LİBERAL DÜŞÜNCENİN DOĞUŞU: ÖNCÜ LİBERAL DÜŞÜNÜRLER

1. LİBERAL DÜŞÜNCENİN DOĞUŞU:
ÖNCÜ LİBERAL DÜŞÜNÜRLER
PROF.DR. COŞKUN CAN AKTAN
Bu sunum şu kaynak esas alınarak hazırlanmıştır. “Liberalizme Katkıda Bulunan
Düşünürler” Maliye Yazıları, Ocak-Mart 1997, s.7-51.
Sunumu Hazırlayan: Fatma Özkalfa ve Barış Aras

2. liberal düşünürler
JOHN LİLBURNE
JOHN LOCKE
VOLTAIRE
BERNARD
MANDEVILLE

3. liberal düşünürler
DAVİD HUME
ADAM SMİTH
FRANÇOIS QUESNAY

4. JOHN LİLBURNE
❖ ‘Özgür Doğan John lakabıyla
tanınmıştır.
❖Püritan Devrimi’nin en önemli
liderlerindendir.
❖Püritan ve Kalvinist olmasına rağmen
sosyal ve anayasal reformun
savunucusudur.
❖Leveller Partisi’nin liderliğini
yapmıştır.
❖Yaşamı boyunca özgürlüğü savunmuş
ve toplumdaki yozlaşmaya karşı
mücadele etmiştir.

5. JOHN LOCKE
❖Dini hoşgörü ve düşünce özgürlüğü konusundaki
görüşleri ilk olarak 1689 yılında Latince ve İngilizce
olarak yayınlanmıştır.
❖Başlıca eserleri:
❖Essay Concerning Human Understanding
❖Of Civil Government: Two Treatises,
❖Some Thoughts Concerning Education

6. JOHN LOCKE’UN ESERLERİ

7. BERNARD MANDEVİLLE
❖Rotherdam doğumlu bir Ingiliz siyasî
hicivcisidir.
❖Laissez Faire fikrinin öncülerindendir.
❖Mandeville, politikacıların özel çıkarını
kamu yararına dönüştürebileceğini savunur

8. BERNARD MANDEVİLLE
Kişilerin kendi çıkarlarını
başkalarınınkinden üstün
tutması önceden
öngörülmeyen bir sonuç
olarak kamu yararına
neden olmaktadır.
Kısaca,
kamu ve özel kesimin
çıkarlarının uyumu söz
konusudur.

9. VOLTAİRE
❖Asıl adı François Marie Arouet olan
Voltaire 1694 yılında Pariste doğmuştur.
❖1718 yılında ‘Oedipe’ adlı oyununu yazmıştır.
❖1723 yılında ise ‘Henriade’ adlı şiirini
❖Yayınlamıştır.

10. VOLTAİRE’NIN ESERLERİ

11. FRANÇOIS QUESNAY
❖Sadece tarımın net üretim sağladığı
ve sanayinin verimsiz olduğu
varsayımı
❖ Arazi rantı üzerinden tek bir
verginin alınması önerisi
❖ Doğal düzen anlayışı
❖ Tarımsal faaliyetler ile
uğraşanların meydana getirdikleri
hasılanın toplumsal sınıflar arasında
nasıl dağıldığını anlattığı
‘Ekonomik Tablo’yu yazmıştır.

12. Françoıs Quesnay
‘Ekonomik Tablo’
eseriyle fizyokratik
iktisadi düşücenin
öncüsüdür.

13. DAVİD HUME
❖1711 yılında Edinburgh'da dünyaya
gelen Iskoçyalı filozof ve tarihçidir.
❖Yazılarının çoğunluğu felsefe, siyaset ve
tarih üzerinedir.
❖Hume, klasik liberal iktisatçıların
yetişmesinde oldukça önemli bir rol
oynamıştır.
❖Serbest ticaretin, kaynakların daha
rasyonel dağılmasını sağlayacağını
savunmaktadır.

14. DAVİD HUME’UN KATKILARI
Sürünen
enflasyon
teorisi
Madeni para
akım
mekanizması
Politik
hürriyet
ekonomik
hürriyetten
kaynaklanır

15. David Hume’un Katkıları
• Sürünen Enflasyon Teorisi: Kısa vadede para
arzındaki değişmelerin faiz oranını pek fazla
etkilemeyeceğini, ancak ekonomik büyüme ile
uzun dönemde para arzındaki artışın faizleri
düşüreceğini öne sürerek bu varsayımı ortaya
koymuştur.

16. David Hume’un Katkıları
• Ödemeler dengesinin sürekli olarak fazla
vermesini savunan merkantilist düşünceye
cevabı olan "madeni para akım mekanizması"
(specie-flow mechanism) varsayımı ekonomik
düşünceye ilk katkısıdır.

17. DAVİD HUME’UN ESERLERİ

18. ADAM SMİTH
❖Smith'in ilk kitabı "The
Theory of Moral Sentiments"
1759 yılında yayınlandı.
❖1776 Tarihinde ‘Wealth Of
Nations ‘ başlığını taşıyan
eseri yayınlandı.

19. ADAM FERGUSON’UN
ESERLERİ
An Essay on The History of Civil
Society
Principles of Moral and Political
Science
The History of the Progress and
termination of the Roman Republic

20. IMMANUEL KANT
Eleştirel felsefenin en önemli
temsilcisidir.
"Pür Aklın Eleştirisi" ve "Pratik Aklın
Eleştirisi" adlı eserleri ile ahlak
felsefesine önemli katkılarda
bulunmuştur
Başlıca eserleri: Education , The
Critique of Judgement, Lectures on
Ethics

21. Prof.Dr. Coşkun Can Aktan
Dokuz Eylül Üniversitesi, İİBF Öğretim Üyesi &
Sosyal Bilimler Araştırmaları Derneği
http://www.sobiad.org
Professor Coşkun Can Aktan
Dokuz Eylul University, Faculty of Economics and Management &
Social Sciences Research Society
http://www.sobiad.org
CAN AKTAN: Sosyal Bilimler Kütüphanesi
CAN AKTAN: Social Science Library
http://www.canaktan.org
CAN AKTAN: Yaşam Felsefesi ve Gezme Sanatı
CAN AKTAN: Philosophy of Life and Art of Travel
http://www.canaktan.net