Tijdens deze presentatie legt onderzoeker Edwin van den Worm haarfijn uit wat de zin en onzin is van superfoods, denk aan gojibessen, hennepzaad, rauwe cacaobonen et cetera.
Het neusje van de zalm ochtendlezing 18112011 nibi_nicole van damBiologiePlusSchool
Wat is gezonde en duurzame voeding?
Welke biologische bestrijdingsmiddelen
kun je in je schooltuin inzetten? Is zalm
eten nog wel verantwoord? Van Dam
zet je aan het denken over het gemak
waarmee voedsel op ons bord belandt.
Ook de vertering van voedsel neemt ze
onder de loep.
Door: Nicole van Dam, hoogleraar plantdierrelaties, Radboud Universiteit
L5 gekweekt vlees als duurzaam alternatief mark postnibibiologie
Hoogleraar Mark Post is beroemd vanwege zijn kweekvleeshamburger. In deze presentatie laat hij de kansen zien van kweekvlees als duurzame vervanger van gewoon vlees.
In deze pitch presentatie is te zien wat de educatieve simulatiegame Ecosim 2.0 te bieden heeft. De module met de zonnebaars, een invasieve exoot vertegenwoordigd Nederland tijdens Science on Stage 2015 in Londen.
Het neusje van de zalm ochtendlezing 18112011 nibi_nicole van damBiologiePlusSchool
Wat is gezonde en duurzame voeding?
Welke biologische bestrijdingsmiddelen
kun je in je schooltuin inzetten? Is zalm
eten nog wel verantwoord? Van Dam
zet je aan het denken over het gemak
waarmee voedsel op ons bord belandt.
Ook de vertering van voedsel neemt ze
onder de loep.
Door: Nicole van Dam, hoogleraar plantdierrelaties, Radboud Universiteit
L5 gekweekt vlees als duurzaam alternatief mark postnibibiologie
Hoogleraar Mark Post is beroemd vanwege zijn kweekvleeshamburger. In deze presentatie laat hij de kansen zien van kweekvlees als duurzame vervanger van gewoon vlees.
In deze pitch presentatie is te zien wat de educatieve simulatiegame Ecosim 2.0 te bieden heeft. De module met de zonnebaars, een invasieve exoot vertegenwoordigd Nederland tijdens Science on Stage 2015 in Londen.
L4 dna veranderen met revolutionaire precisie sylvia de paterTycho Malmberg
Crispr/Cas 9 is een revolutionaire nieuwe techniek om heel gericht mutaties aan te brengen in het dna. Bekijk de powerpoint van moleculair plantenbioloog Sylvia de Pater van de Universiteit Leiden.
Voeding & Kanker, gezonde voedingskeuzes voor preventie en bestrijding van ka...Peter Haima, Ph.D.
Kankerinloophuis 11 april 2019.
- De meeste volwassenen hebben slapende microtumoren die niet kwaadaardige worden omdat ons lichaam ze onder controle houdt
- een ongezonde levensstijl en voeding bevordert het ontstaan van tumoren, een gezonde levensstijl en voeding remt het ontstaan van kanker.
- kanker komt in het Westen veel meer voor dan in Aziatische landen zoals India
- fruit, groente en specerijen maken het verschil: Hoe meer fruit en groente, des te lager de kans op het krijgen van kanker.
- Bepaalde groentes en fruit zijn erg effectief (knoflook, kool, kurkuma, groene thee, blauwe bessen……..).
Belangrijkste aanpassingen aan dieet:
- Veel en vers fruit en groente, kruiden (kleur, smaak en geur); liefst biologisch. (minimaal 7+ : 2 x 150 g fruit + 5 x 75 g groente)
- Groente en fruit kiezen die effectief zijn in bestrijden kankercellen en met juiste bereidingswijze, bv. koolsoorten.
- Keuze vetten, boter, vlees, vis, melk, kaas, eieren is erg belangrijk (omega 3/6 balans) gras gevoerde dieren, biologisch.
- geen zonnebloem- mais of arachide olie; neem olijfolie
- Elke dag lijnzaad en/of walnoten, ongebrande noten
- Weinig kant en klaar producten, geen pakjes en zakjes, geen frituur
- Voorkom overgewicht en teveel (snelle) suikers, geraffineerd meel
- Veel vezels
- Matig met vlees, m.n. rood vlees (alle vlees behalve kip en gevogelte)
Mensen die kanker overleven heben veel dingen gemeen:
- Passen hun voeding aan
- Passen hun leven aan:
- Meer ontspanning, minder Stress
- Meer bewegen
- Sociale contacten
- Geloof in genezing en hun eigen kracht om dit te beïnvloeden
- Psychische wonden uit het verleden worden geheeld
- Zingeving
Door Yoga/mindfulness…..; praatgroep; familie opstellingen; coaching/therapie , zingeving..........
Immune Power Drink of Energetix was analysed for its anti-inflammatory and anti-oxidative effectiveness in testing not involving animals
both in the cell-based testing system using functional neutrophils and in the cell-free testing system.
Antioxidants are important photonutrients and may aid in supporting the body’s cell protection against so-
called “free radicals”
Test Results:
Under the testing conditions, the Immune Power Drink demonstrated its high percentage of
natural antioxidants. Therefore, it can be recommended as a preventative measure against
the negative effects of free oxygen radicals.
(Expert Opinion / Test Record from October 25, 2006)
L4 dna veranderen met revolutionaire precisie sylvia de paterTycho Malmberg
Crispr/Cas 9 is een revolutionaire nieuwe techniek om heel gericht mutaties aan te brengen in het dna. Bekijk de powerpoint van moleculair plantenbioloog Sylvia de Pater van de Universiteit Leiden.
Voeding & Kanker, gezonde voedingskeuzes voor preventie en bestrijding van ka...Peter Haima, Ph.D.
Kankerinloophuis 11 april 2019.
- De meeste volwassenen hebben slapende microtumoren die niet kwaadaardige worden omdat ons lichaam ze onder controle houdt
- een ongezonde levensstijl en voeding bevordert het ontstaan van tumoren, een gezonde levensstijl en voeding remt het ontstaan van kanker.
- kanker komt in het Westen veel meer voor dan in Aziatische landen zoals India
- fruit, groente en specerijen maken het verschil: Hoe meer fruit en groente, des te lager de kans op het krijgen van kanker.
- Bepaalde groentes en fruit zijn erg effectief (knoflook, kool, kurkuma, groene thee, blauwe bessen……..).
Belangrijkste aanpassingen aan dieet:
- Veel en vers fruit en groente, kruiden (kleur, smaak en geur); liefst biologisch. (minimaal 7+ : 2 x 150 g fruit + 5 x 75 g groente)
- Groente en fruit kiezen die effectief zijn in bestrijden kankercellen en met juiste bereidingswijze, bv. koolsoorten.
- Keuze vetten, boter, vlees, vis, melk, kaas, eieren is erg belangrijk (omega 3/6 balans) gras gevoerde dieren, biologisch.
- geen zonnebloem- mais of arachide olie; neem olijfolie
- Elke dag lijnzaad en/of walnoten, ongebrande noten
- Weinig kant en klaar producten, geen pakjes en zakjes, geen frituur
- Voorkom overgewicht en teveel (snelle) suikers, geraffineerd meel
- Veel vezels
- Matig met vlees, m.n. rood vlees (alle vlees behalve kip en gevogelte)
Mensen die kanker overleven heben veel dingen gemeen:
- Passen hun voeding aan
- Passen hun leven aan:
- Meer ontspanning, minder Stress
- Meer bewegen
- Sociale contacten
- Geloof in genezing en hun eigen kracht om dit te beïnvloeden
- Psychische wonden uit het verleden worden geheeld
- Zingeving
Door Yoga/mindfulness…..; praatgroep; familie opstellingen; coaching/therapie , zingeving..........
Immune Power Drink of Energetix was analysed for its anti-inflammatory and anti-oxidative effectiveness in testing not involving animals
both in the cell-based testing system using functional neutrophils and in the cell-free testing system.
Antioxidants are important photonutrients and may aid in supporting the body’s cell protection against so-
called “free radicals”
Test Results:
Under the testing conditions, the Immune Power Drink demonstrated its high percentage of
natural antioxidants. Therefore, it can be recommended as a preventative measure against
the negative effects of free oxygen radicals.
(Expert Opinion / Test Record from October 25, 2006)
ACTIVEERT
VERFRIST
ONTGIFT
WE VERDIENEN ALLEMAAL EEN LEVEN VOL
VITALITEIT, ENERGIE EN GELUK. ALS WE GEZOND
ZIJN, VOELEN WE ONS GEWELDIG EN ZIJN WE OP
ONS BEST. WE KUNNEN ALLES BEREIKEN.
GEZONDE VOEDING VOOR LICHAAM & GEEST- Dr. Peter Haima – Food Passionistas, 25...Peter Haima, Ph.D.
GEZONDE VOEDING VOOR LICHAAM & GEEST- hoe je zelf de regie kunnen nemen over je geestelijke en lichamelijke gezondheid!
- Dr. Peter Haima – Lezing-deel 1, Food Passionistas, 25-6-'16.
In zijn lezing stelt Dr. Peter Haima dat je gezondheid voor een belangrijk deel zelf in de hand hebt en dat je door gezonde voeding, levenshouding en levensstijl, langer gezond en jong blijft (en de kans op ziekte vermindert). Peter Haima is moleculair bioloog en werd in 2010 zelf geconfronteerd met kanker. Hij vertelt op inspirerende wijze hoe het veranderen van voedingsgewoontes en lifestyle doorslaggevend is geweest in de totale genezing van lichaam en geest. Peter's missie is mensen te inspireren om in hun eigen kracht te gaan staan en zo een positieve bijdrage te leveren aan hun eigen gezondheid en genezing.
Peter Haima's lezingen zijn altijd goed onderbouwd en met beide benen op de grond. Hij deelt met mensen zijn grote kennis en eigen ervaringen en vertelt wat de meeste artsen ze niet zullen en kunnen vertellen. Naast reguliere behandelingen, kun je volgens hem ook zelf actief bijdragen aan je herstel door simpele en slimme aanpassing van je voedingsgewoontes. Bewustwording over de slechte kwaliteit van de hedendaagse voeding in onze westerse samenleving is hierbij essentieel.
Tijdens de lezing krijg je heldere en praktische tips waarmee je zelf aan de slag kan.
Ook gaat hij in op de relatie tussen lichaam en geest en hoe het verminderen van de dagelijkse chronische stress essentieel is om de gezond te bevorderen. Stress is desastreus voor het immuunsysteem en gezondheid. Yoga en een goede ademhaling zijn makkelijke methodes om de dagelijkse stress om te buigen naar rust en zo het immuunsysteem te stimuleren.
L1 Darwin comes to town - Menno SchilthuizenTycho Malmberg
Presentatie (pdf) van de ochtendlezing over snelle evolutie in de stad door Menno Schilthuizen. Tijdens de NIBI-conferentie Evolutie in Actie - vrijdag 11 januari 2019
W10 De weg van sperma en eicel naspelen - Gerdien van der VeerTycho Malmberg
Documenten bij de workshop W10 waarin de weg van sperma en eicel wordt nagespeeld in het klaslokaal met hele grote afbeeldingen van de geslachtsorganen. Workshopgever Gerdien van der Veer.
Powerpoint bij de workshop Seks is Meer... Ganzebord door Firm LoS gegeven tijdens NIBI-conferentie voor vmbo en onderbouw havo en vwo vrijdag 1 juni 2018
In deze lessenserie over plantenteelt en -veredeling worden drie contexten behandeld. De eerste context gaat over de komkommerkwekerij en centraal staat de vraag welke biologie een komkommerteler gebruikt om zoveel mogelijk komkommers van goede kwaliteit van een komkommerplant te kunnen oogsten. In de tweede context draait het om de bescherming van de komkommerplant. Want zodra de kas bij mooi weer opengaat kunnen plaaginsecten zoals witte vlieg en trips naar binnenkomen. Biologische gewasbescherming met roofmijten om plaaginsecten te bestrijden, vormt de rode draad van dit hoofdstuk. In het derde hoofdstuk is de context groenteveredeling en stoeien leerlingen met de vraag wat er bij komt kijken om tomaten nieuwe eigenschappen mee te geven. Ze moeten op zoek naar een tomaat die niet teveel vocht verliest bij het doorsnijden maar toch smaakvol is. Een dergelijke tomaat zou heel geschikt zijn in kant-en-klaar maaltijden en maaltijdsalades. Belangrijke (deel)concepten die langskomen zijn: fenotype, genotype, prooi- predator, voedselweb, interactie met biotische en abiotische factoren. De module duurt 6-9 lesuren en is geschikt voor bovenbouw havo/vwo.
I l13 csi aan de kust de bruinvis zaak - l. i-jsseldijkTycho Malmberg
CSI aan de Kust - de bruinvis zaak. Aan de Noordzeekust en het wad spoelen steeds vaker verminkte dode bruinvissen aan. Wie of wat heeft dit op zijn geweten. Kruip in de huid van Lonneke IJsseldijk die zich heeft vastgebeten in deze zaak.
5. 1/18/2015
5
a
Hoe kan men bepalen welke voeding of voedingsmiddelen gezond zijn:
* Wat is ‘gezond’: medicinaal vs. nutritioneel?
* Wat zijn de parameters die gemeten worden?
* Proefpersonen: individuele verschillen, leef- en eetpatroon, geografie(!)
* Korte-termijn vs. lange-termijn effecten
* Wetenschappelijke onderbouwing?
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
* Constante samenstelling van de voedingsmiddelen/ingrediënten?
6. 1/18/2015
6
- ‘Superfoods’ - claims en feiten
I h d t ff- Inhoudsstoffen
- Biologische beschikbaarheid
- Bereiding/verwerking
- Herkomst en kwaliteit
- Marketing / ‘hypes’
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
- Conclusies
9. 1/18/2015
9
Quinoa
(Chenopodium quinoa,
Amaranthaceae)
Peru &
Bolivia
‘superfood’ supplement
2013: novel food
vitamines (B2-riboflavine) en E, Fe, Cu en Mg,
alle essentiële aminozuren, onverzadigde vetzuren,
vezels
Goji China ‘wondermiddel’ antioxidanten, vitamines (met name C),
β t l h id fl ïd ( ti )
herkomst ‘claims’ inhoudsstoffen
j
(Lycium barbarum,
Solanaceae)
β-caroteen, polysachariden, flavonoïden (rutine)
Chia
(Salvia hispanica,
Lamiaceae)
Mexico &
Guatamala
‘superfood’ supplement
2009: novel food
omega-3 vetzuren, Na, Ca, P, Mn, Mg, Fe,
vitamine B17
Maca
(Lepidium meyenii,
Peru ‘wondermiddel’
f di i
mineralen, vitamine B, Mg, Se, Fe en essentiële
aminozuren, glucosinolaten, sterolen
p-methoxybenzyl-isothiocyanaat
Brassicaceae) oa. afrodisiacum p methoxybenzyl isothiocyanaat
Spirulina
(Arthrospira platensis)
Mexico ‘superfood’ supplement
oa. ‘tonicum’, lever- en
nierbescherming
60% eiwit, 7% lipiden, K, Ca, Mg, P, Zn, Se
vitamine B1 (thiamine), B2 (riboflavine), B3
(nicotinamide), B6 (pyridoxine), B9 (foliumzuur),
vitamines C, A en E, carotenoïden (zeaxanthine)
Acai
(Euterpe oleracea,
Arecaceae)
Brazilië ‘wondermiddel’
oa. overgewicht
antioxidanten (anthocyanines, proanthocyanidines)
Ca, Fe, Vitamine A
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
Arecaceae) g
Tarwegras
(Triticum aestivum,
Poaceae)
Wereldwijd
(oorsprong
Egypte)
‘wondermiddel’
oa. ‘tonicum’, ontstekingen,
kanker
vezelrijke bron, vitamines A, C, E, K, B1, B2, B6
Fe, Zn, Mn, Cu, Se
10. 1/18/2015
10
Quinoa zaden: Bevatten 2x zoveel eiwitten als tarwe en zilverliesrijst
Vitamine- en mineralengehalte gelijk of lager dan volkorengranen
Vezelgehalte quinoa: 3,5 gram per 100 gram
Vezelgehalte volkorenbrood: 5 gram per 100 gram
Vezelgehalte havermout: 7,5 gram per 100 gram
Calciumgehalte lager dan in havermout aminozuurpatroon vergelijkbaar met dat vanCalciumgehalte lager dan in havermout, aminozuurpatroon vergelijkbaar met dat van
vlees of melk (ijzer uit vlees wordt beter opgenomen dan ijzer uit quinoa)
(± €13-16 per kg)
Goji bessen: Antioxidantengehalte van verse bessen gemiddeld, maar 2x lager dan
in bv. pruimen, granaatappels en linzen
(gedroogde bessen: ± €8-14 per 100 gram, sap: ± €12 per 500 mL)
Chia zaden: Een haring of een portie makreel of zalm bevat meer omega-3 vetzuren
(DHA(22), EPA(20))
Vrijwel volledig vergelijkbaar met lijnzaad (dat minimaal 5x goedkoper is)
Chiazaden hebben een bloedverdunnende werking
In België beschouwd als ‘gevaarlijke plant’
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
Maca wortel: Beschikbaarheid van veel inhoudsstoffen nogal beperkt.
Bij langdurig gebruik kunnen de aanwezige glucosinolaten leiden tot vergroting van
de schildklier (struma of krop) en vergroting van spiermassa
11. 1/18/2015
11
a
Spirulina: Eerder gemelde hoge concentraties eiwitten blijken verwaarloosbaar laag
Bevat vaak toxines (microcystines) boven de toegestane norm (1μg/gram)
Bevat hoge concentraties chlorofyl
Bevat geen enkel nutriënt dat niet ook in groenten en fruit voorkomt
Acai bessen: polyfenolen en antioxidantengehalte in verse bessen lager dan in
bv. aardbeien en druiven
Bevat saponinen die darmklachten kunnen veroorzaken.
Puur sap: ~ €28 - €35 per liter, gemalen bessen: € 100 - €115 per kg
Bevat geen enkel nutriënt dat niet ook in groenten en fruit voorkomt
p p g p g
Tarwegras: ‘Raw food’
veel vezels, maar veel slecht beschikbare voedingsstoffen
Geclaimd: aanwezigheid van vitamine B12, maar dit is aangetoond onjuist
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
26. 1/18/2015
26
Lycopeen (een carotenoïde) is een potente antioxidant,
maar is onoplosbaar in water en zit stevig gebonden
aan de vezels van de tomaatmatrix
C40H56
Lycopeen in tomatenketchup en -puree is
3x meer biologisch beschikbaar dan in verse tomaten!
Bewerking (bv. koken, vermalen) en verwerken in een
olie rijk menu (bv pasta saus) zorgt voorolie-rijk menu (bv. pasta saus) zorgt voor
een drastische verhoging van de biologische
beschikbaarheid van lycopeen
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
30. 1/18/2015
30
Nadelen van koken van groentes:
20-50% verlies van bepaalde vitamines (C, B1, foliumzuur)
Voordelen van koken van groentes:
veel betere voedselvertering en opname
veel betere beschikbaarheid van Fe, Ca, vitamine B2,
carotenoïden en glucosinolaten
afbraak van celwanden (cellulose)
neutralisatie van lectines uit peulvruchten
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
p
35. 1/18/2015
35
400
Anthocyanin content of juices of strawberries at different stages of maturity
(expressed as mg pelargonidin-3-glucoside per 100 g dry matter)
Anthocyanine‐gehalte in aardbeien in verschillende rijpingsfases
(uitgedrukt als mg pelargonidin‐3‐glucoside per 100 g drooggewicht)
300
ntent(mg/100g)
100
200
Maturity stages:
A: small green
B: large green
C: white
D: pink
E: 50% red
Anthocyanincon
A B C D E F G
0
F: 80% red
G: full red
from: Wang et al., J, Agric. Food Chem. 48:140‐146; 2000.
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
36. 1/18/2015
36
2000
Total Phenolics content of juices of strawberries at different stages of maturity
(expressed as mg gallic acid equivalents per 100 g dry matter)
Total phenolics‐gehalte in aardbeien in verschillende rijpingsfases
(uitgedrukt als mg galluszuur equivalenten (GAE) per 100 g drooggewicht)
1500
s(GAE/100g)
500
1000
Maturity stages:
A: small green
B: large green
C: white
D: pink
E: 50% red
TotalPhenolics
A B C D E F G
0
F: 80% red
G: full red
from: Wang et al., J, Agric. Food Chem. 48:140‐146; 2000.
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
37. 1/18/2015
37
175
ORAC values of juices of strawberries at different stages of maturity
(expressed as Trolox equivalents per gram dry matter)
Antioxidant capaciteit van aardbeien in verschillende rijpingsfases
(uitgedrukt als μmol Trolox eenheden (TE) per gram drooggewicht)
100
125
150
(molTE/g)
25
50
75
Maturity stages:
A: small green
B: large green
C: white
D: pink
E: 50% red
F 80% d
ORACvalue(
A B C D E F G
0
25 F: 80% red
G: full red
from: Wang et al., J, Agric. Food Chem. 48:140‐146; 2000.
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
38. 1/18/2015
38
Witlof (Cichorium intybus) en andijvie (Cichorium endivia)
Verandering van samenstelling:
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
Intybine
(Lactucopicrin)
Traditioneel gebruik:
melksap ter onderdrukking van hoestprikkels
(sedativum, pijnstilling)
43. 1/18/2015
43
De kwaliteit van sommige ‘superfoods’ heeft te lijden onder hun populariteit
Kweken of cultiveren van ‘superfoods’ kan tot veranderingen in de
samenstelling van actieve ingrediënten leiden (en in veel gevallen een afname…)
Strenge kwaliteitseisen maken ‘superfoods’ nog duurder
(en dus minder winstgevend….. )
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
54. 1/18/2015
54
Er zijn absoluut heel veel voedingsmiddelen en -producten die
‘actieve en gezonde’ inhoudsstoffen bevatten - ook onder de ‘superfoods’
Geen enkel ‘superfood’ bevat unieke of speciale inhoudsstoffen die niet
i f i d k i d di idd l k
Heel veel ‘saaie’ voedingsmiddelen zijn minstens net
d f lf d d ‘ f d ’
in meer of mindere mate ook in andere voedingsmiddelen voorkomen
Veel gezondheidseffecten van ‘superfoods’ blijven voorlopig onbewezen
en vele claims zijn afgewezen door de EFSA / FDA
‘Superfoods’ lijken vooral erg ‘super’ te zijn voor de
producenten en verkopers ervan
zo gezond of zelfs gezonder dan ‘superfoods’
‘Superfoods’ zijn sterk onderhevig aan hypes en marketingcampagnes
Dept. Moleculaire Farmacie EvdW
Een compleet, gezond en veelzijdig dieet/levensstijl lijkt vooralsnog
veel effectiever te zijn dan speciale diëten met ‘superfoods’