1. 1
KAEDAH INDUKTIF DAN DEDUKTIF
Kaedahinduktifmerupakansalahsatukaedahmengajar yang
sesuaidigunakandalampengajaranpelbagaimatapelajaran, khususnyaMatematik, SainsdanBahasa
(Mok Soon Sang, 2001).
Pengajaranberasaskangayainduktifadalahsatupendekatanmengajar yang melibatkansatu proses
penaakulan yang tinggi di manamelibatkanaktivitimengumpuldanmentafsirmaklumat-maklumat,
kemudianmembuatgeneralisasiataukesimpulan (KamarudinHusin&SitiHajar Abdul Aziz, 2004).
Hilda
Tabamempercayaibahawapelajarmembuatgeneralisasihanyasetelahmaklumatdapatdiorganisasideng
ansempurna.Tabaadalahlebihdikenalidengan model pengajarannya yang
melibatkanpemikiraninduktif.Menurutbeliau, denganmenggunakanpelbagaistrategi,
pelajarbolehdibantumenyelesaikanmasalahdenganjayanya.Strategiinduktifinimengalirdalam proses
kognitifdanmemerlukanpelajarmenggunakantekniksoalan-soalanringkas (Hilda Taba, 1962).
Pengajaranberasaskangayapemikirandeduktifadalahsatupendekatanmengajar yang
mengasaskanpengajaranberdasarkankeseluruhankonsep.
Konsepdeduktifbolehditakrifkansebagaisesuatupendekatanmengajar yang
bermuladaripadasesuatuataubeberaparumus, prinsip, hukum, teorematauperaturan yang
diikutidenganaplikasinyakeatascontoh-contoh yang khusus (Mok Soon Sang,
2003).Sepertidalampendekataninduktif, iajugamenggunakan proses penaakulan yang tinggi.
Kaedahdeduktifberlandaskanpendekatannyamerupakankaedahmengajar yang
komplekskeranaiamemerlukanmurid-muridmemperolehikefahaman yang
mendalamdanpengetahuan yang cukup. Dalampengajarandanpembelajaransesuatu ‘subjek matter’,
pendekatandeduktifmelibatkanpelajar-pelajarmempelajariperaturan-
peraturanataudiberimaklumattertentusebelummerekadimintamelakukanpenganalisisanbahan yang
hendakdipelajariitu.Kaedahinimenjadipilihan,
keranapelajarterlibatsecaraaktifdalamkumpulandandapatmelatihmerekauntukberfikirsecarakritisda
nkreatif.Pelajarlemahdapatberinteraksidenganpelajarpandai.Selainitumerekadapatmelatihdiriuntuk
berkomunikasidanbergauldenganpelajar yang pelbagailatarbelakang.
PendekatanInduktif
PendekatanInduktifmemberipeluangkepadapelajarmembuatkesimpulansendirimengenaisesuatukon
sepataupunbenda.Ianyamengutamakancontoh-
contohpadaawalpengajarandandibuatgenerelisasidaripadanya.PendekatanInduktifinijugatidakdigala
kanmemberidefinisipenerangandankandunganpelajarandanianyalebihmengutamakanmengemukaka
nsoalan, memerhati, mengkaji,
membentukcontohsertakesimpulandiberikankemudian.KonsepInduktif
AntaraKonsepInduktifialah:-
1. Mempelajarisesuatuuntukmendapatkan “hukum”
2. Memperkenalkanpengetahuandanmemberipengalaman.
3. Membentuksatukesimpulanumumdaripadacontoh-contohtertentu.

2. 2
4. Cuba mendapatkankesimpulanmelaluisatuurutanpemikiran.
5. Membuatsatuandaian yang munasabahdaripada yang spesifikkepadaumum.
6. Bermatlamatkankepadapembentukankebiasaan.
7. Menggunakanpengantaraanderia (pengalamanderia) untukmendapatkanpengetahuan.
8. Memerlukankekerapanulangandalampelbagaikonteksuntumenguasaisesuatukemahiran.
9. Menekankanpengajaranberbentukkonkrit.
10. Memberipeluangsepenuhnyakepadamuridbelajar di bawahbimbingan guru.
11. Menekankanpenglibtanmuridsecaraaktif.
12. Mampumewujudkansuasanapembelajaran yang menarikdanberkesan.
13. Banyakmenekankanaspeklisan.
KelebihanPendekatanInduktif
Kelebihanpendekataninduktifialahpendekataninidapatmengasahkemahiranberfikirdalamkalanganm
urid.Hal inidisebabkanmerekaperlumenggunakankeupayaan mental untukmengenalpastirumus-
rumus yang menjadidasarkepadapembentukansesuatuayat.
Selainitu,
dayakefahamandaningatanmuridterhadapisipelajarandapatdipertingkatkankeranamerekasendiri
yang terlibatdalampengesananrumus.
Pendekataninijugamelibatkanpenyerapan yang aktifdalamkalanganpelajar.Melaluipendekatanini,
strategiperbincangandapatdigalakkankeranatugasmenentukanrumusdibuatolehmurid-
muridsendiridenganinisuasanapembelajaranakanmenjadilebihhidup.
Kelebihanlainmenggunakanpendekataniniialahkemahiranlisandapatdisuburkankeranapendekatanini
memerlukanperbincangan yang banyak di dalambilikdarjahdanjugamurid-
muridtidakbegitudibebanidenganrumus-
rumuspadaperingkatawalpembelajaransebaliknyamerekadidedahkandenganpelbagaicontohpenggun
aanterlebihdahulu.
Justeruituperkarainibolehmengurangkankebosananmereka
KelemahanPendekatanInduktif
Setiapsesuatuitumempunyaikelebihandankelemahan yang
tersendiribegitujugadenganpendekataninduktif.Antarakelemahaanpendekataniniadalahpengajaran
yang dilakukanmengambilmasa yang panjangkerana guru perlumembimbingmuridmengesanrumus.
Sekiranyasesebuahkelasituterdiridaripadamurid-murid yang ramaijumlahnya,
penjurusanfikirankesatuarahsukardibuatkeranasetiapmuridmempunyaifikiran,
pendapatdanpemahaman yang berbeza.
Bagimurid-murid yang lemah pula,
pendekataniniakanmenimbulkanmasalahkeranaadalahsukarbagimerekauntukmemikirkanrumus-
rumusdaripadacontoh-contohayat yang diberikan.
Model Deduktif

3. 3
Dalampengajaran yang bermodelkanpendekatanini guru
memainkanperananpentinguntukmenerangkanataumengajarkandandiasaskankepadahoskuttertentu
, manakalamuridhanyamendengardanmengikutinya.Walaubagaimanapun,
kefahamanmerekadinilaimelaluiaktiviti-aktiviti yang disediakanpadaperingkataplikasi.
Untukmenentukanbahawapengajaraninimendatangkankesan yang lebihmendalam, guru
haruslahmemastikanbahawageneralisasi yang hendakdiajarkanitudihuraikandenganjelas,
difahamidancontoh-contohpenerapangeneralisasi di dalamayat-ayatmestilahmencukupidanbenar-
benarmenepatirumus-rumustersebut.
Guru tidakdigalakkanuntukdimasukkancontoh-contoh yang memperlihatkanpenyimpangan,
terutamanyapadaawalpengajaran. Contoh-contohtidaksemestinyadiberikanoleh guru
tetapibolehjugadimintadaripadamurid, iaitusetelahcontoh-contoh yang disediakanoleh guru
dikemukakan.
Dalamaplikasi pula, latihan-latihan yang disediakanharuslahberanekajenisdandalamkonteks yang
bermakna.Hal inibertujuanuntukmemberipeluangkepadamuridmenerapkanrumusdalamsituasi yang
baru.Pendekakatanmenggunakandeduktifdicirikandenganpelajarmempelajariberdasarkansesuatuhu
kum.Pelajarperlumenaakuluntukmendapatkanfakta/contohAplikasiContohRumus/Generalisasi
KonsepDeduktif
1. Mempelajarisesuatuberdasarkansesuatuhukum.
2. Satuproduksifaktauntukmembuktikansatupenyataanumum.
3. Menganalisafakta yang membentukgeneralisasi.
4. Membuatsatupenghuraiandaripadaumumkepadakhusus.
KelebihanPendekatanDeduktif.
Kelebihanpendekatandeduktifadalahianyamemudahkantugas guru yang mana guru
mengemukakanprinsipasasmanakalamuridmenggunakanprinsipberkenaan.Pendekataniniberbezade
nganpendekataninduktifkeranapendekataninicarainicepatdanmenjimatkanmasapengajarankeranaru
mus-rumusdisediakandandihuraikanterusoleh guru.
Muridtidakperlumengambilmasauntukmemikirkanataumengesanrumus.Pendekataninijugabolehmen
inggalkankesanpembelajaran yang memuaskankepadapelajar-pelajardewasa.Apa yang
lebihpentingialahianyatiadarisikomendapathasil yang salahatautidaksempurna.
KelemahanPendekatanDeduktif
Manakalakelemahanmenggunakanpendekataniniadalahpengajaranmungkinmembosankankeranamu
riddibebanidenganrumus-rumus yang wajibdipatuhi.
Pendekataninibolehmengongkongkreativitimerekakeranamerekaterlaluterikatkepadarumus.
Selainitu, pemikiranmuridtidaktercabaruntukmengesandanmenentukanrumuskeranarumus-
rumusdiberikanoleh guru.
Justeruitu, penglibatanmuridtidakbegituaktifkerana guru lebihbanyakmemainkanperanan,
khususnyadalamhalmenghuraikanrumus.

4. 4
Melihatdarisegipsikologi, sesuatu yang
dapatdikesanataudijumpaisendiriolehmuriddalamsesuatupembelajarandapatmenjaminingatan yang
lebihkekal, berbandingdengansesuatu yang diberitahuterusoleh guru.Dengandemikian,
pendekataninitidakbegitumenjaminingatan yang berkekalandalamkalanganmuridtentangrumus-
rumus yang diajarkanitu.