ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΥΧΕΡΟΥ, ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-13 , ΔΡΑΣΗ ACTIONAID

1. Σσμέμςεσνη με ςξμ κ. Δαλάςρη Γιάμμη
22-4-2013
Τσυεοό, Ν. Έβοξσ
Πόρξ υοξμώμ είρςε;
Δίμαι 73 υοξμώμ. Γεμμήθηκα ςξ 1940.
Πξια επξυή πήγαςε ρυξλείξ;
Σςα υοόμια ςηπ καςξυήπ.
Πόρξι δάρκαλξι σπήουαμ ρςξ ρυξλείξ;
Έμαπ δάρκαλξπ για όλεπ ςιπ ςάνειπ.
Πόρα παιδιά είυε η κάθε ςάνη;
Τα αγόοια ήςαμ πεοιρρόςεοα από ςα κξοίςρια.
Σσμήθχπ ξι μαθηςέπ ήςαμ 35-40 αμά ςάνη.
Για πξιξ λόγξ ςα αγόοια ήςαμ πεοιρρόςεοα από ςα κξοίςρια;
Οι γξμείπ ςξσπ δεμ ςξ επέςοεπαμ. Σσμήθχπ
ςα κξοίςρια έποεπε μα μέμξσμ ρςξ ρπίςι για
μα τοξμςίζξσμ ςα μικοόςεοα αδέοτια ςξσπ,
ατξύ ξι γξμείπ ήςαμ σπξυοεχμέμξι μα αρυξλξύμςαι με ςιπ αγοξςικέπ εογαρίεπ.
Ήςαμ επαοκήπ ξ υοόμξπ ςχμ μαθημάςχμ;
Τόςε πηγαίμαμε ρςιπ 8 ςξ ποχί και ςελειώμαμε ρςιπ 12 ή ρςη 1. Ξαμαπηγαίμαμε ςξ
απόγεσμα μέυοι ςιπ 6 για 2-3 ώοεπ.
Ο κ. Γιάννησ Δαλάτςησ κατοικεί
ςτο Τυχερό Έβρου και είναι ςυνταξιούχοσ. Εργάςτηκε ωσ οικοδόμοσ,
ενώ παράλληλα αςχολούνταν με τισ
αγροτικέσ εργαςίεσ. Κατά την παιδική του ηλικία, ςε όλη τη διάρκεια
τησ δεκαετίασ του ΄40, βίωςε δύςκολεσ καταςτάςεισ, ωςτόςο κατάφερε να ανταπεξέλθει ς΄ αυτέσ
και να δημιουργήςει τη δική του
οικογένεια. Σήμερα εξακολουθεί να
καλλιεργεί τα κτήματά του ςτην
περιοχή του Τυχερού.
Πώπ ήςαμ ςα βιβλία ραπ;
Δσρςσυώπ δεμ είυαμε καθόλξσ βιβλία.
Τξ υειμώμα σπήουε κάπξια ιδιαιςεοόςηςα; Πώπ θεομαιμόςαμ ςξ ρυξλείξ;
Τξ υειμώμα με έμα νύλξ ρςξ υέοι πηγαίμαμε ρυξλείξ, γιαςί δεμ σπήουε ςόςε θέομαμρη και αμάβαμε ςιπ ρόμπεπ. Ακόμα και με έμα μέςοξ υιόμι ςξ ρυξλείξ δεμ έκλειμε και πηγαίμαμε.
Μπξοείςε μα μαπ πεοιγοάφεςε ςξ ρυξλείξ ραπ;
1

2. Οι αίθξσρεπ ςξσ ρυξλείξσ ήςαμ ρε κακή καςάρςαρη, καςερςοαμμέμεπ. Ωπ πίμακα
υοηριμξπξιξύραμε μια επιτάμεια από ςριμέμςξ. Δκεί γοάταμε γοάμμαςα και αοιθμξύπ.
Υπήουε ηλεκςοικό οεύμα ρςξ υώοξ
ςξσ ρυξλείξσ ή ρςξ υχοιό;
Τξ ηλεκςοικό οεύμα ήοθε ρςξ υχοιό
γύοχ ρςξ 1961.
Υπήουε πόριμξ μεοό για ςιπ αμάγκεπ
ραπ;
Για μεοό πηγαίμαμε ρε δύξ πηγάδια
ένχ από ςξ υχοιό. Κξσβαλξύραμε μεοό κάθε μέοα. Τξ υειμώμα νερκεπάζαμε ςξ υιόμι και παίομαμε ςξ πόριμξ
μεοό· μεοικέπ τξοέπ πίμαμε ςξ ίδιξ [μεοό] με ςα ζώα.
Πώπ ήςαμε η εκπαίδεσρη μέρα ρε έμα ρυξλείξ όπξσ ξ δάρκαλξπ μξιοαζόςαμ ρε
πξλλέπ ςάνειπ;
Οι δάρκαλξι ήςαμ ρκληοξί· αμ δεμ ήνεοεπ ςξ μάθημα ρξσ μέυοι και νύλξ έπετςε
ρςα υέοια. Και όςαμ έμα παιδί ήςαμ πξλύ ζχηοό, ςξ έπαιομε ξ δάρκαλξπ και ςξ
υςσπξύρε για παοαδειγμαςιρμό ρε όλη ςημ ςάνη.
Είυαςε ςξ ποξμόμιξ μα μάθεςε μια νέμη γλώρρα;
Όυι δεμ μαθαίμαμε καμιά νέμη γλώρρα.
Οι γξμείπ ραπ, ραπ βξηθξύραμ καθόλξσ με ςα μαθήμαςα ςξσ ρυξλείξσ;
Δουόςαμ πόςε-πόςε έμαπ θείξπ και με βξηθξύρε ρςα μαθήμαςα, αλλά ξι γξμείπ
μξσ δε μπξοξύραμ.
Μέυοι πξια ςάνη παοακξλξσθήραςε ςξ
ρυξλείξ;
Μέυοι ςημ ςεςάοςη ςάνη. Αλλά ρε κάθε ςάνη πήγαιμα 2-3 υοόμια για μα ποξβιβαρςώ, γιαςί μεγάλχρα ρε νέμα υέοια και
ςημ άμξινη ποόρευα ςα ζώα. Έςρι με άτημαμ ρςημ ίδια ςάνη, δεμ ποξβιβαζόμξσμ.
Σςημ ςεςάοςη ςάνη ήμξσμα 15 υοξμώμ πεοίπξσ· ςόςε βγήκε έμαπ μόμξπ όςι ασςξί
πξσ έυξσμ πεοάρει ςα 13 μπξοξύμ μα πα-
Ζαρίφειοσ Παιδαγωγική Ακαδημία,
Αλεξανδρούπολη
2

3. οακξλξσθήρξσμ ςα μαθήμαςα ρε μσυςεοιμή [ρυξλή] και πήοα ςημ απόταρη και πήγα γοάτςηκα ρςημ μσυςεοιμή ρςα 16. Τημ ποώςη ημέοα πξσ πήγα δεμ ήνεοα ςίπξςα
άλλξ εκςόπ από μαθημαςικά· μόλιπ [ξ δάρκαλξπ] μξσ έβαλε ςξ ςερς, ςξ ςελείχρα
μέρα ρε 10 λεπςά και μξσ έδχρε ρσγυαοηςήοια, γιαςί ςα είυα όλα ρχρςά. Αλλά
μεςά από εκεί ρςαμάςηραμ όλα. Μξσ είπαμ μα μξσ δώρξσμ ςξ απξλσςήοιξ, αλλά
δεμ πήγα μα ςξ πάοχ, γιαςί δεμ μξσ υοειάρςηκε.
Αρυξληθήκαςε με ςημ εογαρία από μικοή ηλικία; Είυε επιπςώρειπ ρςημ ρυξλική ραπ ζχή;
Άουιρα μα δξσλεύχ από 7 υοξμώμ, όςαμ ρκόςχραμ ςξ δεύςεοξ ςξμ παςέοα μξσ·
με έρςειλε η μάμα μξσ μα πάχ μα πάοχ φχμί και, καθώπ πήγα, κόβχ έμα κξμμάςι
και άουιρα μα ςοώχ και πηδξύρα από ςημ υαοά μξσ ήμξσμ και
7 υοξμώμ· ήμξσμ και αδύμαςξπ.
Με τχμάζει έμαπ, «πιςριοίκξ
έλα εδώ» και μξσ έλεγε «μημ
τξβάραι». Δίυε έμα παμέοι με
μία κξοδέλα πξσ είυε μέρα κξσλξύοια και μξσ είπε μα πάχ και,
αμ μπξοώ, μα ςα πξσλήρχ· θα
μξσ έδιμε 5 δοαυμέπ. Πήγα ρςημ
μάμα μξσ και ςηπ ςξ είπα· εκείμη
μξσ είπε «ρε λίγξ αουίζει ςξ
ρυξλείξ, πξύ θα παπ;» και ςηπ λέχ «θα ποξλάβχ». Βέβαια εγώ δεμ αγαπξύρα και
ςξ ρυξλείξ, και έςρι ςελικά απξτάριρα
μα πάχ. Τελικά ςα πξύληρα και γύοιρα
με ςα λετςά ρςξ υέοι. Βέβαια εγώ από
ςημ υαοά μξσ πήοα ςιπ 5 δοαυμέπ και
ςξσ ςξ είπα και πήγα μα τύγχ και μξσ
είπε «ρςάρξσ πξσ παπ;» και ςξσ λέχ
«δεμ ρε έκλεφα· ςόρα μξσ σπξρυέθηκεπ» και ςελικά μξσ έδχρε όλα ςα
υοήμαςα λέγξμςαπ μξσ αμ ήθελα και
άλλη δξσλειά μα πάχ ρςξμ ρςαθμό
και μα πξσλήρχ μεοό ρε ςρίγκιμα δξυεία· και έςρι ςξ έκαμα. Ρώςηρα ςξμ
ρςαθμάουη αμ μπξοώ μα πξσλάχ και
μξσ ςξ επέςοεφε. Μξσ είπε μόλιπ ρςαΣιδηροδρομικός Σταθμός Τστερού
μαςάει ςξ ςοέμξ μα ρςέκξμαι μποξρςά
ρςημ αμανξρςξιυία. Ήςαμ η ποώςη τξ3

4. οά πξσ είυα δικά μξσ λετςά, έμιχθα σπεοήταμξπ. Ποξρπάθηρα μα ναμαπάχ ςημ
επόμεμη ημέοα αλλά δεμ ςα καςάτεοα, γιαςί εουόςαμ καμήλεπ από ςημ Τξσοκία
και ήςαμ επικίμδσμα. Δκείμη ςημ ημέοα δεμ πήγα ρυξλείξ και πήγα με έμαμ τίλξ
μξσ βόλςα και ρσμαμςήραμε ςιπ καμήλεπ και εγώ τξβήθηκα και λεοώθηκα. Πήγα
ρπίςι και η μάμα μξσ με μάλχρε. Μεςά από ασςό ςξ πεοιρςαςικό δεμ πήγα ρυξλείξ.
Τστερό, 1942
Για πξιξ λόγξ ςελικά ρςαμαςήραςε ςξ ρυξλείξ;
Τξ ρυξλείξ ςξ ρςαμάςηρα
γιαςί ήμξσμ μακοιά από ςξσπ
γξμείπ μξσ και ήςαμ και άοοχρςη η μαμά μξσ και μεγάλχρα ρε νέμα υέοια, ρςξμ
θείξ μξσ. Δεμ μπξοξύρε μα
τοξμςίρει ςα παιδιά ςξσ και
ποόρευε και εμέμα· ήςαμ και τςχυή ξικξγέμεια.
Πιρςεύεςε πχπ αμ είυαςε πιξ μξοτχμέμξσπ δαρκάλξσπ ςα ποάγμαςα θα ήςαμ
διατξοεςικά;
Οι
δάρκαλξι
ήςαμ
μξοτχμέμξι αλλά εμείπ ήμαρςαμ καθσρςεοημέμξι. Μεςά από εκείμα ςα υοόμια βγήκαμ
και καλύςεοξι δάρκαλξι. Τα γοάμμαςα πξσ
μαθαίμαμε ςόςε ήςαμ με
ςξ κξσςάλι εμώ ςώοα
είμαι με ςξ ςρξσβάλι.
Σαπ εσυαοιρςξύμε.
Θα θέλαμε να ευχαριςτήςουμε τον κ. Γιάννη για την καλή του διάθεςη και την
προθυμία του να μοιραςτεί μαζί μασ τισ αναμνήςεισ του από τη ςχολική του ζωή,
καθώσ και την υπομονή που επέδειξε κατά τη διάρκεια τησ ςυνέντευξησ.
Τημ παοαπάμχ ρσμέμςεσνη ξογάμχραμ και ποαγμαςξπξίηραμ ξι μαθηςέπ ςηπ β΄ ςάνηπ
ςξσ Γεμικξύ Λσκείξσ Τσυεοξύ, Καςεοίμα Μόκαλη και Γιάμμηπ Παπαδημηςοίξσ.
4