Komunikasi Saintifik merupakan kursus kemahiran maklumat yang memberikan pendedahan kepada pelajar mengenai sumber-sumber maklumat yang terdapat di perpustakaan seperti katalog GEMILANG, Portal e-Jurnal, dan repositori institusi. Pelajar turut didedahkan kepada kaedah pencarian tajuk perkara melalui sumber rujukan pengkatalogan iaitu Library of Congress Subject Headings. Kursus ini memerlukan pelajar membuat tugasan berdasarkan kandungan sesi pembelajaran.

1. Unit Pendidikan Pelanggan
Perpustakaan Tun Seri Lanang
1

2. 2
1) Membina kemahiran mengakses sumber
maklumat yang diperlukan.
1) Dapat mengakses penulisan ilmiah
daripada sumber-sumber yang sahih dan
mempunyai kredibiliti.
1) Membina kemahiran untuk menyediakan
senarai rujukan mengikut Gaya UKM.
Unit Pendidikan Pelanggan

3. KATEGORI SUMBER MAKLUMAT
Sumber Primer
Sumber Sekunder
Sumber Tertiari

4. SUMBER PRIMER
• Memberi maklumat asal (first hand information) atau hasil kerja asal
seperti pertemuan baharu atau ilmu pengetahuan baharu, melaporkan
penyedilikan yang asli dan memberi ulasan baharu.
• Sumber primer sukar dicapai / dikesan kerana tidak disusun atau disenarai
dengan sempurna atau berada di merata tempat
Contoh sumber primer:
➢ Diterbitkan : Jurnal, laporan penyelidikan, penerbitan kerajaan, paten,
prosiding dan disertasi/tesis (telah diterbitkan).
➢ Tidak diterbitkan : Kertas kerja seminar, fail syarikat, surat menyurat, diari,
buku nota / makmal, rakaman audio, lukisan dan latihan ilmiah / tesis.

5. SUMBER SEKUNDER
▪ Tidak memberi maklumat atau ilmu pengetahuan baharu tetapi ia
menyusun sumber primer dengan lebih sistematik supaya senang diakses.
▪ Merupakan penilaian, komen, ringkasan atau pemeriksaan ke atas karya
atau penyelidikan seseorang mengenai sesuatu perkara dan sebagainya.
Contoh sumber sekunder:
➢ Buku teks / monograf
➢ Indeks dan abstrak
➢ Bahan rujukan seperti kamus, ensiklopedia dan istilah
➢ Ulasan (Reviews)
➢ Buku panduan
➢ Pangkalan data

6. SUMBER TERTIARI
▪ Merupakan maklumat yang telah diterima umum dari sumber primer.
▪ Dapat mengesan sumber primer dan sumber sekunder dengan lebih cepat
dan mudah.
Contoh sumber tertiari:
➢ Bibliografi kepada bibliografi
➢ Panduan kepada penerbitan
➢ Panduan kepada perpustakaan
➢ Panduan kepada sumber maklumat
➢ Senarai penerbitan
➢ Katalog penerbit

7. Memahami
Tajuk
Tugasan
(katakunci
/ bidang /
skop)
Kenalpasti
sumber
maklumat
yang akan
digunakan
Kenalpasti
cara untuk
dapatkan
sumber
maklumat
Buat
penilaian
atas
maklumat
yang
didapati
Membuat
senarai
bahan
rujukan
yang
digunakan
Unit Pendidikan Pelanggan 7
Strategi Pencarian Maklumat

8. Unit Pendidikan Pelanggan 8
Untuk mempraktik strategi pencarian
maklumat, anda dikehendaki menjawab
soalan-soalan tugasan yang diberi dengan
menggunakan sumber-sumber perpustakaan
dan menunjukkan bukti hasil pencarian.

9. Soalan 1 : Mengenalpasti Tajuk Tugasan
Anda bebas memilih apa-apa tajuk tugasan atau tajuk
latihan ilmiah yang bakal dibuat (boleh dalam BM atau BI).
Contoh tajuk :
Kajian kualiti air dan logam berat
di Sungai Rompin, Pahang
9

10. Soalan 2 : Memilih Katakunci
Setelah kenalpasti tajuk tugasan, anda perlu tahu apakah
katakunci yang boleh digunakan apabila hendak membuat
pencarian maklumat kelak.
Contoh Katakunci :
Kajian kualiti air dan logam berat di
Sungai Rompin, Pahang
10

11. Soalan 3a : Mencari Makna Katakunci
1. Setelah mengetahui katakunci pencarian, anda perlu
faham makna/definisi katakunci yang dipilih.
2. Gunakan kamus istilah, kamus perkara, ensaiklopedia,
buku, artikel, latihan ilmiah atau apa jua bahan untuk
mencari makna semua katakunci anda.
3. Salin maksud yang diberi.
4. JANGAN LUPA – tulis sumber rujukan anda
mengikut GAYA UKM
11

12. Mencari Makna Katakunci
Contoh :
1. Kualiti air / water quality – ………...
2. Logam berat / heavy metal - ………
3. Sungai / rivers - ………
Sumber :
Gilpin, Alan. 1996. Dictionary of Environment and
Sustainable Development. Chichester: John Wiley & Sons.
12
Gaya
UKM

13. Contoh Jawapan – Makna katakunci
Mutation :
An abrupt change in the genetic of an organism, not
resulting from recombination, genetic material may
undergo qualitative or quantitative alteration or
rearrangement
Sumber :
McGraw-Hill Dictionary of Bioscience. 2004. New York :
McGraw-Hill
13

14. 1. Setelah faham katakunci anda, sekarang anda perlu
mencari apakah SUBJEK yang berkaitan dengan kajian
anda.
2. Ini dapat membantu anda mengetahui skop pencarian
anda dan membantu membuat pencarian melalui
subjek di GEMILANG.
3. Rujuk Library of Congress Subject Headings (LCSH)
4. Pencarian subjek mesti dalam Bahasa Inggeris.
Contoh :
jika katakunci ‘kualiti air’ – guna LCSH dan dicari di
bawah Water Quality/Quality of water.
14
Soalan 3b : Mencari Tajuk
Perkara/Subjek

15. • Help locate useful terms
that might not have
occurred to you
15
Apakah LCSH?

16. Terms Used In LCSH :
✓ Headings in boldface may be
used as a subject heading.
✓ May Subd Geog. Place names
may follow the heading.
✓ UF (Used For) refers to related
subject headings.
✓ BT (Broader Topic) refers to more
general subject headings. These
headings would be useful if you
need to broaden your topic.
16
✓ RT (Related Topic) These terms
can provide ideas of other topics
to investigate.
✓ SA (See Also) refers you to other
ways of looking up the same topic.
✓ NT (Narrower Topic) refers to
more specific headings than the
boldface heading.

17. KAJIAN KUALITI AIR DAN LOGAM BERAT DI SUNGAI ROMPIN
Water Quality (May Subd Geog)
[TD 370 – TD 375]
UF Quality of water
Water – Quality
BT Environmental quality
Water – Composition
SA subdivision Effect of water quality on under
individual animals and groups of animals.
e.g Fishes – Effect of water quality on
NT Effluent quality
Groundwater – Quality
Irrigation water – Quality
Water - Hardness
17

18. Heavy metal
BT Metals
NT Soils – Heavy metal content
Rivers (May Subd Geog)
BT Brooks
Creeks
Runs (Rivers)
Streams
RT Water
NT Alluvial streama
Bayous
Coulees
18

19. Unit Pendidikan Pelanggan 19
SUBJECT
HEADING yang
ditemui
digunakan
apabila
membuat
pencarian
menggunakan
SUBJECT

20. Soalan 4: Pencarian GEMILANG
Anda dikehendaki menggunakan Katalog GEMILANG untuk mencari
3 JUDUL di setiap koleksi berikut :
20
Buku di Koleksi Am / Koleksi Asia
Tenggara, Aras 5
Buku di Koleksi Rujukan, Aras 4
Bahan di Koleksi Media, Aras 2
Bahan di Koleksi Dokumen, Aras 5
Semuanya
12 judul

21. 21
GEMILANGUKM Library Catalogue

22. Apa itu GEMILANG ?
Gedung Maklumat Ilmu Tun Seri Lanang
• Sistem perpustakaan yang
membantu pencarian
bahan-bahan di dalam
koleksi perpustakaan.
• Bertindak sebagai katalog
kepada koleksi
perpustakaan.
22

23. http://www.ukm.my/ptsl/
23
Pautan
GEMILANG

24. 2 kaedah
pencarian
utama
1
2
24

25. 1. Buat pencarian di Gemilang menggunakan mana-
mana katakunci atau tajuk perkara yang diperolehi
melalui LCSH.
2. Pilih 3 judul yang berkaitan – Semak lokasi dan
pastikan ianya bahan Koleksi Am.
3. Print Screen hasil carian dan paste di word doc.
4. Hasilkan rujukan Gaya UKM di bawah setiap print
screen.
25
Soalan 4a : Mencari Buku (K.Am)

26. Contoh: Cara sediakan jawapan
26
Fadil Othman. 1996. Permasalahan Alam Sekitar. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka.
Print
Screen
Rujukan
Gaya UKM

27. 27
Contoh pencarian
menggunakan
Subject Heading.
Pencarian melalui
Subject

28. Unit Pendidikan Pelanggan 28
• Semua Subject
Heading Water Quality
disenaraikan.
• Pilih mana-mana yang
sesuai.

29. Unit Pendidikan Pelanggan 29
1. Semua judul buku di
bawah Subject Heading
Water Quality
disenaraikan.
2. Lihat field ‘Subject’
3. Pilih judul yang
berkaitan (print screen)
4. Pastikan lokasi adalah
Koleksi Am.

30. Unit Pendidikan Pelanggan 30
Masukkan katakunci
dan pilih TITLE
Pencarian melalui
Keyword

31. Unit Pendidikan Pelanggan 31
1. Semua judul buku
yg mempunyai
perkataan ‘Kualiti
air’ disenaraikan.
2. Pilih judul yang
berkaitan (print
screen)
3. Pastikan lokasi
adalah Koleksi
Am/Koleksi Asia
Tenggara

32. 1. Koleksi Rujukan terletak di Aras 4, PTSL.
2. Mengandungi bahan –bahan rujukan yang TIDAK
BOLEH DIPINJAM (keluar perpustakaan).
3. Pilih 3 judul yang berkaitan dengan katakunci atau
subjek anda.
4. Pencarian di buat menggunakan kaedah KEYWORD.
5. Contoh bahan : encyclopedia, kamus, handbook,
direktori, almanac, indeks abstrak, direktori …
32
Soalan 4b: Bahan Koleksi Rujukan

33. 33
‘RUJUKAN’ – memberi
arahan supaya mencari
bahan di lokasi
RUJUKAN sahaja

34. 34

35. 1. Buat pencarian di Gemilang menggunakan format
bahan Koleksi Media.
2. Pilih 3 judul yang berkaitan dengan katakunci atau
subjek anda.
3. Pencarian di buat menggunakan kaedah KEYWORD.
4. Khususkan pencarian dengan memilih ‘Format
Filters’
35
Soalan 4c: Bahan Koleksi Media

36. Unit Pendidikan Pelanggan 36

37. 37

38. 1. Koleksi Dokumen mengandungi bahan-bahan terbitan
rasmi kerajaan seperti perangkaan, laporan, piawaian
dan sebagainya.
2. Contoh bahan : Laporan Ekonomi Negara, Laporan
Belanjawan, Statistik Penduduk .
3. Pilih 3 judul yang berkaitan dengan katakunci atau
subjek anda.
4. Pencarian di buat menggunakan kaedah KEYWORD.
5. Khususkan pencarian dengan memilih ‘Format Filters’
38
Soalan 4d: Bahan Koleksi
Dokumen

39. 39

40. Unit Pendidikan Pelanggan 40
Nombor
panggilan
untuk
bahan
dokumen

41. PENCARIAN ONLINE
41

42. Soalan 5a dan 5c
menggunakan PLATFORM yang
sama iaitu
E-Journal Portal
42

43. 1. Merupakan buku digital yang boleh dibaca secara
online.
2. Kandungan/content yang sama dengan buku versi
bercetak.
3. Tidak perlu pinjam dan boleh dibaca berulang kali.
4. Boleh diakses melalui pangkalan data eBook yang
dilanggan oleh Perpustakaan UKM.
43
Soalan 5a : eBooks

44. 44
Akses dari
luar kampus
perlu
ID &
password Akses dari
dalam
kampus.
Tidak perlu
ID &
password

45. 45
Page yang
diperolehi
apabila akses
dari dalam
kampus.

46. 46
Paparan yang
diperolehi
setelah LOGIN
(akses dari luar
kampus)

47. 47
Klik EBSCOHOST
eBook.Gunakan
ID/password yang
diberi untuk login

48. 48
Klik di sini
untuk
meneruskan
pencarian

49. 49
Untuk akses
kepada
ebook

50. 50
Masukkan
katakunci /
Subject
Heading

51. 51

52. Contoh :
Cara sediakan jawapan
52
Bowman, D. D. 2009. Manure Pathogens : Manure Management, Regulations, and Water Quality
Protection. Alexandria, VA : Water Environment Federation Press.
http://eds.a.ebscohost.com/ehost/ebookviewer/ebook/bmxlYmtfXzI4NDIyMF9fQU
41?sid=c06c58a8-57a2-4881-ac2f-e08f827728fd @sessionmgr4004 &vid=3&format
=EB&lpid=lp_369&rid=0
[10 September 2013]
Print
Screen
Rujukan
Gaya UKM

53. 1. Perlu mencari 3 judul artikel daripada salah satu
sumber ini.
2. Pautan/link kepada eREP dan UJAR boleh didapati
melalui laman web Perpustakaan.
53
Soalan 5c : e-Rep & UJAR

54. e-Rep
54

55. eREP
Who? Boleh digunakan oleh warga UKM & orang luar.
Warga UKM boleh menggunakan ID & Password SMP untuk
dapat teks penuh.
What?Dikenali juga sebagai Institutional
Repository atau eRep. Pusat pendepositan hasil penyelidikan
warga institusi pengajian yang disimpan dalam bentuk digital
sebagai aset untuk memudahkan perkongsian dan penyebaran
maklumat penyelidikan.
When? Digunakan apabila hendak mencari hasil
karya pensyarah UKM.
Why? Sebagai alternatif kepada pencarian bahan
terutamanya untuk mendapatkan bahan dalam Bahasa
Malaysia.
55

56. 56
Masukkan
katakunci /
Subject
Heading/ nama
pengarang

57. Klik pada PDF
untuk
membaca teks
penuh
57

58. 58

59. Unit Pendidikan Pelanggan 59
Login
menggunakan
ID/password
epelajar/iFolio

60. Unit Pendidikan Pelanggan 60

61. 61
Teks
penuh

62. Contoh : Cara sediakan jawapan
Unit Pendidikan Pelanggan 62
Zahara Aziz. 2009. Penggunaan peta konsep untuk meningkatkan pencapaian mata pelajaran
Sejarah bagi pelajat tingkatan 2. Jurnal Pendidikan Malaysia 34 : 3-15.
Print
Screen
Rujukan
Gaya UKM

63. UJAR
63

64. UJAR
Who? Boleh digunakan oleh warga UKM & orang luar.
What?UJAR= UKM Journal Artikel. Jurnal-
jurnal dari Fakulti/Pusat/Institut di UKM. Menyediakan
akses terbuka kepada artikel jurnal.
When? Digunakan apabila hendak mencari
jurnal UKM, karya di dalam BM, karya pensyarah.
Why? Sebagai alternatif kepada pencarian bahan
terutamanya untuk mendapatkan bahan dalam Bahasa
Malaysia dan boleh diakses secara terbuka.
64

65. 65Unit Pendidikan Pelanggan
Pencarian boleh
dibuat melalui :
• Browse by Journal
Title
• Browse by Author
• Search Repository

66. 66

67. 67

68. 68

69. 69

70. 70

71. 71

72. 72
Jika PDF tidak boleh
dibaca sila klik pada
Official URL

73. 73

74. 74

75. 1. Perlu mencari 3 judul artikel daripada mana-mana
pangkalan data yang terdapat di dalam Portal
eJurnal.
2. Pencarian menggunakan katakunci Bahasa Inggeris
sahaja.
3. Mengandungi jurnal-jurnal penyelidikan
antarabangsa.
75
Soalan 5c : Portal e-Jurnal

76. 76
Boleh pilih subjek
untuk mendapatkan
database yang sesuai

77. 77

78. 78

79. 79

80. 80

81. 81

82. Contoh :
Cara sediakan jawapan
82
Ikem, A., & Adisa, S. 2011. Runoff effect on eutrophic lake water quality and
heavy
metal distribution in recent littoral sediment. Chemosphere 82(2): 259-
267.
http://dx.doi.org/10.1016/j.chemosphere10.09.048 [10 September 2013]
Print
Screen
Rujukan
Gaya UKM

83. 1. Perlu mencari 3 judul artikel daripada enjin carian
Google Scholar.
2. Pastikan maklumat adalah sahih
3. Ditulis atau diselenggara oleh individu/organisasi
yang mempunyai authority
83
Soalan 5d : Google Scholar

84. http://scholar.google.com/
84

85. 85

86. 86
Charlie Liza Shah Ali. 1985. Assessment of Water Quality Characteristics
During Base
and Storm Flow Events on Sungai Langat Basin. ASSESSMENT 12(2) :
5-7.
http://dx.doi.org/10.1016.html [11 September 2013] Rujukan
Gaya UKM
Contoh :
Cara sediakan jawapan
Print
Screen

87. 1. Tugasan perlu diserahkan 2 minggu selepas tarikh
kelas.
2. Hantar tugasan di dalam kotak yang disediakan di
Meja Penasihat Pembaca.
3. Sila tandatangan di fail yang disediakan setelah
menghantar tugasan.
4. Cari fail mengikut nama pustakawan yang
mengajar
5. Markah akan diserahkan kepada pensyarah anda.
87
PERINGATAN …

88. Maklumat yang diperlukan pada cover tugasan
• Nama :
• No Matrik :
• Program :
• Kod subjek :
• Pensyarah :
• Pustakawan Pengajar :
88

89. 89
RUJUK PAUTAN INI UNTUK TEMPLATE GAYA UKM TERKINI :
http://www.ukm.my/pusatsiswazah/thesis-templates-and-guidlines/
Kemaskini : Ogos 2016 NAM