"Монгол Өмгөөлөгч" ХХН www.advocate.mn

1. Хууль ёсны итгэлийг хамгаалах
зарчмыг хэрэглэсэн шүүхийн
шийдвэр
Бэлтгэсэн: Э.Амартүвшин
А.Асылбек
2020-09-25

2. Агуулга
________________________________________
1. Захиргааны үйл ажиллагааны зарчмуудын
нэг болох “Хууль ёсны итгэлийг
хамгаалах” зарчмыг 2016-2020 оны
захиргааны хэргийн анхан, давах,
хяналтын шатны шүүхийн шийдвэрт
хэрэглэсэн байдал

3. Шүүхийн шийдвэр
Он Захиргааны хэргийн
анхан шатны шүүх
Захиргааны хэргийн
давж заалдах шатны
шүүх
Улсын дээд
шүүх
2016 3 шийдвэр 1 магадлал 1 тогтоол
2017 10 шийдвэр 8 магадлал -
2018 21 шийдвэр 11 магадлал 11 тогтоол
2019 11 шийдвэр 7 магадлал 14 тогтоол
2020 20 шийдвэр 8 магадлал 4 тогтоол

4. Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны
шүүхийн магадлал
• Нэхэмжлэгч: “Галтууд” ХХК
• Хариуцагч: Өмнөговь аймгийн Засаг
даргын Тамгын газар

5. Нэхэмжлэлийн шаардлага
• Нэхэмжлэгч нь анхан шатны шүүхийн
шийдвэрийг үндэслэлгүй гэж үзсэн бөгөөд
ӨМ2016/31 тоот бүхий Гурвантэс сумын
нутгийн удирдлагын ордны барилгыг
шинээр барьж гүйцэтгэх гэрээ байгуулахыг
хариуцагчид даалгах тухай.

6. Маргааны хураангуй
• “Галтууд” ХХК нь Өмнөговь аймгийн Засаг даргын
Тамгын газраас 2016.04.08-ны өдөр зарласан “Өмнөговь
аймгийн Гурвантэс сумын нутгийн удирдлагын ордны
барилгын ажлыг шинээр барих ажил” ӨМ/2016/31 дугаар
цахим тендерт оролцож, “хамгийн сайн” гэж үнэлэгдэн
тендерээр “Галтууд” ХХК шалгарсан. 2016 оны 7 дугаар
сарын 19-ний өдөр хариуцагч нэхэмжлэгчид мэдэгдэх
хуудас явуулсан буюу тендерийн хугацаа дуусахаас 3
хоногийн өмнө явуулсан бөгөөд уг мэдэгдэх хуудсандаа
нэхэмжлэгчийг хуулийн дагуу мэдэгдлийг хүлээн авснаас
5-аас доошгүй хоногийн дараа гэрээ байгуулахыг
сануулсан байна. Тиймээс нэхэмжлэгч 5 хоногийн дараа
хариуцагчийн албан газар гэрээ байгуулахаар очсон
боловч тендерийн хугацаа дууссан гэдэг үндэслэлээр гэрээ
байгуулахаас татгалзсан байна.

7. Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны
шүүхийн үндэслэл
• Захиалагчаас тендерийн хүчинтэй байх хугацаа
2016.07.22-ны өдөр дуусахыг мэдсээр байж 2016.07.19-
ний өдрийн 2-1146 албан бичгээр нэхэмжлэгч “Галтууд”
ХХК-д гэрээ байгуулах эрх олгох мэдэгдэлдээ “... Энэхүү
мэдэгдлийг хүлээн авснаас хойш ажлын 5-аас доошгүй
хоногийн дараа үнийн дүнгийн 5 хувьтай тэнцэх
тендерийн баталгааг байршуулан хүрэлцэн ирж холбогдох
баримт бичгийг бүрдүүлнэ үү” гэж заасан, уг хугацаанд
нэхэмжлэгчийг ирэхэд нь тендерийн хүчинтэй байх
хугацаа дууссан гэх үндэслэлээр гэрээ байгуулахгүй
байгаа нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 4 дүгээр зүйлийн
4.2.8-д заасан “хууль ёсны итгэл хамгаалах” зарчимд
нийцээгүй байна.

8. Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны
шүүхээс гаргасан магадлал
• Өмнөговь аймаг дахь Захиргааны хэргийн
анхан шатны шүүхийн 2016.09.13 өдрийн
15 дугаар шийдвэрийг хүчингүй болгон
нэхэмжлэлийг хангаж шийдвэрлэсэн.

9. 2019.12.19 Захиргааны хэргийн анхан
шатны шүүхийн шийдвэр
• Нэхэмжлэгч: “СЗ” ХХК
• Хариуцагч: Ашигт малтмал газрын тосны
газар Кадастрын хэлтсийн дарга

10. Нэхэмжлэлийн шаардлага
• АМГТГ КХ-сийн даргын 2018.12.25-ны
өдрийн 898 дугаартай тусгай зөвшөөрлийг
цуцалсан шийдвэрийг хүчингүй болгуулах
тухай.

11. Маргааны хураангуй
• Нэхэмжлэгч “СЗ” ХХК нь Сүхбаатар аймгийн
Мөнххаан Түвшинширээ сумын нутагт орших
Майхан бор-Өндөр нэртэй газрын МВ-017671
дугаар ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг эзэмшин
үйл ажиллагаа явуулдаг. Тусгай зөвшөөрлийн
ээлжит жилийн төлбөрийг АМтХ-д заасан
хугацаанд алдангийн хамт төлөөгүй учраас
АМГТГ КХ-н дарга 2018.12.25-ны өдөр 898
дугаар шийдвэрээр тусгай зөвшөөрлийг нь
цуцлан, албан бичиг ирүүлсэн байна.

12. Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан шатны
шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл
• Нэхэмжлэгч нь хайгуулын ХҮ-017671 дүгээр тусгай
зөвшөөрөл бүхий 2876.46 гектар талбайд КХ-н даргын
2014.11.04-ний өдрийн 497 дугаар шийдвэрээр ашигт
малтмалын ашиглалтын МҮ-017671 дугаар тусгай
зөвшөөрлийг 2014.11.17-ний өдрөөс 2044.11.17-ний
өдрийг хүртэл хугацаагаар эзэмших эрхтэй болсноор
ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийн 4 жил тусгай
зөвшөөрлийн төлбөрийг төлснөөс үзвэл нэхэмжлэгч нь
ашиглалтын тусгай зөвшөөрлөө цаашид эзэмших, үйл
ажиллагаа явуулах хүсэл зориг хангалттай илэрхий байгаа
зэргийг харгалзан үзэлгүйгээр маргаан бүхий актыг
гаргасан нь Захиргааны ерөнхий хуулийн 4 дүгээр
зүйлийн 4.2.8-д заасан хууль ёсны итгэлийг хамгаалах
зарчимд нийцэхгүй юм.

13. Нийслэл дэх Захиргааны хэргийн анхан
шатны шүүхээс гаргасан шийдвэр
• “СЗ” ХХК-ийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд
нь хангаж Ашигт малтмал, газрын тосны газрын
Кадастрын даргын 2018.12.25-ны өдрийн 898
дугаар тусгай зөвшөөрлийг цуцалсан шийдвэрийг
хүчингүй болгосон.

14. Нэхэмжлэгч: “Эм Си Пи Си Жи Ар” ХХК
Хариуцагч: Зам, тээврийн хөгжлийн яам
Нэхэмжлэлийн шаардлага:
• “2016, 2017 онд Өндөрхаан-Чойбалсан чиглэлийн 143 км авто замын
барилгын ажилд тавигдсан техникийн хяналт буюу зөвлөх
үйлчилгээний зардал 1.325.000.013 төгрөгийг төлөхгүй байгаа эс
үйлдэхүйг хууль бус болохыг тогтоолгох, дээрх ажлын зардап
1.325.000.013 төгрөгийг олгохыг Зам, тээврийн хөгжлийн яаманд
даалгах”
• Маргааны агуулга:
Зам, тээврийн хөгжлийн яамнаас 2016 оны 04 дүгээр сарын 06-
ны өдөр “Зөвлөх үйлчилгээний ажил эхлүүлэх тухай” 05/1389
дүгээр албан бичиг манайд ирсэн. ...Монгол Улсын 2016 оны
төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн
төсөлд тусгах, Зам, тээврийн хөгжлийн сайд /ТЕЗ/-ын багцын

15. саналд дээрх ажлын 977.7 сая төгрөгийн санхүүжилтийн саналыг
тусган Сангийн яаманд хүргүүлсэн, 2016, 2017 оны зөвлөхийн
нэмэлт зардал 1.325.000.013 төгрөг шийдвэрлүүлэхээр ажиллаж
байна” гэх хариуг тус тус өгч байсан. “төсөвт мөнгийг нь
суулгаагүй байхад гэрээ байгуулж болохгүй байна, гэрээ байхгүй
тохиолдолд төсөвт мөнгийг нь суулгаж болохгүй” гэх тайлбар
өгсөн. Зам, тээврийн хөгжлийн яамнаас энэ өдөр хүртэл итгэл
найдвар төрүүлж, 2 жил өнгөрүүлсэний дараа ийм байр суурь
илэрхийлсэн тул шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан.
Шүүхийн үндэслэл:
4.2.8-д “хууль ёсны итгэлийг хамгаалах” зарчмыг баримтална гэж
тусгайлан заасан. Уг хуульд “Хууль ёсны итгэлийг хамгаалах зарчим гэж
нийтийн эрх зүйн аливаа харилцаанд захиргааны үйл ажиллагаанд
оролцогч иргэн, хуулийн этгээдэд эдийн буюу мөнгөн дүнгээр
илэрхийлэгдэх эрх зүйн үр дагавар үүссэн тохиолдлыг ойлгоно” гэж
тодорхойлжээ.

16. Нэхэмжлэгч: А
Хариуцагч: Дорнод аймгийн Хэрлэн сумын Засаг дарга
• Нэхэмжлэлийн шаардлага: “Дорнод аймгийн Хэрлэн
сумын Засаг даргын 2018 оны 05 дугаар сарын 01-ний
өдрийн А/150 дугаар захирамжийг хүчингүй болгуулах”
• Маргааны агуулга:
Иргэдтэй харилцан тохиролцож 11.2 га газрыг шилжүүлэн
авсны дараа газрын зориулалтыг өөрчлөхөд зайлшгүй
сумын иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаас баталсан газар
зохион байгуулалтын төлөвлөгөө болон дуудлага
худалдаа, төсөл сонгон шалгаруулалтаар оруулах ёстой
гэсэн. 2018 оны 02 дугаар сарын 12-ны өдөр дуудлага
худалдаа болж, уг дуудлага худалдааны ялагч болж
42.320.000 төгрөг бүрэн төлж хууль ёсны эзэмшигч
болсон.Гэтэл хуулийн дагуу

17. олгогдсон газрыг ямар ч үндэслэлгүйгээр хүчингүй
болгосон.
Хариуцагч тал: Иргэн Ж.Нд холбогдох хуулийн дагуу
байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээг хийлгэх талаар
зөвлөгөө өгсөн тул газар эзэмших эрхийн гэрчилгээг
олгоогүй.
• Шүүхийн үндэслэл:
Шийдвэрт хамаарал бүхий нэхэмжлэгчийг дуудан
эзэмшүүлсэн шийдвэрээ цуцлах талаар мэдэгдэж..., 4 дүгээр
зүйлийн 4.2.6-д заасан “... бусдын эрх, хууль ёсны ашиг
сонирхлыг хөндсөн захиргааны шийдвэр гаргах тохиолдолд
тэдгээрт урьдчилан мэдэгдэх, оролцоог нь хангах...”, 4.2.8-д
“...хууль ёсны итгэлийг хамгаалах...” зарчмуудыг
хангаагүй.Мөн ЗЕХ-н 24.1;24.4; 26.1-г зөрчжээ.

18. Анхаарал хандуулсанд
баярлалаа.