1. Karbonmonoksit Zehirlenmesi
Dr.Erkan TEMİZKAN
Gazi Üniversitesi Acil AD
Ağutos 2008

2. BASİT BOĞUCU GAZLARLA
ZEHİRLENMELER
• Basit boğucu gazlar solunan
atmosferde Oksijenin yerini
alarak neden oldukları hipoksi ile
zehirlenmeye yol açarlar.

3. BASİT BOĞUCU GAZLAR
o Asetilen o LPG
o Argon o Metan
o Butan o Neon
o Karbondioksit o Nitrojen
o Etan o Propan
o Etilen o Propilen
o Helyum o Hidrojen

4. Karbonmonoksit Zehirlenmeleri (CO)
• CO, renksiz ve kokusuz ve irritan olmayan bir
gazdır.
• CO en önemli kaynakları;
• Motorlu araçların egzozları,
• Evlerde kullanılan bacasız kömür sobası,
• Mangal gibi ısınma araçları,
• Formaldehit üreten fabrikalar,
• Ev-orman-işyeri yangınları sonrası çıkan zehirli
gazlar ve sanayi atık maddeleridir

5. CO zehirlenmesi nasıl etki eder?
• Vücutta oksijenin tutulması, taşınması ve
kullanımını bozar.
• Süratle doku hipoksisine ve iskemiye yol açar.
• Hemoglobin, myoglobin, sitokrom P- 450,
sitokrom aa3 gibi solunum pigmentleri ve
enzimleri ile bağlanır .
• Hemoglobinin CO’e affinitesi oksijene kıyasla
250 kat daha fazladır

6. KLİNİK ETKİLER
Evre ΙΙ
Evre І
Oksijen satürasyonu
Oksijen saturasyonu
%82-90
%90 Solunumda artış
Gece görüşü azalır Nabız hızlanır
Gece görüşü azalır
Performansta azalma

7. Evre ΙΙΙ
 Oksijen
saturasyonu  Hiperventilasyon
 % 64-82  Ekstremitelerde
 Hava açlığı uyuşukluk ve
 Bitkinlik karıncalanma
 Tünel görüşü  Yargıda zayıflama
 Baş dönmesi  Hafıza kaybı
 Baş ağrısı  Siyanoz
 Kavgacılık,öfori

8. EVRE IV
Oksijen saturasyonu % 60-70 veya altında
Yargı ve koordinasyonda bozulma
Bilinç kaybı

9. CO Zehirlenmesinde Klinik
• Genelde belirsiz bulgular,bu yüzden yanlış
tanı konulabiliyor.
• Bazen grip benzeri tablo (Baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik
ve bulantı)
• Diğer semptomları ise, (Düşünmede zorluk, göğüs ağrısı,
çarpıntı, görmede bozulma, ve karın ağrısıdır )
Sıklıkla oksijensizliğe en duyarlı organlar beyin ve kalp etkilenir.

10. SİSTEM BULGULARI
Vital Bulgular
Takipne
Taşikardi
Hipotansiyon
Apne

11. Kalp Üzerine Etkileri
• Myokardial iskemi ve infarktı nedeniyle göğüs ağrısı, disritmi nedeniyle
çarpıntı oluşur.
• Myokard iskemisi, ventriküllerin subendokardiyal ve supepikardiyal bölgelerinde
en belirgindir.
• Bu, papiller kas disfonksiyonuna, anormal ventrikül duvar hareketlerine ve mitral
valv prolapsusuna neden olur.
• EKG’de sıklıkla ST segment ve T dalga anormallikleri şeklinde iskemi bulguları
görülür.
• Ayrıca atrial flatter, atrial fibrilasyon, premature ventriküler taşikardi ve ileti
bozuklukları da görülebilir.
• Ciddi CO zehirlenmesinde ventriküler fibrilasyon eşiği düşer.
• Kapiller geri dolum zayıflar, hipotansiyon ya da kardiyak arrest gelişebilir.

12. Solunum Sistemi Bulguları
o Hiperventilasyon
o Siyanoz
o Bronkokonstriksiyon
o Solunum depresyonu
o Apne
o Pulmoner ödem
o Pulmoner infiltrasyon

13. CO ve Beyin Üzerine Etkileri
• Baş ağrısı, baş dönmesi, ajitasyon, stupor, nöbet ve koma
• Davranış değişiklikleri, hafıza bozuklukları, yürüme
bozuklukları, yorgunluk, düşünme zorluğu, ruhsal labilite,
parkinsonizm, mutizm ve parietal lop fonksiyon bozuklukları
görülebilir.
• Uzun dönem psikiyatrik ve nörölojik bozukluklar,
yaşayanların yaklaşık %11’inde görülür.
• Akut anoksik ensefalopati, primer hipoksik nöronal hasar

14. Göz Bulguları
o Gece görüşünde azalma
o Görme alanında kayıplar (Tünel Görüşü)
o Geçici körlük
o İntraokuler basınç artışı
o Midriyazis
o Sarı görüş
o Retinal hücre hasarı

15. Diğer Sistemik Etkiler
• Rabdomiyoliz
• Nonkardiyojenik pulmoner ödem (NKPÖ)
• Multiorgan yetmezliği (MOY)
• Dissemine intravasküler koagülasyon
• Cilt hasarı
• Akut tübüler nekroz

16. GİS : Bulantı-Kusma
Asit-Baz : Respiratuvar alkaloz
Metabolik asidoz
Hiperkapni
Dermatolojik : Frostbite injury
Kimyasal yanıklar
Kas-İskelet : Rabdomiyolizis
Psikiyatrik Bulgular

17. Gebelikteki Etkileri
 Hidrosefali : Gestasyonun 27. haftasında
yanlışlıkla Butan gazına maruz kalan annenin
termde doğan bebeğinde hidrosefali
görülmüştür.
Anne hipoksemisi boyunca hipoksik kalan
fetusda masif beyin doku nekrozu gelişmiştir.

18. Acil Değerlendirme ve Tedavi
• Öncesinde korunma yöntemleri, bilgilendirme
• Alanda:Ortam güvenliği, zehirli etkenden ve ortamdan
uzaklaşma, hızlı değerlendirme (A,B,C)
• Acil serviste;
• Temel amaç hemodinamik stabilizasyon ve CO’in vücuttan atılması..
• ABC ( A:Havayolu açıklığının sağlanması, B:Solunumun değerlendirilmesi
ve temini
• C:Dolaşımın değerlendirilmesi ve temini.
• Hastalara hemen rezervuarlı maske yardımıyla verilen %100 oksijen ile
normobarik oksijen (NBO) tedavisi başlanmalıdır

19. Acil Değerlendirme ve Tedavi
• Acil servise gelen olgular klinik değerlendirme
ardından tedaviye başlanmalıdır.
• Hafif bulguları olan hastalar :
• (bulantı, baş ağrısı, güçsüzlük, grip benzeri halsizlik
gibi bulguları olanlar
• 4 saat süreyle %100 NBO verilerek takip edilmelidir.

20. Hiberbarik Oksijen (HBO) Tedavisi
Endikasyonları
COHb seviyesine bakılmaksızın;
• Geçici bilinç kaybı,
• İskemik EKG değişiklikleri,
• Koma,
• Fokal nörolojik defisiti olan olgular nöbet veya
senkop atağı olanlar
VEYA,
• COHb seviyesi %25 ’ın üzerinde olan hastalara
(gebeler için COhb seviyesi %15 ve üzerinde ise)
hiperbarik oksijen tedavisi başlanmalıdır

21. HBO ‘nin sakıncaları
• HBO için kesin kontrendike olan olay tedavi edilmemiş
pnömotorakstır.
Ayrıca
• Oksijene bağlı nöbet kulak ve sinus barotravması,
• Pulmoner barotravma,
• Vasküler gaz embolisinde HBO tedavisi sakıncalıdır
• Hamilelik, HBO tedavisi için kontrendike değildir.

22. Takip ve öneriler
• Hafif semptomları olan hastalar %100 NBO ile
tedaviden sonra evine gönderilebilir.
• Ancak benzer yakınmaları tekrarlarsa yeniden
başvurmaları söylenmelidir.
• Bu olgular 24-48 saat sonra yeniden
değerlendirilmelidir.
• Hafif semptomları olan ve NBO tedavisinden yanıt
almayan hastalara bir seans HBO tedavisi uygulanır.
• Yakınmaları devam eden bu olgularda ileri nörolojik
değerlendirme gerekebilir.

23. Klinik takip ve yatış
• Hafif semptomları olan hastalar %100 NBO ile tedaviden
sonra evine gönderilebilir. Ancak benzer yakınmaları
tekrarlarsa yeniden başvurmaları söylenmelidir. Bu olgular 24-
48 saat sonra yeniden değerlendirilmelidir.
• Bilinç kaybı, amnezi olan, nöbet geçiren olgular, HBO
tedavisinden yanıt alsalar ve yakınmaları gerilese bile
yatırılmalıdır.
• Hamile olan bu olgular için de fetal monitorizasyon için yatış
planlanmalıdır

24. Öneriler
• Fizik aktivite 2-4 hafta süreyle kısıtlanmalı, sigaraya ara
verilmesi önerilmelidir.
• Tedavi sonrası geç dönem kişilik değişiklikleri ve hafıza
kayıpları gözlemlenebilmektedir.
• Bu tür risklerin oluşabileceği hastalara anlatılmalıdır.
• Gerekirse psikometrik testler için ilgili kliniklere
yönlendirilmelidir.

25. Kaynaklar
1. Centers for Disease Control and prevention: Deaths from motor-vehicle related unintentional carbon monoxide
poisoning. MMWR 45: 1029, 1996.
2. Lawrence R. Schwartz and Chenicheri Balakrishnan; thermal burns; inhalation injuries;In Judith E. Tintinalli, Gabor
D. Kelen, and J. Stephan Stapczynski
Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide 6th edition . McGraw-Hill Co pp 1222-1223,2004
3. Piandatosi CA: Carbon monoxide, oxygen transport and oxygen metabolism. J Hyperbar Med 2:27, 1987
4. Th m SR, Keim L: CO poisoning, a review: Epidemiology, pathophysiology, clinical findings and treatment options
including hyperbaric oxygen theraphy. Clin Toxic 27: 141, 1989.
5. Tibbles PM, Perrotta PL: Treatment of carbon monoxide poisoning : A critical review of human outcome studies
comparing normobaric oxygen with hyperbaric oxygen. Ann Emerg Med 24: 269,1994.
6. Kirk MA, Gerace R, Kulig KW: Cyanide and methemoglobin kinetics in smoke inhalation victims treated with the
cyanide antidote kit. Ann Emerg Med 22:1413, 1993.
7. Kulig K: Cyanide antidotes and fire toxicology. New Engl J Med 325(25):1801, 1991.
8. Baud FJ, Barriot P, Toffis V, et al: Elevated blood cyanide concentrations in victims of smoke inhalation. New
Engl J Med 325(25):1761, 1991.
9. Silverman SH, Purdue GF, Hunt JL, et al: Cyanide toxicity in burned patients. J Trauma 28(2):171, 1998.
10. Larissa I. Velez and Kathleen A. Delaney ; Cyanide; Toksicology and farmakology In; Judith E. Tintinalli, Gabor D.
Kelen, and J. Stephan Stapczynski; Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide 6thedition ; Newyork McGraw-Hill Co;
pp1165-1167;2004