kukës
Nr Rrethi
M
F
Total
2886
2619
5505
1 Kukës
412
482
894
2 Has
1084
1151
2235
3 Tropoje
4382
4252
8634
4 Total
Në fakt kjo shifër nuk paraqet realitetin, pasi mënyra e përllogaritjes e përdorur përfshinë
vetëm personat e vetë deklaruar si të papunë. Shifrat për papunësinë i përkasin vetëm
qytetin pasi popullsia rurale që zotëron një pronë cilësohet si e punësuar. Reformat e
ndërmarra nga qeveria gjatë periudhës 2007-2012 nuk kanë sjellë ndryshimet e pritshme
ekonomike. Nuk ka reduktim të numrit te familjeve që përfitojnë ndihme ekonomike,
përkundrazi ka rritje të lehtë. Karakteristikë tipike është lulëzimi i kazinove, bingove dhe
euro-lotove. Në fund të vitit 2012 janë shtuar me 340 % lojërat e fatit vetëm në qytetin e
Kukësit. Ne Kukës ne vitin 2006 kishte 10 pika të lojërave të fatit, tani numërohen 34
vetëm në qytetin e Kukësit. Ky fenomen është shtrirë në mbarë qarkun. Të gjitha pikat e
lojërave të fatit nuk zbatojnë ligjin për moslejimin e fëmijëve nën 18 dhe nuk afishojnë
tabela për fëmijët. I njëjti problem po shtrihet tashmë edhe nëpër fshatra dhe frekuentohen
nga fëmijët.
Një tjetër fenomen shqetësues i shfaqur së fundmi është edhe rritja e numrit të nxënësve
të shkollave të mesme kryesisht të qytetit që përdorin lëndë narkotike. Edhe pse akoma
nuk ka një vlerësim të situatës shifrat janë të frikshme. Mësuesit pohojnë se ky fenomen
po bëhet gjithnjë më shqetësues si për procesin mësimor edukativ ashtu edhe për
shëndetin e nxënësve.
4.1. Ndërhyrjet
Ndryshime pozitive janë shënuar në infrastrukturën e arsimit, shëndetësisë dhe të
mbrojtjes sociale. Në periudhën kohore nga viti 2011 e deri tani edhe në politikat për
fëmijët kanë ndodhur ndryshime të rëndësishme që kanë pasur si objektiv përmirësimin e
kushteve të jetës, shkollës, mirë-rritjen e tyre etj.
Ndjehet një frymë e re në përgjithësi nëpër institucione për marrjen në konsideratë të
problemeve të fëmijëve. Në institucionet e ndryshme shtetërore ka filluar të paktën të
diskutohet për problemet e fëmijëve. Kjo tregon rritjen e shkallës së ndërgjegjësimit të
institucioneve vendore në drejtim të njohjes së të drejtave të fëmijëve.
10

11. Ne vitin 2011 Njësia për të Drejtat e Fëmijëve është futur ne Strukturën e Këshillit Qarkut
sipas ligjit Nr 10347 pranë Drejtorisë se Shërbimeve Rajonale. Në Bashkinë Kukës ne
vitin 2008 është ngritur Njësia për Mbrojtjen e Fëmijës dhe Familjes. Ne vitin 2011 ne
Bajram Curri është ngritur shërbimi për fëmijët me aftësi të kufizuara dhe familjet e tyre.
Po kështu edhe Komuna Surroj, Bashkia Krumë, Komuna Bicaj, Komuna Fierzë në fillim
të këtij viti kanë nxjerre vendimet përkatëse për ngritjen e zyrave për mbrojtjen e
fëmijëve sipas ligjit 10347.
4.2. Çështje te tjera
Trafikimi në drejtim të Kosovës është zëruar në vitin 2011 si rezultat edhe i
ndërgjegjësimit dhe punë së strukturave të policisë përshirë bashkëpunimin me policinë e
Kosovës, por fëmijë rom të ardhur nga rrethet tjera kryesisht Krujë dhe Fier, çdo pranverë
stacionohen me familjet e tyre në Kukës dhe përdoren nga familjarët e tyre për të lypur në
rrugët e Kosovës gjatë ditës kurse në darkë kthehen përsëri në Kukës. Komisioni
Evropian ka hapur një thirrje për projekt propozime për shoqërinë civile për ndërmarrjen
e iniciativave me fokus përmirësimin e të drejtave të komunitetit romë. Në këtë kuadër
janë organizuar në Kukës një sërë sesionesh ndërgjegjësimi për format e aplikimit.
Shërbimet sociale me gjithë tentativat për reformim ngelen të përqendruara në bashkinë
Kukës përveç disa nismave të shoqatës Partnerët për fëmijë e cila ka ngritur një zyrë në
rrethin e Tropojës që ofron shërbime në bashkinë Bajram Curri për fëmijët me aftësi të
kufizuar dhe familjen. Pas miratimit të ligjit 10347 në vitin 2010 është punuar
jashtëzakonisht shumë në drejtim të njohjes dhe mbrojtjes së të drejtave të fëmijëve si nga
shoqata të ndryshme ashtu edhe nga pushteti lokal. Gjithashtu një rol të veçantë ka luajtur
edhe Njësia për të Drejtat e Fëmijës pranë qarkut Kukës.
Një shtytje të veçante në drejtim të përmirësimit të respektimit të drejtave të fëmijëve ka
dhënë edhe ngritja e observatorit për të drejtat e fëmijëve. Ai tashmë është bërë një faktor
i rëndësishëm në duart e shoqërisë civile për monitorimin e respektimit të të drejtave të
fëmijëve e për përmirësimin e shërbimeve ndaj tyre. Gjithashtu modelet e pilotuara me
sukses në qarkun Kukës për fëmijët janë përgjithësuar e përhapur në të gjithë qarqet e
Shqipërisë.
Fenomeni i ndërhyrjeve për të ngritur notën apo edhe për të mundësuar kalimin nga një
klasë në tjetrën me anë të diktimit nga drejtoritë e shkollave apo edhe nga persona të
ndryshëm ka shqetësuar së tepërmi kolektivat pedagogjik të shkollave pasi ndërhyrjet
variojnë që nga rangje drejtuese deri edhe tek familjarët e mësuesve. Madje prindër te
pandërgjegjshëm kërkojnë me çdo kusht nota te pa-merituara për fëmijët e tyre duke
përdorur forma të ndryshme që nga ryshfeti deri tek kërcënimet.
1. E drejta e fëmijëve për arsim:
Për periudhën në shqyrtim, gjendja e të drejtave të fëmijëve në qarkun e Kukësit ka
përmirësime të dukshme. Në nivel qarku janë zbatuar një sërë projektesh, që e kanë
renditur Kukësin ndër prodhuesit e modeleve që po zbatohen në nivel kombëtar: Projektet
për zbutjen e braktisjes së fshehtë, që u vijnë në ndihmë fëmijëve me vështirësi në të
nxënë janë zbatuar me sukses, si nga DAR Kukës, me mbështetjen e Unicef-it, ashtu edhe
nga organizata të tjera si “Partner për fëmijët”, me mbështetjen e Komisionit Evropian,
duke ulur numrin e nxënësve me vështirësi në të nxënë. Në kuadrin e zbatimit të këtyre
projekteve, vëmendja është fokusuar në vlerësimin e hapave të ndërmarra në shkolla në
zbatim të udhëzimeve të MASH-it për reduktimin e braktisjes së fshehtë dhe në hartimin
11

12. e rekomandimeve për përshkallëzimin e qasjes së kësaj dukurie në punën e shkollave dhe
të drejtorive të tyre, si dhe në organizimin e kurseve mësimdhënëse me mbi 200 nxënës
në nevojë, kryesisht në zonat rurale. Në zbatim të projektit madhor të MASH-it për uljen
në zero të braktisjes fizike të shkollës nga fëmijët, në bazë edhe të rekomandimeve të
studimit të kryer nga DAR Kukës për këtë dukuri, janë hartuar dhe po zbatohen plane
veprimi për shkollat dhe DAR-in e ZA-të e qarkut për uljen e saj. Rritja e kontributit të
prindërve në edukimin e fëmijëve po bëhet jo vetëm nëpërmjet organizmave prindërore
në shkollë, por edhe organizmave prindërore koordinuese si Bordi Rajonal Këshillimor i
Prindërve pranë DAR-it dhe Këshilli Rajonal i Arsimit pranë Qarkut Kukës, të cilat kanë
intensifikuar veprimtarinë e nëpërmjet zbatimit të projekteve të mbështetura nga Unicef-i.
Zbatimi i këtyre reformave ka sjellë përmirësimin e shërbimit arsimor, gjë që shprehet në
rritjen e arritjeve të nxënësve si në aspektin lëndor, ashtu edhe në atë edukativ, që ka të
bëjë me sjelljen e fëmijëve dhe vlerat morale e sociale të tyre.
Me gjithë punën e bërë, problematika e të drejtave të fëmijëve në qarkun e Kukësit ende
është e ngarkuar me mosrealizime, të cilat ndikojnë në formimin e përgjithshëm të tyre
dhe në pajisjen me aftësitë e nevojshme për të përballuar arsimimin e mëtejshëm dhe
përshtatjen në tregun e punës.
Problemi kryesor në plotësimin e të drejtave të fëmijëve në edukim në qarkun e Kukësit
është cilësia ende e dobët e shërbimit arsimor, e parë kjo si në aspektin e aksesit që
siguron sistemi për të gjithë fëmijët, ashtu edhe për cilësinë e produktit arsimor.
1.1 Edukimi parashkollor
Shkalla e regjistrimit neto në arsimin e detyruar në qarkun e Kukësit, në sipas rretheve,
është në nivel më të lartë krahasuar me qarqet e tjera. Rrethet kanë përkatësisht këtë
shkallë regjistrimi: Kukësi 80,8%, Hasi 80,25%, Tropoja 78,1%.
Në nivel qarku, përqindja e tërheqjes së fëmijëve 3-6 vjeç në edukimin parashkollor për
rrethin e Kukësit është 34%, në zonat rurale 27 % dhe në zonat urbane 50 %, duke qenë
ndjeshëm nën mesataren e vendit, e cila është në shifrat 44 %. Zonat rurale janë më të
zbuluara për nga shtrirja e shërbimit të arsimit parashkollor. Në edukimin parashkollor 6
komuna nuk kanë fare kopsht për fëmijët dhe 6 komuna të tjera kanë vetëm nga 1 kopsht.
Në këtë pikë përmirësimet kanë qenë të pakta e të ngadalta. Në harkun kohor të pesë
vjetëve numri i fëmijëve në kopshte është rritur me rreth 500 fëmijë në nivel qarku. Një
ndihmesë për përfshirjen e fëmijëve 3-6 vjeç në edukimin parashkollor ka luajtur edhe
shoqata “Partnerë për Fëmijë” e cila ka zbatuar disa projekte në qarkun e Kukësit.
Gjithashtu përmirësime ka në numrin e nxënësve të klasës së parë që kanë ndjekur
kopshtin të paktën një vit, përqindja e të cilëve ka arritur në 88%, nga 76% që ishte në
vitin 2006. Përmirësime ka në aplikimin e metodologjive të përparuara të mësimdhënies e
edukimit në këtë nivel të arsimit, si zbatimi i standardeve dhe metodologjia “Hap pas
hapi”, që kanë mundësuar përparimin e fëmijëve në zotërimin e koncepteve bazë për
moshën si dhe në aftësitë për jetë sociale, sidomos në qytete.
1.2 Braktisja vajza-djem
Gjatë vitit 2010 është ulur numri i djemve dhe i vajzave që braktisin shkollën. Në total kjo
ulje është me 0.8 % dhe te vajzat ulja është me 1 %.
1.3 Kalueshmëria e vajzave në shkollë, krahasuar me djemtë
Në rrethin e Kukësit për vitin shkollor 2011-2012 numri i nxënësve përsëritës është 77
ose 0.7 %. Kalueshmëria në total është 97.5%, ndërsa vajzat kanë kaluar në masën 98.4%.
Në fshat kalueshmëria në total është 97.2%, ndërsa vajzat kanë kaluar në masën 98.1%.
Nuk ka diferenca të ndjeshme midis djemve dhe vajzave për sa i përket kalueshmërisë në
12

13. arsimin e detyruar. Bie në sy një fakt pozitiv se në arsimin e detyruar kalueshmëria e
vajzave është më e mirë se e djemve.
1.4 Raporti i komunitetit ndaj shërbimit arsimor
Plotësimi i të drejtave të fëmijëve në edukim lidhet me autonominë e shkollës, me
partneritetin midis aktorëve të komunitetit shkollor dhe midis shtetit e shoqërisë civile,
me hapësirën që kanë në dispozicion aktorët komunitarë të edukimit për të qenë pjesë e
vendimmarrjes në politikat rajonale arsimore.
Me gjithë përmirësimet, këto probleme mbeten të zgjidhura pjesërisht.
Ka lëvizje pozitive për përfshirjen e prindërve në edukim, sidomos në shkollat e qyteteve,
si rrjedhojë e zbatimit të një projekti nga DAR Kukës, me mbështetjen e UNICEF-it.
Bordi Rajonal Këshillimor i Prindërve që po funksionon prej dy vjetësh pranë DAR
Kukës po shtron probleme të rëndësishme të edukimit të fëmijëve, duke përmirësuar
ndjeshëm vendimmarrjen institucionale në shërbim të të drejtave të fëmijëve.
Por në shkollat e fshatrave kjo lëvizje është e zbehtë, duke bërë që roli i prindërve në
plotësimin e të drejtave të fëmijëve të jetë në nivele të ulëta.
1.5 Problemet kryesore të aksesit në edukim
Gjatë vitit 2010 në qarkun e Kukësit në drejtim të sistemit arsimor janë investuar 121.662
në mijëra lekë, kryesisht këto investime janë realizuar në rikonstruksione objekte
shkollore dhe ndërtime objektesh të reja. Të ndara sipas rretheve, nga totali i investimeve
që janë realizuar në shkallë qarku përqindjen më të lartë të investimeve për vitin 2010 e
zë rrethi Has me 63.3%, ndërsa rrethi Kukës me 11.06% dhe Tropoja me 12.7%. Për sa i
përket investimeve në pajisje për biblioteka shkollore janë realizuar në vlerën e 1175ë në
mijëra lekë. Është për tu theksuar se gjatë vitit 2010 për arsimin në rrethin Tropojë
investimi prej 493ënë mijëra lekë për pasjen me biblioteka shkollorë nuk është realizuar
për arsye të mos përdorimit në kohë të fondeve.
Me gjithë investimet e bëra për përmirësimin e infrastrukturës shkollore, ende ka
probleme të cilat vështirësojnë përmirësimin e cilësisë së edukimit të fëmijëve. Godinat
shkollore, përgjithësisht, janë të amortizuara dhe larg standardeve që ka përcaktuar shteti
ynë për to. 90% e tyre nuk kanë banjë moderne për djem e për vajza, uji i pijshëm
mungon në më shumë se 50 % të shkollave, më shumë se 40% e shkollave nuk kanë rrjet
elektrik dhe shkollat e fshatit nuk kanë linjë telefonike.
Është shtuar numri i shkollave që kanë biblioteka me literaturë të përshtatshme për
edukimin e fëmijëve, nga 25% në 60%. Vetëm 15% e shkollave, ose 3% më shumë se në
vitin 2006, kanë palestra dhe terrene sportive në shërbim të mësimit të edukimit fizik dhe
të zhvillimit të veprimtarive sportive, që fëmijët i duan shumë. Në 85% të shkollave
mungojnë laboratorët bashkëkohorë për zhvillimin e lëndëve bazë shkencore, me një
përmirësim prej 15%.
2. Mbrojtja shoqërore
Nga viti 2006 e këtej, në qarkun e Kukësit janë bërë hapa përpara në drejtim të mbrojtjes
shoqërore të fëmijëve. Ne bashkinë Kukës funksionon qendra ditore për fëmijët me aftësi
të kufizuara, e ngritur në vitin 2007 me fond të Bankës Botërore nga organizata ASED
fillimisht e financuar nga Kantonet e Zyrihut dhe të Bernës në Zvicër dhe që nga tetori i
vitit 2009 nga Bashkia Kukës.
Në Qarkun e Kukësit, për vitin 2012 rezultojnë 792 fëmijë me aftësi të kufizuar. Prej tyre
314 janë femra. Pra 2.3 % e numrit të fëmijëve janë me aftësi të kufizuar: të verbër, para e
tetraplegjikë dhe me paaftësi mendore dhe fizike. Siç paraqitet edhe në tabelën e
mëposhtme nga viti 2010 kemi një rritje të numrit të fëmijëve me AK me 3.9 %.
13

14. Tab
5:
Numri
i
Grup moshat
0-6 vjeç
6-15 vjeç
15-18 vjeç
Total
fëmijëve
me
aftësi
ndryshe
M
110
238
130
478
ndarë
sipas
F
104
149
61
314
grup
moshave
Total
214
387
191
792
Nga numri total i fëmijëve me AK 189 kanë mbaruar ose ndjekin arsimin 9-vjeçar
Grup-Mosha
0-6
6-15
15-18
Total
2010
188
369
204
761
femra
88
130
76
294
arsimi
59 (pa arsim)
189( 9-vjeçar)
62 (me)
310
2012
214
387
191
792
femra
104
149
61
314
arsimi
60 (para-shkollor)
201 ( 9-vjeçar)
90( mesëm)
351
Në nëntor të vitit 2012 parlamenti shqiptar ka ratifikuar Konventën mbi të Drejtat e
Personave me Aftësi të Kufizuar e cila u jep një tjetër këndvështrim zbatimit të politikave
për këtë kategori personash.
Duhet të përmendim këtu edhe iniciativat e disa shoqatave lokale dhe kombëtare të cilat
kane përfshirë në programet e tyre fëmijët me AK. Shoqata ALB-AID ka ofruar kurse
profesionale për këtë disa prindër të fëmijëve me AK. Shoqata Partnerë për Fëmijë në
bashkëpunim me një grup ekspertesh të qarkut Kukës po përgatit Planin Strategjik të
Veprimit për vitet 2012-2015.
Ndërsa numri i fëmijëve të vendosur në kujdestari për të gjithë qarkun është 19 fëmijë i
ndarë në komuna si më poshtë:
Nr. Njësia Vendore
Fëmije në kujdestari
Bashkia Kukës
4
1
Komuna Malzi
5
2
Komuna Gjinaj
3
3
Komuna Fajza
7
4
19
5
Total qarku
Edhe pse në vitin 2012 numri i fëmijëve të ekspozuar ndaj këtyre rreziqeve është ulur,
vazhdon të jetë problem sidomos fëmijët egjiptianë, romë e jetim. Gjithsesi duhet të
përmendim se edhe kur referohen rastet për fëmijët në nevojë apo rrezik ka shumë
burokracira pasi duhet të plotësohen një sërë dokumentesh që rasti të marrë rrugën e
zgjidhjes.
Në skemën e përfitimit të SHSSH janë të përfshirë edhe 19 fëmijë jetimë të cilët
përfitojnë 36000 lekë në vit ose 3000 lekë në muaj.
Sipas të dhënave numri i fëmijëve jetim me ndihmë ekonomike është 32. Një numër ky
më i ulët se vitet e tjera 4 . Ose nga 494 fëmijë jetim me një prind në vitin 2003, në vitin
2005 ky numër u rrit në 1538 prej të cilëve 1192 në fshat, ndërsa në vitin 2011 kjo shifër
shkoi në 1641. Duhet theksuar se në Qarkun e Kukësit nuk ka asnjë institucion të
specializuar për trajtimin e këtij kontingjenti fëmijësh në nevojë.
2.1 E drejta për pjesëmarrje
4
Jo të gjitha komunat kanë përcjellë informacion për numrin e jetimëve pranë SHSSH
14

15. Në krahasim me vitin 2006 në drejtim të rritjes së pjesëmarrjes së nxënësve në
veprimtaritë shkollore në përgjithësi dhe në vendimmarrjet e tyre në veçanti, në shkollat e
qarkut Kukës janë shënuar hapa domethënës përpara.
Shoqata ALB – AID prej më se 4 vjetësh po zbaton projektin “Aktivizohuni nëse doni që
zëri juaj te dëgjohet dhe vota juaj të numërohet”, ky projekt ka synuar ngritjen e një
modeli për pjesëmarrjen e fëmijëve në vendimmarrje.
Pothuajse në të gjitha shkollat ku shoqata ALB-AID ka operuar qeveritë e nxënësve janë
funksionale. Në vitin 2006 në shkollat e qarkut Kukës qeveria e nxënësve njihej shumë
pak, ndërsa në vitin 2012 ajo është kthyer në një faktor kyç në procesin mësimor
edukativ.
Megjithëse është rritur pjesëmarrja e nxënësve në vendimmarrje ato ende nuk kanë një
organ të shkruar brenda shkollës ku mund të shprehin lirshëm mendimet e tyre.
Veprimtaritë e zhvilluara kanë gjallëruar ndjeshëm jetën kulturore e artistike dhe
ekstra-kurrikulare, pjesëmarrja e nxënësve në këto veprimtari dhe vendimmarrjet e
shkollave duke rritur më tej rolin e qeverive të nxënësve si struktura të pavarura të këtyre
institucioneve. Këto kanë ndikuar në:
 Formimin e nxënësve me kulturë dhe shprehi demokratike
 Përfshirjen e nxënësve në vendimmarrjet e organeve drejtuese të arsimit.
Kanë aktivizuar:
 Debatin, mendimin ndryshe, idetë, talentin
 Përgjegjësinë, reagimin dhe vetëveprimin të komunitetit të nxënësve ndaj
problemeve e sfidave të shkollës e moshës.
 Bashkëpunimin me organet drejtuese e kolegjiale të arsimit, pushtetin vendor dhe
faktorë të tjerë , pa të cilin si zor të arrihej diçka serioze.
Me gjithë këto arritje zbatimi i projektit ka nxjerrë në pah mjaft probleme në terren
pedagogjik tradicional që e vinte mësuesin në qendër, të mbetjeve të theksuara të
patriarkalizmit në familje, të përvojës së paktë në lëmë të qeverive të nxënësve, ka hasur
jo pak vështirësi, ka nxjerrë në pah mjaft probleme.
 Vendin e qeverisë së nxënësve në shkollë,
 Zgjedhje të lira dhe demokratike,
 Raportin e kësaj strukture të pavarur me drejtorinë e shkollës dhe organet e saj
kolegjiale,
 objektin e punës së qeverive të nxënësve,
 vendin i koordinatorit etj.
Pas një ndërprerjeje prej dy vjetësh, në shtator 2010 ka filluar ribotimi i gazetës “Jemi dhe
ne” organ mujor informativ - kulturor fëmijëror, i botuar deri në këtë kohë nga shoqata
ALB – AID , në kuadrin e projektit “Aktivizohuni në veprimtaritë shkollore nëse doni që
zëri juaj të dëgjohet dhe vota juaj të numërohet.”, në fazën e parë (2006 -2008) të
financuar nga Komisioni Evropian dhe të dytën (2008-2010) nga UNICEF. Ribotimi, tani
dy mujor, sërish është bërë nën kujdesin e shoqatës ALB – AID si pjesë e veprimtarive të
parashikuara në projektin “Mbështetja për fuqizimin e Njësisë për të Drejtat e Fëmijëve
në Qarkun e Kukësit.”, i financuar nga UNICEF.
Gazeta “Jemi edhe ne” ka ruajtur karakterin e saj fëmijëror dhe informativ – kulturor
duke mbetur tribunë e zërit të fëmijëve, e mendimit të tyre alternativ për problemet që i
shqetësojnë, e sprovave të para të talentit të tyre në lëmë të krijimtarisë letrare e
figurative. Kjo gazetë do të vazhdojë të jetë burim informacioni interesant në fusha të
ndryshme kryesisht nga krijime të nxënësve të shkollave të qarkut Kukës.
15

16. 3. E drejta e mbijetesës dhe e kujdesit shëndetësor
Sistemi shëndetësor në Qarkun e Kukësit kryesisht është publik. Shteti siguron pjesën me
të madhe të shërbimeve që i ofrohen popullatës në fushën e promocionit, parandalimit,
diagnostikimit dhe kurimit. Sektori privat mbulon shërbimin farmaceutik, në pjesën më
të madhe atë stomatologjik . Funksionojnë klinika diagnostikuese të syve analizash të
gjakut të përqendruar në Kukës.
Shërbimi shëndetësor diagnostikues dhe kurues është i organizuar në dy nivele: shërbimi
parësor dhe ai spitalor dytësor.
Shërbimet e shëndetit publik dhe promocionit ofrohen në kuadrin e shëndetit parësor.
Mbështeten dhe mbikëqyren nga ISHP
 Funksionon DSHP (Drejtoria e Shëndetit Publik) e cila koordinon të gjitha
shërbimet shëndetësore të qarkut. Si drejtori të veçanta funksionojnë: Drejtoria
spitalore dhe Drejtoria e kujdesit shëndetësor parësor.
 Në qarkun e Kukësit niveli shërbimit shëndetësor përfaqësohet nga 4 qendra
spitalore (2 në Kukës, 1 në Bajram Curr 1 në Krumë) dhe 3 shtëpi lindje (1 për
çdo rreth) Pranë qendrës spitalore të Kukësit funksionon dhe poliklinika e
specialiteteve.
 Për çdo 1000 banorë në rrethin e Kukësit shërbejnë 1, 3 mjekë, shifër e barabartë
me 60 % të standardeve evropiane.
 Mesatarja e numrit të shtretërve për banorë në qarkun e Kukësit është 8 herë më e
vogël se ajo e republikës dhe rreth 15, 6 herë më të vogël se ajo e Evropës
 Numri i lindjeve në qarkun e Kukësit (2010) ishte 99, ai vdekjeve 48 si pasojë,
rritja natyrore e popullsisë për këtë vit ishte me 51 frymë.
3.1 Raporti infermierë- mami për banorë (2009)
Nga 25 komuna që ka qarku 9 (Margegaj, Lekbibaj, Tropojë, Bujan, Fierzë, - Bytyç,
Llugaj, të rrethit të Tropojës; Malëzi, Bushtricë të rrethit të Kukësit janë më mirë se
standardi (1 infermiere- mami për 270 banorë) në numrin e infermiereve për banorë. 16
të tjerat (Krumë, Golaj, Gjinaj, Fajza të rrethit të Hasit; Shtiqën, Tërthore, Surroj, Arrën,
Kalis, Grykë e Çajës, Shishtavec, Zapod, Topojan, Ujmisht Bicaj të rrethit të Kukësit) e
janë shumë larg këtij standardi.
3.2 Mbështetja buxhetore
Ndërkohë për vitet tjera nuk ka të dhëna, për vitin 2010 për të gjithë qarkun nga 589 217
000 lekë investime të planifikuara vetëm 15, 440 000 lekë ose 2, 62% i takonin sektorit të
shëndetësisë dhe nga 484 069 000 lekë të realizuara vetëm 5 217 000 lekë apo 1, 08 % i
takonin kësaj fushe të shërbimeve ndaj popullatës.
Viti
2010
Te
planifikuara
total Qarku
589 217 000
Te
realizuara
total Qarku
15, 440 000
Shëndetësia
total
484 069 000
Shëndetësia
te realizuara
5 217 000
Përqindja për
shëndetësinë nga totali
i shpenzuar për qarkun
1.08
Prej tyre asnjë lekë nuk është parashikuar dhe realizuar për zonat rurale të këtyre rretheve.
Investime për shëndetësinë për vitin 2010 në 000 lekë
Nr Investime në lekë
Qarku
Kukës
Has
Tropojë
1
Të planifikuara
589 930
236 589
151 699
200 930
Nga këto për shëndet.
15 440
4 440
9 190
1 810
2. Të realizuara
484 096
215 858
125 429
143 809
Nga këto për shëndet.
5 217
1 120
4 097
0 000
3.3 Ulja e vdekshmërisë foshnjore
16

17. Situata e respektimit së drejtës së fëmijëve për kujdes shëndetësor, në qarkun e Kukësit në
krahasim e vitin 2006, ka shënuar përmirësime.
Për vitin 2010, në qarkun e Kukësit, vdekshmëria foshnjore ka qenë 4 për 000 për
moshën 0-5 vjeç dhe 5 për 000 për moshën 0-1vjeç kundrejt 22,8 për 000 në vitin 1 2006.
Kjo ulje e vdekshmërisë foshnjore në rang qarku, ka ardhur si rezultat i:
3.4 Përmirësimi i shëndetit të nënës
Në vitin 2005, vetëm në rrethin e Kukësit nga 989 lindje të regjistruara, ka pasur 13
vdekje të fëmijëve të porsa lindur dhe 261 aborte nga të cilët 115 të planifikuara.
2011, sipas raporteve të Drejtorive të shërbimit publik të rretheve nuk ka asnjë rast aborti
për moshën nën 18 vjeç. Në rrethet Tropojë dhe Has nuk ka asnjë lindje të gjallë nën
peshë ndërsa në rrethin e Kukësit janë evidentuar 6 raste nga 794 lindje të regjistruara.
Këto informacione duhet merren me rezervë, kur njohim mentalitetin që dënon pa
mëshirë vajzat që eventualisht mbeten shtatzënë dhe që detyrohen të abortojnë në kushtet
e një konspiracioni absolut. Kjo gjë mund të çojë në mosnjohjen e rasteve të aborteve në
fshehtësi, jashtë qendrave shëndetësore dhe një personel të pakualifikuar.
3.5 Luftë HIV/IDS, malaries dhe sëmundjeve tjera
 Ndërkohë që për parandalimin e malaries dhe sëmundjeve të tjera epidemike është
punuar relativisht mirë duke mos pas rast rreziku të tilla, problem edukimit
shëndetësor në drejtim të përdorimit të drogave dhe HIV/AIDS – it, mbetet thuajse
në nivelin e përshkruar në Strategjisë dhe Planit rajonal të veprimit të vitit 2006.
 Vazhdon të mbisundojë opinioni i përgjithshëm se këto probleme nuk janë shumë
serioze për qarkun Kukës, ndërkohë që ka mungesë totale informacioni. Nga
qendrat shëndetësore të rretheve raportohet për 0 raste të identifikuara të
përdorimit të lëndëve narkotike tek fëmijët e moshës deri më 18 vjeç.
 Janë ndërmarr vazhdimisht fushata sensibilizuese, takime në të dy ciklet e
shkollave 9 - vjeçare e ato të mesme kundër duhanit, alkoolit, drogave, për
mbrojtjen nga HIV/AIDS, SST, IST, shëndeti mendor, stresi etj
 Edukimi shëndetësor për HIV/AIDS është kufizuar brenda disa konkurseve në
shkollat 9 – vjeçare të qyteteve Kukës, Krumë e Bajram Curr. Për edukimin
seksual në kuadrin e programeve mësimore e jashtë tyre po bëhet tepër pak.
 Kjo situatë mund të çojë në mungesën e ndërgjegjësimit që mund të pasohet me
rreziqe të mëdha për shëndetin e kësaj moshe.
17

18. Plani Rajonal i Veprimit për të Drejtat e Fëmijës
2013-2020
E DREJTA PËR ARSIM DHE ZHVILLIM SIGURIMI I ARSIMIT CILËSOR PËR TË GJITHË FËMIJËT
Objektivat
Masat
Institucionet
zbatuese
Afatet
kohore
Objektivi 1
Sigurimi i
aksesit për
tërheqjen e të
gjithë fëmijëve
në sistemin
arsimor
Rritja e tërheqjes së fëmijëve
3-5 vjeç në edukimin
parashkollor nëpërmjet shtimit
të kapaciteteve të kopshteve
ekzistuese dhe hapjes së
kopshteve të reja.
Drejtoria Arsimore 2013-2020
Rajonale, drejtoritë
e shkollave,
organet e
qeverisjes vendore
Mbulimi
financiar
Treguesit
Drejtoria
Arsimore
Rajonale,
Organet e
qeverisjes
vendore.
50% e fëmijëve 3-6 vjeç
tërhiqen në kopshte.
Nxënësit e klasës së
parë kanë ndjekur
kopshtin 90%.
Regjistrimi i të gjithë fëmijëve
6-vjeçarë në klasën e parë.
Reduktimi i braktisjes së
shkollës, sidomos nga vajzat,
fëmijët egjiptianë dhe ata me
probleme sociale e familjare,
përfshirë edhe të ngujuarit.
100% e fëmijëve 6vjeçare regjistrohen në
klasën e parë.
Drejtoria Arsimore
Rajonale, drejtoritë
e shkollave, zyrat e
2013-2014
gjendjes civile.
Drejtoria Arsimore
Rajonale, drejtoritë
e shkollave, zyrat e
gjendjes civile,
shoqëria civile.
Braktisja e shkollës
reduktohet në 0.5 %, për
vajzat 1%
2013-2018
Fonde nga
qeverisja vendore,
komuniteti i
prindërve dhe
18

19. donator e
organizata të
shoqërisë civile.
Objektivi 2
Sigurimi i
cilësisë së
edukimit për të
gjithë fëmijët
Reduktimi i analfabetizmit në
popullatën shkollore nëpërmjet
kurseve të posaçme.
Plotësimi i objektivave
minimale të të nxënit nga të
gjithë nxënësit, sidomos nga
ata me vështirësi në të nxënë,
duke aplikuar metodat me në
qendër nxënësin.
Drejtoria Arsimore 2015
Rajonale, drejtoritë
e shkollave,
shoqëria civile.
Analfabetizmi në
popullatën shkollore
reduktohet në
2%.
Drejtoritë e
shkollave, këshillat
2013-2020
e mësuesve,
qeveritë e
nxënësve.
Nxënësit që nuk
plotësojnë objektivat
minimale të të nxënit
reduktohen në 10%.
Rritja e rezultateve të nxënësve
në provimet e lirimit dhe të
Maturës shtetërore, bazuar në
vlerësimin e jashtëm standard.
Përmirësimi i edukimit të
nxënësve, për t`i pajisur ata me
vlerat, qëndrimet dhe sjelljet e
edukatës qytetare, duke filluar
nga zbatimi i rregullave të
bashkëjetesës në shkollë,
familje e komunitet.
Njohja e të drejtave të fëmijëve
nga fëmijët, organizimi i
fëmijëve për ushtrimin e të
drejtave dhe përgjegjësive të
Drejtoritë e
shkollave, këshillat
e mësuesve,
2013-2020
këshillat e
prindërve.
90% e nxënësve të
klasës së nëntë dhe të
maturës kalojën në
provimet standarde.
90% e nxënësve
zbatojnë rregulloren e
19

20. tyre në shkollë, nëpërmjet
pjesëmarrjes në vendimmarrje
dhe aktiviteteve specifike
mësimore e jashtë mësimore.
Ndërgjegjësim dhe veprimtari
për parandalimin e konsumimit
të duhanit, alkoolit dhe drogës
nga fëmijët
Drejtoria Arsimore
Rajonale, drejtoritë
e shkollave,
qeveritë e
nxënësve, këshillat 2013-2020
e prindërve,
shoqëria civile.
shkollës dhe
manifestojnë sjellje
qytetare.
Organet e
qeverisjes
vendore, projektet
e organizatave të
shoqërisë civile
Drejtoria Arsimore
Rajonale, drejtoritë
e shkollave,
qeveritë e
nxënësve, këshillat
e prindërve,
shoqëria civile.
2013-2015
Drejtoria Arsimore
Rajonale,
Drejtoritë e
shkollave,
Këshillat e
prindërve, qeveritë
e nxënësve,
Shoqëria civile.
Organet e
qeverisjes
vendore, projektet
e organizatave të
shoqërisë civile
Përfaqësuesit e
nxënësve marrin pjesë
rregullisht në
vendimmarrjen e
shkollës dhe kanë
program veprimtarish
specifike për të drejtat
dhe përgjegjësitë e tyre.
2013-2020
Organet e
qeverisjes
vendore, projektet
e organizatave të
shoqërisë civile
Reduktim me 3% të
nxënësve që përdorin
alkool, duhan dhe
narkotikë.
20

21. Objektivi 3
Rritja e cilësisë
së menaxhimit
të sistemit
arsimor, duke
siguruar
përfshirjen e
strukturave të
prindërve e të
fëmijëve dhe
qeverisjen
vendore
Vlerësim i zbatimit të Planit të
veprimit 2006-2013 për fëmijët
në qarkun e Kukësit dhe
përmirësimi i objektivave e
strategjive në kushtet e reja.
Përmirësimi i menaxhimit të
shkollës, përmes përzgjedhjes
me konkurse të drejtuesve të
shkollave, bazuar në standardet
bashkëkohore.
Përmirësimi i sistemit të
monitorimit të punës së
mësuesve e edukatorëve, edhe
nëpërmjet pjesëmarrjes së
fëmijëve.
Përmirësimi i nivelit arsimor të
mësuesve, sidomos në zonat
rurale.
Drejtoria Arsimore
Rajonale, Bordi
Rajonal i
prindërve, Këshilli
i Arsimit i Qarkut,
UNICEF.
Drejtoria Arsimore
Rajonale,
Drejtoritë e
shkollave, bordet e
shkollave, qeveritë
e nxënësve.
Një draft objektivash
për përmirësimin e
cilësisë së edukimit të
fëmijëve në qarkun e
Kukësit.
2013-2015
Raporte vjetore të punës
mësimore-edukative në
shkollë dhe vlerësim
personal për mësuesit.
Drejtoria Arsimore
Rajonale.
2013-2020
Drejtoria Arsimore
Rajonale.
UNICEF
90% e drejtuesve të
shkollave të kenë marrë
kualifikimin përkatës
dhe të jenë përzgjedhur
me konkurs.
Drejtoria Arsimore
Rajonale, Bordet e
shkollave
Përmirësimi i kualifikimit të
mësuesve në detyrë përmes
trajnimeve efektive.
Mënjanimi i klasave kolektive,
përmes përqendrimit të
shkollave dhe zgjerimit të
2013-3014
Reduktimi në 20% i
mësuesve të
pakualifikuar në
shkollat e qarkut.
100% e mësuesve të
ndjekin kurset e
kualifikimit për lëndët
që japin.
21

22. sistemit të konvikteve.
Përmirësimi i infrastrukturës
shkollore: ndërtimi dhe
përmirësimi i godinave
ekzistuese, krijimi i kushteve
për pajisjen e shkollave me
teknologjinë e informacionit
dhe vënien e saj në funksion të
rritjes së rezultateve të procesit
mësimor e edukativ, pajisja e
shkollave me laboratorë e bazë
materiale mësimore sipas
kërkesave të programeve
lëndore,
Përmirësimi i kushteve hijenosanitare në shkolla, duke
siguruar ujë të pijshëm e të
rrjedhshëm si dhe banjë
bashkëkohore veç për vajzat e
veç për djemtë.
Rritja e bashkëpunimit me
këshillat e prindërve, bordet e
shkollave dhe qeveritë e
nxënësve, për të rritur
kapacitetet e tyre dhe për t`i
përfshirë në trajtimin dhe
zgjidhjen e problemeve të
Drejtoria Arsimore
Rajonale, bordet e
shkollave,
qeverisja vendore.
Drejtoria Arsimore
Rajonale, bordet e
shkollave,
qeverisja vendore.
Reduktimi i numrit të
nxënësve në klasa
kolektive në 10%.
2016
2014-2020
MASH,
DAR,
UNICEF
Rikonstruksioni i 20
godinave shkollore.
Ndërtimi i godinës së
shkollës së mesme
profesionale.
Drejtoria Arsimore
Rajonale, bordet e
shkollave,
qeverisja vendore.
2015-2017
MASH,
Organet e
qeverisjes
vendore
Numri i nxënësve për 1
kompjuter nga 1/56 të
shkojë në 1/20.
50% e shkollave të kenë
laboratorë të gjuhës së
huaj, të kimisë dhe të
biologjisë.
Drejtoria Arsimore
Rajonale, Bordi
2014-2020
Rajonal i
Prindërve,
drejtoritë e
shkollave, këshillat
e prindërve,
MASH, organet e
qeverisjes
vendore
30% e shkollave të kenë
palestër/kënd sportiv.
100% e shkollave kanë
22

23. edukimit më të mirë të
fëmijëve.
Rritja e bashkëpunimit
funksional me qeverisjen
vendore për të siguruar kushtet
dhe interesimin e nevojshëm
për përmirësimin e cilësisë së
arsimimit të fëmijëve.
Bordet e shkollave,
shoqëria civile
Drejtoria Arsimore
Rajonale, drejtoritë 2014-2018
e shkollave,
2013-2020
organet e
qeverisjes vendore,
2013-2020
Këshilli i qarkut,
Prefektura.
Këshilli i qarkut,
Komunat dhe
bashkitë.
Mbledhje fondesh
nga komuniteti i
shkollës.
ujë të pijshëm, rrjet
elektrik dhe banjë me
bide veç për djemtë e
veç për vajzat.
Në 100% të shkollave
janë funksionale bordet
e shkollave, këshillat e
prindërve dhe qeveritë e
nxënësve.
Përfaqësues të
komunitetit të shkollës
marrin pjesë në
mbledhjet e këshillave
të bashkive e komunave
kur trajtohet buxheti ose
problematika e arsimit.
Shkollat paraqesin në
organet e qeverisjes
vendore informacione e
raporte periodike.
DAR dhe drejtoritë e
shkollave bëjnë
programe pune të
përbashkëta me
23

24. Objektivi 4
Integrimi i
grupeve të
fëmijëve në
nevojë
Identifikimi i grupeve të
fëmijëve në nevojë për çdo
klasë e shkollë dhe hartimi i
programeve të punës së
veçantë për integrimin e tyre në
procesin mësimor-edukativ.
Tërheqja në shkollë e vajzave,
fëmijëve egjiptianë dhe
fëmijëve me probleme
shëndetësore e socialekonomike në familje si dhe
fëmijëve të ngujuar.
Hartimi dhe zbatimi i
programeve të veçanta për
përmirësimin e ecurisë
mësimore e edukative të
fëmijëve në nevojë në shkollë e
jashtë saj.
Drejtoria Arsimore 2013-2014
Rajonale,
drejtoritë e
shkollave, shoqëria
civile.
Drejtoria Arsimore 2016-2018
Rajonale,
drejtoritë e
shkollave, shoqëria
civile, organet e
qeverisjes vendore.
Drejtoria Arsimore
Rajonale,
drejtoritë e
shkollave, shoqëria 2013-2014
civile.
UNICEF
Drejtoria
Arsimore
Rajonale,
Organet e
qeverisjes
vendore,
Projektet e
organizatave të
shoqërisë civile.
Fonde nga
buxheti i
komunave e
bashkive dhe nga
projektet e
donatorëve dhe
organizatave të
shoqërisë civile.
qeverisjen vendore për
zgjidhjen e problemeve
specifike të arsimit.
Është prodhuar një datebase i plotë për fëmijët
në nevojë në qarkun e
Kukësit.
Janë hartuar programe të
përbashkëta të DAR dhe
shkollave me qeverisjen
vendore dhe shoqërinë
civile për trajtimin dhe
zgjidhjen e problemeve
të arsimimit dhe të
integrimit të fëmijëve në
nevojë.
100% e fëmijëve me
nevoja të veçanta
tërhiqen në shkollë.
Për këtë kategori
fëmijësh shkolla ka
programe të veçanta
arsimimi dhe edukimi.
E drejta e mbrojtjes shoqërore dhe pjesëmarrjes
24

25. Objektivat
Masat
Institucionet
zbatuese
Afatet
kohore
Mbulimi
financiar
Treguesit
Objektivi 1
Ngritja e
Njësive për
Mbrojtjen e
fëmijëve
Zbatimi i ligjit 10347 për
mbrojtjen e të drejtave të
fëmijës
Komunat,
Bashkitë, OJF,
KQK,
2013-2014
Komunat,
Bashkitë,
UNICEF,
ASHMDF,
MPCSSHB
20 njësi vendore kanë
ngritur dhe fuqizuar
NjMF-të
Ngritja e mekanizmave në rang
komune (NjMF, grupi
multidisplinar)
Organizmi i trajnimeve të
personave përgjegjës të NjMFsë dhe grupit multidisiplinar në
komuna dhe bashki
Objektivi 2
Rritja e cilësisë
së shërbimeve
për fëmijët me
aftësi të
kufizuar
Hartimi i planit te veprimit
strategjik për fëmijët me aftësi
të kufizuar në përputhje me
KPAK
Fuqizimi i ofrimit të
shërbimeve të kujdesit dhe
edukimit për fëmijët me aftësi
të kufizuara dhe familjarë të
tyre duke rritur kapacitetet e
punonjësve te qendrës se
shërbimeve sociale te bashkisë
Kukës.(komuna)
KQK, NDF,
NJMF, OJF,
2013-2014
2013-2015
I gjithë personeli
përgjegjës i NjMF-ve
është trajnuar dhe ka
njohuritë e nevojshme
për funksionimin
normal të NjMF-ve
OJF, KQK
50 % e numrit të
fëmijëve me aftësi të
kufizuara marrin
shërbime në institucione
rezidenciale publike e
private
Publikimi i planit
strategjik te veprimit
2013-2016
Trajnimi i stafit të
qendrës së shërbimeve
sociale
25

26. Të rrisim nivelin e
ndërgjegjësimit të shoqërisë
për të mundësuar gjithë
përfshirjen e fëmijëve më aftësi
të kufizuara në jetën
komunitare.
Vlerësimi i nevojave dhe
zgjerimi i hartës se shërbimeve
për fëmijët me AK (krijimi i
databasit për fëmijët me AK)
Ngritja e një qendre ditore për
trajtimin e fëmijëve me AK të
qarkut të Kukësit
Fëmijët me AK kanë një
mjedis të përshtatshëm
jodiskriminues dhe
edukativ
2013-2020
% e buxhetit të
shpenzuar për fëmijët
me AK
2014-2016
2015-2020
Hapja e një shkolle speciale për
fëmijët me AK
Zbatimi i KPAK
Hapja e dosjeve për
identifikimin dhe referimin e
rasteve
Infrastruktura e nevojshme për
PAK
26

27. Objektivi 3
Monitorimi i
zbatimit të të
drejtave të
fëmijëve me
aftësi të
kufizuara.
Raportimi periodik pranë
institucioneve përgjegjësie mbi
zbatimin e KPAK
NJDF, OJF,
Observatori për të
drejtat e fëmijës,
NjMF, ASHMDF
Vazhdimisht OJF, UNICEF,
KQK, Aleanca
Kombëtare për
Fëmijët,
ASHMDF
Mbledhja e informacionit për
fëmijët me AK
Organizmi i tavolinave të
rrumbullakëta për
ndërgjegjësimin e
institucioneve lokale
Institucionet lokale kanë
informacionin e
nevojshëm për trajtimin
me kujdes të kësaj
kategorie në nevojë
Hartimi i planeve për
monitorimin e zbatimit të
konventës
Marrja e masave administrative
për institucionet që nuk
respektojnë të drejtat e
fëmijëve me AK
Përmirësimi i
respektimit të të
drejtave të fëmijëve me
AK
2013-2016
Identifikimi i fëmijëve me
aftësi të kufizuara dhe ndërtimi
i programeve për ndërhyrjet e
nevojshme për përfshirjen
brenda institucioneve arsimore
Objektivi 4
Rritja e ndërgjegjësimit te
Nr i masave
administrative të
ndërmarra nga
ASHMDF-ja për
institucionet, personat
që kanë shkelin të
drejtat e fëmijëve me
AK
100 % e fëmijëve më
AK që janë të aftë për të
ndjekur arsimin 9-vjeçar
ulen në banakët e
shkollës
NJDF, OJF, KQK,
2013-2020
KQK, UNICEF,
27

28. Rritja e
koordinimit te
institucioneve
lokale dhe
strukturave qe
mbrojnë te
drejtat e
fëmijëve me
AK për te
denoncuar rastet
e abuzimit dhe
korrupsionit
OJF
prindërve me fëmije me AK
për lehtësirat qe janë krijuar
nga miratimi i ligjeve dhe
konventave te ndryshme
Mbledhja 3-mujore e
komisionit për fëmijët
me AK për
problematikat e
raportuara në
respektimin e të drejtave
të fëmijëve me AK
2013-2015
Bashkëpunimi midis
institucioneve lokale për
mbrojtjen e të drejtave të
fëmijëve me AK.
Prindërit e fëmijëve me
AK janë të
mirinformuar mbi të
drejtat e fëmijëve të tyre
Mbështetja e nën komisionit
për fëmijët me AK nga KQK
dhe OJF-te
Nr i rasteve te
denoncuara
Rritja e transparencës
nga KMACP-ja
Reduktimi i burokracive
për fëmijët me AK dhe
familjarë të tyre
Objektivi 5
Rikthimi në
shkollë i
fëmijëve të
identifikuar në
risk që nuk kanë
përfunduar
arsimin bazë
Identifikimi i fëmijëve ne risk
Referimi dhe zgjidhja e rasteve
Përmirësimi i protokollit te
transferimit te nxënësve
DAR, ZA, OJF,
NJDF, NJMF
DAR, OJF
2013-2015
NR i fëmijëve që kanë
përfunduar arsimin bazë
si rezultat i rikthimit të
tyre në shkollë.
Trajnimi i grupeve
28

29. dhe ofrimin e
alternativave
për formimin
profesional për
të rriturit.
Objektivi 6
Ndryshimet në
programet e
ndihmës
ekonomike me
adresim më të
mire ndaj
nevojave të
fëmijëve
Identifikimi i familjeve te
varfra që kanë 2 ose 3 fëmijë
që ndjekin arsimin e mesëm
për dhënien 100 % të ndihmës
ekonomike
Nr i fëmijëve që ndjekin
arsimin profesional
multidisplinare ne komuna dhe
bashki
Bashkëpunimi me zyrën e
rajonale të punësimit për të
siguruar ofrimin e kurseve
profesionale për fëmijët që nuk
ndjekin arsimin e mesëm
Shtrirja e kushtëzimit te
përfitimit te ndihmës
ekonomike nëpërmjet punës
komunitare ne te gjithë qarkun
SHSSH, OJF,
Observatori për te
drejtat e fëmijës,
NjDF, NJMF
2012-2015
SHSSH, OJF,
komuna dhe
bashki
50 % e fëmijëve jetim
me një prind përfitojnë
një pagesë shtesë përveç
ndihmës ekonomike
2013-2020
2013-2016
Rritja e vlerës se
ndihmës ekonomike për
familjet në nevojë
Rritja e ndihmës ekonomike
për familjet e fëmijëve që
banojnë në zonat malore
Përmirësimi i identifikimit te
familjeve qe përfitojnë ndihmë
ekonomike ( hartimi i një
database unik)
Vlerësimi i ofrimit te
29

30. shërbimeve
Përmirësimi i cilësisë se
shërbimeve dhe rritja e gamës
se shërbimeve
Fushata ndergjegjesuese për
shërbimet publike qe qytetaret
përfitojnë sipas ligjeve
Objektivi 7
Përmirësimi i
situatës së
fëmijëve romë
dhe egjiptas
Hartimi i një studimi për
vlerësimin e situatës dhe
shërbimeve që ofrohen
Identifikimi dhe hartimi i
databasit për romët dhe
egjiptasit
OJF, SHSSH,
DPQK, KQK,
NDF, Observatori
për të drejtat e
fëmijës, QKF,
bashkia Kukës
2013-2015
2014-2016
Integrimi në komunitet përmes
kurseve profesionale dhe
aktiviteteve kulturore
2013-2017
OJF, SHSSH,
Donatore,
Komuniteti romë dhe
egjiptas integrohet në
shoqëri
Nr i fëmijëve romë dhe
egjiptas që mbarojnë
kurset profesionale dhe
hapin bizneset e tyre
shtëpiake
Ulja e numrit te fëmijëve romë
që lypin në rrugë
Ndërgjegjësimi i komunitetit
Rom dhe Egjiptian për
përfshirjen sociale dhe
ndëshkimet ligjore për
moszbatimin e tyre
30

31. Përmirësimi i targetimit te
romeve dhe egjiptianeve nga
institucionet lokale
Krijimi i kushteve për formim
profesional dhe punësim
Krijimi kushteve te favorshme
për jetese për romet dhe
egjiptianet dhe grupe te tjera
(Strehim, punësim, shërbime
sociale)
Mundësimi i ushtrimi i te
drejtave themelore te njeriut
për grupet vulnerabel
Objektivi 8
Mbrojtja e
fëmijëve nga
puna e detyruar
dhe shfrytëzimi
Identifikimi i fëmijëve që
punojnë
Inspektoriati i
Punës, njësitë
vendore
Forcimi i kontrollit në bizneset
që punësojnë fëmijë
Marrja e masave administrative
për bizneset që abuzojnë me të
drejtat e fëmijës
Objektivi 9
Fuqizimi i
2013-2015
Rikthimi i tyre ne shkolla dhe
qendra të formimit profesional
Publikimi i gazetës “Jemi edhe
Ne”
MPCSHB, OJF,
donatore, Zyra e
Punës
Ulja e numrit të
fëmijëve që punojnë
Numri i fëmijëve që
mbarojnë kurset
profesionale
2013-2015
DAR, ZA, OJF,
31

32. strukturave të
qeverive të
nxënësve në
shkolla
Zbatimi i
dispozitave
normative dhe i
ligjit te ri
Organizimi i tavolinave të
rrumbullakëta në shkolla
Programe e projekte në shkollë
për fuqizimin e organizatave
prindërore
2013-2020
DAR, OJF,
UNICEF,
donatore te tjerë
Nr i qeverive të
nxënësve të ngritura dhe
funksionale
Nr i gazetave të botuara
në shkolla
2013-2015
Mësuesit dhe nxënësit
zotërojnë kapacitetet për
funksionimin normal të
qeverive të nxënësve
Trajnime të administratorëve
social, edukatorëve dhe
prindërve, personelit mjekësor
për zbatimin e ligjit për
mbrojtjen e të drejtave të
fëmijës
Trajnime për rritje kapacitetesh
për qeveritë e nxënësve dhe
mësuesit koordinator
Objektivat
Objektivi 1
Ulja e
vdekshmërisë
foshnjore dhe
përmirësimi i
higjienës në
fëmijërinë e
hershme
Masat
E drejta e mbijetesës dhe kujdesit shëndetësor
Institucionet
Afatet
Mbulimi
zbatuese
kohore
financiar
Mbulimi i gjithë qarkut me
personel mjekësor të mesëm
dhe të lartë
Identifikimi i hershëm i
sëmundjeve tek fëmijët dhe
trajtimi në kohë dhe metoda
bashkëkohore i fëmijëve të
Spitali Rajonal,
ISHP, Institucioni i 2012-2015
prefektit, OJF,
NJDF, KQK,
Materniteti,
Konsultorja për
2013-2016
Nena dhe Fëmijët,
Qeverisja
qendrore,
drejtoria e spitali
rajonal,
Materniteti, ISHP,
OJF
Treguesit
Reduktimi ne 0 i rasteve
të sëmundjeve të formës
së rëndë tek fëmijët e
sapolindur
Për çdo fëmijë të lindur
32

33. sëmurë.
Vazhdimisht
Përmirësimi i
aksesit për gratë
qe jetojnë ne
zonat rurale
Rritja e cilësisë së shërbimit
pediatrik sidomos në zonat
rurale
Forcimi i kontrollit për
infermieret dhe mamitë gjatë
kujdesjes për fëmijët e
sapolindur
Trajtimi i rasteve të rënda në
spitalet e specializuara më të
afërta.
Përmirësimi i ushqyerjes së
fëmijëve dhe organizimi i
fushatave ndërgjegjësuese nga
ana e drejtorisë së shëndetit
publik në zonat rurale.
Vaksinimi 100% i fëmijëve, të
qarkut
Trajnime të stafit shëndetësor
dhe materiale informative mbi
komponentët e ushqyerjes në
gji, kohën e futjes së
ushqimeve tjera plotësuese dhe
komponentëve diadetik.
ka në dosjen e tij testet
kryesore që tregojnë
shenjat vitale të jetës
2013-2016
Nr i punonjësve të
trajnuar
2013-2015
Është ulur numri i
fëmijëve obezë
2013-2015
2013-2014
2013-2016
Shkollat janë të pajisura
me shërbimet bazë të
higjienës
Spitali rajonal ka
kapacitete e duhura për
trajtimin e sëmundjeve
mendore për fëmijët
2013-2015
2014-2015
33

34. Fushata të gjera sensibilizimi
për identifikimin e hershëm të
anemisë dhe mungesë së jodit
Sigurimi i ujit të rrjedhshëm
dhe tualeteve në shkollat ku
këto shërbimet që mungojnë
2013-2017
Pajisja e spitalit rajonal me
specialiste te fushave si
neuropediater etj.
2013-2014
Shkollat ofrojnë
shërbimin stomatologjik
falas për fëmijët 0-18
vjeç
Fëmijët e zonave të
thella malore përfitojnë
vizita falas nga mjekë
specialistë
2014-2015
Riorganizimi i shërbimeve
dentare, mjekësore, dhe
psikologjike në shkolla, përmes
krijimit të shërbimeve
multidisiplinore
Ngritja e skuadrave mjekësore
të lëvizshme për të ofruar
shërbime shëndetësore ditore
në zonat e thella,
Organizmi në skuadra mobile
me mjekë specialistë që bëjnë
diagnostikimin e fëmijëve një
herë në vit.
Nxitja dhe hartimi politikave
lokale mbështesë për shërbimin
mjekësor (bursa, te drejta
studimi)
34

35. Objektivi 2
Përmirësimi i
shëndetit të
nënës dhe
kujdesit
antenatal
Rritja e numrit të konsultoreve
për nënën dhe fëmijën
Rritja e ndërgjegjësimit të
kulturës shëndetësore në
familje dhe shoqëri, nëpërmjet
fushatave sensibilizuese dhe
medias.
Spitali Rajonal,
2013-2016
ISHP, Institucioni i
prefektit, OJF,
NJDF, KQK.
Materniteti
2013-2014
MSH, ISHP,
Materniteti, OJF
2013-2015
Kapja e shpejtë e patologjisë së
barrës nga personeli mjekësor,
2013-2014
Fuqizimi i Njësisë për
Mbrojtjen familjes e t Fëmijës
pranë njësive vendore
2013-2016
Përmirësimi i ushqyerjes për
rritjen përqindjes së jodit tek
gratë (hekur)
Pajisja me mjete bashkëkohore
për trajtimin e ndërlikimeve
gjatë periudhës së shtatzënisë .
Hapja e qendrave të reja të
maternitetit afër zonave shumë
të banuara
Ofrimi i kontrolleve mjekësore
falas me grupe mjekësh lëvizës
në zonat më të thella të qarkut
35

36. Zhdukja e diferencimeve në
kujdesin e nënave në vartësi të
gjinisë së fëmijës së lindur.
Objektivi 3
Luftë HIV/IDS,
malaries dhe
sëmundjeve te
tjera
Ngitja struktura të përhershme
të monitorimit për kujdesin
shëndetësor ndaj fëmijëve
nënave dhe parandalimin e
HIV/AIDS-it.
Fushata sensibilizuese, takime
në të dy ciklet e shkollave 9 vjeçare e ato të mesme kundër
duhanit, alkoolit, drogave, për
mbrojtjen nga HIV/AIDS, SST,
IST, shëndeti mendor, stresi
etj
Spitali Rajonal,
ISHP, Institucioni i 2013-2015
prefektit, OJF,
NJDF, KQK,
DPQK, njësitë
vendore
2013-2014
MSH, ISHP,
donatorë, njësitë
vendore
Fëmijët janë të
ndërgjegjësuar mbi SST
Në zonat e thella malore
organizohen aktivitetet
ndërgjegjësuese nga
mjekët dhe infermierët
mbi rrezikun e
përdorimit të lëndëve
narkotike
2013-2014
Dezinfektimi i zonave të
ndotura për të shmangur
epidemitë
Shtrirja e edukimit shëndetësor
për HIV/AIDS në zonat e thella
të qarkut të Kukësit.
2014-2016
Nxënësit dhe mësuesit
organizojnë sesioni
informimi në lidhje me
edukatën seksuale
Përmirësimi i edukimit seksual
në kuadrin e programeve
mësimore.
36

37. Objektivi 4
Rritja e
ndërgjegjësimit
mbi rrezikun e
përdorimit të
lëndëve
narkotike
Hartimi i një vlerësimi mbi
situatën e përdorimit të
drogave tek adoleshentët
Organizimi i tavolinave të
rrumbullakëta mbi rrezikun e
përdorimit të drogës
Spitali Rajonal,
ISHP, Institucioni i
2013-2014
prefektit, OJF,
NJDF, KQK,
DPQK, Qendrat
Shëndetësore
2014-2016
MSH, ISHP,
donatorë
Ulja e numrit të
adoleshentëve që
përdorin lëndë narkotike
Nxënësit e shkollave
janë të vetëdijshëm për
rrezikun nga drogat e
ndryshme
Njohja nxënësve me kodin
penal dhe ndëshkimet për
personat që zotërojnë lëndë
narkotikë
Organizimi i aktiviteteve të
përbashkëta me fokus luftën
kundër lëndëve narkotike
Mbrojtja e fëmijëve në konflikt me ligjin
Institucionet
Afatet
Mbulimi
zbatuese
kohore
financiar
Objektivat
Masat
Objektivi 1
Rehabilitimi
dhe ri-integrimi
i fëmijëve në
konflikt me
ligjin
Asistimi me punonjës social
dhe psikolog gjatë seancave të
pyetjeve
Gjykata, Policia,
OJF
2013-2016
Treguesit
MD
Mbrojtja e të drejtave të
fëmijës
Sigurimi i mbrojtjes së veçantë
për fëmijët
Krijimi i kushteve të
përshtatshme për intervistim
37

38. Objektivi 2
Përmirësimi i
kushteve të
paraburgimit në
ambientet e
policisë
Objektivi 3
Përfshirja e
nxënësve qe
kane prirje për
vepra te jashtë
ligjshme ne
aktivitete
kulturore
Objektivi 4
Mësimi i hapur
për fëmijët
shkollore për
proceset te
ndryshme
gjyqësore
Sigurimi i ambienteve të
përshtatshme për fëmijët
Gjykata, Policia,
OJF
2013-2016
MD, DPQK
Njohja e fëmijëve qe ne
ambientet shkollore ne lidhje
me sanksionet ligjore në rast te
veprimeve të kundra ligjshme
Nxënia me aktivitete kulturore
te fëmijëve me qëllim
shmangien nga veprime te
kundra ligjshme
Përgatitje e një plani të qartë
për angazhimin e këtyre
nxënësve nga mësuesit
Numri i të miturve me
prirje për vepra të jashtë
ligjshme të përfshirë ne
aktivitetet kulturore
Gjykata, Policia,
OJF, DAR, QKF
2013-2015
DAR, QKF, OJF
Bashkëpunimi DAR polici për
të identifikuar këto nxënës
Përgatitje e marrëveshjes mes
DAR dhe Gjykatës për orë
shtesë mbi proceset gjyqësore
Organizimi i orëve të lira me
përfaqësues të gjykatës së
rrethit
Të miturit ë kanë kryer
vepra penale trajtohen
në kushte të mira dhe
nuk pësojnë stres pas
traumës
Ulja e numrit të
nxënësve me prirje drejt
veprave penale
Numri i nxënësve të
riintegruar
Gjykata, Policia,
OJF, DAR
2013-2016
DAR, OJF,
Gjykata
Ulja e numrit të
nxënësve me prirje drejt
veprave penale
Numri i nxënësve të
riintegruar
38