1. Leermiddelen: het gereedschap van de leraar. NOT 2011 Hans de Vries (Coördinator Kenniscentrum Leermiddelen). h.devries@slo.nl

2. Hoe gebruikt de leraar zijn gereedschap? Sinds 2007 brengt SLO jaarlijks de Leermiddelenmonitor uit: een onderzoek naar het gebruik van leer-middelen in vo, po en (v)so); Leermiddelenmonitor 10/11 heeft een(nog) betere onderbouwing en bevraagtook schoolleiders; In deze presentatie: eerste opbrengstenvan het onderzoek bij leraren vo en po. Verwachte publicatie: begin maart ‘11.

3. Soorten leermiddelen die leraren vo gebruiken:

4. Soorten leermiddelen die leraren po gebruiken:

5. Conclusies: Zo’n 95% van de leraren ‘arrangeert’; Slechts 5% van de leraren hanteert strikt de methode; Zo’n 10 tot 15% van de leraren gaat heel vrij met de methode om, arrangeert op grotere schaal.

6. Huidig en toekomstige verwachting t.a.v. gebruik methoden.

7. Verwacht aandeel digitale leermiddelen po:

8. Verwacht aandeel digitale leermiddelen vo:

9. Conclusie: De verwachtingen t.a.v. toekomstig gebruik van digitale leermiddelen blijven ongeveer hetzelfde; Het actuele gebruik stijgt licht; Stijging is minder groot dan verwacht kan worden afgemeten aan de toekomstverwachting.

10. Reden om eigen of gevonden materiaal te gebruiken:

11. Ontwikkelen leraren zelf leermiddelen?

12. Waarom zelf ontwikkelen?

13. Creëren van differentiatiemogelijkheden:

14. Conclusies t.a.v. zelf ontwikkelen. De meeste leraren ontwikkelen zelf materiaal; Bij po is er nog groeipotentieel; Belangrijke reden: meer differentiatie (op niveau en op leerstijl bieden;en voor individuele leerlingen); Professioneel uitdagend; Kansen om ambities van scholen (onderwijs op maat, talentontwikkeling) te realiseren; Kansen om het beroep van leraar aantrekkelijker te maken; Kansen om gebruik van (digitaal) materiaal een impuls te geven; Voorwaarden: actief beleid op de scholen en vanuit sector en overheid.

15. Meer dan 90% deelt materiaal.

16. Wanneer meer delen?

17. Kwaliteit eigen of gevonden materiaal: De kwaliteit is voldoende vindt 86% van de vo-leraren en 74% van de po-leraren; Belangrijkste kwaliteitskenmerken die men in materiaal terugvindt: Goede vakinhoud (vo 70%, po 40%) Bruikbaarheid (vo 53%, po 56%) Motiverend voor leerlingen (vo 44%, po 50%).

18. Inpassen eigen of gevonden materiaal in de leerlijn. Ondersteuning wenselijk bij inpassen in leerlijn (vo 45%, po 73%); Ondersteuning door: Experts (vo 31%, po 24%); ICT hulpmiddel (vo 63%, po 73%)

19. Conclusies t.a.v. delen en kwaliteit. Over het algemeen zijn leraren tevreden over de kwaliteit van de eigen en gevonden leermiddelen; Ze zijn bereid hun eigen materiaal te delen, maar slechts in geringe mate met collega’s buiten de eigen school; Als leraren meer overtuigd zouden zijn van relevantie van eigen ontwikkeld materiaal zou de bereidheid tot delen groter zijn; Inpassen van materiaal in een leerlijn wordt als moeilijk ervaren (ict-ondersteuning gewenst); Stimulans door professionalisering van leraren op ontwikkelcapaciteiten en curriculaire competenties.

20. Is er beleid t.a.v. de inzet van leermiddelen?

21. Aanschaf nieuwe leermiddelen. Beslissing tot aanschaf wordt in ongeveer 70% van de gevallen door de directie genomen (vo 66%, po 73%); In po beslist het team in 72% van de gevallen welke leermiddelen aangeschaft worden; In vo beslist de vaksectie in 72% van de gevallen welke leermiddelen aangeschaft worden.

22. Stuurt het leermiddelenbeleid op inzet ICT?

23. Invloed gratis schoolboekenmaatregel. Op 68% van de scholen wordt er sinds de invoering van de gratis schoolboekenmaatregel het gebruik van gratis leermateriaal niet extra bevorderd; Op 47% van de scholen is het leermiddelenbeleid niet veranderd; Op 10% van de scholen wordt een budget per sectie vastgesteld. De sectie is vrij in de besteding daarvan; Op 43% van de scholen wordt een budget per sectie vastgesteld en krijgt de sectie richtlijnen voor de besteding ervan.

24. Het vinden en selecteren van geschikt leermateriaal: Het vinden en selecteren van geschikte methoden; Het vinden, selecteren en arrangeren van vrij beschikbaar (digitaal) materiaal.

25. www.leermiddelenplein.nl Ondersteuning bij keuze methoden. Overzicht van in Nederland verkrijgbare leermiddelen, methoden en niet-methoden; Extra informatie die de keuze van een methode kan ondersteunen: beschrijvingen ervaringen; Mogelijkheid om methoden op belangrijke aspecten met elkaar te vergelijken.

26. Zoeken op het leermiddelenplein.

27. Detailpagina.

28. Beschrijvingen op het Leermiddelenplein

29. Ervaringen op het leermiddelenplein.

30. Methoden vergelijken.

31. Gratis digitaal materiaal op Wikiwijs:

32. De wereld van de digitale leermiddelen: Uitgevers: groeiend aanbod aan digitale leermiddelen; Kennisnet Edurep vindbaar maken en ontsluiten van leermiddelen; Arrangeren en ontwikkelen: arrangeertools; Een groeiend ict-instrumentarium voor het onderwijs.

33. Hoe werkt Edurep?

34. Digitale hulpmiddelen: De elektronische leeromgeving; Het digitale schoolbord; Computers en laptops; In toenemende mate: smartphones en tablets; Trendwatchers: over 10 jaar weten we niet meer wat een toetsenbord is.

35. ICT kan een rol spelen bij: De organisatie van het onderwijs; Instructie; Oefenen; Onderzoeken; Samenwerkend leren; Assessment; Volgen Verhogen van de efficiency en de effectiviteit van het onderwijs.

36. ICT hulpmiddelen: de ELO (vo)

37. Gebruik digitaal schoolbord.

38. Kracht van smartphone en tablet: Maakt deel uit van manier van leven; Altijd bij de hand; Kan bij alle leerfuncties een rol spelen; Op grote schaal beschikbaar; Steeds krachtiger; Niet alleen in Nederland.

39. Oefenen met app’s:

40. Leren met augmentedreality:

41. Verder: Informatie zoeken op internet; Aantekeningen maken; Samenwerken in communities; Prestaties opnemen en in portfolio stoppen; Roosters enz. toegankelijk maken.

42. Dus: Weg met het verbod op mobieltjes. Je zegt toch ook niet: laat je boek maar thuis!

43. Vragen?????? Hans de Vries, h.devries@slo.nl