1. รายงานฉบับที่ 6 ของคณะกรรมการแหงชาติในการปองกัน, ตรวจหา, ประเมิน, และ
รักษาโรคความดันโลหิตสูง
(The Sixth Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and
Treatment of High Blood Pressure; JNC VI)
อ.ภก.อภิรกษ วงศรัตนชัย
ั
ภาควิชาเภสัชกรรมปฏิบัติ คณะเภสัชศาสตร ม.นเรศวร
รายงานฉบับนีมวตถุประสงคเพือเปนแนวทางแกแพทยในการบริบาลเบืองตน รายงานฉบับนีไดเนนยํ้า (มากกวา
้ีั
่
้
้
รายงานฉบับกอนๆ) ถึงการใชประโยชนจากความเสียงของผูปวยมาเปนสวนหนึงของกลยุทธการรักษา แลวยังเนนหนักถึงการ
่

่
ปรับเปลียนพฤติกรรมเพือปองกันความดันโลหิตสูง (ใชเปนการรักษาในขอบเขตจํากัดในผูปวยบางราย และใชเปนการรักษา
่
่

เสริมในผูปวยความดันโลหิตสูงทุกราย) บนพืนฐานของขอมูลผลลัพธจากการทดลองแบบ randomized controlled trials

้
และยังแนะนําใหเริมใชยา Diuretics และ β-blockers สําหรับผูปวยความดันโลหิตสูงที่ไมมีภาวะแทรกซอน
่
(uncomplicated hypertension)
ิ
• การวัดความดันโลหิตและการประเมินทางคลินก
ความดันโลหิตสูง คือภาวะที่มีความดันตัวบน 140 มิลลิเมตรปรอท ขึนไป, ความดันตัวลาง 90 มิลลิเมตรปรอท
้
ขึนไป, หรือผูทกําลังไดรบยาลดความโลหิต วัตถุประสงคของการตรวจหาและรักษาความดันโลหิตสูง ก็เพือลดความเสียงตอ
้
 ่ี
ั
่
่
โรคหัวใจและหลอดเลือด และอัตราความพิการและเสียชีวิต พบวา คาความดันทั้งตัวบนและลาง มีสวนสัมพันธดานบวกกับ
ความเสียงตอโรคหัวใจและหลอดเลือด ตารางที่ 1 แสดงการแบงความดันโลหิตของผูใหญอายุ 18 ปขนไป
่

้ึ
ตารางที่ 1 แสดงการแบงความดันโลหิตของผูใหญอายุ 18 ปขนไป*

้ึ
ระดับ
ความดันโลหิต, มิลลิเมตรปรอท
ความดันตัวบน
ความดันตัวลาง
เหมาะสม+
<120
และ
<80
ปกติ
<130
และ
<85
คอนขางสูง
130-139
หรือ
85-89
ความดันโลหิตสูง+
ระยะ 1
140-159
หรือ
90-99
ระยะ 2
160-179
หรือ
100-109
ระยะ 3
>180
หรือ
>110
Isolated systolic hypertension
>140
และ
<90
* ไมไดรับยาลดความดันโลหิตสูง และไมมีความเจ็บปวยเฉียบพลัน (acutely ill) ถาผูปวยมีคาความดันตัวบนและลางอยูใน
ระดับทีตางกัน ใหใชระดับที่สูงกวาในการแบงภาวะความดันโลหิตของผูปวย
่
+
ความดันโลหิตเหมาะสมทีสมพันธกบความเสียงตอโรคหัวใจและหลอดเลือดคือ นอยกวา 120/80 มิลลิเมตรปรอท แตคาที่
่ั
ั
่
อานไดถาตํ่าผิดปกติควรไดรับการประเมินเพื่อดูนัยสําคัญทางคลินก

ิ
+
เปนคาเฉลียทีไดจากการวัด 2 ครังขึนไปในแตละครังทีมาพบแพทย (2 ครั้งขึ้นไป) หลังจากไดรบการตรวจคัดกรองเบืองตน
่ ่
้ ้
้ ่
ั
้
แลว

2. การแบงความดันโลหิตจะตางไปจากรายงานฉบับที่ 5 (JNC V) เล็กนอย โดยยุบรวมความดันโลหิตสูงระยะ 3
และ 4 เขาดวยกัน เพราะวา ความดันโลหิตระยะ 4 พบไดคอนขางไมบอยนัก


การตรวจวัดและยืนยัน
แนะนําใหใชเทคนิคตอไปนี้ในการวัดคาความดันโลหิต
1. ผูปวยควรนังอยูบนเกาอีทมพนักพิงหลัง ไมมีสิ่งปกปดแขนและวัดในระดับหัวใจ ควรละเวนการสูบบุหรี่หรือดื่ม

่ 
้ ่ี ี
กาแฟกอนวัดคา 30 นาที
2. บางสภาวะอาจตองวัดคาในทานอนหรือยืน
3. ควรเริมวัดคาหลังพักอยางนอย 5 นาที กระเปาะภายในเครื่องวัด (cuff) ควรหุมแขนอยางนอย 80%
่
4. ควรใชเครื่องวัดชนิด mercury sphygmomanometer แตกอาจใชเครืองวัดชนิด calibrated aneroid
็
่
manometer หรือ validated electronic device
5. บันทึกทั้งคาความดันตัวบนและลาง
6. การวัดคาแตละครั้ง (2 ครั้งขึ้นไป) ควรเวนชวงหางกันเฉลี่ย 2 นาที ถาคาทีอานได 2 ครังตางกันเกิน 5
่
้
มิลลิเมตรปรอท ควรวัดคาอีกและหาคาเฉลี่ย
7. แพทยควรอธิบายใหผปวยทราบถึงความหมายของคาความดันโลหิตทีอานได และแนะนําถึงความจําเปนทีตอง
ู 
่
่
ตรวจวัดคาใหมเปนระยะ ตารางที่ 2 แสดงคําแนะนําสําหรับตรวจติดตามคาความดันโลหิตเริมตนทีวดได
่
่ั
ตารางที่ 2 แสดงคําแนะนําสําหรับตรวจติดตามคาความดันโลหิตเริมตนทีวดได
่
่ั
ความดันโลหิตเริมตน, มิลลิเมตรปรอท*
่
คําแนะนําสําหรับตรวจติดตาม+
ความดันตัวบน
ความดันตัวลาง
<130
<85
ตรวจซํ้าภายใน 2 ป
130-139
85-89
ตรวจซํ้าภายใน 1 ป+
140-159
90-99
ตรวจยืนยันภายใน 2 เดือน+
160-179
100-109
ประเมินหรือนําสงโรงพยาบาลภายใน 1 เดือน
>180
>110
ประเมินหรือนําสงโรงพยาบาลทันที หรือภายใน 1
สัปดาห ขึนกับอาการทางคลินก
้
ิ
* ถาคาความดันตัวบนและลางอยูตางระดับกัน ใหใชการตรวจติดตามในเวลาทีสนกวา
่ ้ั
+ เปลียนแปลงตารางการตรวจติดตามใหสอดคลองกับคาความดันโลหิตในอดีต, ปจจัยของโรคหัวใจและหลอดเลือดอืนๆ,
่
่
หรือโรคของอวัยวะเปาหมาย
+ แนะนําใหปรับเปลียนพฤติกรรมดวย
่
การแบงระดับความเสียง
่
ความเสียงของโรคหัวใจและหลอดเลือดในผูปวยความดันโลหิตสูง ไมไดถูกตัดสินโดยระดับความดันโลหิตเทานั้น
่

แตยงขึนกับวาอวัยวะปลายถูกทําลาย หรือมีปจจัยเสียงอืนๆ หรือไม เชน สูบบุหรี,่ ไขมันในเลือดสูง, และเบาหวาน ดังแสดง
ั ้

่ ่
ในตารางที่ 3 ปจจัยเหลานีเ้ ปลียนแปลง (ไมขึ้นแกกัน) ความเสียงตอโรคหัวใจและหลอดเลือดทีจะเกิดตามมา ถายึดพื้นฐาน
่
่
่
การประเมินผูปวยและระดับความดันโลหิตจะสามารถแบงกลุมเสี่ยงของผูปวยออกไดดังแสดงในตารางที่ 4 นอกจากนัน โรค
้
อวนและผูทไมไดออกกําลังกายยังเปนเครืองวัดความเสียงของโรคหัวใจและหลอดเลือด และมีปฏิสมพันธกบปจจัยเสียงอืนๆ
 ่ี
่
่
ั
ั
่ ่
แตเปนสิงทีมนยสําคัญนอยในการเลือกยาลดความดันโลหิต
่ ่ีั
2

3. ตารางที่ 3 แสดงระดับความเสียงตอโรคหัวใจและหลอดเลือดในผูปวยความดันโลหิตสูง*
่

ปจจัยเสียงสําคัญ
่
สูบบุหรี่
ไขมันในเลือดสูง
เบาหวาน
อายุมากกวา 60 ป
เพศ (ผูชาย และสตรีหลังหมดประจําเดือน)

ประวัติครอบครัวเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด:
สตรีอายุนอยกวา 65 ป หรือผูชายอายุนอยกวา 55 ป



อวัยวะปลายทางถูกทําลาย/เกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
โรคหัวใจ
หัวใจหองลางซายโต
Angina หรือกลามเนือหัวใจตายมากอน
้
กอนเกิด coronary revascularization
หัวใจวาย
Stroke หรือ transient ischemic attack
โรคไต (nephropathy)
โรคหลอดเลือดแดงสวนปลาย (peripheral arterial disease)
โรคตา (retinopathy)
* ดูตารางที่ 4
ตารางที่ 4 แสดงระดับความเสียงและการรักษา*
่
กลุมเสียงระดับ ซี
 ่
กลุมเสียงระดับ บี
 ่
กลุมเสียงระดับ เอ
 ่
(มีปจจัยเสียง 1 อยางขึนไป, (มี TOD/CCD และ/หรือ

่
้
ความดันโลหิต
(ไมมปจจัยเสียง;
ี
่
ไมรวมเบาหวาน; ไมมี
เบาหวาน, มีหรือไมมปจจัย
ี
(มิลลิเมตรปรอท)
ไมมี TOD/CCD+)
TOD/CCD)
เสียงอืนๆ)
่ ่
คอนขางสูง (130-139/85-89) ปรับเปลียนพฤติกรรม
่
ปรับเปลียนพฤติกรรม
่
ใชยาζ
ระยะ 1 (140-159/90-99)
ปรับเปลียนพฤติกรรม
่
ปรับเปลียนพฤติกรรม+
่
ใชยา
(ไมเกิน 12 เดือน)
(ไมเกิน 6 เดือน)
ระยะ 2 และ 3 (>160/>100) ใชยา
ใชยา
ใชยา
* เชน ผูปวยเบาหวานและมีความดันโลหิต 142/94 มิลลิเมตรปรอท รวมกับหัวใจหองลางซายโต ควรถูกจัดวามี ความดัน
โลหิตสูงระยะ 1 รวมกับมีโรคอวัยวะสวนปลาย (หัวใจหองลางซายโต) และมีปจจัยเสียงสําคัญอืน (เบาหวาน) ดังนั้น ผูปวย

่
่

รายนีจะถูกจัดอยูในกลุม “ระยะ 1, กลุมเสียงระดับ ซี” แนะนําใหเริมใชยารักษาทันที สวนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมควรเปน
้
 
 ่
่
การรักษาเสริมสําหรับผูปวยทุกรายทีแนะนําใหใชยา

่
+ TOD/CCD: โรคของอวัยวะเปาหมาย/โรคของหัวใจและหลอดเลือด (target organ disease/clinical cardiovascular
disease) (ดูตารางที่ 3)
+ ถาผูปวยมีปจจัยเสียงหลายอยาง แพทยควรพิจารณาใชยารวมกับการปรับเปลียนพฤติกรรม
 
่
่
ζ สําหรับผูปวยหัวใจวาย, ไตบกพรอง (renal insufficiency), หรือเบาหวาน

3

4. กลุมเสียงระดับ เอ เปนกลุมผูปวยทีมความดันโลหิตคอนขางสูง หรือมีความดันโลหิตสูงระยะ 1, 2 หรือ 3 ที่ไมมีโรคหัวใจ
 ่
  ่ี
และหลอดเลือด, อวัยวะเปาหมายถูกทําลาย, หรือปจจัยเสียงอืนๆ ผูปวยระดับนีควรทดลองปรับเปลียนพฤติกรรมอยางเขม
่ ่ 
้
่
งวดเปนเวลานาน (ไมเกิน 1 ป) พรอมกับตรวจวัดติดตามความดันโลหิตอยางระวัง ถาความดันโลหิตไมไดตามเปาหมาย ควร
ใชยารวมดวย สําหรับผูปวยความดันโลหิตสูงระยะ 2 หรือ 3 ควรใชยารักษา

กลุมเสียงระดับ บี เปนกลุมผูปวยทีไมมโรคหัวใจและหลอดเลือดหรืออวัยวะเปาหมายถูกทําลาย แตมปจจัยเสียง 1 อยางขึน
 ่
  ่ ี
ี
่
้
ไปดังแสดงในตารางที่ 3 แตไมรวมเบาหวาน ถาผูปวยมีปจจัยเสียงหลายอยาง แพทยควรพิจารณาการรักษาเริ่มตนดวยยาลด
 
่
ความดันโลหิต รวมกับการปรับเปลียนพฤติกรรมและขจัดปจจัยเสียง
่
่
กลุมเสียงระดับ ซี เปนกลุมผูปวยทีมโรคหัวใจและหลอดเลือด หรืออวัยวะเปาหมายถูกทําลายดังแสดงในตารางที่ 3 ผูปวย
 ่
  ่ี

บางรายทีมความดันโลหิตคอนขางสูงทังยังมีหวใจวาย, ไตบกพรอง, หรือเบาหวาน ควรไดรับยารักษาทันที และเสริมดวยการ
่ี
้
ั
ปรับเปลียนพฤติกรรมอยางเหมาะสม
่
• การปองกันและรักษาความดันโลหิตสูง
เปาหมาย
เปาหมายของการปองกันและควบคุมความดันโลหิตสูงคือ ลดอัตราความพิการและเสียชีวิต โดยรักษาระดับคา
ความดันตัวบนใหต่ากวา 140 มิลลิเมตรปรอท และ ความดันตัวลางตํากวา 90 มิลลิเมตรปรอท (ตํ่าเทาทีผปวยทนได) พรอม
่ ู 
ํ
่
กับควบคุมปจจัยเสียงทีเ่ ปลียนแปลงไดของโรคหัวใจและหลอดเลือด การรักษาความดันโลหิตใหตาตามเกณฑดงกลาวชวย
่
่
่ํ
ั
ปองกันโรค stroke, คงสภาพการทํางานของไต, และปองกันหรือหนวงหัวใจวายใหชาลง เพือใหไดตามเปาหมายอาจใชวธปรับ

่
ิี
เปลียนพฤติกรรมอยางเดียว หรือรวมกับการใชยา
่
การปรับเปลียนพฤติกรรม
่
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม (ตารางที่ 5) อาจชวยปองกันความดันโลหิตสูง (มีประสิทธิผลในการลดความดันโลหิต)
และชวยลดปจจัยเสียงอืนๆ ของโรคหัวใจและหลอดเลือด โดยเสียคาใชจายเล็กนอยและมีความเสียงตํา แมวาเมื่อใชการปรับ
่ ่

่ ่
เปลียนพฤติกรรมอยางเดียวแลวไมสามารถควบคุมความดันโลหิตสูงใหไดตามตองการ แตกอาจชวยลดจํานวนและขนาดยา
่
็
เพือควบคุมความดันโลหิตสูง
่
ตารางที่ 5 แสดงการปรับเปลียนพฤติกรรมเพือปองกันและควบคุมความดันโลหิตสูง
่
่
ลดนํ้าหนักถามีน้ําหนักตัวมากเกิน
จํากัดการดืมแอลกอฮอลไมใหมากเกิน 30 มิลลิลตร (เชน เบียร 720 มิลลิลตร, ไวน 300 มิลลิลตร, หรือวิสกี้ 60 มิลลิลตร)
่
ิ
ิ
ิ
ิ
ออกกําลังมากขึน (aerobic) (วันละ 30-45 นาที)
้
จํากัดการไดรบโซเดียมไมใหเกินวันละ 100 มิลลิโมล (โซเดียม 2.4 กรัม หรือ โซเดียมคลอไรด 6 กรัม)
ั
ควรไดรับโปแตสเซียมจากอาหารอยางเพียงพอ (ประมาณวันละ 90 มิลลิโมล)
ควรไดรับแคลเซียมและแมกนีเซียมจากอาหารอยางเพียงพอ เพือสุขภาพโดยทัวไป
่
่
หยุดสูบบุหรีและลดการบริโภคไขมันอิมตัวและโคเลสเตอรอลจากอาหาร เพือสุขภาพโดยรวมของหัวใจและหลอดเลือด
่
่
่
การลดนํ้าหนักตัว นําหนักตัวมากเกิน (ดัชนีมวลนํ้าหนัก > 27 กิโลกรัม/ตารางเมตร) มีสวนสัมพันธใกลชิดกับความดันโลหิต
้
ทีสงขึ้น นอกจากนัน การสะสมไขมันสวนเกินทีชองทอง (ดูจากเสนรอบวงเอว >34 นิว [85 เซนติเมตร] ในสตรี หรือ >39 นิ้ว
ู่
้
่
้
[98 เซนติเมตร] ในผูชาย) ยังมีสวนสัมพันธกบความเสียงตอการเสียงชีวตจากความดันโลหิตสูง, ไขมันในเลือดสูง, เบาหวาน,


ั
่
่ ิ
และโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ
ผูปวยความดันโลหิตสูงทีมนาหนักตัวมากเกิน การลดนํ้าหนักจะชวยเพิมฤทธิลดความดันโลหิตของยาลดความดัน

่ ี ้ํ
่ ์
ทีใชรวม และชวยลดปจจัยเสียงของโรคหัวใจและหลอดเลือดทีจะเกิดรวมดวยอยางมีนยสําคัญ เชน เบาหวาน และไขมันใน
่ 
่
่
ั
เลือดสูง
4

5. จํากัดการดืมแอลกอฮอล การดืมแอลกอฮอลมากเกินเปนปจจัยเสียงทีสาคัญตอความดันโลหิตสูง ทําใหยาลดความดันโลหิต
่
่
่ ่ํ
ใชไมไดผล และเปนปจจัยเสียงตอโรค stroke สตรีไมควรดื่มแอลกอฮอลเกินวันละ 15 มิลลิลตร เพราะวาสตรีดูดซึม
่
ิ
เอธานอลไดมากกวาผูชาย และมีนํ้าหนักตัวนอยกวา จึงไวตอผลของแอลกอฮอลไดมากกวา ซึงแอลกอฮอลในปริมาณทีแนะ

่
่
นํานีจะไมทาใหความดันโลหิตสูงขึ้น และมีสวนสัมพันธกบการลดความเสียงตอโรคหัวใจและหลอดเลือด
้
ํ

ั
่
การออกกําลังกาย การออกกําลังกายอยางสมําเสมอ (ระดับปานกลางขึนไป เชน เดินเร็ววันละ 30-45 นาที) ชวยเพิมการลด
่
้
่
นําหนักตัวและสมรรถภาพของรางกาย และชวยลดความเสียงตอโรคหัวใจและหลอดเลือดและสาเหตุทงหมดทีทาใหเสียชีวต
้
่
้ั
่ํ
ิ
จํากัดการบริโภคโซเดียมจากอาหาร โซเดียม (รูปของโซเดียมคลอไรด) มีสวนสัมพันธกับระดับของความดันโลหิต ผูปวย

กลุม African Americans, ผูสงอายุ, และผูปวยความดันโลหิตสูงหรือเบาหวาน พบวา ความดันโลหิตเปลี่ยนแปลงไวมาก

ู

ตอโซเดียมคลอไรดในอาหารทีเ่ ปลียนไป
่
นอกจากนั้น การจํากัดการบริโภคโซเดียมอาจกอใหเกิดผลดีหลายอยาง เชน ชวยลดความตองการยาลดความดัน
โลหิต, ลดการสูญเสียโปแตสเซียมจากยาขับปสสาวะ, อาจชวยลดภาวะหัวใจหองลางซายโต, และปองกันกระดูกพรุนและนิ่วที่
ไต เพราะลดการขับออกแคลเซียมทางปสสาวะ
การบริโภคโปแตสเซียม การบริโภคอาหารทีมโปแตสเซียมสูงอาจชวยปองกันการเกิดความดันโลหิตสูง และควบคุมความดัน
่ี
ไดดีขึ้นในผูปวยความดันโลหิตสูง การขาดโปแตสเซียมอาจทําใหความดันโลหิตสูงขึน ดังนั้น ควรบริโภคโปแตสเซียมใหเพียง
้
พอ (จากผลไมสดและผัก) ถาเกิดภาวะโปแตสเซียมในเลือดตํ่าระหวางใชยาขับปสสาวะ อาจจําเปนตองใหโปแตสเซียมเพิมขึน
่ ้
โดยใชเกลือทีมสวนประกอบของโปแตสเซียม, โปแตสเซียมเสริม, หรือยาขับปสสาวะทีเ่ ก็บกักโปแตสเซียม ซึงวิธการเหลานี้
่ี
่ ี
ตองระวังในผูทไวตอภาวะโปแตสเซียมในเลือดสูง เชน ผูทไตทํางานผิดปกติ (renal insufficiency) หรือไดรบยากลุม
 ่ี
 ่ี
ั

angiotensin-converting enzyme (ACE) inhibitors หรือ angiotensin II receptor blockers
การบริโภคแคลเซียม การศึกษาทางระบาดวิทยาสวนใหญพบวา การบริโภคอาหารที่มีแคลเซียมตํ่ามีสวนสัมพันธกับความชุก
ของความดันโลหิตสูง การบริโภคแคลเซียมมากขึ้นอาจชวยลดความดันโลหิตในผูปวยความดันโลหิตสูงบางราย แตผลโดย
รวมแลวนอยมาก แมวาการคงระดับการบริโภคแคลเซียมใหเพียงพอเปนสิงสําคัญสําหรับสุขภาพโดยทัวไป แตไมเหมาะสมที่

่
่
จะแนะนําใหใชแคลเซียมเสริมเพือลดความดันโลหิต
่
การบริโภคแมกนีเซียม แมวาจะมีหลักฐานที่บงถึงความสัมพันธระหวาง ผูที่บริโภคอาหารที่มีแมกนีเซียมตํากับความดันโลหิต

่
ทีสงขึน แตยงไมมขอมูลทีเ่ ชือถือไดทแนะนําอยางเหมาะสมใหบริโภคแมกนีเซียมมากขึ้นเพื่อลดความดันโลหิต
ู่ ้
ั ี
่
่ี
ปจจัยจากอาหารอืนๆ ไขมันในอาหาร ภาวะไขมันในเลือดสูงเปนปจจัยเสียงอิสระทีสําคัญของโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ดังนั้น
่
่
่
การจํากัดอาหารและใชยาลดไขมันในเลือดเมือจําเปน เปนการรักษาเสริมทีสําคัญตอการรักษาความดันโลหิตสูง
่
่
คาเฟอีน คาเฟอีนอาจทําใหความดันโลหิตสูงขึ้นโดยเฉียบพลัน จากการสํารวจทางระบาดวิทยาสวนใหญพบวา
ความทน (tolerance) ตอผลทีทาใหหลอดเลือดหดตัวจะเกิดขึนอยางรวดเร็ว โดยไมมีสวนสัมพันธโดยตรงระหวางการ
่ํ
้
บริโภคคาเฟอีนกับความดันโลหิตที่สูงขึ้น

ปจจัยอืนๆ แมวาการศึกษาทางระบาดวิทยาในขณะนี้พบความสัมพันธตรงขามกันระหวาง การบริโภคอาหารที่มี
่
โปรตีนกับความดันโลหิต แตผลทีไดยงมีความไมแนนอนอยู (คารโบไฮเดรต, กระเทียม, หรือหอม ก็ใหผลเชนเดียวกัน)
่ ั
การผอนคลายและ biofeedback ยังไมมเี อกสารอางอิงฉบับไหนทีสนับสนุนการรักษาดวยวิธผอนคลาย (relaxation
่
ี
therapies) เพือรักษาหรือปองกันความดันโลหิตสูง จากการศึกษาหนึงพบวา การควบคุมความเครียดไมมีผลใดๆ ตอการ
่
่
ปองกันความดันโลหิตสูง
หลีกเลียงบุหรีเพือลดความเสียงโดยรวมตอโรคหัวใจและหลอดเลือด เพราะวาการสูบบุหรีเ่ ปนปจจัยเสียงอยางมากตอโรคหัว
่
่ ่
่
่
ใจและหลอดเลือด ดังนันการงดบุหรีจงเปนสิงสําคัญ การสูบบุหรีทําใหความดันโลหิตสูงขึนอยางมาก ฉะนันผูทยงสูบบุหรีอยู
้
่ึ
่
่
้
้  ่ี ั
่
อาจไดรับผลปองกันโรคหัวใจและหลอดเลือดจากยาลดความดันโลหิตไดไมเต็มที่ พบวาหลังเลิกบุหรีจะเกิดผลดีตอหัวใจและ
่

หลอดเลือดภายในเวลา 1 ปในทุกกลุมอายุ

5

6. การรักษาดวยยา
ประสิทธิผล ยาทีชวยลดความดันโลหิตจะลดอัตราความพิการและเสียชีวตจากโรคหัวใจและหลอดเลือด ชวยปองกันโรค
่
ิ
stroke, หลอดเลือดหัวใจตีบ, หัวใจวาย, การรุกลามของโรคไต, การรุกลามสูความดันโลหิตสูงที่รุนแรงขึ้น, และทุกสาเหตุท่ี
ทําใหเสียชีวต
ิ
การพิจารณาการรักษาดวยยา การพิจารณาเลือกยา ผูปวยสวนใหญควรเริ่มใชยาในขนาดตํ่ากอน แลวจึงคอยๆ ปรับขนาดยา
ขึนไปตามอายุ, ความตองการ, และการตอบสนอง รูปแบบยาทีเ่ หมาะสมควรมีประสิทธิผลตลอด 24 ชัวโมงเมือใชยาวันละ
้
่
่
ครัง โดยควรมีฤทธิอยางนอย 50% ของฤทธิสงสุดเมือสินสุดเวลา 24 ชั่วโมง รูปแบบยาทีออกฤทธินาน (ประสิทธิผลตลอด
้
์
์ู
่ ้
่
์
24 ชัวโมง) ควรเลือกใชมากกวายาทีออกฤทธิสนดวยเหตุผลหลายประการคือ (1) ความรวมมือในการใชยาดีกวา; (2) ยาบาง
่
่
์ ้ั
ตัวยิงนอยเม็ดจะยิงราคาถูก; (3) ควบคุมความดันโลหิตไดสมํ่าเสมอและราบเรียบกวา; และ (4) ปองกันความเสียงทีจะเกิด
่
่
่ ่
เสียชีวิตฉับพลัน, หัวใจวาย (heart attack), และ stroke เนืองจากความดันโลหิตสูงขึนทันทีทนใดหลังเขานอนเวลากลางคืน
่
้
ั
ยาทีมระยะออกฤทธิเ์ กิน 24 ชัวโมงเปนสิงทีนาสนใจ เพราะวาผูปวยจํานวนมากมักลืมกินยาโดยไมตงใจอยางนอย 1 ครังใน
่ี
่
่ ่

้ั
้
แตละสัปดาห แตอยางไรก็ตาม ยาทีใชวนละ 2 ครั้งก็อาจควบคุมความดันไดคลายคลึงกันและราคาตํ่า
่ ั
สูตรตํารับยาใหมๆ ที่ถูกพัฒนาขึ้นมาทําใหมตวเลือกยามากขึน เชน ยาสูตรผสมขนาดตํ่าของยา 2 ชนิดทีตางกลุม
ีั
้
่ 
กันเพือเสริมประสิทธิผลของฤทธิลดความดันโลหิต และลดผลไมพงประสงคทขนกับขนาดยา ยาขับปสสาวะขนาดตํ่ามากๆ
่
์
ึ
่ี ้ึ
(เชน 6.25 มิลลิกรัม ของ Hydrochlorothiazide) จะชวยเสริมฤทธิยาอืนๆ โดยปราศจากผลเสียตอการเผาผลาญพลังงาน
์ ่
(metabolic effects) ยาสูตรผสมระหวางยาขับปสสาวะขนาดตํ่ากับยากลุม ACE inhibitor หรือ nondihydropyridine

calcium antagonist อาจชวยลดภาวะมีโปรตีนในปสสาวะ (proteinuria) ไดมากกวาใชยาเดียวๆ ยาสูตรผสมระหวาง
่
dihydropyridine calcium antagonist กับ ACE inhibitor ทําใหอาการบวมนํ้าทีเ่ ทาเกิดนอยกวาใช calcium
antagonist เดี่ยวๆ ในบางสถานการณพบวา ยาทีออกฤทธิคลายกันอาจเสริมฤทธิกนได (additive effects) เชน
่
์
์ั
Metolazone กับ Loop diuretic ในผูปวยไตวาย

Angiotensin-converting enzyme inhibitors มีผลดีตอผูปวยหัวใจวายจากความบกพรองของการหดตัวของ
 
หัวใจ (systolic dysfunction) และผูทมพยาธิสภาพทีไต (nephropathy) สวนยาทีเ่ พิงออกใหมกลุม angiotensin II
 ่ี ี
่
่

receptor blockers มีผลตอการไหลเวียนเลือด (hemodynamic) คลายคลึงกับ ACE inhibitors แตไมเกิดผลขางเคียงที่
พบบอยทีสดคือ ไอแหงๆ อยางไรก็ตาม การขาดขอมูลถึงผลดี (protection) ตอหัวใจและไตในระยะยาว ทําใหควรใช
ุ่
angiotensin II receptor blockers เฉพาะในรายทีผปวยไมสามารถทนยากลุม ACE inhibitors ได
่ ู 

ยาลดความดันโลหิตบางตัว เชน กลุมทีขยายหลอดเลือดโดยตรง (direct-acting smooth-muscle
 ่
vasodilators), central ∝2-agonist, และ peripheral adrenergic antagonists ไมเหมาะทีจะใชเริมตนการรักษาแบบ
่
่
เดียวๆ เพราะวา เกิดผลไมพงประสงครบกวนผูปวยเปนจํานวนมาก โดย Reserpine มีฤทธิรกษายาวนานมากและผูปวยทน
่
ึ

์ั

ยาไดดในขนาดยาตําๆ (วันละ 0.05-0.10 มิลลิกรัม) แตผูปวยและครอบครัวควรไดรับคําเตือนถึงอาการซึมเศราทีอาจเกิดขึน
ี
่
่
้
ได สวนยาขยายหลอดเลือดโดยตรง (เชน Hydralazine HCl, Minoxidil) บอยครังทีกระตุนใหเกิด reflex sympathetic
้ ่ 
ของระบบหัวใจและหลอดเลือด และทําใหเกิดนํ้าคั่ง
Nifedipine ในรูปออกฤทธิเ์ ร็ว (immediate-release) จะทําใหเกิดภาวะหัวใจขาดเลือด และเมือใชหลายๆ ครั้ง
่
อาจเพิมอัตราเสียชีวต (coronary mortality) ในผูปวยทีมกลามเนือหัวใจตาย ดังนั้น ควรใชระวังอยางมาก มีรายงานที่ขัดกัน
่
ิ
 ่ี
้
เองถึงผลไมพงประสงคตอสุขภาพในผูทไดรบยาในรูปออกฤทธิสน (short-acting) หรือในรูปออกฤทธิเ์ ร็ว (immediateึ

 ่ี ั
์ ้ั
release) ของ Nifedipine, Diltiazem HCl, และ Verapamil HCl คําแนะนําในการใชยาดูไดในตารางที่ 6 และตารางที่ 7
ิ
และแผนภูมท่ี 1
ขอพิจารณาพิเศษ ขอพิจารณาพิเศษเพือเลือกการรักษาเริมแรก เชน ขอมูลเบืองตนของผูปวย, โรคที่เปนรวมซึ่งอาจไดรับ
่
่
้

ประโยชนหรือแยลงจากยารักษาความดันโลหิตทีเ่ ลือก (ตารางที่ 6), คุณภาพชีวิต, ราคา, และปฏิกริยากับยาอืน (ตารางที่ 8)
ิ
่
6

7. ้

ขอมูลเบืองตน ปกติแลวทังเพศและอายุจะไมสงผลกระทบตอการสนองตอบตอยาตางๆ
้
้ึ
โรคที่เปนรวมและการรักษา ยาลดความดันโลหิตอาจทําใหบางโรคแยลงและบางโรคดีขน (ตารางที่ 6) จึงควรเลือก
ยาลดความดันโลหิตที่รักษาโรครวมนั้นดวย ซึงจะชวยลดคารักษาพยาบาลไดอกทางหนึง
่
ี
่

ึ

ู  ุ
คุณภาพชีวิต แมวายาลดความดันโลหิตอาจกอใหเกิดผลไมพงประสงคในผูปวยบางราย แตก็ควรทําใหผปวยมีคณ
ภาพชีวิตที่ดี โดยเฉพาะยาเริมตนทีเ่ ลือกใช
่
การวัดสรีรวิทยาและชีวเคมี แพทยบางทานพบวา การวัดสรีรวิทยาและชีวเคมีบางอยาง (เชน นํ้าหนักตัว, อัตราการ
เตนหัวใจ, plasma renin activity, การไหลเวียนเลือด [hemodynamic]) ชวยใหเลือกวิธรักษาอยางเฉพาะเจาะจงได
ี
้
ขอพิจารณาทางเศรษฐกิจ ราคาของการรักษาอาจเปนปจจัยขวางกันตอการควบคุมความดันโลหิตสูง และเปนขอ
พิจารณาสําคัญในการเลือกยาลดความดันโลหิต ตํารับยาทีใชชอสามัญทางยาเปนสิงทียอมรับได ยาใหมๆ ทีใชชอการคาปกติ
่ ่ื
่ ่
่ ่ื
จะแพงกวา Diuretics หรือ β-blockers ถายาใหมๆ ไดรบการพิสจนในทายทีสดวามีประสิทธิภาพเทาเทียมกัน ก็ควร
ั
ู
ุ่
พิจารณาเรื่องราคาเพื่อเริ่มตนการรักษา แตถาพิสูจนแลววามีประสิทธิภาพมากกวา ราคายาจึงถือเปนสิงทีควรพิจารณาอันดับ
่ ่
รองลงไป คาใชจายของการรักษาไมเฉพาะคายาแตรวมถึงคาตรวจประจําหรือตรวจพิเศษทางหองปฏิบตการ, การรักษาเสริม,
ัิ
คาใชจายในการมาพบแพทยแตละครัง, และเวลางานทีเ่ สียไปเพือมาพบแพทย คารักษาพยาบาลอาจลดลงโดยใชยาเม็ดสูตร

้
่
ผสมทีขายโดยใชชอสามัญทางยา เม็ดยาทีมขนาดใหญสามารถแบงได ซึงจะชวยทุนเงิน เพราะราคาขนาดยาที่ใหญกวาจะถูก
่
่ื
่ี
่

กวาขนาดยาทีเ่ ล็กกวาอยูบาง


ขนาดยาและการติดตาม การรักษาผูปวยสวนใหญ (ความดันโลหิตสูงระยะ 1 และ 2 ที่ไมมีภาวะแทรกซอน) ควร
เริมตนดวยขนาดยาตํ่าทีสด เพือปองกันผลไมพงประสงคในการลดความดันโลหิตทีมากเกินไป หรือลดมากฉับพลัน ถาไม
่
ุ่ ่
ึ
่
สามารถควบคุมความดันโลหิตหลังใชยา 1-2 เดือน จึงควรสังเพิมยาในขนาดตอมา อาจตองบริโภคยาเปนเวลาหลายเดือน
่ ่
เพือควบคุมความดันโลหิตสูงพรอมกับหลีกเลียงผลไมพงประสงคของการรักษาไปดวย ยาลดความดันโลหิตสวนใหญสามารถ
่
่
ึ
ใหไดวนละครั้ง ซึงควรจะถือเปนเปาหมายเพือความรวมมือในการใชยาของผูปวย การตรวจวัดความดันโลหิตในตอนเชาตรู
ั
่
่

กอนบริโภคยาเพือใหแนใจวาความดันโลหิตทีเ่ ปลียนแปรไปหลังตืนนอนมีคาเหมาะสมหรือไม สวนการวัดความดันในตอน
่
่
่

บายแกๆ หรือเย็นจะชวยตรวจติดตามการควบคุมความดันไดตลอดวันหรือไม
การเริมตนรักษาดวยยา ถาไมมขอบงใชของยาประเภทอืนๆ ควรเลือกใช Diuretic หรือ β-blocker เพราะวา จากการศึกษา
่
ี
่
แบบ randomized controlled trials จํานวนมากพบวา ยาทัง 2 กลุม ชวยลดอัตราความพิการและเสียชีวิต
้

เมือเริมตนใชยาในจนเต็มขนาดแลว แตยังคุมความดันโลหิตไมได มี 2 แนวทางใหเลือกเพือการรักษาตอไป (ดู
่ ่
่
แผนภาพที่ 1): (1) ถาผูปวยทนยาตัวแรกไดดี ใหเพิมยาตางกลุมตัวที่ 2 เขาไป (2) ถาผูปวยเกิดผลไมพึงประสงคมากหรือไม

่

ตอบสนองตอยา ใหใชยาตางกลุมแทนทียาเดิม

่
ถาไมมการเลือกใช Diuretic ในขันแรกของการรักษา ก็มกจะถูกเลือกใชในขันทีสอง เพราะวาชวยเพิมผลของยา
ี
้
ั
้ ่
่
อืนๆ เมือยาตัวทีสองทีเ่ พิมเขาไปสามารถคุมความดันโลหิตจนเปนทีนาพอแลว อาจพิจารณาถอนยาตัวแรกออกไป
่
่
่
่
่
กอนดําเนินการตามแตละขันตอนของรักษาทีตอเนืองกันไป แพทยควรพิจารณาหาเหตุผลทีอาจเปนไปไดทผปวยไม
้
่ ่
่
่ี ู 
ตอบสนองการรักษา รวมถึงรายการแสดงในตารางที่ 9
ผูปวยทีมความเสียงสูง ควรลดชวงเวลาระหวางเปลียนตารางใหยา และขนาดยาสูงสุดของยาบางตัวอาจสูงขึน ผูปวยทีความ
 ่ี
่
่
้  ่
ดันตัวบนเฉลี่ย 200 มิลลิเมตรปรอท ขึนไป และความดันตัวลางเฉลี่ย 120 มิลลิเมตรปรอท ขึนไป ตองการการรักษาทันที
้
้
และถามีอาการอวัยวะเปาหมายถูกทําลายอาจตองรับไวในโรงพยาบาล
การรักษาแบบปรับขนาดยาลงตามขันตอน (step-down therapy) ควรมีการพิจารณาลดขนาดยาและจํานวนยาลดความดัน
้
โลหิตหลังควบคุมความดันโลหิตอยางมีประสิทธิภาพไมนอยกวา 1 ป การลดขนาดยาควรทําในลักษณะคอยเปนคอยไป,
ชาๆ, และมากขึนเรือยๆ บอยครังทีการรักษาโดยวิธนสาเร็จในผูปวยทีมการปรับเปลียนพฤติกรรม
้ ่
้ ่
ี ้ี ํ
 ่ี
่
7

8. ตารางที่ 6 แสดงการเลือกใชยาลดความดันโลหิตตามลักษณะของผูปวย

ขอบงใช
ยาที่ใชรักษา
ขอบงใชตามเกณฑ เวนแตมีขอหามใช
เบาหวาน (ชนิดที่ 1) พรอมกับมีโปรตีนในปสสาวะ
ACE I
หัวใจวาย
ACE I, Diuretics
Isolated systolic hypertension (ผูสูงอายุ)
Diuretics (เลือกใชกอน), CA (DHP ออกฤทธิ์นาน)

กลามเนื้อหัวใจตาย
β-blockers (non-ISA), ACE I (เมื่อหัวใจบีบตัวบกพรอง)
อาจกอผลดีตอโรคที่เปนรวม
Angina
β-blockers, CA
หัวใจหองบนเตนเร็วผิดปกติและสั่น
β-blockers, CA (non-DHP)
ความดันโลหิตสูงจากยา Cyclosporin
CA
เบาหวาน (ชนิดที่ 1 และ 2) พรอมกับมีโปรตีนในปสสาวะ
ACE I (เลือกใชกอน), CA

เบาหวาน (ชนิดที่ 2)
Diuretics ขนาดตํ่า
ไขมันในเลือดสูง
α-blockers
Essential tremor
β-blockers (non-CS)
หัวใจวาย
Carvediol, Losartan K
ตอมไทรอยดทํางานมากเกินไป
β-blockers
ปวดศีรษะไมเกรน
β-blockers (non-CS), CA (non-DHP)
กลามเนื้อหัวใจตาย
Diltiazem HCl, Verapamil HCl
กระดูกพรุน
Thiazides
ความดันโลหิตสูงกอนผาตัด
β-blockers
ตอมลูกหมากโต
α-blockers
ไตทํางานผิดปกติ (ระวังใน renovascular hypertension และระดับ ACE I
creatinine > 3 มิลลิกรัม/เดซิลตร)
ิ
อาจกอผลเสียตอโรคทีเปนรวม+
่
โรคที่มีการหดเกร็งของหลอดลม
β-blockers+
ซึมเศรา
β-blockers, central α-agonists, reserpine+
เบาหวาน (ชนิดที่ 1 และ 2)
β-blockers, Diuretics ขนาดสูง
ไขมันในเลือดสูง
β-blockers (non-ISA), Diuretics (ขนาดสูง)
เกาท
Diuretics
2° หรือ 3° heart block
β-blockers+, CA (non-DHP)+
หัวใจวาย
β-blockers (ยกเวน Carvediol), CA (ยกเวน Amlodipine
besylate; Felodipine)
โรคตับ
Labetalol HCl, Methyldopa+
โรคหลอดเลือดสวนปลาย
β-blockers
หญิงมีครรภ
ACE I+, angiotensin II receptor blockers+
ไตทํางานผิดปกติ
Potassium-sparing agents
โรคหลอดเลือดเลียงไต (renovascular)
้
ACE I, angiotensin II receptor blockers
*ACE I - angiotensin-converting enzyme inhibitors; CA – calcium antagonists; DHP – dihydropyridine; ISA – intrinsic
sympathomimetic activity; non-CS - noncardioselective
+ อาจใชยาเหลานีไดถาไมมขอหามใช
้  ี
+ หามใช
8

9. ตารางที่ 7 แสดงยาฉีดทีใชรกษาความดันโลหิตสูงฉุกเฉิน (hypertensive emergencies)
่ ั
ยา
ขนาดยา
ระยะ
เริ่มออกฤทธิ์
ระยะเวลา
ออกฤทธิ์
ผลไมพึงประสงค*
ขอบงใชพิเศษ
คลื่นไส, อาเจียน, กลาม
เนื้อกระตุก, เหงือออก,
่
พิษของ thiocyanate
และ cyanide
หัวใจเตนเร็ว, ปวดศีรษะ,
หลอดเลือดดําอักเสบ,
หนาคอแดง
ความดันโลหิตสูงฉุก
เฉิน; ระวังผูที่มีความ
ดันในกะโหลกศีรษะสูง
หรือ azotemia
ความดันโลหิตสูงฉุก
เฉิน; ยกเวนหัวใจวาย
เฉียบพลัน; ระวังโรคหัว
ใจขาดเลือดไปเลียง
้
ความดันโลหิตสูงฉุก
เฉิน; ระวังโรคตอหิน
โรคหัวใจขาดเลือดไป
เลียง
้
• ขยายหลอดเลือด
Na nitroprusside
0.25-10 µg/kg/min
IV infusion+
(maximal dose for
10 min only)
5-15 mg/h IV
ทันที
1-2 นาที
5-10 นาที
1-4 ชัวโมง
่
0.1-0.3 µg/kg/min
IV infusion
5-100 µg/min IV
infusion+
< 5 นาที
30 นาที
2-5 นาที
3-5 นาที
Enalapril
1.25-5 mg q 6 h IV
15-30 นาที
6 ชัวโมง
่
Hydralazine HCl
10-20 mg IV
10-50 mg IM
10-20 นาที
20-30 นาที
3-8 ชัวโมง
่
Diazoxide
50-100 mg IV bolus
repeated, or 15-30
mg/min infusion
2-4 นาที
6-12 ชัวโมง
่
20-80 mg IV bolus
q 10 min
0.5-2.0 mg/min IV
infusion
250-500 µg/kg/min
for 1 min, then 50100 µg/kg/min for
4 min; may repeat
sequence
5-15 mg IV
5-10 นาที
3-6 ชัวโมง
่
1-2 นาที
10-20 นาที
1-2 นาที
3-10 นาที
Nicardipine HCl
Felodipine mesylate
Nitroglycerin
หัวใจเตนเร็ว, ปวดศีรษะ,
หนาคอแดง
ปวดศีรษะ, คลืนไส, ทน
่
ยาเมือใชนาน,
่
methemoglobinemia
ความดันลดเร็วในผูมี

หัวใจหองลางซายวาย
renin สูง; ตอบสนองตาง เฉียบพลัน; เลียงใชใน
่
กันไป
กลามเนื้อหัวใจตาย
เฉียบพลัน
หัวใจเตนเร็ว, ปวดศีรษะ, Eclampsia
หนาคอแดง, อาเจียน,
angina รายแรงขึ้น
คลืนไส, หัวใจเตนเร็ว,
่
เลิกใชไปแลวในปจจุบัน;
ปวดหนาอก หนาคอแดง เมื่อไมมีการตรวจติด
ตามที่ดี
• Adrenergic inhibitors
Labetalol HCl
Esmolol HCl
Phentolamine
อาเจียน, แสบคอ, วิง
เวียน, คลืนไส, heart
่
block, orthostatic
hypotension
ความดันโลหิตตํา,
่
คลืนไส
่
ความดันโลหิตสูงฉุก
เฉิน; ยกเวนหัวใจวาย
เฉียบพลัน
หัวใจเตนเร็ว, หนา
คอแดง, ปวดศีรษะ
Catecholamine มาก
เกินไป
Aortic dissection;
เมือทําผาตัด
่
*อาจเกิดความดันโลหิตตํ่ากับยาทุกตัว
+ ตองการเครื่องมือพิเศษ
9

10. แผนภูมท่ี 1 แสดงแผนการรักษาความดันโลหิตสูง
ิ
เริมหรือปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตอเนื่อง
่
ความดันโลหิตไมไดตามเปาหมาย (<140/90 มิลลิเมตรปรอท)
เปาหมายตํ่ากวานีสําหรับผูปวยเบาหวานหรือโรคไต
้
เริมตนใชยา (เวนแตมขอหามใช)
่
ี
ความดันโลหิตสูงทีไมมภาวะแทรกซอน
่ ี
Diuretics
β-Blockers
ขอบงใชตามเกณฑ
ขอบงใชเฉพาะสําหรับยาตอไปนี้
เบาหวาน (ชนิดที่ 1) พรอมกับมี Proteinuria
(ดูตารางที่ 6)
ACE Inhibitors
ACE Inhibitors
หัวใจวาย
Angiotensin II Receptor Blockers
ACE Inhibitors
α-Blockers
β-Blockers
α-β-Blockers
Isolated Systolic Hypertension (ผูสูงอายุ)
β-Blockers
Diuretics เลือกใชกอน
Calcium Antagonists

Long-acting Dihydropyridine Calcium
Diuretics
Antagonists
กลามเนื้อหัวใจตาย
β-Blockers (non-ISA)
ACE Inhibitors (เมื่อหัวใจบีบตัวบกพรอง)
เริ่มตนใชยาที่ออกฤทธิ์นาน ใชวนละครังในขนาดตํ่า และปรับขนาดยา
ั
้
ยาขนาดตํ่าสูตรผสมอาจจะเหมาะสม
ความดันโลหิตไมไดตามเปาหมาย
ไมตอบสนองหรือเกิดปญหากับผลขางเคียง
ตอบสนองบางแตทนยาไดดี
ใชยากลุมอื่นแทน
เพิ่มยาตัวที่สองที่ตางกลุมกัน
(Diuretic ถายังไมถกใช)
ู
ความดันโลหิตไมไดตามเปาหมาย
เพิมยากลุมอืนตอไป
่
 ่
พิจารณานําสงผูเ ชียวชาญดานความดันโลหิตสูง
่
10

11. ตารางที่ 8 แสดงปฏิกิริยาระหวางยาของยาลดความดันโลหิต
กลุมยา
เพิ่มประสิทธิผล
ลดประสิทธิผล
ผลตอยาอื่นๆ
Diuretics
Diuretics ทีออกฤทธิ์ตาง
่
Resin-binding agents
Diuretics เพิ่มระดับ Lithium
ตําแหนงกัน (เชน
NSAIDs
Potassium-sparing agents อาจ
Furosemide + Thiazides)
Steroids
ทําใหโปแตสเซียมในเลือดสูงเนือง
่
จาก ACE inhibitors รายแรงขึ้น
Propranolol HCl เรงการทํางานเอนไซม
Cimetidine, Quinidine, Food NSAIDs
β-Blockers
ถอนยา Clonidine
ที่ตับทําใหเพิ่ม clearance ของยาที่ถูก
(ลดการ metabolism
สารที่เรงการทํางานเอนไซมที่ตับ
metabolism คลายกัน
β-Blockers ที่ตับ)
เชน Rifampicin และ
β-Blockers อาจบดบังอาการและยืด
เวลาเกิดนํ้าตาลในเลือดตําจากอินซูลิน
่
Phenobarbital
อาจเกิด Heart block เมือใชรวมกับ
่ 
dihydropyridines calcium
antagonists
Sympathomimetics กอใหเกิดหลอด
เลือดหดตัวผาน α-receptor
่
β-Blockers เพิมโอกาสเกิด angina
จาก Cocaine
ACE inhibitors
Chlorpromazine หรือ
NSAIDs
ACE inhibitors อาจเพิ่มระดับ Lithium
Clozapine
Antacids
ACE inhibitors อาจทําใหโปแตสเซียมใน
Food ลดการดูดซึม (Moexipril)
เลือดสูงเนื่องจาก Potassium-sparing
diuretics รายแรงขึ้น
Calcium antagonists Grapefruit juice (some
สารที่เรงการทํางานเอนไซมที่ตับ
เพิ่มระดับ Cyclosporin* เมือใชรวมกับ
่ 
Dihydropyridines)
เชน Rifampicin และ
Diltiazem HCl, Verapamil HCl,
Cimetidine หรือ Ranitidine
Phenobarbital
Mibefradil dihydrochloride, หรือ
(ลดการ metabolism
Nicardipine HCl (ยกเวน Felodipine,
Calcium antagonists ที่ตับ)
Isradipine, หรือ Nifedipine)
Nondihydropyridines เพิ่มระดับยาอื่นที่
metabolism ที่ตับคลายกัน เชน
Digoxin, Quinidine, Sulfonylureas,
และ Theophylline
Prazosin HCl อาจลด clearance ของ
α-Blockers
Verapamil HCl
Central α2–agonists
Tricyclic antidepressants
Methyldopa อาจเพิ่มระดับ Lithium
และ peripheral
(และอาจรวม Phenothiazines) การถอนยา Clonidine HCl อาจรุนแรง
neuronal blockers
Monoamine oxidase inhibitors มากขึ้นจาก β-Blockers
สารที่ใชทางวิสัญญีอาจถูกเสริมฤทธิ์โดย
Sympathomimetics หรือ
Clonidine HCl
Phenothiazines antagonize
Guanethidine monosulfate
หรือ Guanadrel sulfate
Iron salts อาจลดการดูดซึม
Methyldopa
*เปนปฏิกิริยาระหวางยาที่มีประโยชนทางคลินิกและในทางเศรษฐกิจ เพราะวาทั้งคูชวยหนวงการเกิด atherosclerosis ในผูที่ไดรับการปลูกถายหัว
ใจ และชวยลดขนาดยาของ Cyclosporin
11

12. สมมุตฐานเสนโคงรูปตัวเจ (j-Curve Hypothesis) กลาววา ความดันตัวลางทีลดลงมากเกินไป อาจเพิมความเสียงของโรค
ิ
่
่
่
หลอดเลือดหัวใจตีบ (coronary) อาจพบภาวะ j-Curve ไดบอยขึนในผูปวยความดันโลหิตสูงทีมโรคหลอดเลือดหัวใจตีบอยู
 ้ 
่ี
กอนแลว และผูที่มีความดันชีพจร (pulse pressure) เกิน 60 มิลลิเมตรปรอท ในทางตรงกันขาม มีขอมูลสนับสนุนการลด

ลงมากขึนเรือยๆ ของทังโรคหลอดเลือดในสมองและโรคไตแมความดันโลหิตจะลดตํ่าลงอยางมากก็ตาม จากหลักฐานทีมอยู
้ ่
้
่ี
ทังหมดสนับสนุนใหลดคาความดันตัวบนและลางทุกชวงอายุใหอยูในระดับทีมการทดลองทางคลินก (ปกติความดันตัวลางจะ
้

่ี
ิ
ตํากวา 90 มิลลิเมตรปรอท และความดันตัวบนตํากวา 140 มิลลิเมตรปรอท สําหรับผูปวย isolated systolic
่
่

hypertension) ในการทดลองของผูปวย isolated systolic hypertension ไมพบความพิการและเสียชีวิตเพิ่มมากขึ้นเมื่อ

ความดันตัวลางลดตํ่าตอไปอีก
ขอพิจารณาสําหรับความรวมมือในการรักษา
การติดตามการรักษา ผูปวยสวนใหญควรกลับมาพบแพทยอกครังภายในเวลา 1-2 เดือน หลังเริมตนการรักษา เพื่อดูวาควบ

ี ้
่
คุมความดันโลหิตไดหรือไม, ระดับความรวมมือในการรักษา, และเกิดผลไมพึงประสงคหรือไม เมื่อใดที่คุมความดันโลหิตคง
ทีแลว จึงเหมาะทีจะตรวจติดตามทุก 3-6 เดือน (ขึนกับสภาพของผูปวย)
่
่
้

กลยุทธทีทําใหความรวมมือในการรักษาและควบคุมความดันโลหิตสูงดีขน กลยุทธหลากหลายอาจทําใหความรวมมือในการ
่
้ึ
รักษาดีขนอยางมีนยสําคัญ (ตารางที่ 10) แตละวิธขนกับลักษณะของผูปวย โดยผูดแลสุขภาพไมไดคาดหวังวาตองใชทกวิธี
้ึ
ั
ี ้ึ

ู
ุ
หรือใชกบผูปวยทุกราย
ั 
ความดันโลหิตสูงทีดอตอการรักษา (resistant hypertension) จะถือวาอยูในภาวะนีเ้ มือไมสามารถลดความดันโลหิตใหต่ํา
่ ้ื

่
กวา 140/90 มิลลิเมตรปรอท ในผูปวยทีรวมมือในการรักษาอยางเพียงพอ และไดรับยาที่เหมาะสม 3 ชนิด (รวม Diuretic)
  ่
เกือบถึงขนาดยาสูงสุดแลว สวนผูปวยสูงอายุทมี isolated systolic hypertension จะถือวาดือตอการรักษาเมือ ลมเหลวใน

่ี
้
่
การลดความดันตัวบนใหตากวา 160 มิลลิเมตรปรอท โดยใชยา 3 ชนิดในปริมาณเพียงพอ
ํ่
สาเหตุตางๆ ของภาวะดื้อการรักษาแสดงในตารางที่ 9 ทีพบบอยสุดคือ นํ้าคั่ง (volume overload) เนืองจากใช

่
่
Diuretic ไมเพียงพอ แมวาจะไมสามารถคุมความดันโลหิตใหไดตามเปาหมาย (ผูปวยไมสามารถทนผลไมพงประสงคได)

ึ
พบวาการลดความดันโลหิตนอยกวาคาเหมาะสมก็ชวยลดความพิการและเสียชีวิตได ผูปวยทีมความดันโลหิตสูงทีดอการ
 ่ี
่ ้ื
รักษา หรือผูซึ่งไมสามารถทนการรักษาดวยยาลดความดันโลหิต อาจเกิดผลดีเมือสงตอไปยังผูเ ชียวชาญโรคความดันโลหิตสูง
่
่
12

13. ตารางที่ 9 แสดงสาเหตุทผปวยตอบสนองตอการรักษาไมเต็มที่
่ี ู 
ดื้อการรักษาลวง (pseudoresistance)
ความดันโลหิตสูงเฉพาะเมื่อมาพบแพทย (white-coat hypertension)
ความดันโลหิตลวง (pseudohypertension) ในผูสูงอายุ
ใชเครื่องรัดแขน (cuff) ขนาดจํากัดในผูอวนมาก

ไมใหความรวมมือในการรักษา (ดูตารางที่ 10)
นํ้าในรางกายมากเกิน (volume overload)
บริโภคเกลือมากเกิน
มีการรุกลามของการทําลายไต (nephrosclerosis)
นํ้าคั่ง (fluid retension) จากการลดลงของความดันโลหิต
ไดรบ Diuretic ขนาดไมเหมาะสม
ั
สาเหตุที่สัมพันธกับยา
ขนาดยาตํ่าเกินไป
เลือก Diuretic ผิดประเภท
ใชยารวมกันอยางไมเหมาะสม
ใชยาที่หมดฤทธิ์เร็ว (เชน Hydralazine)
การออกฤทธิ์และปฏิกิริยาระหวางยา
Sympathomimetics
Nasal decongestants
Appetite suppressants
Cocaine and other illicit drugs
Caffeine
Oral contraceptives
Adrenal steroids
Licorice
Cyclosporin, Tacrolimus
Erythropoietin
Antidepressants
Nonsteroidal anti-inflammatory drugs
ภาวะทีมสวนสัมพันธ
่ี
บุหรี่
อวนมากขึ้น
หยุดหายใจขณะนอนหลับ
ดืออินซูลน/อินซูลนในเลือดสูง
้
ิ
ิ
ดืมเอธานอลเกินวันละ 30 มิลลิลตร
่
ิ
หายใจลึกและถี่ผิดปกติ (hyperventilation) เนื่องจากความเครียด หรือกลัวและกังวลอยางมาก (panic attack)
ปวดเรื้อรัง
หลอดเลือดหดตัวอยางมาก (หลอดเลือดแดงอักเสบ)
กลุมอาการทางสมองเนื่องจากสาเหตุทางกาย (เชน หลงลืม)
สาเหตุที่ทราบไดของความดันโลหิตสูง
13

14. ตารางที่ 10 แสดงแนวทางทัวไปเพือเสริมความรวมมือในการใชยาลดความดันโลหิต
่
่
ควรทราบอาการแสดงของผูปวยที่ไมใหความรวมมือในการใชยาลดความดันโลหิต
สรางเปาหมายของการรักษา: เพือลดความดันโลหิตสูระดับปกติโดยไมเกิดหรือเกิดผลไมพงประสงคนอยทีสด
่

ึ
 ุ่
ใหการศึกษาแกผูปวยและครอบครัวเกี่ยวกับโรค และการรักษา (ใหวัดความดันโลหิตที่บาน)
คงการติดตามผูปวย

คงการดูแลทีราคาถูกและไมยงยาก
่
ุ
ใหกําลังใจในการปรับเปลียนพฤติกรรม
่
ทําใหการบริโภคยาเปนกิจกรรมที่ทําเปนประจําในแตละวัน
จายยาตามฤทธิทางเภสัชวิทยาเปนหลัก โดยพยายามเลือกใชยาทีออกฤทธินาน
์
่
์
ควรเต็มใจทีจะหยุดการรักษาเมือไมไดผลและพยายามใชวิธการทีตางออกไป
่
่
ี ่
คาดการณถงผลไมพงประสงคทจะเกิดขึน, และปรับการรักษาเพื่อปองกัน ลดนอยหรือทําใหผลขางเคียงดีขน
ึ
ึ
่ี
้
้ึ
เพิมยาทีมประสิทธิภาพตอไปเรือยๆ ทีละขั้นๆ ในขนาดยาทีพอเพียง เพือใหถงเปาหมายการรักษา
่ ่ี
่
่
่ ึ
สนับสนุนทัศนคติดานบวกเกียวกับเปาหมายการรักษาทีจะไปถึง

่
่
พิจารณาใชการดูแลพยาบาลเฉพาะราย
ความดันโลหิตสูงวิกฤต: ฉุกเฉินและเรงดวน (emergencies and urgencies)
ความดันโลหิตสูงฉุกเฉิน (hypertensive emergencies) ตองลดความดันโลหิตลงทันที (ไมจําเปนตองใหอยูใน

ชวงคาปกติ) เพือปองกันหรือจํากัดการทําลายอวัยวะเปาหมาย ตัวอยางของภาวะนี้เชน ความดันโลหิตสูงเนืองจากมีพยาธิ
่
่
สภาพของเนือสมอง, เลือดออกในกะโหลกศีรษะ, อาการปวดเคนอกแมในขณะพัก (unstable angina pectoris), กลามเนื้อ
้
หัวใจตายเฉียบพลัน, หัวใจหองลางซายลมเหลวเฉียบพลันรวมกับนํ้าทวมปอด, dissecting aortic aneurysm, หรือ
eclampsia สวนความดันโลหิตสูงเรงดวน (hypertensive urgencies) ตองลดความดันโลหิตใหไดภายใน 2-3 ชั่วโมง ตัว
อยางของภาวะนี้เชน ความดันโลหิตสูงระยะ 3 (ทีมคาสูงมาก), ความดันโลหิตสูงที่มีตาบวมนํ้า (optic disc edema), อาการ
่ี
แทรกซอนของอวัยวะเปาหมายรุกลาม, และความดันโลหิตสูงอยางรุนแรงในขณะผาตัด เมือความดันโลหิตสูงขึนเทานัน (ไมมี
่
้
้
อาการ หรือไมมการรุกลามหรือเกิดใหมของการทําลายอวัยวะเปาหมาย) แทบไมตองการการรักษาฉุกเฉิน
ี
ยาฉีดสําหรับความดันโลหิตสูงฉุกเฉินแสดงในตารางที่ 7 ความดันโลหิตสูงฉุกเฉิน (hypertensive
emergencies) สวนใหญจะเริมรักษาดวยยาฉีด สวนความดันโลหิตสูงเรงดวน (hypertensive urgencies) สามารถใชยา
่
รับประทานที่ระยะออกฤทธิ์คอนขางเร็วได กลุมยาทีเ่ ลือกใชกนคือ loop diuretics, β-blockers, ACE inhibitors, α2
ั
agonists, calcium antagonists
เปาหมายเริ่มตนของการรักษาความดันโลหิตสูงฉุกเฉินคือ ลดความดันในหลอดเลือดแดงเฉลีย (arterial
่
pressure) ลงไมเกิน 25% (ภายในเวลาไมกนาทีถง 2 ชั่วโมง) แลวลดเปน 160/100 มิลลิเมตรปรอท ภายในเวลา 2-6 ชั่วโมง
่ี ึ
โดยหลีกเลียงไมใหความดันโลหิตลดลงมากเกินไปเพือไมใหเกิดการขาดเลือดไปเลียงไต, สมอง, หรือหัวใจ แมวารูปยาอมใต
่
่
้

ลินของ Nifedipine ทีออกฤทธิเ์ ร็วมีการใชอยางแพรหลายเพือจุดประสงคน้ี แตกมรายงานถึงผลไมพงประสงครนแรงหลาย
้
่
่
็ี
ึ
ุ
อยาง และไมสามารถควบคุมอัตราเร็วหรือระดับความดันโลหิตที่ลดลง ทําใหยานีไมถกยอมรับการใช นอกจากนัน เปนการไม
้ ู
้
เหมาะสมที่จะใช Nifedipine อมใตลนเปนประจําเมือมีความดันโลหิตเกินระดับทียงไมมการกําหนดในผูปวยหลังผาตัด หรือ
้ิ
่
่ั ี

ผูปวยทีไดรบการดูแลอยูบาน ความดันโลหิตควรถูกตรวจติดตามทุก 15-30 นาที ถายังมีคาเกิน 180/120 มิลลิเมตรปรอท
 ่ ั


อาจตองใหยารับประทาน ถาพบวาความดันโลหิตมักสูงบอยๆ ควรไดรบยาทีออกฤทธินานในขนาดยาทีมากพอ
ั ่
์
่
14

15. 
• สถานการณและกลุมประชากรพิเศษ
ความดันโลหิตสูงในเด็กและวัยรุน

ปจจุบนใช the fifth Korotkoff sound เพือบอกคาความดันตัวลางในทุกชวงอายุ คํานิยามของความดันโลหิตสูง
ั
่
จะคิดตามอายุและสวนสูงของเพศ ความดันโลหิตตั้งแต percentile ที่ 95 ขึนไปถือวามีคาสูง (ตารางที่ 11) แมวายาทีเ่ ลือก
้


ใชในเด็กและผูใหญจะคลายกัน แตในเด็กควรใชขนาดยาตํ่ากวาและปรับยาอยางระวังมาก โดยไมควรใช Angiotensin
converting enzyme inhibitors และ Angiotensin II receptor blockers ในหญิงมีครรภ
ความดันโลหิตสูงในสตรี
จากการทดลองทางคลินกกับกลุมประชากรขนาดใหญเปนเวลานานทีใชยาลดความดันโลหิต พบวา ผลลัพธและ
ิ

่
การตอบสนองของความดันโลหิตของทังเพศชายและหญิงตางกันอยางไมนยสําคัญ
้
ั
ความดันโลหิตสูงในสตรีมครรภ ความดันโลหิตสูงเรือรังเปนความดันโลหิตสูงทีเ่ กิดขึนกอนตังครรภ หรือถูกวินจฉัยเมืออายุ
ี
้
้
้
ิ
่
ครรภไมเกิน 20 สัปดาห เปาหมายการรักษาหญิงมีครรภที่มีความดันโลหิตสูงเรื้อรัง ก็เพือลดความเสียงในชวงสันๆ ของการ
่
่
้
ทีมความดันโลหิตสูงขึ้นของมารดา และหลีกเลียงการรักษาทีไมกอผลดีตอทารกในครรภ ถากอนตั้งครรภไดรับ Diuretic
่ี
่
่ 

และยาลดความดันโลหิตอื่นๆ ยกเวน ACE inhibitors และ angiotensin II receptor blocker อาจใชยาตอไปได โดย
Methyldopa ไดรบการประเมินอยางกวางขวางอยางมาก จึงแนะนําใหใชในสตรีที่ไดรับการวินิจฉัยครั้งแรกวามีความดัน
ั
โลหิตสูงในระหวางตั้งครรภ สวน β-blockers ใหผลดีเมือเทียบกับ Methyldopa ในแงประสิทธิผลและความปลอดภัยใน
่
หญิงมีครรภในไตรมาสที่สาม แตการใชในไตรมาสทีหนึงอาจมีสวนสัมพันธกบการเจริญเติบโตชาลงของทารกในครรภ (ตาราง
่ ่

ั
ที่ 12) และควรหลีกเลียงการใช angiotensin-converting enzyme inhibitors และ angiotensin II receptor blocker
่
เพราะวา อาจกอใหเกิดปญหารุนแรงตอทารกในครรภ เชน ไตวายและเสียชีวต ซึงมีรายงานแลวในมารดาทีไดรบยาเหลานีใน
ิ ่
่ ั
้
ระยะ ไตรมาสที่สองและสามของการตั้งครรภ
การรักษาดวยฮอรโมนทดแทนและการตอบสนองของความดันโลหิต จากการศึกษาเมื่อเร็วๆ นี้พบวา ความดันโลหิตเพิ่มขึ้น
อยางไมมนยสําคัญในสตรีสวนใหญที่ไดรับการรักษาดวยฮอรโมนทดแทนที่มีหรือไมมีความดันโลหิตสูง แตอยางไรก็ตาม
ีั
สตรีจานวนไมมากนักอาจเคยมีความดันโลหิตสูงทีเ่ นืองมาจากการรักษาดวยเอสโตรเจน ดังนั้น จึงแนะนําใหสตรีทกรายทีได
ํ
่
ุ
่
รับการรักษาดวยฮอรโมนทดแทนควรไดรับการตรวจติดตามความดันโลหิตบอยขึ้นหลังใชฮอรโมนทดแทน
ตารางที่ 11 แสดงความดันโลหิตที่ percentile ที่ 95
โดยเลือกกลุมอายุเด็กหญิงและเด็กชายทีมสวนสูงที่ percentile ที่ 50 และ 75

่ี
ความดันตัวบน/ลางของเด็กหญิง
ความดันตัวบน/ลางของเด็กชาย
อายุ, ป
สวนสูงที่
สวนสูงที่
สวนสูงที่
สวนสูงที่
percentile ที่ 50
percentile ที่ 75
percentile ที่ 50
percentile ที่ 75
1
104/58
105/59
102/57
104/58
6
111/73
112/73
114/74
115/75
12
123/80
124/81
123/81
125/82
17
129/84
130/85
136/87
138/88
15

16. ตารางที่ 12 แสดงยาลดความดันโลหิตทีใชในหญิงมีครรภ*
่
ยา+
ขอสังเกต
Central α-agonist
Methyldopa (C) ถูกแนะนําใหใชเปนยาตัวแรกโดย
NHBPEP Working Group
β-Blockers
Atenolol (C) และ Metoprolol (C) ปลอดภัยและมีประ
สิทธิภาพในหญิงมีครรภไตรมาสสาม สวน Labetalol HCl
(C) ก็มีประสิทธิภาพ (α-β-blockers)
Calcium antagonists
อาจเสริมฤทธิกบ MgSO4 ทําใหเกิดความดันโลหิตตํ่าเร็วขึ้น
์ั
(C)
ACE inhibitors, angiotensin II receptor blockers
สามารถกอใหเกิดความผิดปกติตอทารกในครรภ รวมถึงเสีย
ชีวต และไมควรใชในหญิงมีครรภ (D)
ิ
Diuretics
Diuretics (C) แนะนําใหใชสําหรับความดันโลหิตสูงเรือรังถา
้
ถูกสังจายกอนตังครรภ หรือถาผูปวยไวตอเกลือ แตไมแนะ
่
้

นําใหใชในภาวะ preeclampsia
Direct vasodilators
Hydralazine HCl (C) เปนยาฉีดทีควรเลือกใช เพราะมี
่
ประวัตยาวนานถึงความปลอดภัยและประสิทธิผลของยา
ิ
*คณะกรรมการอาหารและยาสหรัฐอเมริกาแบงความเสี่ยงในหญิงมีครรภไวตามนี้: C – มีผลไมพงประสงคในสัตวทดลอง ไมมการ
ึ
ี
ทดลองแบบ controlled trials ในมนุษย ใชเมือมีความจําเปน; D – มีหลักฐานดานบวกของความเสี่ยงตอทารกในครรภ
่
+The report of the National High Blood Pressure Education Program (NHBPEP) Working Group on High Blood
Pressure in Pregnancy แนะนําใหใชยาเหลานี้ (ยกเวน ACE inhibitors และ angiotensin II receptor blockers) ในสตรีทมี
่ี
ความดันโลหิตสูงเรื้อรังที่มีความดันตัวลาง 100 มิลลิเมตรปรอท ขึนไป (คาจะตํากวานี้ถามีการทําลายของอวัยวะเปาหมายหรือมีโรคไต
้
่
อยูกอนแลว) และในสตรีที่มีความดันโลหิตสูงเฉียบพลันที่มีความดันตัวลาง 105 มิลลิเมตรปรอท ขึนไป
้
ความดันโลหิตสูงในผูสงอายุ
ู
เฉพาะผูสงอายุ พบวาคาความดันตัวบนเปนคาทํานายเหตุการณ (โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ, โรคหัวใจและหลอด
ู
เลือด, หัวใจวาย, stroke, โรคไตระยะสุดทาย, และสาเหตุการตายทังหมด) ที่ดีกวาคาความดันตัวลาง เมื่อเร็วๆ นี้เปนที่แน
้
ชัดวา คาความดันชีพจรที่สูงขึ้น (ผลตางคาความดันตัวบนและลาง) ซึ่งบงบอกภาวะแทรกซอนที่ลดลงในหลอดเลือดแดงใหญ
อาจจะเปนตัวบงชี้ถึงความเสี่ยงเพิ่มขึ้นของโรคหัวใจและหลอดเลือดดีกวาคาความดันตัวบนหรือตัวลางเดี่ยวๆ บอยครังทีผสง
้ ่ ู ู
อายุมีคาความดันตัวบนสูงขึ้นอยางเดียว (>140 มิลลิเมตรปรอท และคาความดันตัวลาง <90 มิลลิเมตรปรอท) ซึงผูปวย
่ 
isolated systolic hypertension ระยะ 1 มีความเสียงเพิมขึนอยางมีนยสําคัญตอโรคหัวใจและหลอดเลือด แตยงไมพบ
่ ่ ้
ั
ั
ประโยชนของการรักษาภาวะนี้ในการทดลองที่มีการควบคุม
การวัดคาความดันโลหิตในผูสูงอายุควรไดรับการดูแลเปนพิเศษ เพราะวาบางรายมีความดันโลหิตสูงลวง (คาทีอาน
่
ไดจากเครือง sphygmomanometer สูงลวง) เนืองจากเครืองวัดรัดหลอดเลือดแนนมากเกินไป นอกจากนัน ผูปวยสูงอายุ
่
่
่
้ 
โดยเฉพาะสตรี อาจมีความดันโลหิตสูงเฉพาะตอนทีมาพบแพทย (white-coat hypertension) และมีคาความดันตัวบน
่
แปรปรวนมากเกิน ความดันโลหิตตํ่าที่เกิดขึ้นเมื่อยืนและความดันโลหิตตํา มักเกิดในผูสงอายุมากกวาวัยอืน ดังนั้น ควรวัด
่
ู
่
ความดันโลหิตในผูสงอายุในทายืน และทานังหรือทานอนหงายเสมอ
ู
่
การรักษาความดันโลหิตสูงในผูสงอายุพบวาไดประโยชนอยางมาก การใชยาลดความดันโลหิตในผูปวยอายุเกิน 60
ู

ป จะชวยลดโรค stroke, โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ, โรคหัวใจและหลอดเลือด, หัวใจวาย, และการเสียชีวต
ิ
16