door de Vlaamse onderwijsinspectie

1. Aan de slag met het M-decreet
Thinking out of the box
1
30 juni 2015

2. Wetgevend kader
Uitdagingen
Kwaliteitsvolle brede basiszorg
& verhoogde zorg
Knelpunten & FAQ’s
Opdracht van de onderwijsinspectie
2

3. Wetgevend Kader
Basis van het M-decreet = VN-verdrag
• 2009: België ratificeert VN-verdrag (2006) inzake de
rechten van personen met een handicap
• Rechten op het vlak van onderwijs, wonen en
tewerkstelling met accent op integratie, participatie,
non-discriminatie, toegankelijkheid, respect voor
inherente waardigheid en persoonlijke autonomie
3

4. MET M-decreet
• Redelijke Aanpassingen = Recht
• Wettelijke verankering van leerzorgkaders: zorgcontinuüm en HGW
 Brede basiszorg inzetten in een krachtige leeromgeving met
differentiërende maatregelen, maar ook compenserende, remediërende en
dispenserende maatregelen voorzien waar nodig.
• Eerste 2 criteria voor (gemotiveerd) verslag: verantwoordelijkheid van
scholen
 Welke maatregelen heeft de school in de brede basiszorg en in de
verhoogde zorg voor deze leerling genomen?
 Bijkomende maatregelen zijn disproportioneel of onvoldoende?
4

5. 5
Fase 3
school= 1e actor
CLB/PB = schoolondersteuning
Fase 2
CLB = 1e actor
Fase 1
school = 1e actor
CLB/PB = schoolondersteuning
Fase 0
school = 1e actor
CLB/PB = schoolondersteuning

6. Kansen van het M-decreet = mindshift
van labellen handelen
van labellen onderwijsbehoeften i.f.v.
volwaardige participatie
van labellen context- en systeemdenken
(ondersteuningsbehoeften van leraren en ouders)
6

7. Focus van kwaliteitsvolle brede basiszorg?
7
• organisatie van het zorg- en GOK-beleid
• vorming en ondersteuning van het schoolteam
• onthaal- en inschrijvingsbeleid
• zorgzaam handelen in de klas
• betrekken van alle leerlingen
• opvolgen van alle leerlingen
• samenwerken met ouders

8. Inspiratiebronnen voor
kwaliteitsvolle brede basiszorg
8
• Algemene kaders
 BKD-leer-krachtmodel (Prof. Struyven)
 Universal design for learning (UDL)
• Specifieke kaders = Prodia-protocollen
 Lees- en spellingsproblemen
 Spraak- en taal
 Rekenproblemen
 Verstandelijke beperking
 Motorische ontwikkelingsstoornis
 Gedrag- en emotie

9. Kwaliteitscriteria redelijke aanpassingen?
9

10. Kwaliteitscriteria redelijke aanpassingen?
10
• 7 criteria voor redelijke aanpassingen
 is maatwerk
 is SMART
 heeft een positieve impact voor alle leerlingen
 komt tot stand in overleg met alle betrokkenen
 wordt goed gemotiveerd en herhaaldelijk gecommuniceerd
 is gebaseerd op de expertise en observatie van leerkrachten, GON-begeleider
en andere betrokken hulpverleners
 is ingebed in de zorgvisie van de school

11. 11

12. Knelpunten & FAQ’s in het werkveld
12
• Grenzen van dispenserende maatregelen?
 Dispenserende maatregelen = maatregelen waarbij de school doelen
toevoegt of de leerling vrijstelt van doelen van het gemeenschappelijk
curriculum en die waar mogelijk vervangt door gelijkwaardige doelen
 Grens = doelen gerelateerd aan de finaliteit van het onderwijsniveau of van
het doorstromen naar het vervolgonderwijs in voldoende mate bereiken
 Eindtermen en leerplannen: keurslijf of toch marges?
 Afwegingen voorafgaand aan individueel aangepast curriculum (IAC):
heroriëntering, flexibel leertraject, GON …
 IAC en studiebekrachtiging (attesten verworven bekwaamheden … maar
zonder civiel effect)

13. 13
• Disproportionaliteit
De redelijkheid van de aanpassing wordt beoordeeld in het licht van onder
meer volgende indicatoren (Protocol tussen de Federale Staat, 2007, artikel 2):
 de financiële impact van de aanpassing;
 de organisatorische impact van de aanpassing;
 de te verwachten frequentie en duur van het gebruik van de aanpassing;
 de impact van de aanpassing op de levenskwaliteit;
 de impact van de aanpassing op de omgeving en op andere gebruikers;
 het ontbreken van gelijkwaardige alternatieven;
 het verzuim van voor de hand liggende of wettelijk verplichte normen.

14. 14
• Inschrijven onder ontbindende voorwaarden
 Niet voor GON-leerlingen
 Leerlingen met verslag buitengewoon onderwijs of met gewijzigde
onderwijsbehoeften
 Ouders zijn verplicht om het verslag kenbaar te maken
 Bij overdracht van dossiers tussen CLB’s worden (gemotiveerde) verslagen
meegegeven
 Doel: schoolbestuur krijgt de tijd om de redelijkheid van de aanpassingen
te onderzoeken

15. 15
 Stappenplan:
Stap 1: afwegen van de redelijkheid van de aanpassingen i.f.v. het
gemeenschappelijk curriculum in de context van de eigen school
Indien aanpassingen = redelijk dan opheffing verslag
Stap 2: afwegen van de redelijkheid van de aanpassingen i.f.v. een IAC
Indien aanpassingen = redelijk dan studievorderingen o.b.v. IAC
Stap 3: aanpassingen = onredelijk dan schoolbestuur motiveert de
onredelijkheid via een mededeling van niet gerealiseerde
inschrijving
Stap 4: LOP wordt geïnformeerd
Stap 5: inschrijving wordt ontbonden bij inschrijving in een nieuwe school
of 1 maand na de mededeling van niet gerealiseerde inschrijving

16. 16
• GON
 Integratieplan afgeschaft
 Gemotiveerd verslag: opentrekken van het kind-perspectief vanuit
ondersteuningsbehoeften – betrekken van leraren en ouders
 Nieuwe criteria types gelden ook voor GON
 Leerlingen met een verslag buo die in gewoon onderwijs blijven ook recht
op GON
 Voorlopig nog geen rechtstreekse GON-toegang voor type basisaanbod en
type 3 (9 maanden in buo)
 Nieuw gemotiveerd verslag bij wijziging niveau, type, aard integratie of
ernst handicap
 Grondige hervorming van GON in de nabije toekomst

17. Opdracht van de onderwijsinspectie
17
 Stimuleren van de implementatie van het zorgcontinuüm
 Stimuleren van heldere afspraken over schoolondersteuning in
overleg tussen school-CLB-pedagogische begeleiding
 Stimuleren van implementatie van Prodia-protocollen
 Reflecteren over kwaliteitsvolle brede basiszorg en redelijke
aanpassingen
 Stimuleren van het uitbouwen van efficiënte kwaliteitsvolle
leerlingenvolgsystemen
 In kaart brengen van de rol van en de ondersteuning door de
competentiebegeleiders
 …