Marzena śWigoń.E KsiążKa W śWietle Badań UżYtkownikóW
MarzenaŚwigoń.zarządzanie wiedzą wyzwaniem dla nauki o informacji. kształcenie menedżerów informacji i wiedzy.
1. Zarządzanie wiedząwyzwaniem dlanauki o informacjikształcenie menedżerówinformacji i wiedzy Marzena Świgoń Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
2. Plan wystąpienia Nauka o informacji i zarządzanie wiedzą Umiejętności XXI wieku. Potrzeba rewizji programów nauczania w szkołach LIS (Library and Information Science) Kształcenie w zakresie zarządzania wiedzą a szkoły LIS Wnioski końcowe V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
3. Nauka o informacji Zarządzanie wiedzą Multidyscyplinarność Przedmiot badań – wiedza ludzka Cel – usprawnienie dostępu do informacji i wiedzy V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
4. Multidyscyplinarność nauki o informacji Źródło: Opracowanie na podstawie (Summers et al., 1999, s. 1159). V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
5. Multidyscyplinarnośćnauki o informacji Analiza afiliacji autorów i słów kluczowych publikacji z Journal of American Society for Information Science and Technology (JASIST) z lat 1988-2007 (Chua i Yang, 2008) słowa kluczowe związane z rdzenną IS to m.in.: wyszukiwanie (retrieval) informacji, a ostatnio także: architektura informacji, poszukiwanie (seeking) informacji i zarządzanie wiedzą; słowa kluczowe związane z naukami społeczno-behawioralnymi oraz IS to m.in.: aspekty społeczne, modele użytkowników, sieci społeczne; słowa kluczowe związane z technologią komputerową oraz IS, np. bazy danych, data mining. V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
6. Zarządzanie wiedzą - wyłaniająca się dyscyplina akademicka (Grossman, 2007) multidyscyplinarność, prace doktorskie (baza ICASIT, George Mason University) z takich dziedzin, jak: biznes (67,2%), edukacja (14,1%), inżynieria (8,8%), administracja publiczna (3,8%), opieka zdrowotna (1,9%), dziennikarstwo (1,5%) oraz LIS (1,5%) Zarządzanie Wiedzą i Kapitał Intelektualny (Knowledge Management and Intellectual Capital KM/IC) - dojrzała dyscyplina wiedzy (Serenko et al., 2010) analiza naukometryczna literatury z lat 1994-2008 (3109 autorów z 1450 instytucji, w tym 955 akademickich) wzrastający współczynnik współpracy autorów publikujących w kilkunastu czasopismach naukowych z tego zakresu wzrost liczby prac prezentujących wyniki badań empirycznych oraz spadek liczby prac pisanych przez praktyków Zarządzanie wiedzą jt. proces (czynność), kapitał intelektualny to zasób wiedzy posiadany przez organizację (Kisielnicki, 2007) Zarządzanie wiedzą - nowa dyscyplina?
7. O zarządzaniu wiedzą i kapitale intelektualnym – „bibliotekoznawstwo w nowej szacie” (Koenig, 1997) Zarządzanie wiedzą – nowa nazwa dla zarządzania informacją (Wilson, 2002), dla teorii nadawania sensu (Dervin, 1998) Zarządzanie wiedzą – wyzwaniem i perspektywą rozwoju nauki o informacji (Jashapara, 2005; Sarrafzadeh, Martin i Hazeri, 2006; Roknuzzaman i Umemoto, 2009; Kebede, 2010; Świgoń, 2010) Nauka o informacji i zarządzanie wiedzą – dawniej i obecnie V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
8. Zarządzanie zasobami informacji / informacjąi zarządzanie wiedzą Analiza słów kluczowych publikacji w bazie LISTA - Library and Information Science and Technology Abstracts, z lat 1961-2007 (Onyancha i Ocholla, 2009; por. Świgoń, 2010) problematyka zarządzania wiedzą występuje pod hasłem zarządzanie zasobami informacyjnymi (information resources management, IRM), zarządzanie informacją – definiowane jako zarządzanie zasobami ludzkimi i fizycznymi Wspólnym celem zarządzania informacją i zarządzania wiedzą jest usprawnienie dostępu do informacji i wiedzy potrzebnych w podejmowaniu decyzji i rozwiązywaniu problemów w życiu zawodowym i prywatnym V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
9. Nauka o informacji Zarządzanie zasobami informacji Zarządzanie wiedzą Kapitał intelektualny Zarządzanie informacją i wiedzą (podejście zintegrowane) V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
10. Umiejętności XXI w. Potrzeba rewizji programów nauczania w szkołach LIS Kształcenie menedżerów informacji i wiedzy V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
12. Potrzeba rewizji programów nauczaniaw szkołach LIS poszerzenie listy umiejętności, których nabywa się w szkołach LIS teoria vs. praktyka za duży nacisk na zarządzanie kolekcjami, na umiejętności zarządzania dokumentacją oraz wykorzystywanie technologii informacyjnych za mały nacisk na inne umiejętności bardziej pożądane przez pracodawców, np.: specjalistyczne (instytucje komercyjne) umiejętności komunikacyjne pracy zespołowej oraz związane ogólnie z zarządzaniem (Missingham, 2006; Gerolimos, 2009; Sarrafzadeh, Hazeri i Martin, 2006; Hazeri, Sarrafzadeh i Martin, 2007; Cherry i in., 2011) V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
13. Profesjonaliści informacji i bibliotekarze jakomenedżerowie informacji i wiedzy zestaw umiejętności techniczno-organizacyjno-interpersonalnych(Bishop, 2001) większa rola bibliotekarzy w przedsiębiorstwach, niż tradycyjnie im przypisywana (Sinotte, 2004) współpraca z ekspertami dziedzinowymi (w danej organizacji, instytucji, przedsiębiorstwie) w zakresie pozyskiwania i organizowania kapitału intelektualnego (Choo, 2000) bibliotekarze jako propagatorzy kultury dzielenia się wiedzą, zarządzania zmianą, organizacyjnego uczenia się (Roknuzzaman i Umemoto, 2009) V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
14. Kształcenie z zakresu zarządzania wiedzą a szkoły LIS Menedżerowie informacji i wiedzy V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
15. Szkoły oferujące kursy zarządzania wiedzą w krajach anglojęzycznych na początku XXI w. Źródło: Opracowano na podstawie (Chaudhry i Higgins, 2003) V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
16. Pożądany udział dyscyplin w kształceniu z zakresu zarządzania wiedzą w opinii uczestników list dyskusyjnych IFLA Źródło: Opracowano na podstawie (Hazeri i Martin, 2009) V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
17. Kształcenie z zakresu zarządzania wiedząw szkołach LIS wiedza i związane z nią zagadnienia, np. ekonomia wiedzy; tworzenie, dzielenie się i wykorzystywanie wiedzy; mapowanie wiedzy; audyt wiedzy praktyki i studia przypadków zagadnienia organizacji i zarządzania, np. zarządzanie zasobami ludzkimi, zachowania organizacyjne, zarządzanie zmianą, zarządzanie projektami, podejmowanie decyzji, marketing, strategia informacja i związane z nią zagadnienia, np. społeczeństwo informacyjne, potrzeby informacyjne, zarządzanie informacją badania i ewaluacja, np. metody i techniki badań, zbieranie i analiza danych, opracowanie ankiet, techniki wywiadów zagadnienia interpersonalne, np. sieci i komunikacja, praca zespołowa i przywództwo ICT, tj. komputery i sieci, architektura informacji, systemy informacyjne Wg opinii dyrektorów szkół LIS, kolejność zgodna z przyznaną rangą (Hazeri, Martin i Sarrafzadeh, 2009) V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
18. Wnioski końcowe Zarządzanie informacją i zarządzanie wiedzą – podejście zintegrowane Kształcenie menedżerów informacji i wiedzy przyszłość kierunków studiów typu informacja naukowa i bibliotekoznawstwo zwiększenie potencjału kariery absolwentów (employability, por. Świgoń, 2010) Nowe możliwości zatrudnienia (biblioteka, kancelaria prawna, bank, firma ubezpieczeniowa i wiele innych) stanowiska, funkcje: koordynator wiedzy, inżynier wiedzy, analityk wiedzy, broker wiedzy, menedżer zarządzania wiedzą, menedżer departamentu wiedzy, bibliotekarz i menedżer wiedzy Programy nauczania w zakresie zarządzania informacją i wiedzą powinny być przygotowywane i realizowane przez specjalistów (teoretyków i praktyków) z różnych dziedzin i sektorów V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.
19. Dziękuję za uwagę marzena.swigon@uwm.edu.pl V Konferencja IINiSB UW, Warszawa, 4-5 kwietnia 2011 r.