Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri

REPUBLIKA E KOSOVËS
UNIVERSITETI “UKSHIN HOTI” PRIZREN
Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit
Cikël Leksionesh
Pergatiti:
Prof, Ass. Dr. Adem Zogjani
2013

KONTABILITETI I KOSTOS DHE DREJTIMIT - MENAXHIMIT
Prof.Ass.Dr.AdemZogjani
2
Përbërja ............................................................................................................................... faqe 02 - 04
Tema 1. Natyra dhe objektivat e kontabilitetitte drejtimit.....................................................faqe 05 - 16
1. Kuptimi ,dallimetdhe ngjashmeritemidiskontabilitetitmenaxherial dhe ati financiar.Rendesia e
kontabilitetitmenaxherjal
2. Organizarardhe objektivate tyre . Vendosjae objektivave
3. Planifikimi strategjik.Funksionete drejtuesit .Cikli Iplanifikimitdhe kontrollit
4. Strukturaorganizative . Decentralizimi.Maredhenijatlinje –staf
5. KlasifikimiIorganizatave
6. Nevojae drejtimitperinformacion . Informacioni kontabel
7. Roli ne rritje I kontabilitetitte drejtimit
Tema 2. Klasifikimi Ikostos dhe te ardhurave per vendimmarrje dhe planifikim..................... faqe 17 - 30
1. Klasifikimete kostosdhe te te ardhurave perqellime te vendimarrjes
2. Sjelljae kostosdhe klasifikimi Isaj
3. Analizae kostove mikse.
Tema 3. Analiza Kosto – Vellimi – Fitimi nje mjetI rendesishempermarrjene vendimeve ...faqe 31 -
1. Baza e analizeskosto –vellim–fitim
2. Marzhi kontribues
3. Marzhi kontribuesne perqindje
4. Strukturae kostos. Leve operacional
5. Disaaplikime te koncepti K-V-F:
- ndryshimi Ikostove fikseshe vellimitte shitjeve
- ndryshimi ne kostotvariable dhe ne volimene shtijeve
- ndryshimi ne kostot fikse,cmimete shitjesdhe vellimitte shitjes
- ndryshimi ne kostote ndryshme ,kostotfikse dhe vellimine shitjeve
- ndryshimetne cmimete shitjeve
6. Analizae pikeskritike
- metodaekuacionale
- metodae kontributitpernjesi
7. Formagrafike e analizeskosto – vellim–fitim
Tema 4. Percaktimi I cmimitte produkteve dhe sherbimeve
1. Vlersimi Iprodukteve standard
a. Metoda e absurbimit
b. Metoda e kontributit
2. Si percaktohetperqindjae shteses
3. Vlersimi Ikohesdhe materialeve
4. Vlersimi Iprodukteve te reja
5. Vendimetpervlersimetspecale .Kostostandarte dhe cmimi Iproduktit

3
Tema 5. Buxhetimi nje mjetI rendesishemIdrejtimit
1. Buxhetimi individual
2. Ndryshimi midisplanifikimitdhe kontrollit.Zgjedhjae periudhes se kontrollit
3. Buxheti Iveteimponuar
4. Avantazhete buxhetimit
5. Pergjegjesiangapikepamjae kontabilitetit
6. Maredhenietnjerzore .komiteti Ibuxhetit
7. Masterbixheti .Pergatitjae masterbuxhetit
a. Buxheti Ishitjeve
b. Buxheti Iprodhimit
c. Buxheti Imaterjalevedirekte
d. Buxheti Ipunesdirekte
e. Buxheti Ishpenzimevete pergjithshmete prodhimit
f. Buxheti Igjendjesne fundte produkteve te gateshme
g. Buxheti Ishpenzimevete shitjesdhe administrative
h. Buxheti Iarkes
i. Buxheti Ipasqyresse te ardhurave dhe shpenzimeve
j. Buxheti Ibilancit
Tema 6. Aspekte te metejshme te procesit te vendimarrjes.Raportimi segmentar
1. Kuptimi Isegmenteve te raportimit,raportimi segmentar,paqyrae te ardhurave segmentare
2. Shitjetdhe marzhi Ikontributitsegmentar
3. Marzhi segmentar,pasqyrae te ardhurave segmentare
4. Coptimi ne segmente te ndryshme te shitjevetotale
5. Vlersimi Iinvertaritme te dymenyrat
6. Kostimi absorbuespolemikatperte
7. Karahasimi midisdykostimeve
8. C eshte aseti ,te dhenate shtrirane vite te te ardhurave
9. Epersite e kostimitdirekt.
Tema 7. Analizae ndryshimeve . Buxheti statik dhe Buxheti fleksibel
1. Shpenzimet variable te prodhimit.Analizae ndryshimitte tyre
2. Analizagarfike e ndryshimevete cmimitdhe sasie
3. Analizae ndryshimeve dhe menaxhimi Iperjashtimit
4. Analizastatistkore e ndryshimeve te rastit
5. Buxheti statistikdhe ai fleksibel . Epersite e buxhetitfleksibel
6. Pergaditjae buxhetitflesibel
7. Perdorimi Ibuxhtitfleksibel .pajtueshmeriae te dhenave te tij

4
Tema 8.Buxheti fleksibel Ishpenzimeve te pergjithemete prodhimit (15.05.2013 )
1. Masa e akivitetitpernderimine buxhetitfleksibel
2. Zgjedhjae nje nivelikapacitetipershperndarjene shpenzimeve fikse
3. Raportete realizimitte shpenzimevete pergjithshme
4. Kostotfikse dhe buxhetifleksibel ,analizate shpenzimeve fikse
5. Shperndarjae shpenzimevete pergjithme ne nje systemte kostosstandarte
6. Analizagrafike e ndryshimevete shpenzimevefikse
7. Paraqitjae ndryshimeveme metodene kostosabsurbuese
8. Regjistrimi ne ditarIshpenzimeve te pergjithshme dhe ndryshimevete tyre
Tema 9.Roli dhe rendesiae kostove te vecanta vendimore (relevante) permarrjene Vendimeve
1. Konceptete kostosne procesine vendimmarrjes
2. Fokusimi mbi kostotrelevante
3. Shembull Ikostosjorelevantete se ardhmes
4. Shtimi dhe heqjae linjesse prodhimit
5. Vendimi te prodhojmapote blejm
6. Perdorimetperburimete ralla.kontributi ne linje me burimete rralla
Tema 10. Vendimet mbi investimine kapitalit
1. Buxhetimi capital ,conceptinvestimi
2. Koncepti Ivleresaktuale
3. Metoda e vleresnetoaktuale
4. Normate rregulluarate metodesse kthimit
5. Kostoe kapitalitsi nje mjetmbrojtes
6. Krahasimi Idy metodave
7. Buxhetimi capital dhe organizatatjofitimprurse
8. Zgjerimi Idrejtimitte vlerse netoaktuale
9. Kontrolli (ndjekja) projektevete investimit
10. Inflacioni dhe buxhetimicapital
Tema 11. Pasqyrja e rrjedhjesse parase (cashflow)
1. Qellimi dhe perdorimiIpasqyres
2. Organizimi Ipasqyres
3. Tranksasionete kembimitdirekt
4. Faktorete tjer ne pergaditjene pasqyrescashflow .Metodaindirekte
5. Drejtimi Ifletesse punesne pasqyrene cashflow-t
6. Matoda direkte e percaktimitte cash-itte siguruarngaoperacionet
7. Pasqyrate kapitalitpunues

5
Tema : 1
NATYRA DHE OBJEKTIVAT E KONTABILITETITTE DREJTIMIT
Ceshtjet kryesore:
-Kuptimi dallimetdhe ngjashmeritmidiskontabilitetitfinanciare menaxheriale . Rendesiakontabilitetit
manaxheriale
2 – Organizatatdhe objektivate tyre ,vendosjae objektivave
3 – Strategjiae planifikimitdhe punae manaxhimit
4 – Struktura organizative
5 – Llojete ngjashmerite e organizatave
6 – Nevojae menaxhereve perinformacion
7 – Zgjerimi Irolitte kontabilitetitmenaxherial
I: Kuptimi , dallimetdhe ngjashmerite midiskontabilitetitfinanciare menaxherial , rendesiae kontabilitetit
menaxherial
Kontabiliteti eshte procesiIregjistrimit,klasifikimiitpermbledhjese raportimitte transaksioneve e ngjarjeve
te nje natyre financiare dhe Iinterpretimitte rezultateve.Ne menyre te pergjithshme eshte nje sistemI
organizimitte informacionitfinanciarIcili duhette siguroj kopjene plotte informacionitfinanciar,trajtimine tij
dhe dhenien e informacionitperpernje sere perdorimesh.
Kontabiliteti menaxherial eshtenje zone ,pjesae kontabilitetitqe specializohetvecanerisht ne dhenjene
informacionitqe menaxherete nje organizate gjejnete dobishme perqellimete marrjesse vendimeve te
brendshme . Shumicae informacionitqe perdorinmenaxhereteshte aktual dhe ose Iorjentuarngae ardhmja.
Cilat do te ishin dallimetmidisdy kontabilitetve ?
1- Kontabiliteti menaxherial fokusohetne sigurimine te dhenaveperperdorimte brendshemnga
menaxheret.
2- Kontabiliteti menaxherial vendosme tepertheksne te ardhmen
3- Kontabiliteti menaxherial nukdrejtohetngaparimete pergjitheshme te pranuarate kontabilitetit.
4- Kontabiliteti menaxherial thekson,nenvizonlidhjenshe fleksibilitetine te dhenave
5- Vemdosme paktheksne saktesine vlersonme teperte dhenatjomonetare.
6- Organizatene shikonjosi nje te tere por ne segmentete vecantate saj .
7- Lidhjetme disiplinat e tjera
8- Kontabiliteti menaxhrial nukeshtedetyrues,urdherues.

6
1 - Kontabiliteti menaxherial fokusohetne siguriminete dhenaveper perdorimte brendshem
Perqellimete brendshmete punesse tij menaxheri nukkanevoj perte njejtatllojeinformacioni qe
nevojitetngaaksionerete tij .Menaxheri duhette drejtoje operacionete perditeshme,te zgjidhe proplemete te
marre nje numervendimesh,rutine e jorutine ,veprime ketoqe kerkojne informacioni ne tyre specifichyres( si
burim).,
Shumicae informacionitte perdorurngamenaxheretperketoqellime dote ishte konfuzose pavlere per
aksioneret,organettatimore,kresditoret,apoperdorueste tjerte informacionitte siguruarngapozitatfinanciare
, pershkak te forms me te cileneshte pergaditurdhe perdorurkyinformacion.
2 - Kontabiliteti menaxherial vendos me teper theks ne te ardhmen
Duke qene se nje pjese e madhe e te gjithe pergjegjesive te menaxheritkate beje me
planifikimin ,informacioniImenaxheritduhette kete nje orientte fortperspektiv( drejtte ardhmes).
Permbledhjet e kostove te kaluarae te dhenate tjerahistorike jante dobishme naplanifikiminpervetem
ne nje pike.Veshtiresiame permbledhjete se shkuareseshte se menaxherinukmundte supozoj ( te marre site
mireqene ) se e ardhmjadote jetthjeshtnje reflektimse cfar kandodhurme te shkuaren.Ndryshimetqe jane
bere vazhdimishtne kushtetekonomike nevojatdeshirate bleresve ne kushtete koknkurencesetj kerkojeniqe
kuadri I puneste planifikimitte menaxheritte jete Indertuarne nje pjese te madhe te vlersmit te dhenavee qe
mundose jo qe ato te jene reflektim (pasqyrim)Iexperiencesse kaluar.
Perkundrazi ,kontabilitetifinanciarregjistronhistorine finaciaretenje organizate ,ai ka te beje pak me
vlersimine projektimine se ardhmes.
Regjistrimetkontabel behenvetempasi kane ndodhur tashme transaksionet.
3 - Kontabiliteti menaxherial nukdrejtohet ngaparimet e pergjithshmete pranuarate kontabilitetit.
Paqsqyrate kontabilitetitfinanciarduhette jene pergaditurne perputhje me parimet e pergjitheshme
te kontabilitetit.Arsyejaeshte se keto jane hartuar e perdorur nga persona jashte organizates , te cilat
duhette kene siguri se informacioniqe atakane marre ka qene pergaditurne perputhje me disa rregulla
te perbashketate vendosura,perndryshe mundte ekzistojne mundesi te medha per mashtrime ose per
keqparaqitje e do te shkaterohej besimi ne pasqyrat financiare .
Menaxhrete nje kompanie perkundrazi nukdrejtohenngaketoparime .Atamundte vendosinrregullat e
tyre ne formene permbajtjene informacionit qe doperdoretBrendasaj.P.sh.menaxhimi mundte
orientoje qe perperdorimete brendshme ( pasqyratfinanciare te jeneshprehurne baze te keshit,
zhvlersimet(amortizimet)e mekanizmave dhe paisjeve te jenete bazuarane nje vlere te cmuar(te
vendosuarame cmuarje)meghithsegjithketoproceduradote ishinne kundershtimme parimete
pergjithshmete kontabilitetit.

7
Pra,kurinformacioni dote jete perperdorimte brendshem,menaxheretjane te lire te
riformojne,rimodelojne,tedhenatsiqdeshirojne atame qellimqetambajninformacioninne formene ti
me te dobishme .>>
4 -Lidhjadhe fleksibiliteti Ite dhenave .
Te dhenate kontabilitetitfinanciarduhette jenobjektivishtte percaktuarae te verifikushme
Perperdorimte brendshemmenaxheri eshteshpeshme Iperdoruarne marrejne informacionit
qe eshte I lidhurme ceshtjenne fjaledhe fleksibel sesane marrejne informacionit objektive bile te
verifikueshem.Menaxheri duhetgjithashtu te kete informacionqe eshtemjaftfleksibel perti perdoruarne
situate te ndryshme te marrjesse vendimeve p.shinformacioni Ikostosqe nevoitet percmimete shitjes
,(kalimit)te produkteve midisndarjevesi motra,mundte jete Indryshemngainformacioni IkostosInevojshem
percmimete shitjesklienteve te jashtem.
5 -Me pak rendesi saktesie
. Kurinformacioni eshte Inevojshem,shpejtesiaeshte shpeshme e rendesishme se saktesia.Same
shpejtvjeninformaciontekmenaxheri aqme shpejtprobmbikqyrendhe zgjedhen.Ne qoftse duhette
merretnje vendimshpejtpritjanje jave pernje informacionqe duhette jete me Isakte mundte
konsiderohetme pake konsiderueshmesesathjeshtveprimi me informacioni qe eshte tashme I
pershtatshem.Kjodote thotse nevojae menaxheriteshteshpeshpervlersimte mire e me perafersi sesa
pernr qe jante sakta deri ne qindarkene fundit.
Kontabiliteti menaxherial e njehe kete nevojprandaj tentonte vendosme paktheksne saktesi gje qe nuke bene
kontabiliteti financiare.Perme teperkontabiliteti menaxherialIve peshte konsiderueshme te dhenavejo
mentare p.sh.faktorte tille si kohae humburne saje te nderprejesse makinave ,perfaqesuesite shitesve,
informacionperkushtete motit,e bile edhe thashethemetmundte jene te dobishme permenaxherindisaprej te
cilve mundte jete e veshtire te shprehenne formmonetare.
6 - Theksi ne segmentet e nje organizate
Kontabilitetifinanciareshte perqendruarparsishtne raportimin e veprimitte biznesitpernje ompani si e
tere , ndersakontabiliteti menaxherial fokusohetme pakne te terene me teperne pjesetose segmentete
organizates.Ketosegmentemundte jene linjaprodhimi,teritore te shitjes,ndonje departmentose ndonje
menyre tjeterqe kompaniamundre jete ndare.Ne kontabilitetinmenaxherial raportimisegmentoreshte me
theksprimar.
8 - Kontabiliteti financiareeshteudhezuesdetyrues.
Regjistrimetfinasnciare duhette mbahenne menyrete till qe te japininformacionine mjaftueshemIcili
do te jete I pershtatshemperte knaqurkerkesate perdoruesvete ndryshemte jashtem,sicjane ekspertet
kontabel ,ortaket, organettatimore ,kreditoret,klientete tjer.

8
Perkundrazi kontabiliteti menaxherial nukeshte detyrues. Ne kontabilitetinmenaxherial nje kompani,
organizate eshte tersishte lire te beje cte doje .Ceshtjakryesore eshte gjithmone “A eshte informacioni I
dobishem?A eshte kyinformacionIkerkuar? “
Ngjashmeritmidis dykontabiliteteve
Megjithese egezistojne shumediferencae dalime midiskontabiliteteve kangjashmeri te paktenne dyrruge.
Separi : Te dymbeshtetenne nje systeminformacionikontabel.Dote ishte humbje totalee parave dhe e
kohes per te patur dy sisteme te ndryshmete lidhjevese te dhenave qe ekzistojnekrahperkrah . perkete arsye
kontabiliteti menaxheriabenperdorimekstensivte te dhenave te mbledhurangakontabiliteti financiar,
megjithese ai Izgjeronose Ishtonketote dhena.
Se dyti : Te dy kontabilitetetmbeshtetenteresishtne konceptine pergjegjesisose te administrimit.Kontabiliteti
financiarmbeshtetetne administrimin e kompanis,te organizatessi nje tersi ,menaxherialembi pjesete
organizates,e kjoperben shtrirjenderi tekpersoni IfunditIorganizatesqe kandonje pergjegjesimbi koston .Ne
efekte ,ngapikpamjae pergjegjesise ,kontabiliteti financiarmunte shtohetsi maje , kurse me kontabilitetin
menaxherial kontabilitetiplotsohetmbushetme pjesenme te madhe te poshte ,te nenpiramides.
II : Organizatatdheobjektivate tyre , vendosjae objektivave
Nje organizatmundte perkufizohetsinje grupnjerzishte bashkuarperdisaqellime te perbashketa.p.sh.
nje banke qe kryensherbime financiare ,eshte nje organizate ,nje universitetqe kryensherbime arsimore ,nje
firme prodhuese qe prodhonpaisje ose kryensherbime perkonsumatoretetj.
Organizata konsistonteknjerzit e jotekasetetqe ajozoteron. p.sh.nje ndertese e bankesnukeshte
organizatpor organizatakonsistonteknjerzitqe punojne ne banke e qe jane bashkuar,lidhurperqellimine
perbashkette dheniesse sherbimeve financiare pernje komunitet.
Qellimi I perbashketperte cilenpunonnje organizetquhetobjektivi Isaj Jote gjithaorganizatatkante
njejtinqellim. Perdisaorganizataobjektivieshte te prodhojne produkte te caktuara, e te sigurojne perfitime .
Perorganizmate tjere objektivi mundte jete te jape ndihma ose kryeje sherbimehumanitare ( kryqi Ikuq) , per
nje tjeterte siguroje sherbime qeveritare etj.
Ne do te perqendrohemisi shembull ne nje organizatete vetme ,kompaniae mobiljeve Bestwaye dote
shikojme objektivat,strukturendhe menaxhimine saj dhe se sainfluence e kryerafaktorve eshtee nevojshme
perte dhenate kontabilitetitmenaxherial.Vendosja( caktimi ) I objektivave. Kompaniae mobiljeve eshte nje
korporate se pronarete saj kan vendosur parate tyre ne organizate me mendimine fitimitsi shperblimose te
perfitimeve ne investimete tyre.
KeshtuobjektiviIpare I kesaj kompanie eshtete siguroje nje perfitimngafondete angazhuarane te .
megjitheateobjektivi Iperfitimiteshte Ishoqeruarngaobjektivate tjera.Kompaniaeshte e interesuarte siguroje
e te mbaj ne reputacionte ndershmerise , rregullshmerise dhe besueshmerise .Ajogjithashtukerkonte jete nje
forc positive ne ambijentinsocial dhe ekologjikne te cilinajo kryenaktivitetine saj.
Pronarete kompanisnukpreferojnete perfshihenne veprimin e perditshemte kompaniseporata kane
vendosur(Caktuar) objektivate pergjitheshmete organiztese kane zhvilluarnje presidentIcili mbikqyre zbatimin

9
e ketyre objektivave .Megjithese presidentieshte ngarkuarme objektivinqendrorte sigurimitte nje fitimi nga
investimete pronarve ,ai duhette kete te njejtenndjeshmeri e perkushtimedhe perobjektivate tjerqe
organizatakerkonte arrije.
CeshtjaIII: Strategjiae planifikimitepunae menaxherit
Zbatimi I objektivave afatgjate te nje organizate eshte Injohursi planifikimstrategjik.
Ne ndonje organizate planifikimi strategjikndodhne dyfaza.
1 – Caktimi I produkteve perte prodhuardhe /ose sherbimeveperte kryer
2 – Vendimi pershitjendhe /ose strategjinee prodhimitperti shfrytezuarketone marrjene produktevete
ardheshme ose kryerjene sherbimeve te pershtatsheme publike
FazaI: Strategjiae prodhimit
Ne caktimine produkteve pert’uprodhuarose sherbimeveperti kryerka shume strategji qe presidentiI
kompanise dote ndiqetp.sh.ne rastine kompanissone kompaniamundte specializohej ne mobilje zyre ,apo
mundte ishte nje supermarkettipeshte ndryshme mobiljesh,mundte bente vetemnje lloj artikulli,apomund
te zgjidhte nje strategjisherbimi .Mbasshqyrtimitte kujdesshemte strategjive te ndryshme te vlefshme
presidenti kavendosurte shese vetemmobiljeshtepiake duke perfshire dhe paisjet.Strategji te tjerate
mundeshme pernje arsye ose tjeterjane refuzuar.
FazaII: Strategjia e marketingut
Zgjedhjae nje strategjie te vacanteshte thjeshtnje ceshtjee gjykimitmenaxherial.
Disakompani bejne nje perfitimnga ndjekjae nje strategjie ,ndersakompani te tjerajane te barabartame te ne
perfitimngandjekjae nje tjetre .Duke ucaktuar pertu perqendruarne mobilimi e shtepive presidentinukeshte
perballuarme nje caktimte nje strategjie te dyte .Disatregtare me eksperienctrajtojne vetemcilsitme te lartate
mobiljeve shtepiake ,prandaj perpiqente mbajne imazhine nje tregtari “cilesor“ . Ata mbajne cmime shume te
larta . Volumi eshte mjaftIuletperpjekjete tyre te avancimitjane drejtuarne nje segmentrelativishtte vogel te
publikut.Te tjere tregtaroperojne me “ volume “te medhadaljesh( shitjesh) .; Ata perpiqentambajne tregun
relativishtte uletme mendiminse perfitimete plotadote sigurohennganje numerImadh I njesive te shitura.
Akomame tej tregtare te tjere mundte ndjekinstrategjite ndryshme .
Kompanija jone kavendosurte veproj me “volume”daljeshte kete mbajtejene nje imazh
“ zbrites“ ( ne cmim ).
Caktimi Istrategjisrezultuese ngate 2 fazat mundte mos jete e shkrojturpor ato jane nje forc qendrore
udheheqese ne veprimete organizatesdhe jane te nevojshme perinformacioninkontabel.
Cilaeshte roli Imenaxherit( Idrejtimit)?
Menaxheri kryen4funksione te pergjitheshme:
1 – Planifikimi
2 – Organizimi dhe drejtimi
3 – Kontrolli
4 – Marrja e vendimeve

10
Ketofunksione kryenpakashume njerazi e shpeshne veshtirsi te konsiderueshme urgjence e presioni .
Rrall ( mbase asnjeher) dote ndalojne menaxherette kontrollojneme cilinfunksionatapomerren ne nje
momentte vecante .
Planifikimi .Ne kete funksionmenaxheret nenvizojne hapatonjektive te saj. Ketoplane nganatyrado
te jene afatgjate dhe afatshkurter.
Ne pame funksionin e planifikimitne veprimine kompanisese mobiljeve se si presidenti vendosi perstrategjine
qe duhej te ndiqej (hapi I).
Hapi tejeterIpresidentitdote zhvillohet me tej me plane me specifike si vendosjae magazinave ,
metodae financimitte klienteve bleres,orete veprimit,politikazbritesene cmime etj.Pasi ketoplanete jene
bere ato duhet te komunikohenne tere orgasnizaten.
Kur te zbatohendote sherbejne perte koordinuarose shkrirse bashku perpjekjete te gjithe pjeseve te
organizatesdrejtobjektivave te saj .
Organizimi dhedrejtimi . Ne nje organizate menaxheretvendosinse si te perdorinsame mire njerzite e
organizatesdhe rezervat (burimet) ne menyre qe te zbatohen same shume efektivitetplanete vendosura.
Te njejtitpersonamundte kryejne funksionete vecanta,disadirektme klientet,disajo. Disapersona
do te mbikqyrinperpjekjete punonjesve te tjere.Asetetfizikete magazinuaraduhette jene rregulluarne menyra
te vacant e do te ndiqen procedurate dhena p.sh.n. q. se behetnje shitje ,ketodhe nje shumice gjerashte
tjerado te ekzistojne te gjithapertusiguruarse klienti eshtendihmuarne menyre me te mire qe te jete e mundur
e per tu siguruarse kompania levizdrejteobjektivavete saje te perfitimeve .Me pak fjale organizma evidente e
qarte , nuk ndodhshpesh,ajoeshte nje rezultatIperpjekjeve te menaxhereve te ciletduhette perfytyrojne e
pershtatinse bashkustructure qe eshte e nevojshme perte kryerdetyrenciladoqofteajo.
Ne drejtim . Menaxheri mbikqyrdite perdite aktivitetete mbanfunksioniminqetesishtte organizates,
nenpunsve ujane caktuardetyrat , debatetmidisdepartamenteveapo nepunsvejane arbitrare ,pyetjeve ueshte
dhene pergjigje atyperatyproblemetjane zgjedhurdhe vendimerutine dhe nenrutine jane bere duketerhequr
klientet.Pradrejtimi eshte pjesee punesse menaxherirqe kate beje ne shkall te madhe me rutinrnketudhe
tani.
Kontrolli . Ne zbatimine funksionitkontrolluesmenaxheretIndermarrinketohapa ( studimine
raporteve ,krahasimine tyre ma planin,problemete zgjedhjet) nganevojapertusiguruarqe cdo pjese
organizatespondjek planinqe eshte paraqiturpermbedhtasne te ne stadine planifikimit.Per te bere kete
menaxheretllogaritee raporte te tjeraqe u vijne atyre e krahasojne ketoraporte me planine vendosurme pare .
Ketokrahasime mundte tregojne nese ketoveprime ( operacione ) nukjane kryerefektivishtose kupersonave te
dhene unevojitetndihme ne zbatimindetyrave te ngarkuara.
Llogarite dhe raportete tjerate ardhura perdrejtiminjanquajtur feedback. Atondihmojne
menaxherette monitorojnekryerjene detyrave,e fokusohenne problemetdhe /ose mundesite qe perndryshe
mundte shkojne pauverne re .

11
Ky feedbackqe drejtimi merrmundte sigjuroj marrjene riplanifikimit,te vendosjes se strategjive te
rejaose te rivendosjesse structuresorganizative. Feedbackeshetnje celesperdrejtiminefektivte organizates.
Marrja e vendimeve
Ne kete faze manaxheretperpiqente bejne zgjedhje racionale misisalternativave .Marrja e vendimeveeshte
pjese e pandare e funksioneve te tjeratashme te diskutuara.Planifikimiorganizimi dhe drjetimi ,kontrolli te
gjithakerkojne qe te merrenvendimetP.s. kur vendosi perhere te pare ne strategjite organizative ,kompaniae
mobiljeve duhette vendoste se cilangashume strategji te vlefshme duhej te ndiqej .Si Itille nje vendimeshte
quajturshpeshvendimstrategjikpershkakte ndikimitafatgjatene organizate .te gjithavendimetjane bazuarne
informacion .
Ne pjesenme te madhe cilsiae vendimevete drejtimitdote jete pasqyrimIcilesise te llogarive dhe
informacioneve te tjeraqe ai merr.
E thene thjeshtinformacioni I keq dote coje ne vendime te keqia keshtuqe drejtimitInevoitetnje kursne
kontabilitetinmenaxherial perzbatimine vendimeve e marrjene pergjegjesive .
IV : Struktura organizative
Ashtusicnje organizate eshte e perbere nganjerzit,drejtimi Ikryenobjektivate tij nagpuna nepermjet
njerezve .Presidentinukmundte ekzistoj gjithe strategjitee kompanisevete .Ai duhette mbeshtetet ne njerez
te tjere perte zbatuar nje pjese te madhe te bareste menaxherit.KjorealizohetngakrijimiInje strukture
organizative qe lejonnje decentralizimte pergjegjesive te drejtimit.
Decentralizim do te thote delegimi ( ngarkimi ) Iautoritetitvend marresne nje organizate ngalejimi I
menaxheritte nivelevete ndryshme te veprimitperte marre vendimekyce lidhurme zonene tyre te pergjegjesis
. Si efektdecentralizimi levizpikene vendimmarrjesne nivelinme te ulette mundeshempercdovendimqe duhet
marret.Te gjithaorganizatatjane decentralizuarne varesi te nevojesekonomike .Dote ishte e pamundurper
kreune drejtimitperte qene mireinformuarne kohe perte marre secilinprej vendimeve qe duhen.Keshtuqe
kulmi Idrejtimit,ne te vertette gjithaorganizatatduhette delegojnedisa autoritetevendimmarreseperte
menaxhuarme nivelete ulta.
Kompaniakatre magazine ,secilaprej te cilave kanje departmentte mobiljevee te paisjeve.Cdo
magazine kanje menaxhermagazine si dhe nje manaxhertendare persecinendepartment.kompaniaka
gjithashtudepartamendtine blerjese te llogarise .Menaxherete ketyre magazinavee departamenteve kane
autoritette gjere vendimmarresne ceshtjetqe lidhenmazonene tyre te pergjegjesise .
Strukturaorganizative eshte e treguarne figura
Depart.
mobilje
Depart.
paisje
Depart.
mobilje
Depart.
mobilje
Depart
pajisje
Depart
pajisje
Bordi I Derejtoreve
Presidenti
Zv. Presidenti
shitjeje
Departamenti I blerjeve Departamenti I llogarise
Menaxher mag.1 Menaxher mag.2 Menaxher mag 3

12
Kjo figure quhetgrafikorganizative .QellimiItij eshte te tregoje se jane ndare pergjegjesite midis
menaxhereve e te tregoj linjatformale te raportimite te komunikimitp.sh.grafikutregonsi menaxherete
magazinave jane pergjegjesparparazv/presidenti pershitjet. KyI funditeshte pergjegjesparapresidentit te
kompanisIcili pergjigetparaboritte drejtoreve. Ne qofese menaxheriImagazines 3ka nje problemai nukdo te
shkoje direktte presidentiIkompanise portekmenaxheri IshitjesIcili eshte superiori Itij imediat.
Lidhjetvije dhe staf te drejtimit
Nje pozicionvije(line)eshte lidhurdirektme arritjene objektivave bazte nje organizate ,perkundrazi
pozicioni staf (shtab) eshteIlidhurvetem indirektme arritjene ketyre obektivave baze .Stafetjane ngavete
natyra mbeshtetese,atoIjepinsherbime ose ndihme pozicionitvije ose pjesvete tjerate organizates.Duke ju
referuargrafikutsame sipermeqe objektivi baze Ikompanisse mobiljeveeshte te shesemobiljee orendi per
publikun,ata menaxherezonate pergjegjesise e te cilave jane direktte lidhurame perpjekjete shitjes,atozona
jane pozicione linje (vije) . Ketopozicione dote perfshijnemenaxherete departamenteve te ndarane secilen
magazine ,menaxherete magazinave dhe zv./presidentine shitjeve .Perkundrazi ,menaxheri Idepartamentitte
blerjeve okuponnje pozicionstaf sepse funksioniIvetemItij eshte te mbeshtesee ti sherbej vijes,departamentit
te shitjevengaberjae blerjeveperta.
Kompaniakagjeturse blerjetme te miramundte jene bere ngapasjae nje njesie qendrore blerjeje per
organizatenne teresi .Prandaj departamendiIblrjeve eshte organizuarsi nje dapartamentstaf perte kryer
funksionete tij te sherbimit.Ai nukmundte quhetnje departmentvije sepse ai eshte perfshirvetemindirektme
perpjekjetpershitje e se roli Itij eshte nganatyra mbeshtets.Duke arsyetuarne kete menyre dhe departamendi I
llogarise eshte gjithashtunje departmentstaf sepse ellimiItij eshte te jep sherbime kontabelte specializuar
departamenteve tjera.Kompaniae marre si shembull kavetemdydepartamente stafi .Ne nje organizatme te
madhe do temundte ishinshume me teperdepartamente stafiduke perfshirendoshtainxhinjerine ,sherbimin
shendetsor,kafeteri ,reklamadhe kerkime e zhvillime.
Dallimi qe kemi bere midisvijesdhe stafiteshteIrendesishemsepseroli Ipersonave te stafiteshtenga
natyra me themel keshilluese keshtuatonukkanautoritetmbi njesitvije.
Per me tepervendosjae publikesekonomikedhe marrjae vendimeve celesoperuesjane bere nga
menaxherete vijes,me personate stafitqe nukjapinte ardhura e zbatojne detyra sicdrejtohenngakulmi
(marrjae drejtimit) Kurllogariaeshte ne nje pozicionstaf ?Kur e bene ate te marre autoritetine vendosjesse
politikesne ceshtjete raportimitkontabele financiar?
Pergjigjejaeshte thjeshte , Kulmi IdrejtimitIdelegondepartamentitte llogarive te drejtuare pershkrimit
uniformte procedurave llogaritese e te drejtene kerkimitte raportimeve te tjeranganjesite vije.
Ne zbatimine ketyredetyravedepartamentiIllogarise nukushtronautoritetine vijesmbi departamentet
e tjera, ai eshte thjeshtvepruesperkulmine drejtimitsi se Itij I deleguar.

13
Kontrolli Menaxheri ne detyre ne departamentitte llogariveeshte Injohursi kontroll (auditI
brendeshem) . Kontrolli eshte nje anetarIskuadresse kulmitte drejtimite nje pjesmaresaktivne planifikim,
kontrolline procesine vendimmarrjes.
Megjithese kontrolli nukbene kontroll ne kuptimine autoritetitte vijes (llogarija eshte nje funksionstaf )
si zyrtar kryesorinformative ai ose ajoeshte ne nje pozicion perte ushtruarkontroll ne nje manyre shume te
vacant . Kjoeshte nepermjetraportimitdhe interpretimitte te dhenave te nevojshme ne marrjene vendimeve.
Nga kerkimi dhe interpretimii te dhenaveaktualee te lidhurame ceshtjen,kontrollikanje influence te
rendesishme ne vendimete keshtuai luannje pjese kycne drejtimine organizatesdrejtobjekteve te organizates.
Pershkakte pozicionitte kontrolloritsinje autore Iskuadresse kulmitte menaxheritkohae tij
pergjithesishtmbahete lire ngaaktivitetetteknike dhe te hollsishme .
Pra kontrollori mbikqyrpunene te tjerve ,drejtonpergaditjene raporteve e studimevespeciale keshillon
drejtuesitkryesorne situatete problemte vecanta.
V : Llojet e ngjashmeritee organizatave.
Mund te klasifikohenne tre grupe kryesore :
1 - Ndermarrje qe orjentojne biznesine tyre nga fitimi ,jane prone privte e veprojnesi korporata,
shoqri dhe firma.
2 – Agjensi dhe shoqeri te orjentuarangasherbime qe jane edhe publike ose privatishtte kontrolluara si
Kryqi I Kuqetj,qe veprojnzakonishtsi korporatajofitimprurse.
3 – Agjensi te orjentuarangasherbimi si p.sh. departamentiImbrojtjes,Universiteti shtetror etj ,qe
jane krijuardhe kontrolluarngashteti .
Secili ngaketogrupe permbane mijeraorganizata.Cdoorganizate mundte jete unike ne te drejtate saj
por afersishtte gjthadote ndahenne ketongjshmeri baze .
a – Secilate kete objektivose grupobjektivashme te cilatajopunon
b – Seciladote kete strategjine e saj per te ndihmuarne arritjene objektivave
c – Secilaprej tyre ka nje ose me shume menaxhereqe kryejnefunksionet si me siper( planifikim,organizim,
kontroll vendimesh)
d – Secilakanje strukture organizative qe tregon pergjegjesite,lidhjetmidismenaxhervete ndryshem,
pozicionetvje e staf .
e – Seciladote kete nevoje perinformacionperte ndihmuarne ekzekutimine strategjisese saj .
VI : Nevojae menaxherit per informacion
Informacioni eshte “motori “qe e bendrejtiminte ece .Ne mungeste nje informacioni rrjedheste
qendrueshem menaxheri dote ishte Ipafuqishemperte bere ndonje gje .Fatmirsishte nje pjese madhe e
nevojave perinformacionine drejtimit kenaqetme vete strukturate organizates.Sice pame ne gafikun I jane

14
kanalete e komunikimitte shtrirane tere organizatenneperte cilenmundte komunikojene nivelete ndryshme
te menaxherit.Nepermjet ketyre kanaleve jane shtruarpershqyrtimpolitikatdhe instruksionet,jane diskutuar
problemetdhe jane here kontakte formaledhe informale,jane transmetuarraporte e keshtume radhe .
Pa kanale te komunikimitdote ishte e oamundurqe menaxherite funksiononte efektivisht.Menaxheri Inje
organizate varetgjithashtungaspecialistetqe sigurojnenje pjesete madhe te nevojave te saj informative .
Ekonomistetp.sh. japininformacionne kushtetekonomikete supozuara,specialistete marketingutjapin
informacionthemelorperavanciminshe shperndarjenefektive te mallravese sherbimeve etj .
Informacioni kontabel qe eshte thelbfinanciarnganatyrae ndihmonmenaxherinne tre drejtimekryesore:
1 – Te planifikojme efektivitet,te perqendroj vemendjenne devijimetngaplani .
2 – Te drejtoj operacionete perditeshme
3 – Te arrije zgjedhjetme te mirate problemeveoperuesete venaperball nga organizata.
1 . Planete menaxheritjane shprehurformalishtsi buxhet.Buxhetetpergaditenzakonishtne vjetoret ( anuaret)
baze , dhe shprehindeshiratdhe qellimete drejtimit,ne vecanti ne termasasiore . P .sh . kompaniae mobileve
planifikonme perparashitjetmujoree pernje vitte plote porkjo nuk mjafton.Me vendosjene buxhetit
presidenti dhe menaxherete tjere te kompanisedote kete nevoje perinformacionrrjedhesqe te tregoje samire
po punojne planet.
Llogaritaretndihmojne ne marrjene ketijinformacionite nevojshemme furnizimine raportete
performances( te realizimit) qe e ndihmojne nje menaxherte perqendrohetne problemete mundesiteqe mund
te shojne pau vene re .
Nje raportperformance IdrejtuarI drejtimitkrahasonte dhenate buxhetit me te dhenataktuale pernje
periudhe kohe te caktuar.
Ne qofte se raporti me nje departmenttregonse ekzistojne probleme ,menaxheritdoti nevojitette gjeje
shkakune tyre e te ndermarrvendime konkrete .N .q . se raporti tregone se punetpo I shkojne mire ,menaxheri
eshte Ilire te beje pune te tera.
Si konkluzion raportetperformance jane nje formee feedbackpermenaxheret,e drejtojne vemendjene
tyre drejtatyre pjesve te organizateskukohamenaxherialemundte duhet e perdorete me shume efikasitet.
2 . Drejtimi I operacioneve Menaxheretkane nevoj te pandryshueshmeperinformacionkontabel ne
drejtimine veprimeve te perditeshme ,p.sh.qe menaxherete cmimeve te shitjeste mobiljeve te caktojnecmimet
dysheme perartikujte rinj. Ataduhette mbeshtetenne informacionine dhene ngakontabiliteti pertusiguruarqe
lidhjetkostocmimjane ne harmoni me strategjitee marketingutte adaptuarnga firma . Menaxherete magazines
do te mbeshtetenneinformacionintjeterkontabel te till si volumet e shitjese te nivelete inventarve ose
departamenti Iblerjesdote mbeshtetetne informacione te tjerane vlersimine kostosse mallrave te bleare te
magazinuara.
Pra puna e kontabilistitdhe menaxheriteshtee lidhurpazgjithshmerisht ne drejtimine puneve te perditeshme .

15
3 . Zgjedhjet e problemeve Informacioni kontabeleshte shpeshnje faktorkyc ne modelete analizes
alternative te zgjedjesse nje problem. ^ Arsyejaeshte se alternativate ndryshme zakonishtkane kostospecifike
e jane perfitometatoqe percaktojne vendiminse cilaalternative eshte me e mira. _Kontabilitetieshte
pergjegjesisht pergjegjesperkostonpermbledhse e perte dhenate perfituaraperti paraqiturato ne nje formte
perdorshme permenaxheretperkatesp.sh. kompaniae mobiljeve mundte zbulojse konkursitpodepertojne ne
biznesine saj .Ne vendosjen ndermjetalternativave te reduktimitte cmimeve ,.Rritjesse reklamesapoblerjesse
te dyjave ,ne perpjekjeperte mbajturpjesenasaj te tregukkompaniadote mbeshtetetthellesishtne te dhenat
e kostose te fitimitte nxjerangakontabiliteti .
Eshte e rendesishme te theksojme keteseinformacioni Inevojshemmundte mos jetne formte
pershtatshme ,Igatshempertu perdorur.
Ne fakt kontabiliteti mund te shohe te nevojshemte beje pune te medhaanalitikespecial ,duke
perfshire dhe disaparashikimeme qellimqe te pergaditente dhenatanalitikete nevojshme . Nje element
thelbesorIinformacionitte kontabilitetitmenaxherialeshte qe ai te jete ne forme te permbledhur. Kjonukdo te
thote qe menaxheri te moskete nevoj perdetaje,sepse informacioniI permbledhurdote nxirretpikerishtnga
regjistrimetkontabel.Duke perdorurketopermbledheje menaxheri mundte shkoje ku ekzistojnee kuduhette
harxhohetkohe perte permirsuarefektivitetine organizates.
VII : Zgjerimi I rolitte kontabilitetitmenaxherial
Kontabiliteti menaxherial eshtene foshnjerine vet. Historikishai kaluajturnje rol te doresse dyte te
kontabilitetitfinanciare ne shume organizataai eshte akomapak me teperse nje produktI procesitte raportimit
financiar.
Megjithate ngjarjet e 3 dekadave te funditkane nxiturzhvillimete kontabilitetitmenaxherial e ai povjen
duke u njohurgjeresishtsinje fushe e specializuare ndare ngakontabiliteti financiar.
Midisngjarjeve qe kane nxiturzhvillimine kontabilitetitmenaxherial ne mundte vecojm:rritjen e
konkurencesse bizneseve ,ngjeshjashume e raporteve cmim-kosto, teknologjiae zhvilluarvrullshemne formen
e automatizimitme te madhe mundesive me te medhaperte mbledhure raportuarinformaciondhe je levizje e
fuqishme drejtcregullimitte industrive te sherbimitdhe te shtypit
Ndryshimete sjellangaketongjarje kane intensifikuarnevojene menaxhereve perinformacionine
vecanirishtperinformacionlidhurme veprimete brendshmeqe nuk mundte jene siguruarngabilanci dhe nga
llogaridhenjatradicionale.
Per kete problemduhette mbajme parasyshse ne mbi tre dekadate funditprodhimetkane ardhurduke
u shperdorurme ritme te pershpejtuara.Shkencate ndryshme kane rezultuarne zhvillimine shume kompanive te
rejabaze si tranzistoretqe kane ervolucionarizuarshume industrite produktete tyre .
Ndryshime dramatike kane ndodhuredhe ne menyrene prodhimit. Automatizimi eshte shtrire
pothuajse kudo.Sotshume produkte prodhohenpauprekur fare nga duart e njeriut.Operacionete rafinerive te
naftes jane te kontrolluarangakompjuterat,veglate makinaveje kontrolluarelektronikisht.Ne shume qendra
robotetpo behenpunetorete rinj me “jekate hekurt“ te industries.

16
Menyra e drejtimite metodae blerjesse vendimeve pondikonngazhvillimi Imjeteve te fuqishme
cilesore te tillasi :Programimi linear,analizae propabilitetitdhe teoria e vendimeve .
Ketomjete te rejaqe kane ardhurnga shkencatmatematike e statistikore pobehente pandarane
vendimmarrjene perditeshme ;jane zhvilluaridustri te rejasi industriapetrolkimike e rezetlazerqe vite me pare
ishinme teperne nje ender. Rezet laserpoperdorenkudoqe nga prerjae celikute deri tekkirurgjiadelicate e
syve .
Ne shume industri sherbimetjane rriturme ritme te shpejtae ne te njejtenkohe kane ndryshuarne
forme . Levizjadrejtautomatizimitdhe perdorimitte kompjuteritperte kontrolluardetyrate ndryshme po
shkaktone ndryshimene strukturene kotosduke ulurpeshenspecifike te kostosse punese totaline kostosse
prodhimite te aktivitetevete sherbimit.
Ashtu menaxheretjane marre seriozishtme efektete rritjesse konkurencesne ngritjene kostos,e
zhvillimitte teknologjise ,edhe roli Ikontabilitetitmenaxherial eshte zgjeruarshumefishe ngaajocfare ishte se
bashkune vietetme te hershme. Duke pare drejtse ardhmesne mundte presimqe ky rol te drejtohetakomame
teper.
Permbledhie Kuptimi Ioraganizatave dhe puneste atyre qe drejtojneoraganizatat nandihmone ne te
kuptojme kontabilitetinmenaxherialdhe funksionete tij . Te gjithaorganizatat kane objektivbaze , e kane
caktuar nje strategji perarritjene ketyre objektivave . Se bashkume caktimine strategjisendonjeherte quajtur
planifikimstrategjikdhe planifikimiInje detyre me afatshkurta jane funksionetbaze te menaxherit. Pervec
planifikimitpunae menaxheritperqendrohetne organizimindhe drejtimine perditshme te operacioneve ,
kontrollimindhe marrjene vendimeve .
Menaxherete nnje organizate zgjedhine nje structure organizative qe dote lejonte njedecentralizimte
pergjegjesise ngavendosjae menaxherve ne departamentete vecantadhe njesi te tjera^ Lidhjet e pergjegjesise
midismenaxherve tregohenngagrafiku organizativ. Grafikuorganizativtregoncilatnjesi organizative kryejne
funksion linjee cilatstaf .
Funksionetlinje lidhenme objektivate vacantte organizatersndersafunksionetstaf nganatyra jane
mbeshtetes. QellimiIqeniesse tyre eshte te japinsherbime te specializuarate disatipave .
Nje pjese e madhe e informacionitqe Inevoitetmenaxheritngavete strukturae organizates.Ekzistojne
kanale te ndryshme te komunikimit midisniveleve te ndryshmete menaxheritneperte cilat rrjeshinformacioni
.Menaxhimi gjithashtuperte siguruarinformacionine nevojshemperfshine specialistet,Inxhinjeret,ekonomistet
dhe llogaritaret.
Informacioni IbrendeshemIsiguruarngakontabilistetperdoretngamenaxhimi ne tre rruge :
1 – Per te bere planete perte monitoruarsi punojne ketoplane
2 – Perte drejtuaroperacionetperditeshmeduke perfshire caktimine cmimeve dhe politikene vendosjes
se reklamave .
3 – Perte zgjedhe problemetqe vihenperball organizates.
Duke qene se kontabiliteti menaxherialsherbene perte plotesuarnevojate menaxhimitme mire se
nevojate aksioneve e perdoruesve te tjere te jashtemai ndryshonne thelbngakontabiliteti financiar.Midis
ndryshimevete tjerakontabiliteti menaxherial eshteorjantuarme teperdrejt se ardhemes ,nuke drejtohetnga
parimete pergjithshmete pranuara, vendosme paktheksne saktesine ,theksonsegmentet e nje organizate ,
nuk eshte detyrues.
Roli I kontabilitetitmenaxherial eshtezgjeruarme ritme te shpejta dhe kontabiliteti menaxherialnjihetsi I
funditIstudimitprofessionalme te cilinmundte merretcertifikataprofesionale .

17
TEMA : 2
KLASIFIKIMI I KOSTOS DHE TE ARDHURAVE PER VENDIMMARRJE
DHE PLANIFIKIM
Ceshtjet kryesore :
1 . KlsifikimiIkostos,kostoe produktitdhe e periudhes
2 . Kostoe prodhimitne firmat prodhuese
3 . Pergatitjae pesqyrave te kostovete produktevete prodhuarae te shitura
4 . Kostote produktitne firmattregtare e te sherbimit
5 . Kostotprimare e te shndrimit,kostopernjesi
6 . KlasifikimiImetejshemIkostosse punes
7 . Rjedhjete kostosse prodhimit
8 . Kostotdhe kontrolli
1 . Kosto dhe klasifikimi Ikostos, kosto e produktit dhe e periudhes
Siceshte ne temene I-re pune e manaxheritperqendrohetne :
1- Planifikiminqe perfshinecaktimine objektivavee nenvizimine mjeteveperarritjene ketyre objektivave.
2- Kontrollin Icili perfshine hapate marre dhe mjetete perdorurapertusiguruarse objektivayjane
realizuar.
Me qellimqe te shkarkojne pergjegjesite ne planifikimdhe kontroll menaxhereveunevojitetinformacion
rrethorganiztes. Nga pikpamjae kontabilitetitinformacioniImenaxherve shpesheshteIlidhurme kostote
organizates .
Ne kontabilitetinfinanciartermi kostoeshtepercaktuar si vlerae CASHose ekuivalente e tij e sakrifikuar
perte miratdhe sherbimetqe dote sjellinperfitimrrjedhesose perfitime te ardheshme te organizates. Ne
themi vleraekujvalente e CASH-it sepse aktivetjomomentaremundte ndahenperte miratdhe sherbimetP
.sh.mundte jete e mundshme te ndahettokane disapaisje te nevojshme .
Ne kontabilitetinmenaxherialtermi kosto eshte perdorurne shume menyrate ndryshme .Arsyejaeshte
se ka shume tipe te ndryshme kostoje dhe ketokostojane klasifikuarsipasnevojave imedialete menaxherit.
Kostotjane jashtezakonishte te rendesishmeperllogaritaretdhe menaxheret.
Atojane perdorurperqellime te ndryshmeduke perfshire:
a- Caktimine cmimitte shitjesse nje produkti
b- Vlersimine invertarit/kurpergaditenpasqyrate te ardhurave
c- Kryerjene vlersimitngapunedhensi
d- Vendimmarrjensipas rrugeve alternative te veprimit.
e- Planifikimin,buxhetiminperperiudhat e ardhme .

18
Natyra ne nje biznesmundte percaktoj menyrense si mundte klasifikohenkostot. Kostotmundte ndahenne
kostot te paperfunduara sakrifikimiIte cilave pritette perfitohetne periudhate ardhme e kostote perfunduara
te cilatjane sakrifikuarne prodhimine te ardhurave . Kostote parefunduaratregohensi asete ne bilance
konsistojnene zerabilanci si inventaret,siguracione te perfunduara,pasuria,toka dhe paisjet.Kostote
perfunduaragjithashtute quajturashpenzime tregohensi zbritje ngate ardhuratketuhyjne p.sh . qerajae
periudhes korente ,biletattelefonike,elektrike ,pagesatperreklame etj .,atojane quajtur shpenzimesepsenuk
pritetperfitimeperperiudhene ardhshme porvetemkurperfundonperiudhakurjane kryer.
Dallimi midistermevete kostos dhe shpenzimeve eshte shume e rendesishme sidomosper pergatitjen
e pasqyrave financiareperndermarrjene sherbimit,tregtare dhe prodhuese . Megjithate kydallimeshte me I
rendesishemperndermarrjetprodhuese . Kostotqe perfshihenne produktete prodhuara jane ne aktive dhe
ketokostonukbehenshpenzimederisa keto produkte te shitenperte perfituarte ardhurat. Gjithashtu
produktette cilatjane perfunduar ose te parefunduara porqe nukjane shiturdo te njihensi active .
Kostot e produktitdhe kostot e periudhes. Si ne kontabilitetinfinanciaredhe ne ate menaxherial kostot
jane te lidhurame afatinkohor . Ne kontabilitetin financiar,pasqyrae te ardhurave dhe bilanci kontabel
pergatitencdokatermuaj dhe vjetore . Ne kontabilitetinmenaxherial raportetkrahasojnerezultatetaktualeme
ato te pritura, rezultatete buxhetitpergatitenmujore,3 mujore dhe vjetore . Shume vendime te planifikimitdhe
kontrollitjane te lidhurame afatinkohor. Rezultatetaktuale krahasohenme rezultatete buxhetitne funde te cdo
muaji dhe veprimetkorektuese qe nevojitenpertundermare . kostotqe lidhenme afatinkohorjane ose kosto
produkti ose periode . Kostote periodsjane kostote shitjeve dhe atoadministrative qe zakonishtnukmund te
shoqrohenme nje productose shitje ;p . sh. pagat e punesse administrateseshte nje kostoadministrativejoe
shoqruarme produktete vecanta.
Detyrimete pergjithshme te sigurimitjannje kostoadministrativeqe Itakone te gjith aktivitetit
,.kontabilistetketoshpenzime te ardhurave perperiudhen i regjistrojnë kuratojane kryerprandaj ato quhen
kostoperiudhe . Cdokostoperiudhe e caktuarpernjesi te pa konsumuarose kontratte pa perfunduareshte
klasifikuarme teprsi aktivse sa si shpenzime.
Kjokostoreferohetsi shpenzimIparapaguarp . sh . supozoj se me 01/01/200x nje kompani ble ne cdo 3
vjetsiguracionper6,000 lek. Ne fundte cdo viti sigurimi prej 2,000 lekduhette zbrit ette ardhurave . Kostote
pakryera prej 4,000 lekdalinne bilancsi shpenzimete parapaguaradhe zbritenngate ardhurat deri sa ato te
kryen.
Kostoe produktitngaana tjetereshte nje kostoqe perfshine kostone produktitte perfunduarkeshtu
pernje kompani tregtare kostoe prodhimiteshte cmimi Iblerjesse mallravepershitje . Pernje kompani
prodhuese kostoe produktiteshte kostoe materjaleve plusShumene te gjithe kostove qe mbulojne perfundimin
e produktitpraperfshihetjovetemkostojae materialeve por edhe e punese paisjeve e ndertesesse harxhuar
perperfundimin e produktit. Ashtusi kostote periudhesedhe kostote produktitperdorensi ne kontabilitetin
financiarashtuedhe tekaje menaxherial . Kontabilistetfinanciarperdorin kostote produktitperte gjeturkostone
inventarve dhe kostone mallravete shitura. Kontabilistetmenaxherilaperdorinkostoteproduktitperte vlersuar
perfitimine produkteve ose sherbimeve . Ashtusi kostote periudheste pakryerakostote produktittrajtohensi
aktivderisaproduktet te shiten .Kostote produktitte cilatcaktohenpernjesi te inventaritnganjeherreferohensi
kostoinventarizuese. Kurproduktetutransportohenklienteve ketokostobehenshpenzime dhe zbritenngate
ardhurat shitjevekeshtushpenzimete perfitimitte te ardhurave raportohenne disaperiudhasite ardhuara P .sh

19
. supozojme se me 1.1.200x kompaniaZ kerkon10 kompjuterame 900000 lekkostoper njesi . Kompania
planifikonti shese ketome 1500000 lek. Gjate vititvetem nje kompjuterushit. Kostoe produktitprej 900000
lek do te shkembehetme 15000000 lekte te ardhurave ngashitja.
Ky proces I shoqrimit te kostove te produktitme shitjene tij quhetciftezim.
Ne fikuren2 – 1 jepernje permbledhje e diferencave midis kostovete produktitdhe te periudhes.kostote
produktittrajtohenndryshe ne kompanitetregtare te sherbimit dhe prodhuesve .
2 . Kosto e produktitne kompanite prodhuese
Nje firme prodhuese eshteme kompleksese shumicae tipave te tjerate organizatave . Arsyejaeshte se
firmaprodhuese eshte me e gjere ne aktivitetine saj ajoperfshinprodhimin,shitjene administrimin.
Prandaj kuptimi Istructuresse kostostenje firme prodhimi jepnje kuptimte gjere te pergjithshemqe
eshte shume Iperdorshemne kuptimine structures se kostosse teipeve te tjeraorganizative.
Prodhimi prefshinkthimine zyreve material neprodukte te perfunduaranepermjetperpjekjeve te
puntorve e perdorimitte paisjeve te prodhimit,perkundrazishitja ( tregtia) eshte shitjae produkteveqe jane ne
nje forme te perfunduare qe jane perfituarnganje prodhuesose burimtjeterIjashtem. Kostoe nje produkti te
prodhuareshte e perbere nga3 elemente baze :
1 – material dikrekte
2 – punadirekte
3 – shpenzimete prodhimit
Kosto produkti
Blerjet e mallrave
Kostot e inventareve te prodhuara
Kostot e produkteve te pakryera
Ngarkimi I te ardhurave kur
produkti shitet
(Kosto e produkteve te kryera )
Kosto periudhe
Kostot e parapaguara ose te
shitjeve dhe administrative
(Kostot e periudhes te pakryara
Ngarkimi I te ardhurave ne
periudhen kur ato jane kryer
(Kostot e periudhes se kryer )
Kosto totale

20
Dy zerat e I formojne kostotdirekte sepse materializohendirektne produktine perfituar,kurse
shpenzimete prodhimitnuklidhenme produktete vecantaprandaj hyjne ne kostonindirekte.
Materialet direkte . Perfshinekostone te gjithe materialeve paraqe jane te nevojshmeperte prodhuar
nje produktte perfunduarpershitje klineteve. Ketokostomundte llogaritenzakonishtme nje shkalle te larte
saktesie . Teorikishtmaterialetdirekte dote perfshinin cdokomponentte nje produkti te perfunduarduke
perfshire p.sh. gozhdet dhe tutkallinporne realitetshumekompani zbatojne rregullinkostoperfitimi Icili
deklarone se nje kostonukmundte ngarkohetperderisaperfitimetkorrespoduese kapercejnkoston. Perpasoje
material te tillasi me siperdote hyjne ne kostonindirekte zenepeshete vogel e kane kostote madhe mbajtjeje .
Materiale direkte jane atomaterial qe behen pjese integratee nje produkti te perfunduare qe mund te
gjurmohen ( Shikohen) dukshemne te p.sh . druri ne nje tavoline ,pambukune industrine tekstile etj .
Nje kostoprodhimi e materialeve direkte perfshin:
1 –Cmimine faturuar te materialit
2 –Kostone transportit
3 –Kostone magazinimt
4 –Detyrimete importit( taksadoganore etj )
5 – Ndonje ulje perndonje zbritje ne pagesat
Kostote tjeraqe mundte shoqrojne materialetsi siguracione gjate tranzititetj .trajtohenne shpenzimete
prodhimit.
Puna direkte , perfshine pagene paguarte gjithe punonjesveqe punojnedirektne transformimine
lendeve te paramaterial ne produkte te perfunduara.
Kosto indirekte .Jane kostoqe lidhenme me teper se nje produkt.Mund te perceptohenthjeshtsi
perfshirje e te gjithakostove te prodhimitpervecmaterjaleve direkte dhe punesdirekte . Te perfshirane kete
klasifikimmundte gjendenkostote tillasi materjaletindirekte ,punaindirekte,ngrohjadhe ndricimi Ireparteve
prodhuese ,taksate padsurise ,siguracionet,zhvlersimi Ikapaciteteveprodhuese te fabrikes,riparimet,
mirmbajtjae te gjithakostotetjerate operimitne nje ndarje prohuese ne nje kompani. Vetematokostoqe
shoqrojne funksionimine fabrikesdote perfshihenne kategorine e kostos ne fabrike ( shpenzimete pergjithshme
te prodhimit) .
Megjithate teknikat e kostimittani perdorenedhe ne shume zonajoprodhuese si perpjekje te firmave
perte patur nje kontroll me te mire mbi kostote tyre e t’I sigurojne menaxhimitme teperte dhenate dobishme ,
te perdorshme perkoston. Prgjithesishtshpenzimetjoprodhuese klasifikohenne dykategori :
1 - shpenzimete shitjesose te marketingut
2 – kostotadministrative
Kostot e marketingut ose te shitjes perfshine te gjithakostote domosdoshmeperte siguruarporosite
e konsumatorve e perti cuar produktete gatshme ose sherbimetne duarte konsumatorve . Meqe ketokoste
lidhenme kontraktiminme konsumatorete plotsimin e nevojave te tyre ketokostoshpeshquhensi kostote
marrjese te plotsimitte porosis.Shembuj te kostovete tillaperfshijnereklamat,shpenzimete transportit,pagat
e shitesve ,komisionete shitjeve ,e kostote shoqruarame produktete perfunduarane depo.Te gjitha

21
organizatatkane kostote shitjespavarsishtnese organizatatjane nganatyraprodhuese ,tregtare apote
sherbimit.
Kostot administrative perfshijnete gjithakosototekzekutiveorganizacionale e kostote tjerate
kompanise qe logjikishtnukmundte perfshihetnasne kostote prodhimit,as te shitjes.Shembuj te kostove te
tillaperfshijne kompensimetekzekutive ,llogaritarete pergjithshem,sekretaret,lidhjetpublikee kostote tjera
te ngjashme qe kante bejne me administrimine pergjithshemte kompanisesinje e tere . Ashtusi me kostote
marketingut,te gjtha organizatatkankostoadministrative .
Sicdeklaruamme siperkonceptet dhe teknikate kontabilitetitmenaxherial tani aplikohenne shpenzimet
jo prodhuese ashtusicbejne peraktivitetinprodhues,megjithse ne te kaluarenvemendjaperqendrohej ne
mjedisetprodhuese.
Organizatete sherbimitne vecanti porritinperdorimine koncepteve te kostosne analizendhe kuptimin
e sherbimeve te tyre .Bankatp.sh.tani perdorinanalizene kostosne analizendhe kushtimine sherbimevete tilla
si llogarite me cek, huate konsumatorve dhe kostote kreditit,kompanite e sigurimevepercaktojne kostote
sherbimeveklienteve te tyre sipaszonave gjeografike ,moshes,gjendjescivile dhe profesionit.Ndarjete kostove
ne grupete mesiperme japinte dhenaperkontrollinmbi funksionete shitjesdhe administrative e ne te njejten
perkontrollinmbi funksionete prodhimit.
Shumae kostove te materjaleve direkte ,punesdirekte dhe shpenzimeve te prodhimitperbenkoston
totale te prodhimitne nje firmprodhuese. Figurame poshte klasifikonkostotne nje firmprodhuese:
Sic kemi trajtuarme pare firmatpergatitinraportetperiodike peraksioneret,kreditoretetj,perte
treguarkushtetfinanciare dhe realizimine fitimeve ne interval kohete caktuara. Pasqyratfinanciare te
pergatituranganje firme prodhuese jane me komplekse se atote pergatitura nganje firme tregtare .Firmat
prodhuese jane organizatame komplekse se atotregtare sepse firmat prodhuese duhetedhe ti prodhojneedheti
Kosto
totale
Kosto produkti
Kosto periudhe
Kosto e M.D.
Kosto e P.D.
Kosto e SH.P.P
Kosto e shitjeve
Kosto administrative

22
shesinmallrate tyre .Procesi Iprodhimitkrijon shume kostoqe nukekzistojne ne firmr tregtare e ketoduhette
jene marre ne llogari perti pergatiturpasqyratfinanciare te ketyre firmave .
Le te shohimtani si pergatitetoasqyrae te ardhurave dhe bilancinne nje firme prodhuese . Dallime
kryesormidisnje bilanci tenje firmeprodhuese me nje tregtare eshtese si paraqiteninventaret.Njetregtare ka
veme nje klase inventariale mallrate paperfunduara(ose te blear) e keshtutregohetthjeshtne bilanc ne
seksionine perkateste aseteve. Nje firme prodhuese ka3 klasa Inventari:
– rezervatmateriale
– prodhimne proces
3 -mallrate perfunduara
Rezervatmateriale jane lendete para e materiale kryesore te bleraperte shkuarne procesine
prodhimitporqe ne momentine paraqiturne pasqyrene te ardhurave ( zakonisht3mujorapo fundviti) nukjane
shpenzuarakomae paraqitensi llogari me vete ne asetete kompanis .
Prodhimi ne proceseshte prodhi mbi te cilineshte kryerpune jane harxhuarmaterialeporqe nukka
marre akomaformene produktitte perfunduarpranukmundte shitet.
Produktete gatshme paraqesingjendjenne fundte periudheste produkteve te perfunduaraqe nukjane
shiturakoma.
Kostote produktitjanquajturshpeshkostoinventamale.Arsyejaeshte se natyrishtketokostoshkojne
direktne llogarite inventamale ashtu sicjanregjistruar,Sickan ndodhur me mire se sa te shkonin ne llogarite
shpenzimeve .Kyeshte nje koncept kyqne kontabilitetinmenaxherialmeqkostote tillamundte perfundojnene
bilancsi asete neqofte se mallratjane pjeserishtte pakompletuaraose jane te pashiturane fundte periudhes.
Kompaniaprodhuese kame 31 dhjetor200x ka inventare qe vijojne;
Materiale 60.000 euro
Pune proces 130.000
Mallrate perfunduara 300.000
Firmagjithashtukacash ne banke 100.000 euro, llogari te arketueshme 175.000 euroshpenzimete parapaguara
20.000 euro
Totali I artikujve te bilancitme 31/12 do te jete :
BILANCIKONTABELIKOMPANISEPRODHUESE
Per periudhen deri me 31/12/200x
1. Arka (banka) 100 000
2.Llogte arketueshme 175 000
Inventaret :
3 Lende te pare mat. 60 000
4. Pune ne proces 130.000
5. ProduktI gatshem 300.000
6. Totali Iinventarit (3deri 5) 490.000
7 Shpenzime te papag. 20 000
8. Totali Iaktivit(1+2+6+7) 785 000
Si pjese sistemitte raportimitte drejtimitpergaditetedhe pasqyrae ta ardhurave ne nje firm
prodhuese . Kjopasqyre perfshinsi gjendjendhe kostone produkteve te shituraashtudhe te atyre te prodhuara.
Normalishtpergaditetmujoredhe Injehmenaxheretne rezultatete veprimeve te ardhurave ose humbjenneto
pernje periudhe kohe te caktuar. Eshte e rendesishme permenaxherette monitorojnene menyrte
vazhdueshme rezultatete veprimitte firmesse tyre .Kjodo te lejonte atate alternojnstrategjitee veprimitne
qofe se rezultatetnukjane te knaqshme .

23
Perte pergatiture nje pasqyre te ardhurasheshte e nevojshmete saktesojme fillimine mbarimine
inventarve si permaterjalet,punenne proces,prodhimine perfunduarle te japimnje pasqyre te fitimitne nje
firmprodhuese kadhe dopercaktime same siper;
Pasqyra e fitimite kompanisprodhuese X
1. Te ardhura nga shitja 3 000 000 euro
Kostot e produktit
2. Invent, I prodhimitperfundimtar 250 000 (gjendje fillimviti)
3. Kosotoe produktitte perfunduar 1 398 000 (blerjetgjatë vitit)
4. ProduktI gatshemshitje (2+ 3) 1 648 000
5. Inventarprodprefund.31.12 300 000 (gjendjefundviti me regjistrim)
6. Kostoe produkteve te shtirura (4– 5)___1.348.000
7. Fitimi bruto (1 – 6) 1 652 000
Shpenzime marketinge administrative :
Kostote periudhes:
8. Paga 260 000
9. Komisione 98 700
10. Qera e zyrave shitjes 170 000
11. Reklama 58 000
12. Furnizime 18 000
13. Shpenzime te te treteve 20 300
14. Siguracionet 75 000
15. Totali shpenzimeveadministrative (8deri14) 700 000
16. Fitimi operativ( paratatimit) (7 – 15) 952 000
17. Zbritettatimardh . ( 16 x 10 % ) 95.200
18. Fitimi neto (16 – 17) 856.800

24
Si gjendetkostoe produkteve te prodhuara?
Hapi I vete materialetdirektete hargjuara = gj fill +blerjet–gj fund
Hapi II KPPeshte e = me shumene matreialeve direkte+puna direkte +shp. Prodh+ gj fillime prodhimitproces –
gjendje fundprodhimitproces
Hapi III kostoe produkteve shitura=gjendje fillimte produktevegatshem+prodprodh – gjendje fundte
produkteve te gatshem
Hapi IV vendosjae te dhenave ne pasqyrae .
Perte gjeturkostone produkteve te perfunduaranavjenne ndihme pasqyrae kostose produkteve te
shitura.
Le te japimnepermejtshembullitllogaritjene kostosne rastine kompanise prodhuese perte cilin
hartuam dhe pasyrene te ardhurave .
Pasqyramundë të pergatitetose vetempermallrate prodhuaraose permallrate prodhuara dhe te shitura.
Dallimi eshte vetemne seksioninfinalkuprodukteve te prodhuaragjate periudhesushtohenproduktete
perfunduaragjendjene fillimdhe uzbritetinventariIprodukteve te perfunduarane fundduke gjeturkeshtu
produktete shitura.
Pasqyrae kostospermallrate prodhuarae te shituraperkompanite prodhuese X31.12.200x
Gjendjane fill e inventaritnaproces ........................................ 100 000
I Materiale direkte :
Gjendjane fillime MD ...................... 80.000
2. + blerjet gjatë vitit……………………… 500 000
3. Mat . pertu perdorur(1+2) ……….. 580 000
- a) Gjendje fundmat. (stoqet) ………. 60.000
4. Materiale direkte te prodhuara (3 minus a) …………… 520 000
5. Puna –direkte ……………………………………………………………. 600 000
Shpenzimeprodhimit
6. Materiale indirekte 20 000
7. Pune indirekte 120 000
8. Qera fabrike 60 000
9. Ndriqimuje ngrohje 30 000
10. Telefon Ifabrikes 10 000
11. Siguracioni Ifabrikes 8 000
12. ZhvlersimIpaisjeve 50 000
13.Totali I shpenzimevete prodhimi (6 deri 12) 298 000
14. Totali I kostos se prodhimit (4+5+13) 1.418.000
15. Totali I mallrave te prodhuara (supozojmë) 1 528 000
16. Zbritetinventari Ipunesproc. fund. 130 000
17. Kostoe produktitte prodhuar(15 – 16) 1 398 000
a) + gjendje fillimprod.gatshem 250 000
18. Produkte pershitje gjithsej (17 plusa) 1 648 000
19. gjendje fundinventarproduktgatshem 300 000
20. Kostoe mallrave te shitura(18-29) 1 348 000
4 . Kosto ne kompanitetregtare e sherbimit, klasifikimi ,bilanci e paqyrate kostose te fitimit
Per nje kompani tregtare kostot e produktitperfshijne cmimine blerjespermallrate bleraperrishitje ,
kostoe transportit,siguracionetgjate tranzitite detyrimete importit. Ndryshe nganje kompani prodhuese
bilanci Inje kompanie tregtare kavetemnje ze inventari Icili konsistonne mallrate blerangafurnitoret( firma
prodhuese ka3 zera lendte para , prodhimprocese produktte gatshem) ndersapasqyrae fitimitpergatitet
njelloj si tekndermarjetprodhuese .

25
Ne kompani tregtare zeri “kostoe blerjes“perfshinkostone produkteve te blerangafurnitoretndersane firmen
prodhuese kostoe produktevete prodhuarasicu treguame siper.
Edhe ne firmattregtare kostototale perbehetngakostoe produktit (inventarete blera) dhe kostoe
periudhes( shitjetdhe administrative ) .Le te shohimkostonne nje kompani tregtare e cilashetnje produktme
pakice perte cilenkemi ketote dhena:
1 – Jane blere 50 tranzistore me 150 euro secili me pagesderi ne 30 dite me nje zbritje 2 % ne qofte se
pagesado te behet brenda10 diteve .
2 – Kostoe transporti 300 euro
3 – Kostoe sigurimitgajte tranzitit 150 euro
4 – Detyrimi inporti 10euro pernje tranzistor
Kostototale mundte llogaritetsi me poshte :
Kostoe blerjes 50 x 150 euro = 7.500
Detyrime importi ..... 50 x 10 = 500
Kostoe transportit .............. 300
Sigurimtranziti ..................... 150
Shuma (1 deri 4) ................. 8 450
Zbritet2 % x 7.500 ................. 150
Kostototale (5 – 6) ............... 8 300
Kostonjesi 8300 : 50 = 166 euro
Bilanci I nje kompanie tregtare do te ishte :
1 . CASH 8 691 000 euro
2 . Inventari 53 959 000
3 . Shpenzimete paguara 2 700 000
Totali I aseteve 65 350 000
Pre veme re se ka vetemnje grupinventari .Ne qofte se dote ndertonimpasqyrene fitimitper nje
kompani tregtare dote kishim
Pasqyrat e fitimit( e te Ardhurave dhe Shpenzimeve )
1 – Te ardhurat nga shitjet 987 000
Kostoe produktit
Gjendj e mall . ne fill . 120.000
Blerje mallra__________________490 000
Mallra per shitje 610.000
Inventarmallrave fund_________________ 150.000
Kostoe mallrave shitura 460 000
Fitimi bruto 527 000
Shpenzime shitje e administrative (Kosto e periudhes)
Pagat 60.000
Komisioneri (përfaqsimet) 98.700
Qera 110.000
Reklama 58.000
Sherbime 20.300
Siguaracione 15.000
Te tjera(furnizime)______18.000
Totali I shpenz. te shitjes+administrimit 380.000
Fitimi operues 147.000

26
Kosto me nje kompani sherbimi . Shume vite me pare firmate sherbimiti kushtoninpakvemndje kostos
. Arsyejaishte si meqe te gjithe kostote tyre ishinkostoperiode atonukkishinkostoproduktisepsenukshisnin
produkte dhe se kostote periodsndryshonin,ekzistonpakne varesi ngasasiae aktivitetitte biznesit. Objektivi I
firmave te sherbimitishinete perqendroheshinne terheqjene klienteve me rritjene perfitimeve ngakjo.
Ne industrine sherbimevenukgjendetinventar.Kostotkanlidhje me periudhenkurjannjelloj te
perkufizuarasi me siper( lene gjurme direkte ).
Ne fundte periudheskontabel disasherbimezakonishtmbetente paperfunduara.Te ardhurat e
priteshme qe shoqrohenme ketosherbime duhette vlersohensepse atoperbejne aktive. Pergjithesisht
kompanite sherbimeve Ivlersojne ketote ardhuara ngashpenzimi Iraportitte kostosdirekte me totaline
kostove te priturame totaline te ardhurave te paprituraperte gjithe sherbiminte kompletuar.
Me poshtdo te japimpasqyrene fitimitdhe aktivine nje kompanie sherbimesh( konsultimi) . Shpenzimet
kompesimi Ipononjesve e perfitimevete therajane sherbimedirekte . Sherbimete tjerasi qeraja,trajnimi –
kerkimi perpune etj , perbejne shpenzimetindirekte .Bilanci kontabelnukpermbanllogariinventariale si tek
kompania,tregtare . Ne vendte saj eshte nje llogari “jobilld “ e cila paraqette ardhurat e priteshme per
sherbimete kryerame 31/12 por akoma te pafaturuara klienteve. Kjosasi vlersohetsipaskostove direkte te
sherbimevete kryera.
Pasqyra e te ardhurave dhe BK I nje kompanie sherbimi 31.12.200x
Te ardhura nga sherbimi Ikryer ......................... 500.000
Pagat e punonjesve 245 000
Qera zyre 30 000
Trajninge kerkim 20 000
Sigurime 6 000
Te tjera 35 000
Totali I shpenzimeve 336 000
Fitimi operativ 164 000
Kompania e konsultimeve 31.12.200x
Aktiv
KESH 25 000
Deftesate arketueshme 63 000
Sherbime jobilld 50 000, borxhi I keq
Shpenzimete parapaguara 14 000
Totali I aktiveve 152 000
5 . Kosto primare dhe kostoe shendrimit. Kostoper njesi .
Ndonjeherkontabilistete grupojne kostote prodhimitte produktetne 2kategori plotesuese :kosto
primare dhe kostoe shendrimit. Kosto primare eshte shumae materialeve direkte ne punenme punendirekte
qe jane direktte gjurmueshme ( te dukshme ) ne kostone produktit. Kyconceptperdoretkur firmatfillojne te
blejne analizene kostove te prodhimitte produktit. Ne kete kohe materialetdirekte e punadirekte permbajne
pjesenme te madhe te kostove te prodhimite ndertesae paisjetparaqitennje investimrelativishtte vogel . Me
automatizimine procesitte prodhimitfirmatinvestojneme teperne paisjete rendae shpenzimete prodhimit

27
fillojnete behenpjesame e rendesishmene totaline kostosse produktitperpasoje Ikushtohetme teper
vemendje.
Kosto e shendrrimit. Jane shumae kostove te punesdirekte me shpenzimete prodhimit.Ketojane
kostote nje organizate qe shkaktohenngashenderimi Imaterialevedirekte ne produktete perfunduara. Lidhja
midiskostosprimare kostosse shenderrimitdhe 3elementevete kostosse produktitjepetne figure :
Nga figuraveme re se te dy kostotmbulojne pjeserishtnjera-tjetrenprakane elementte perbashketpune direkte
.Prandaj ato nukduhente perzihensepse kjoperzierje dote silltenje llogarite dyfishtte kostosse punesdirekte .
6 . Klasifikimi ImetejshemI kostove te punes
Ngate gjithakostote prodhimit,kostote punesparaqesinproblemetme te veshtirate ndarjesdhe
klasifikimit.
Megjithse firmatndryshojne ne ndarjete kostove te punes,drejtimetme te perbashketajane :
punadirekte
punaindirekte ( si pjese e kostosne fabrike pagae supervizorve ,inxhinjerve te proshimit,rojeve te fabrikes,
puntoreve te mirembajtjes)
kostote tjerate punes( kohae nderprerjeve ,perfitimetmbikohennormale ,perfitimete tjera)
Dy te paretjane trajtuar me siper,le te shohimkategorine trete .Kohae ndermarrjeve perfaqsonkostot
e punesdirekte te puntorvete ciletne saje te nderprerjevemakines,nukjane ne gjendje te kryejnedetyrate tyre
.
Megjithse perfshihenpuntorete punesdirektekostote nderprerjeve trajtohenme tepersi pjese e shpenzimeve
te prodhimit( kostone fabrike ) se sa si pjese e pune direkte . Arsyejaeshte se manaxherete ndjejnese kostote
tilladuhette shperndahenmbi te gjitheprodhimine nje periudheme mire se sambi punenqe eshte ne procesne
kohenkurndodhinnderprerjet.`
Perte dhene aje shembull se si llogaritetkostoe kohesse nderprerjeve supozojme se nje operator
shtypi fiton12 lekperore-makine ne jave pereshte nderprerpunaper3 ore gjate nje jave te dhene . Kostoe
punesdote shperndahej si me poshte :
Pune direkte ( 37 ore * 12 euro) 444
Shpenzime reparti (3ore * 12 euro ) 36
Kostototale perjaven 480 euro
Shperblimimbi kohene punesdirekte Ipaguarte gjithe puntorve ( pra perpune direkte dhe indirekte )
konsiderohette jete pjese e shpenzimeve te fabrikes e josi paracaktimi I nje porosie ose grupi prodhimi .Arsyeja
eshte se prodhimi zakonishteshte planifikuar( praeshte I shperndarneperreparte ) ne nje bazte rastite do te
Mat.Direkte Puna Direkte Shpenzime
Prodhimi

28
ishte e padrejte t’Ingarkohej nje shperblimmbi kohene punesnje partie malli thjeshtevetemse kygrup
produkteshbie ne bishtte grafikutditor(pravetemse dote perpunohenne fundte dites) . Perta ilustruar
supozojme se dyparti te mallrave A e B marrinsecilanga dyore pertu kompletuar. A I bie te futetne prodhim
heretpra ne fillimte ditesse puneskurse Bderi vone ne mesdite.Perte kompletuarpartinBte mallitduheteshe
dy ore pune mbikohe .Nevojae orve te punesshtesmbi kohene punesdiktohetngafakti se prodhimi total e
tejkalonkohennormalete punes. PorosiaBnuk eshte me pergjegjesese porosia A pertejkalimine kohesse
rregullt,prandaj I gjithe prodhimi dote ngarkohetmgashperblimi shtesqe rezulton. Le te supozojme se nje
operatorshtypi ne nje uzine fiton12lek/ore. Ai paguhetperkohene plote + gjysmenpernje ore tejkalimiorari (
kohanormale = 40 ore ne jave ) . Gjate nje jave te dhene ai punon45 ore dhe nukka nderprerje ne pune . Kostoe
tij e punesperjavendote jete :
Pune direkte 45 ore x 12 euro = 540 euro
Shpenzime prodhimi 5ore x 6 euro = 30 euro
570 euro
Vini re nga kjollogaritje se vete shperblimi shtese shkonne llogarite shpenzimevete pergjithshme.
Perfitimetansore te punes jane kostote paguara nga puneshensi dhe perfshijne kostote programuara
te sigurimit,lejete zakonshme ,perfirimete ndryshmepapunsie ,shtrimi ne spital etj .
Disa firmaI trajtojenketokostosi kostoindirektete punesdhe dhe iashtojne ketoshpenzimeve te
fabrikeste tjaratia shtojne punesdirekte si shtesekohe e humbur. KyI funditeshte drejtimi me superiorsepse
perfitimetansore ujepenpuntorvete punesdirektedhe perfaqsojne nje shtese kostoje te sherbimevete tyre .
Kostoe prodhimitpernjesi qe jane kostotmesatare te prodhimitpernjesi perdoren perte percaktuar
sa prej kostove totale te prodhimitduhette caktohenne llogarinee produkteve te shituradhe sane inventarinne
fund.
Supozojme p.sh. se ne nje firme kostote prodhimitvjetorjane si me poshte :
Kostototale e prodhimit 400.000 euro
Totali I njesive te kompletuara 100.000 njsei
Supzojme gjithashtuse 80000 njesi prej te 100000 u jane shiturklienteve gje qe dote thote se 20000 njsei jane
ne inventarine produktevete perfunduarargjendje ne fundte periudhes,atehere duke diturkostonpernjesi
mundte percaktojme :
Kostote produktitte shitura 80000x 4= 320000 euro
Gjendjae produktitte perfunduar 20000x 4= 80000 euro
Kostototale e prodhimit 400000 euro

29
7 . Rrjedhjete kostos se prodhimit
Deri tani ne kemi mkesuarse kostote prodhimitperfshijne materiale direkte,punendirektedhe shpenzimete
prodhimit.perte kuptuarme mire kostote prodhimitdote ishte e dobishme te shikojmerrjedhejn e kostosne
nje firme prodhimi si levizkosto ngallogarite ndryshme te bilancitne rrugene prodhimite te shitjes.
Figurame siper( diagrama) ilustronrrjedhjene kostosne nje firme prodhuese. Veme re se kostotjane
shtuar te gjithatekpuna ne proces. Punane procesmundte shtohetthjesht sinje linje e firmesprodhueseku
produktetjane perpunuarpornukkanmarre formenperfundimtare . Pasi produktetkompletohenatolevizinnga
punane procesne produkte te perfunduara.Perate pjeste produktitte perfunduarqe shitetkostote saj
transferohenne “kostote produktitte shitura“. Shpenzimete shitjesdhe administrativenukjane perfshire ne
prodhimine nje produkti . Perkete arsye atonuk trajtohensi kostoprodukti porsi kostoperiode dhe shkojne
direktne llogarite e shpenzimevesickanndodhur.
8 . Kosto dhe kontrolli .
Klasifikimete kostosqe janeperdorurperte pergatiturpasqyrayfinanciarenukmundte jene te njejta
me klasifikimete kostosqe perdornje menaxherperte kontrolluaroperacionete perte planifikuarperte
ardhmen.Perqellime kontrollishpeshkostotklasifikohensi veriabel dhe fikse ,direktedhe indirekte dhe te
kontrollueshmedhe te pakontrollueshme.
Nje kosto direkte eshte nje kostoqe munde te gjurmohetfizikishtdhe brendeshemne segmentine
vacante qe po shqyrtohet,p . sh . ne qofte se nje segmentne konsidearte ( ne shqyrtim) eshte nje linje prodhimi,
mateiale dhe punae perfshire ne prodhimine linjesdote jene kostodirekte . Kostodirektejane p. sh. puna
direkte dhe materialetdirekte te harxhuarane nje firme prodhuese . Nje kostoindirekteeshtenje kostoqe duhet
te shpernadahetsipasnje rregulli te percaktuarne segmentinne konsiderat. Shpenzimete raportitp .sh. do jene
kostoindirekte ne nje linje prodhimi .Arsyejaeshte se shpenzimete repartitperprodhimitnukjane direkt te
identifikueshmeme ndonje pjese te nje linje prodhimiporndodhinsi pasoj e aktivitetitte pergjithshem operues.
Para dyjave tiparetdalluese qe bejne ndarjenmidiskostove direktedhe indirekte :
1 – Ne qofte se nje kostomundte gjurmohetduksheme fizikishtne nje njesi produkti ose ne disa
segmente te tjeraorganizative,ajodote jete kostodirekte e segmentitperkates.
2 – Ne qote se nje kostoduhette shperndahetne nje rregullte caktuarne nje njesi produkti ose ne disa
segmente te tjeraorganizative,atehere ajodo te jete kostoe perbashketose indirektee segmentitperkates.
Nje kostoeshte konsideruarte eshte e kontrollueshme ne nje nivel te vacante te menaxhimitne qote se
ai nivel kafuqi tangarkoje ate , p .sh. zhvlersimi Imagazinave te prodhimitnukmund te jete Ikontrollueshemnga
menaxheri Ishitjeve meqeai nukka fuqi te autorizoj ndertimine magazinave . Ne disasituatakanje dimension
kohe te kontrollueshmerise. Kostotqe jane te kontrollueshmene nje afatte gjate , mundte mosjene te
kontrollueshmene afatte shkurter. Nje shembullImire eshte reklama. Meqe nje programreklamimi eshte
Materiale
Direkte
Puna
Direkte
Produkte
perfundimtare
Shpenzime
Prodhimi
Puna ne
proces

30
caktuar edhe eshte nenshkruarkontrataperte menaxhimi nukkafuqi te ndryshoje sasine e shpenzuar. Porkur
kontratambarone , kostote reklames mundte ribisedohene keshtumenaxhimi mundte ushtroj kontroll mbi te
ne nje kohe te gjate . Jane 3 koncepte te tjerame te cilatduhette njihemi kurfillojme studimine kontabilitetit
menaxherial. Ketojane :
Kostotdiferenciale,kostote rastite kostote investuara .
kostot diferenciale. Ne berjene vendimev ,menaxheretkrahasojne alternativatmidistyre .Qdo
alternative dote kete kostonperkatese e ciladuhette krahasohetme kostote shoqruarame alternativattjerate
pershtatshme . Nje kostoqe eshte prezente ne nje alternativeporqe mungonne te terenose ne pjesenkurnje
alternative tjeterquhetkostodiferenciale . Kostotdiferencialejane njohurgjithashtusi kostonxitesemegjithese
teknikishtnje kostotritese duhetti referohetvetemnje rritje ne kostonganje alternative ne tjetren:uljetne
kostomundte quhenkostozbritse .
Nje kostoe rastit . mundte percaktohetsi perfitimImundeshemose humbjee sakrifikuarkurzgjedhja
e nje drejtimi te veprimite bene te domosdoshmedheniene alternativave konkuruese .Kostoe rsatitzakonisht
nukregjistrohetne llogarite ndonjeorganizate poreshte nje kostoqe duhette merretparasyshengajashtne cdo
vendimqe merrmenaxheri .
Kosto e inventuar( sunk) eshte nje kostoqe tashme kandodhurdhe nukmundte ndryshohetnga
ndonje vendimImarre tani ose ne te ardhmen. Meqe kostote investuaranukmundte ndryshojne ngandonje
vendimItanishem ose Ise ardhmesato nukjane kostodiferenciale e prandaj nukdote perdorenne analizte
ardhme .
Permbledhej :
Megjithese termi kostokanje dallimte dukshemne kontabilitetinfinanciar,ai mundte perdoretne menyrate
ndryshme ne kontabilitetine drejtimit.Ne kete leksion ne mesuamse kostotmundte klasifikohenne kosto
prodhimi ose kostoperiudhe. Kostote periudhesjane ngarkuaraposhpenzohenme tepersi funksion Ikohesse
sa si funksionIblerjesose Iprodhimitte produkteve . Kostote produktitperkundrazijane atokostoqe perfshijne
blerjene mallrave ne nje firmetregtare ose prodhimine produktitne nje firme prodhuese. Ne nje firme
prodhuese kostote produktitkane te bejne me te gjithakostotqe shoqrojneveprimine fabrikes,ketodote
perfshininmaterialetdirekte , punendirekte e shpenzimete raportit. Ketokostoshkojne se pari ne prodhiminne
proces.Pasi mallratjane kompletuarkostotdalinnga prodhimine procese shkojne te produktete perfunduara.
Pasi mallratI dergohenklienteve ,kostotdalinngaprodukte te perfunduaradhe shkojne ne kostot e produkteve
te shitura.Kostote pjeseve te pakompletuaraose te produkteve te pashituradalin ne bilancine nje kompanie
prodhuese si asete ne formene inventaritte prodhimitne procese te produktitte gatshem. Ndersabilanci Inje
kompanie prodhuese ka3 grupe llogarish inventariale .materiale te para , prodhimproces e produkte te
gatshme , bilanci Inje firme tregtare kavetemnje llogari inventarialemallrate blera.
Pervecklasifikimitte kostosne kosoprodhimi e periudhekadhe klasifikime te tjerasi kostodirekte e
indirekte ,te kontrollueshmee te pakontrollueshme . Per me teperne klasifikuamkostotdiferenciale si diferenc
midis2 alternativave ,kostone rastitse eshte perfitimiIpamare ne heqjendore ngadisarruge te veprimitse dhe
kostone investuarsi kostoqe tashme ka ndodhure qe nukndryshohetngacfardolloj vendimitte mirret .

31
TEMA : 3
ANALIZA KOSTO-FITIM NJE MJET I RENDESISHEM PER MARRJEN E
VENDIMEVE
Objektivat:
1 -Supzimet baze te analizes K- V – F
2 - Metodatbaze te analizes K – V –F
3 – Marzhi I kontributitper njesi
4 – Marzhi I kontributit, raporti I Marzhitte kontributit.
5 – Ndertimi I grafikutK – V – F , analizae pikes BREAKEVEN ,zona e humbjes , e fitimit
6 – Llogaritjae kufiritte sigurisee perdorimitte tij
7 – Llogaritjae efekteve te ndryshme te kostove e te cmimeve , te volumitmbi fitimin
8 – Volumi I shitjeve e BE ne nje firme shumeproduktesh (shitjetmix)
AnalizaKosto-Volum–fitim(K– V – F ) perfshine nje studimte shume nderlidhjeve midisfaktevete
meposhtme
1) Cmimete produkteve
2) Volumi ose niveli Iaktivitetit
3) Kostoveriabel pernjesi
4) kostototale fikse
5) Shumellojshmeria perzierja e produkteve te shitura .
KVFeshte nje factorkyc ne shume vendime dukeperfshire zgjedhjene linjaveprodhuese ,caktimine
cmimeve strategjike ,strategjine e marketingute perdorimine kapaciteteveprodhuese .Kykoncept eshte kaq I
perhapurne kontabilitetinmenaxherial saqe ai takohetne cdogje qe benmenaxheri . Perditekontabilitet
menaxherialndeshenme pyetje te tillasi
- C’efektdote kete mbi fitiminshtimi prej 5% ne cmimete shitjes?
- Ne qofte se kostotvarabiale te prodhimitzvoglohen7% sa njesi prodhimiduhette shese kompania
perte arritur fitim200.000 leuro?
- Ne qote e kompanise Iofrohetnje pune specialsadote jete ndikimimbi te ardhuratI kostove e
fitimit?
- Neqofe se kompaniarrite buxhetine reklamesme 100.000 euro sa njesi duhette shese kjokompani
qe te mbuloje kete rritjete shpenzimeve fikse?

32
Per tu pergjegjurketyrepetjevee tjerave te ngjashme me tokontabilistetI drejtohenanaziles K– V – F .
AnalizaK – V – F eshte nje metode e vlersimitsesindryshimi Iveriableve si :kostoveriabel per njesi,
cmimi pernjesi ,kostototale fikse perperiudhen,volume Ishitjeve e shitjetmikse dote ndikojnembi fitimin.
Ne kete teme zgjerohenklasifikimete kostose perdorimitte tyre qe ne pame tektema2 . Ndarjae
kostos ne kompanite e veriabele fikse eshtevitale peranalizenK –V – F . Ne fillimdote diskutojme supozimet
baze te analizes K – V – F e pastaj metodatbaze te kesaj analize si dhe disaperdorime menaxherialete analizes
K – V – F .
I – Supozimetbaze te analizes K – V –F
Perte shmangurnxjerjene konkluzionevete gabuaramenaxheretduhette kuptojnesupozimetbaze te analizes
K – V – F qe jane :
1 – Te gjithakostotjane klasifikuarne fikse dhe veriabel
2 – Kostottotale veriabel ndryshojne ne perpjestimte drejte me volumine shitjeve ( d.m.th. kostoe re
pernjesi eshte konstante )
3 – Kostotfikse totale ( permuajinose vitin) qendrojne konstant ne nje rang te konsiderueshmete
volumitte shitjeve
4 – Cmimet e shitjespernjesi jane konstante
5 – Shitjetmixe qendrojnekonstantene nje rangte konsiderueshemte volumitte shitjeve
6 – Volumi Ishitjeve eshte Ibarabatme volumine prodhimitgje qe dote thote qe nivelete inventarve
qendrojne konstante.
Analizajone e K – V –F fillonme ndikimine sjelljesse kostosne pasqyrene fitimit( Pasqyra1 ) , tregon
pasqyrenndimesete fitimitte ngjashemme ate qe kemi pare me perpara.
Pasqyra ndimeseefitimit per vitin 31.12.200x
Pasavra - 1
Totali
Per
njesi
Shitjet ( 400 cop ) 100,000 euro 250 euro
Kosto variable 60,000 150
Marzhi I kontributit 40,000 100
Kosto fikse 35,000
Fitimi operativ 5,000
I vetmi ndryshimmidisdy pasqyrave eshteperfshirjae informacionitpernjsei.Ne analizenK –V – F
ndryshimi Icmimitte shitjesose kostotvariableshpeshjepetsi njesi baze ( si ne pasqyrentone ) kuper cdo njesi
te produktitte shitur 100 lekpasi mbulojne kostotfikse, kalojne ne fitiminoperativ.

33
2 . metoda baze te analizesK – V – F
Tre jane metodatbaze te analizes K – V – F
1, Metoda ekuacionale
2, Metoda e marzhitte kontributit
3, Metoda e raportitte kontributit
1 . Metoda ekuacionale.Hapi I pare ne kete metode eshtendarjae kostos totale ne kostofikse dhe variable. Pas
kesaj fitimi dote paraqitet:
Te ardhura nga shitja – kosto variable – kosto fikse ose
Te ardhura nga shitja = kosto variable + kosto fikse + fitimi
Verne re se ekuacioni Ipare ndjeksekuencene pasqyresndimse te fitimit,ekuacioniI dyte eshte levizje e
kostove variable dhe fikse ne te djathte . Kyformateshte me I lete pertupunuar ne disallogaritje .
Le ti kthehemi shembullitqe dhame ne pasqyren –1 .Supozojme qe pervitine ardheshemkompanianuk
do te ndryshoje cmimine shitjesaskostonvariable pernjesi ndersadote rritenshpenzimetadministrativene
36.000 euro.Duke perdorurkete informacionmundte shprehetfitimi Ipritur Ikompanissi me poshte :
250x – 150x – 36.000 = fitimi (250 x 400 = 100.000) – (150 x 400= 60.000) = 40.000 – 36.000 = 4.000
Per te percaktuarfitiminduhetqe kompaniate jepe inforamcion pervolumine prodhimitqe dote
prodhoje perkete vit. Ne qofte se volumi Iprodhimitnukdote ndryshoj dote kemi kete fitim:
100x – 36.000 = fitim (100 x 400= 40.000 – 36.000 = 4.000
fitimi =100 x 400 – 36.000 (4.000= 40.000 – 36.000)
fitimi =4.000 euro
Sic shihetne qofte se kostotfiskalerritendhe prodhimi nukndryshonfitimidote uletme ate mase qe
rritenshpenzimet. Nje pyetje qe behetshpeshngamenaxhereteshte “Sanjesi duhette shesimne break even ?
Per “ breakeven“jane sasi te shitjesqe barazojne kostontotale ose me fitiminzero. Kjosasi mundte
shprehetne njesi fikse. Ne rastine mesipermsasiaqe dote shiteteme fitimin0do te jete :
250x = 150x +35.000 + 0; (250 x 400 =100.000) = 150 x 400 = 60.000 + 35.000 + fitimi 0 = 35.000/100= 350
X = 350 cope
Pasi percaktohetkjosasi ne njesi fizike ajomundte shprehetedhe me vlefte:
350 cope x 250 euro/ cope = 87.500 euro
3 . Metoda e marzhit te kontributitper njesi
Marzhi I kontributitpernjesi eshtesasiae lekevee siguruarngashitjae nje njesie perte mbuluarkoston
fikse dhe fitiminoperativte kompanise .Gjendetsi diference e cmimitte shitjespernjesi me kostonvariable per
njesi .
MK njsei = Cmimi shitje njesi –KV . njesi
Ne shembuluntone :250 – 150 = 100 leknjesi
Me pake fjale percdo njesi qe shetkompaniakontribonme 100 lekne kostotfikse e fitiminopeartiv. Kjometod
eshte nje variacionImetodesekacionalete parame siper. Perte gjetursa njesi duhette sheskompanianperte
mbuluarshpenzimetfikseprane breakeven (breikivn) duhette pjestojme totaline kostosfikseme marzhine
kontributitpernjesi .
Volume Ishitjeve=Kostonfikse /MK pernjesi = 35.000/100 cope
Ne qofte se percaktimi IfitimiteshteIperfshire ne llogaritje ,volume Inevojshem Ishitjeveperte nxjerre
fitimine percaktuarllogaritet:
Volumi I shitjes = Kf + fitimi
Mk per njesi

34
Madhesiae marzhitte kontributitpernjesi kanje influencte rendesishme ne cdohapqe do te
ndermerrte kompaniaperpermisimine fitimit,p. sh . sa me I madh te jete marzhi I kontributitpernje produkte
aq me e madhe eshte sasiaqe kompaniadote doje te shperndaje ,me qellimqe te rriste shitjete produktitte
dhene . Kjoshpjegone pjeserishtpse kompaniteme marzhe te lartakontributi ( si ato te prodhimitte makinave )
reklamojne me shume sasaatome marzh te ulette cilattentojne drejte shpenzimeve me te ultate reklamave . Sic
kemi shpjeguarme pare marzhi I kontributiteshte sasiae mbeturngate ardhurat nga shitjambasi jane zbritur
shpenzimetvariable,qe mundte perdoretperte mbuluarshpenzimetfikse dhe fitiminperperiudhen.Theksojme
ketuse marzhi I kontributitperdoretse pari perte mbuluarshpenzimetfikse e cfare mbetetpasketij mbulimi
shkon drejtfitimit. Ne qofte se marzhi Ikontributitnukeshte Imjaftueshemperte mbuluarshpenzimetfikse ,
ndodhnje humbje perate periudhe . Perta ilustruarsupozojmese ne mes tenje muaji kompaniaqe kemi marre si
shembull ne pasqyren1kamundurte shese vetemnje furrbuke . Ne kete pike gjendjae te ardhurave dote ishte :
Kompania eprodhimitte furrave
TOTALI NJESI TOTALI NJESI
Shitjet Nje shporet 250 250 Dy shporeta 500 250
Shpenzimet
Variabel 150 150 300 150
Marzhi I
kontributit 100 100 200 euro 100
Me
shpenzime
fikse 35.000 35.000
Humbje
neto Lek 34.900 34.800
Percdo furre shtese te shiturnga kompaniagjate muajit.100 lekme tepermarzh kontributi dote jete ne
gjendje perte mbuluarshpenzimetfikse.Dote ishte e mjaftushme qe te shitej nje prodhimqe qendron35.000
lekne marzhine kontibutitqe te mbulohente gjithakostotfikse e kompaniate arrije pikenbreakevenqe tregon
as fitimashumbje porvetemmbuli Ite gjithe kostove te saj . Per te arriturkete pike kompaniaduhette shese
350 furrane muaj qe secilate kete 100 lekna marzh kontributi .
Pasi te jete arriturpikabreakeven,te ardhuratnetodo te rritenngamarzhi I kontributitpernjesi ,percdo njesi
shtese te shitur.
Le te vazhdojme shembullintone :

35
351 Cope
TOTALI NJESI TOTALI NJESI
Shitjet (350 cope ) lek 87,500 lek 250 87,750 Lek 250
Shpenzimet
variabel 52,500 150 52,650 150
Marzhi I kontributit 35,000 100 35,100 100
Shpenzimet fikse 35,000 35,000
Fitimi neto - 100
Menaxheretmundte marrinthjeshtnumrine njesive qe dote shitenmbi pikenBEe ta shumezojn
me marzhine kontributitpernjesi . Rezultati dote perfaqesoj fitimine shpresuarperperiudhen.
Ne qofte se kompaniadoshet400 cop furrae planifikonte shese 425 njesi rritje ne te ardhmendote jete :
25 x 100 lek= 2 500 lek si prov kemi :
Volumi I shitjeve DIF PER
400 cop 425 cop 25 cop NJESI
lek lek
Te ardhurat e shitjeve lek 100,000 106,250 6,250 250
Shpenzimet
variabel 60,000 63,750 3,750 150
Marzhi kontabel
40,000 42,500 2,500 100
Shpenzime fikse 35,000 35,000 ----
Fitimi neto 5,000 7,500
2,500
Perte permbledhurserite shembujve te mesipermne mundte themi se marzhi Ikontributiti se pari shkon

36
perte mbuluarshpenzimetfiksete organizatesdhe se humbjaprotenciale e perfaqesuarngaketo
shpenzime fikse eshte reduktuarngamarzhi Ikontributitpernjesi ,percdo njesi shitesete shiturmbi piken
e breakeven. Vetempasi te jete arriturpikaBE , te ardhuratnetodo te rritenngamarzhi I kontributitper
cdo njesi shteste shiturmbi kete pike ( BE) .
4 . Metodae raportitte marzhitte kontributit
Raporti I MK tregonperqindjene cdolekute shiturkontribuarper kostotfikse e pasmbulimitte KFper
fitiminoperativte kompanise.Llogaritetsi me posht:
Raporti I MK =MK___________x 100
Vlerae shitjes
Kjo metode ndryshonngaajoe MK pernjesi ne ate qe volume Ishitjeve shprehetme mire ne vlerasesa
njesi . Ky eshte nje dallimIrendesishemsepse nje segmentImadhe Ibashkesisse biznesitprodhonsherbime dhe
jo njesi produkti .
Tek pasqyrame siperperprodhimin e 400 cop raporti do te ishte :
40,000 *100=40%
100,000
Qe do te thote qe percdo lekte shitur0.6 shkonper kostonvariable e 0.4 ose 40 % perkostonfikse e fitimin
operativ.Per te llogariturpikenBEduke unisurnga ky raport ( per prodhimine furrave ) do te kishim:
x = 0,6 x + 35.000 + 0
ose
0,4 x =35.000
x = 35.000 /0,4 = 87.500
ku x – BE ne vleftmonetare
0,6 – shpenzimevariablesi %e shitjes
35.0 – shpenzimetfikse
Pra ne pikenBE firmae prodhimit te furrave dote kete 87.500 lekprodhim( te ardhura nga shitja)
Pra shitjetBE vler= KF / Raporti MK
Ne qofte se kemi nje fitimte specifikuar, te ardhurat nga shitjae nevojshme per te gjeneruarkete fitimdote jete
:
Te ardhurat nga shitja = KF +fitimi /Raporti i MK

37
Shume menaxhere perdorinraportin e marzhitte kontributitme lehtesishtse marzhine kontributitpernjesi
vecanerishtkunje kompani kashume linjaprodhimi . Kjosepse raporti Ibene te krahasueshmeprodhimet,nga
ana tjetermenaxheretdote kerkojne atolinjaprodhimi qe kane raportinme te larte . Arsyejanatyrishteshte se
per1 lekshtese shitje ne ketolinjadote merretsasiame e madhe e marzhitte kontributitdrejtmbulimitte
kostove fikse e drejtfitimit.
5 . Metoda grafike ne analizenK – V – F
Nje grafik KVFmundte jete shume Idobishemne ate si ai ndriconlinjenmidisKVFne rengjete gjerate
aktivitetite ujepmenaxherve nje perspektivqe nukmundte merretme rruge tjeter. Ndonjeherndertimi Iketyre
grafikeve referohetsinje pregatitje grafi BE; pike e ciladuketqarte ne grafik.
Pergatitje e K – V – F ( grafikisht) perfshintre hapa:
1- Hiqetnje vije paraleleme boshtine x-eve e cilaperfaqesonshpenzimettotale fikse .Perkompanine
tone te furrave shpenzimettotalefiksejane 35.000 lek.
2- Zgjedhimdise volume te shitjese pikatkorrespoduese te shpenzimeve totale(fikse dhe variable ) te
nivelitte aktivitetitqe kemi zgjedhurp.sh . pervolumine shitjeve600 furra , totali Ishpenzimeve
perkete nivel aktivitetidote jete :
Shpenzime fikse
lek 35000 lek 35,000
Shpenzime variabel (600 x 150 ) 90,000
Totali I shpenzimeve 125,000
Pasi jane ndertuarpikathiqet vijaqe Ibashkonato deri kushpenzimetfikse nderpritenme boshtine lekeve.
3- Perseri zgjedhimdisavolumeshitjeshe gjeme pikatkorrespoduesete sasise se lekeveme ate nivel
qe do te zgjedhim,p. sh . 600 cop x 250 lek= 150.000 . Heqimnje vije qe bashkonkete pike me
origjinen . Perfundimitte ndertimitbejme interpretimine grafikut.Fitimi ose humbjae pritshmene
ndonje nivel te shitjeve jepetngadistance vertikalemidisvijesse te ardhurave totale ( shitjes) e
vijesse totalitte shpenzimeve .

38
Percdo nivel shitjeje mbi pikenBEte ardhuratnga shitjado te jene me te madha se shpenzimettotale,kompania
do te jete ne zonene fitimit,ne cdo nivel shitjejeposhte BEtotali Ite ardhurave nga shitjadote jete me I vogel se
shpenzimettotale ,prakompaniadote jete ne zonene humbjes.
Ka dhe nje format alternative te grafikut K – V – F qe jepetme poshte :
Te ardhurat 000 lek
Marzhi I kontributit 100 leke/njesi
Shpenzimet fikse 35000 leke
Shpenzime variabel 150 leke/njesi
Volumi I shitjeve (cope)
Ar + Kostot
Te ardhurat totale
Kosto totale
BEx
Kostot variabel 150lek/njesi
Kosto fikse 35000 leke
Volumi I shitjeve (cope)

39
Dallimi midisdygrafikavesicshikohet eshte ne tedy,shpenzimetvariable jane vendosurme perparase
shpenzimetfikse(ne fillimeshte vizatuarvijae kostosvariable e me pase ajoe kostostotale ) .Kydallimbehet
sepse paraqitjane formene dyte jep percaktiminvisual te marzhitte kontributitprandaj kygrafikquhetshpesh
edhe grafikK – V – F . Te dhenate K – V – F mundte jepengjithashtuduke ufokusuarme mire ne ndryshimete
fitimitsesane te ardhurate kostos.
Sicshihetngagrafikuketutregohetvetemvijae fitimite cilandertohetkundrejtvolumitte shitjeve
(merrendypikate cilat fitohenngazgjedhjae ketij ekuacioni )
F = Te ardhurat nga shitja– KV – KF
Keshtune volumin350 cop te ardhurat nga shitjajane 87 500 lekme shpenzime fikse 35000 lek, (hapi I
pare ndertohetvijae shperndarjeve direkte ,caktohetpikame fitim0- shpenzime fikse 35000 leke pikatjeter=
87 500 lek).
1- Pika1 caktohetne shpenzimetfiksepra0.35.00 lek( pernivel 0 te aktivitetit)
2- Pernje volumshitje p. sh. 600 cop percaktohete ardhuraneto(shif me siperllogaritjet)
600 x 250 = 150.000
Psh . 600 x 150 = 90.000
Marzhi I kontributit.60.000
Shpenzimet_fikse __35.000
Ardh.Neto 25.000 lek
fitimi 000 leke
vija e fitimit
fitimi vija BE
0 humbje
Shpenzime fikse 35,000 lek
300 Volumi I shitjeve (cope)

40
Kylloj grafikukaavantazhine se eshte me I lehte pertuinterpretuarsesadygrafikete tjerapor ka disa
avantazhinse nuktregohetqarte si ndikohetkostongandryshimetne niveline shitjeve .
6 . Perdorimet manaxherialete analizesK – V – F
AnalizaK – V – F ndihmonmenaxherette sigurojne informacionperplanifikime menaxheriale dhe marrje
vendimesh. Me kete analize mundte llogaritim me lehtesivolumine nevojshemte shitjeve perte arriturfitimine
caktuar . Ai mundte percaktoj gjithashtuse si nje ndryshimne cmim,volumine shitjeveKV ose KFdote ndikoj
mbi fitimin.
Fitimi objektiv
Nga kryerjae nje investimi me nje projektose biznesnje invesitorsynonperte marre disanivele fitimi.
Sasiae fitimite shpresuarngainvesitoretquhetfitim objektiv .
Supozojmse kompaniajone e furrave dote kete nje fitimobjektivnetoprej 40 000 lekne muaj.Sa njesi
duhette shese ajo?
Te ardhuratnga shitja= shp. variable + shp. Fikse + Fitimi
250 x = 150 x +35 000 +40 000
ku ”x” numri I njesive
100 x = 75 000 250 cmimi I shitjespernjesi
X = 750 cop 150 shpenzimetvariable njesi
Shpenz.Fikse +objektiv 35.000 + 40.000
ose sasiashitur=-------------------------------- -- = ----------------------=750 cop
marzhi I kontributitnjes 100
kufiri I sigurise Ka rastekur manaxheriduhettedije nec’volum prodhimiduhette nderpritetqe
kompania temospesojehumbje.
kufiri Isigurise =volumi Ishitjeve te pritura –shitjetne Be x 100 = 750 -350 *100 = 14,2857%
volume Ishitjeve ne BE 350
Kufiri Isigurispervec ne % mundte shprehetne vlefte e ne njesi fizike ,shembull :
Llogaritjae kufiritte sigurise perkompanineAlpha.
Vlera %
Shitjet 200,000 100
Shpenzimet
variable 150,000 75
shpenzime fikse 40,000
Cmimi prej210 (e përafërt) euro perfaqesonnje zbritje nga cmimi I zakonshemprej 250 lekgje qe
kenaq si interesate kompanis ashtu dhe te tregtarit .
7 . Efektet ne ndryshiminekostove variabel , cmimeve dhe te volumitmbi fitimin.
Ambientete disabiznesevenukIlejojnemanaxherette rritincmimine shitjeve .

41
Konkurencaeshte shume e fort perte lejuarate . Ne te tillaraste menaxheretdetyrohente ulinkostot.
Shpeshkostotmundte ulenduke perdorurmatsa, me pak te kushtueshme ose duke dukeblermateriale ne sasi
shume te madhe duke perfituarkeshtudiskaunte( zbritje) ne cmimet,duke automatizuarpunenetj. Perte
vlersuarefektete zvoglimitte ketyre kostove ne vjenmdihme analiza K – V – F :
Marrim ne shembull:
Pasqyrae te ardhurave pernivelinekzistuese nje kompanie x paraqitetsi me poshte :
KOMPANIA X
PASQYRA E FITIMIT 31/12/200x
%
Shitjet 60.000*10 600,000 100
Kosto variabel 60.000*4 240,000 40
Shpenzime fikse 240,000
e te ardhura neto 120,000
Kompaniabenpropozimete meposhtme :
1- Permiresoncilesine e produktitte vetemte saj si pasoje ajomundti shese 54.000 cop ne vit
2- Rritetkostovariabel me 3,5 lekduke ubere 7,5 leknjesi
3- Punesohetnje inspektor kontrolli me pagenvjetore 25.000 lek
Analizae marzhitte kontributitperkete situate dote jepetme poshte;
KompaniaX
Efektete permisimitte llogariturate cilesise :
1- Cmimete shitjeste llogaritura15 lek/ njesi %100
Kostovariabel e llogaritur 7.50 50%
Marzhi I kontributit 7.50 50%

42
Efektete ndryshimeve
1.Marzhi I kontributitIvleresuar(7.5x 54 000) 405 000 lek
2. Marzhi actual I kontributit 360 000
3. Rritja ne marzhin (1 – 2) 45 000
4. Zbritetrritjame kostonfikse (supozuar) 25 000
5. Rritja me fitiminnetongandryshimete pritura (3-4) 20 000
Pra kompania duhetta beje ndryshiminne cilesi sepse e ardhura (fitimi) netodote rritet me 20 000 lek
ne qofte se do te ndodhinndryshimete mesiperme . Kudo ku ka ndrushime ne cmimete shitjes, kosto
variabel per njesi shpenzimetfikse duhette llogaritetnje pike e re e BE .
Efekti I perbashket I ndryshimevete KV , KF , cmimeve e volumit
Shpeshne praktikndodhqe nukkemi vetemndryshimine një faktori pernjëherazimundte
ndryshojme edhe kostotdhe volumee shitjeve .Le te shohimne disashembuj:
1- Ndryshimi ne kostodhe volumine shitjes
Aktualishtkompaniashet400 furra (shporetë) =100 000 lek
Menaxherte shitjeve mendojne se nje rritje prej10 000 lek ne buxhetine rreklames do te rriten shitjet
mujore me 30 000 lek (nga 100.000 në 130.000) . A duhette behetky shpenzimper reklame ?
Volumi Ishitjeve 400 x 250 100 000
Shpenzimedirekte__400x 150_____60 000
Marzhi kontributit 40 000
Zgjidhje:
Marzhi total I kontributitI shpresuar :
130 000 lekx 40 % = 52 000
Marzhi total actual
100.000 x 40 %______40 000
Rritjetne marzh 12 000

43
Ndryshimi ne koston fikse 10 000
Rritjae fitimitneto 2000
Po duhette rritet buxheti I reklames
Ose me metodentjeter
Marzhi I kontributitIpritshem ( Ishtuar )
Lek30.000 x 40 % (raporti I MK ) = 12 000
Shpenzimete shtuarareklam = 10 000
Rritjete fitimitneto 2000
Ndryshiminekostotfikse dhecmimet e shitjes
Supozojme se kompaniajone aktuale shet400 furra ne muaj .Me qellimqe te rritetvolumi Ishitjes
menaxhimi vendosi te ule cmimetne 20lekper njesi e te rrite shpenzimete reklamesme 15 000 lekne muaj . Ne
qote se ketondryshime dote behen,shitjae njesive dote rritet50% . A do te ndermerrenketohapa?
Zgjedhje: Ulja 20 leke cmimitte shitjesdote uletme 20 lekmarzhine kontributitpranga
100 = ( 250 – 150 )ne 80 = ( 230- 150 )
Marzhi total I kontributitI shpresuar:
400 cop x 150 % x 80= 48 000 (400 x 20=8.000) nga 40.000 në 48.000
Marzhi total I caktuar
400 x 100 lek= 40 000
Marzhi I kontributitIshtuar8 000 (40.000 +8.000)
Ndryshimi ne kostonfikse 15 000
Ulja ne fitiminneto 7 000
Pra ndryshimi nukduhette behet. I njejti rezultatarrihetngapergaditjae pasqyreskrahasuesenga
pergaditjae pasqyresse te ardhurave si me poshte :
400 furra 600 furra DIP
Total Njesi Total Njesi
Shitjet 100,000 250 138,000 230 38,000
Shpenzim variabel 60,000 150 90;000 150 30,000
Marzhi I kontributit 40,000 100 48,000 80 8,000
Shpenzime fikse 35,000 50,000 - 15,000
Fitimi neto
(humbje) 5,000 - 2,000 - 7,000
2- E njejtaanalize e rruge veprimi eshte kurndryshojne se bashkutedykostotdhe volumi
I shitjes.
8 . AnalizaK – V – F ne shume produkte
Tema shitje mikse dote thote kombinimrelative ne te cilinproduktete nje kompaniejane shitur
.Menaxheretperpiqente arrijne kombinimetme te mirate cilatdo te sjellinsasineme te madhe te fitimit.
Shumicae kompanive prodhojneshume produkte e shpeshketoprodukte nuksjellinte njejtinfitim.
Ne qote se nje kompani shetme teperse nje produktanalize e BEeshte me kompleksesesane atome
nje produkt. Arsyejaeshte se produkte te ndrysheme dote kene cmime te ndryshmeshitje ,kosto te ndrysdhme

44
e marzhe te ndryshme kontributi . Perpasoj pikaBE dote varetnga perzierjane te cilendote shitenproduktete
ndryshme . Supozojme se nje kompani ka2 linjaprodhimesh A dhe Bme te dhenat:
BE = 27.000/45% = 60.000 leke
Linja A Linja B
Linja A +
B
Totali % Totali % Totali %
Shitje 20,000 100 80,000 100 100,000 100
Shpenzimet Variabel 15,000 75 40,000 50 55,000 50
Marzhi I kontributit 5,000 25 40,000 50 45,000 45
Shpenzime fikse 27,000
Fitimi neto 18,000
Sicshihetnga tabela BE = 60 000 lekeshte llogariturngapjestimiIkostosfikse me raportin mesatarte
marzhitte kontributit45%.Porkjopike BE perfaqesone peraqkohe Be = 60 000 leksa shitjete perziaeranuk
ndryshojne . Ne qotese ndryshojne shitjet sigurishtqe dote ndryshojne edhe BE,p.shne vitine ardheshem
do te shitenme teperartikuj te linjes A e mundte kemi ketote dhena:
Linja A Linja B Linja A+B
Totali % Totali % Totali %
Shitjet 80,000 100 20,000 100 100,000 100
Shpenzimet Variabel . 60,000 75 10,000 50 70,000 70
Marzhi I kontributit 20,000 25 10,000 50 30,000 30
shpenzime fizike 27,000
Fitimi neto 3,000
BE =27.000/30%=90.000 lek
Megjitese shitjetkane mbeturte pandryshuara100 000 ne totaline ndryshuarjane shtuarshitjete
artikullitte linjesA e pekesuaratote B si pasoje raporti ImarzhitI kontributit(mesatar) kurenie nga45 ne 30 %
gje qe ka quar ne rritjene pikesBnga 60 000 ne 90 000 lek.

Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri

Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri

Similar to Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri (20)

More from Menaxherat

More from Menaxherat (20)

Kontabiliteti i Kostos dhe Drejtimit - Menaxhimit - Libri