Ngrohja globale i referohet rritjes së temperaturës në planetin Tokë në një periudhë të caktuar. Një tjetër kuptim i ngrohjes globale është ai i një hipoteze sipas të cilës ngrohja e Tokës vjen si pasojë e përdorimit nga njeriu të lëndëve fosile.
Ndryshimet klimatike në Tokë kanë ndodhur me cikle të caktuara gjatë gjithë historisë së planetit, përfshirë ardhjen dhe largimin e akullnajave në epokat e akullta përkatëse.
CILAT JANË PROBLEMET ?
Ajri, toka, ujërat e lumenjve, liqeneve, deteve e oqeaneve, ujërat nëntokësore dhe gjithçka ku jeton dhe ndikon tek njeriu përbëjnë mjedisin rrethues.Sot zhvillimi i vrullshëm ekonomik i botës e civilizimi i saj, krahas progresit të madh që kanë sjellë, kanë ndërhyrë edhe në dëmtimin, ku më shumë e ku më pak, të mjedisit tonë rrethues.Sot, mjedisi ku zhvillohet aktiviteti i botës së gjallë, është shumë i ndotur me produkte e mbeturina të shumëllojshme, ndër to vendin kryesorë e zënë mbetjet kimike apo siç i njohim ndryshe, kimikatet dhe mbetjet radioaktive.Të gjitha këto dëmtojnë e shkatërrojnë pa dallim bimët, kafshët edhe vetë njeriun.Natyrë me anë të proceseve dekompozuese që shkaktoheshin ose përshpejtoheshin nga dukuri natyrore, si ato atmosferike, tokësore, diellore etj, bëjnë të mundur eliminimin e këtyre mbeturina ndotëse. Sot vihet re gjithmonë e më shumë përdorimi pa kufi i plehrave kimike nga bujku, i cili me teprime të tilla pretendon të rrisi pjellorinë e tokës. Por bima nuk thith të gjithën.Një pjese e mirë që mbetet e paasimiluar, me anë të ujit të reshjeve apo vaditjeve depërton në brendësi të tokës dhe ndot ujërat nëntokësore, ato të burimeve, liqeneve, lumenjve.Plehrat dhe hedhja e tyre vend e pa vend, dëmtojnë rëndë mjedisin rrethues, dëmtojnë rëndë shëndetin e vetë fajtorit i cili është njeriu.
SI TË VEPROJMË PËR TA NDALUAR ? Shumë njerëz ankohen për të ndaluar këtë “rrëmujë“ që është bërë në rruzullin tokësor ,por nuk iu intereson . Një gjë është shumë e qartë. Natyra ndotet shumë lehtë, por pastrohet me shumë vështirësi.Njerëzit duhen të ndërgjegjësohen, duhet të apelojnë për të mbajtur pastër ambientin e tyre. Detyra parësore e tij është mënjanimi i ndotjeve.Kujdesi ndaj mjedisit është obligim njerëzor për të evituar katastrofat ekologjike. Jo vetëm nëShqipëri , por dhe në vende të tjera të botës duhen të vendosen sa më shumë tabela ku të tregojnë : “ Një veprim i gabuar , një rrezik i madh për jetën “. Por shumë t domosdoshme janë edhe koshat ku njerëzit të hedhin mbeturinat sepse ndryshe ato hidhen vënd e pa vënd . Pra , njeriu duhet të jetojë në harmoni me natyrën, duhet të kujdeset për atë, dhe të shfrytëzojë me efikasitet të mirat e saj, përndryshe natyra e ndëshkon atë dhe brezat që do të vijnë.
Ngrohja globale i referohet rritjes së temperaturës në planetin Tokë në një periudhë të caktuar. Një tjetër kuptim i ngrohjes globale është ai i një hipoteze sipas të cilës ngrohja e Tokës vjen si pasojë e përdorimit nga njeriu të lëndëve fosile.
Ndryshimet klimatike në Tokë kanë ndodhur me cikle të caktuara gjatë gjithë historisë së planetit, përfshirë ardhjen dhe largimin e akullnajave në epokat e akullta përkatëse.
CILAT JANË PROBLEMET ?
Ajri, toka, ujërat e lumenjve, liqeneve, deteve e oqeaneve, ujërat nëntokësore dhe gjithçka ku jeton dhe ndikon tek njeriu përbëjnë mjedisin rrethues.Sot zhvillimi i vrullshëm ekonomik i botës e civilizimi i saj, krahas progresit të madh që kanë sjellë, kanë ndërhyrë edhe në dëmtimin, ku më shumë e ku më pak, të mjedisit tonë rrethues.Sot, mjedisi ku zhvillohet aktiviteti i botës së gjallë, është shumë i ndotur me produkte e mbeturina të shumëllojshme, ndër to vendin kryesorë e zënë mbetjet kimike apo siç i njohim ndryshe, kimikatet dhe mbetjet radioaktive.Të gjitha këto dëmtojnë e shkatërrojnë pa dallim bimët, kafshët edhe vetë njeriun.Natyrë me anë të proceseve dekompozuese që shkaktoheshin ose përshpejtoheshin nga dukuri natyrore, si ato atmosferike, tokësore, diellore etj, bëjnë të mundur eliminimin e këtyre mbeturina ndotëse. Sot vihet re gjithmonë e më shumë përdorimi pa kufi i plehrave kimike nga bujku, i cili me teprime të tilla pretendon të rrisi pjellorinë e tokës. Por bima nuk thith të gjithën.Një pjese e mirë që mbetet e paasimiluar, me anë të ujit të reshjeve apo vaditjeve depërton në brendësi të tokës dhe ndot ujërat nëntokësore, ato të burimeve, liqeneve, lumenjve.Plehrat dhe hedhja e tyre vend e pa vend, dëmtojnë rëndë mjedisin rrethues, dëmtojnë rëndë shëndetin e vetë fajtorit i cili është njeriu.
SI TË VEPROJMË PËR TA NDALUAR ? Shumë njerëz ankohen për të ndaluar këtë “rrëmujë“ që është bërë në rruzullin tokësor ,por nuk iu intereson . Një gjë është shumë e qartë. Natyra ndotet shumë lehtë, por pastrohet me shumë vështirësi.Njerëzit duhen të ndërgjegjësohen, duhet të apelojnë për të mbajtur pastër ambientin e tyre. Detyra parësore e tij është mënjanimi i ndotjeve.Kujdesi ndaj mjedisit është obligim njerëzor për të evituar katastrofat ekologjike. Jo vetëm nëShqipëri , por dhe në vende të tjera të botës duhen të vendosen sa më shumë tabela ku të tregojnë : “ Një veprim i gabuar , një rrezik i madh për jetën “. Por shumë t domosdoshme janë edhe koshat ku njerëzit të hedhin mbeturinat sepse ndryshe ato hidhen vënd e pa vënd . Pra , njeriu duhet të jetojë në harmoni me natyrën, duhet të kujdeset për atë, dhe të shfrytëzojë me efikasitet të mirat e saj, përndryshe natyra e ndëshkon atë dhe brezat që do të vijnë.
Ndotja e mjedisit dhe ndikimi i saj në biodiversitet Darla Evangjeli
Njohja mbi llojet e ndotjes të mjedisit
Njohja e ligjeve të konferencave ndërkombëtare për mbrojtjen e mjedisit.
Pasojat e ndotjes në biodiversitet
Masat mbrojtëse për mjedisin dhe ruajtjen e llojeve nga autoritetet vëndase dhe nga ministria e mjedisit .
Tematika e Romanit
Ne kete roman problemi qe zhvillohet eshte ai qe shoket e bandes se Bokes donin te mbronin token e tyre Nga Ceko Aci i cili ishte nje njeri i keq dhe nga banda e tij mizore. Banda e Bokes donte te shpetonte parkun ku ata luanin gjithmone i cili per ta ishte e gjithe bota e tyre.
#MesueseAurela
Ndotja e mjedisit dhe ndikimi i saj në biodiversitet Darla Evangjeli
Njohja mbi llojet e ndotjes të mjedisit
Njohja e ligjeve të konferencave ndërkombëtare për mbrojtjen e mjedisit.
Pasojat e ndotjes në biodiversitet
Masat mbrojtëse për mjedisin dhe ruajtjen e llojeve nga autoritetet vëndase dhe nga ministria e mjedisit .
Tematika e Romanit
Ne kete roman problemi qe zhvillohet eshte ai qe shoket e bandes se Bokes donin te mbronin token e tyre Nga Ceko Aci i cili ishte nje njeri i keq dhe nga banda e tij mizore. Banda e Bokes donte te shpetonte parkun ku ata luanin gjithmone i cili per ta ishte e gjithe bota e tyre.
#MesueseAurela
1. Shkolla e Mesme e Mjeksis
“Elena Gjika”
Ferizaj
Tema:Higjena
Mentori:BlineraHashani Punoi:VanesaDragaqina
2. -Higjiena është çdo praktikë apo aktiviteti që ju bëni
për të mbajtur gjërat të shëndetshëm dhe të pastër. Larja e duarve ne përgjithësi
higjena personale dhe pastrimi i rregullt shtëpisë janë të gjitha pjesë e higjienë së mirë.
Ishte HYGIEN perëndeshë greke e shëndetit, pastërtisë dhe higjienës, kështu që nuk
është e vështirë për të parë se nga vje fjala higjien.
përfshin një grup të veçantë të praktikave të lidhura me ruajtjen e shëndetit, për
shembull pastrimin e mjedisit, sterilizimin e pajisjeve, higjienën e duarve, ujit dhe
kanalizimeve dhe asgjësimin e sigurt të mbeturinave mjekësore.
-Higjena Personale I përket degëve preventive te mjekësisë, ku qëllimi kryesore është
ruajtja e pastërtisë trupore, veshmbathjes, ku me ketë pengojmë shfaqjen e
sëmundjeve te ndryshme te cilat mvaren shume nga mirëmbajtja e higjienës se mire
personale.
-Higjena e Lekures-Lekura është organ elastik, muskular që mbështjell trupin e
organizmave të gjallë. Funksioni i lëkurës është ruajta e organve, mbajtja e tyre në
tërësi të organizuar si dhe i takon grupit të ograneve shqisore që ka të bëj me
ndjeshmërinë (shqisa e të prekurit), bën gjithashtu rregullimin e temperaturës trupore si
dhe sintetizon se tvitaminën B dhe vitaminën D. Shprehite për mirëmbajtjen e higjienës
rupit ndikojnë në zvogëlimin e numrit te sëmundjeve infektive te ndryshme. Lëkura e
pastër njëherit zvogëlon mundësinë për zhvillimin e dëmtimeve profesionale, Higjena i
referohetkushteve dhe praktikave që ndihmojnë për të ruajtur shëndetin
dhe për të parandaluar përhapjen e sëmundjeve pra higjiena
ndërsa lëkura e papastër lëndohet lehte, sidomoste personat e moshuar
tek te cilët është i zvogëluar elasticiteti fiziologjike i lëkurës, gjithashtu
lëkura e papastërshkakton çrregullime në termorregullacionsi dhe shume
3. çrregullime te tjera në organizëm. Shume materie në forme
pluhuri, avulli dhe lëngu e ndyjnë lëkuren, e dëmtojnë atë, e disa prej tyre
depërtojnë edhe në gjak e përmes gjakut shpërndahen në tere organizmin
duke shkaktuar çrregullime te shumta, nëse nuk mirëmbahet higjiena e
lëkurës gjatë punës si dhe pas përfundimit te punës. Gjithashtu me rendësi
te madhe ka edhe mirëmbajtja e higjienës personale te organeve gjenitale,
ke me mirëmbajtje te mire mund te parandalojmë shume sëmundje
infektive te organeve gjenitale, ku këtu me rendesiështë edhe preventiva
(mbrojtja) nga sëmundja aq e rrezikshme sot siç është SIDA.
Myku-Myku i lekures eshte nje semundje e cila lind si pasoje e shtimit te
djerses.Si rrjedhoje e ketij fenomeniulet pehashi i aciditetit te lekures,
duke krijuar keshtu kushte te favorshme te zhvillimit te mykut, qe jane
shkaktare te semundjes mykotike. Zakonisht, nga kjo semundje preken
njerez qe bejne profesione te ndryshme dhe qe jane te detyruar te mbajne
kepuce, siç jane ushtaraket, policetdhe disa profesione te tjera. Myku
shfaqetkryesisht midis gishtave te kembeve,por nuk mund te perjashtohen
edhe vende ne pjese te ndryshme te trupit. Sipas mjekeve, gjate stines se
veres, nje kujdes i veçante duhet treguar gjate ekspozimit ne diell, i cili nuk
duhet qe t’i kaloje caqete tij.
-Higjena e fytyres Çdo 28 ditë lëkura përjeton një cikël të
përtëritjessë natyrshme.Qelizate vdekuradalin në sipërfaqedhe
qërohen,duke nxjerrënë pah një ten të shëndetshëmdhe shkëlqyes.
Ne mund ta ndihmojmë,apo ta pengojmë këtë proces.Për këtë shkak,
pastrimi i rregullt i fytyrës është hapi më i rëndësishëm irutinës së
përditshme kozmetike!
Për përtëritjen e përditshme të lëkurës dhe higjienën e fytyrës ka shumë
rëndësiheqja e grimit para rënies në gjumë. Para vënies së grimit në
mëngjes fytyrën duhet pastruar përsëri,në mënyrë që të heqim mbetjet e
kremit të natës dhe të yndyrës së grumbulluar. Që të jenë të dobishme dhe
kualitative, preparatet për pastrim të fytyrës nuk është e thënë që të jenë të
shtrenjta shtë pastrimi “i ashpër” i fytyrës, respektivisht heqja e grimit,
yndyrave dhe papastërtive të tjera. Këtë mund ta bëni duke përdorur
qumësht kozmetik, xhela të ndryshëm.Eshte e rendesishme lageni fytyren
disa here me uje te vaket.Uji i vaket hap poret dhe ju ndihmon te pastroni
me thelle. Shmangeni ujin e ftohte ne larjen e fytyres. Ende mos e thani
fytyren!
4. -Higjena e duarve Gjatë dimrit lëkura e duarve tuaja mund të thahet dhe
të bëhet e vrazhdë nëse nuk kujdeseni për to. Higjiena e rregullt dhe e
drejtë e duarve është mënyra më e mire e pengimit të rritjes së numrit të
sëmundjeve infektive të cilat, në radhë të parë, transmetohen me duar të
papastra.
Sipas ekspertëve,është e mjaftueshme larja e duarve tuaja çdo herë që
dilni nga një tualet apo prekni ushqime, apo kur keni prekur plagët,
nderrimit te bregëve,pastrimit të hundëve, kollitjes ose teshtitjes, trajtimit të
mbeturinave, pas qëndrimit në ambient me shumë njerëz, si në sallat e
pritjes, aeroporte apo autobus, trena dhe kështu me radhë.
Ja disa këshilla:
–Higjiena e duarve është hapi i parë për të pasur duar të bukura. Përveç
kësaj duhet ditur se ne e prekim fytyrën 3 herë në minutë dhe higjiena
është themelore.
–Aplikoni krem hidratues për duart në mëngjes dhe mbrëmje.
–Duart janë të mbi-ekspozuara gjatë ditës ndaj të ftohtit dhe bakteret. Duart
tuaja janë prezantimi i parë më njerëzit.
-Higjena e dhembeve Sëmundjete gojës ndikojnë në cilësinë e jetës së
njeriut. Larja e dhëmbëve duhet të fillojë menjëherë pas daljes së dhëmbit
të parë të qumështit. Pastat e dhëmbëve kanë në përbërje disa substanca
që kanë rolin e tyre specifik.Numri i baktereve në gojë mund të jetë më i
madh se popullsia e botës.Era e keqe e gojës mund të jetë shenjë e disa
sëmundjeve.Higjiena e gojës është shumë e rëndësishme sidomos gjatë
shtatëzanisë. Një person i rritur ka 32 dhëmbë që do të thotë 160 sipërfaqe
për tu pastruar. Sëmundja kryesore që prek dhëmbëttanë është kariesi i
cili është një infeksion që shkaktohet nga mikrobetqë gjenden në
hapësirën e gojës.Kariesi dentar është një sëmundje komplekse që
shkaktohet nga bakterie, dhe mund të lidhet me faktorë të rëndësishëm si:
“Konsumimii ushqimeve dhe pijeve. Larja e dhëmbëve dhe përdorimii fillit
dentar, vullneti juaj për të mbajtur dhëmbëte shëndetshëm”.Bakteri
kryesor përgjegjës përprishjen e dhëmbëve është Streptokoku Mutans.
Faktorët kryesorë që ndikojnë në shumimin e këtij bakteri dhe përcaktojnë
prishjen e dhëmbëve janë: “ Dieta juaj, si dhe sasia e fluorit në sipërfaqete
dhëmbëve”.
5. Fillimisht ajo që nuk duhet të bëni, është larja e dhëmbëve në drejtim
horizontal. Metoda e duhur është mbajtja e furçës në drejtimin vertikal dhe
më pas i lani dhëmbëtnë drejtimin lartë-poshtë. Nuk rekomandohet larja
me drejtim horizontal për arsyet të ndryshme. Së pari, dhëmbëtnuk
pastrohen rrënjësisht. Së dyti, ka njerëz, të cilët nëpërmjetkëtij rregulli,
presin mishrat e dhëmbeve.Së treti, kjo metodë dëmtonmishrat e
dhëmbëve.Përveç e kësaj, ka edhe shumë teknika të tjera të cilat mund të
përdoren.Dentistet këshillojnë të ashtuquajturën teknikën “Bass”:E mbani
furçën në këndin 45° nga drejtimi i dhëmbëve dhe rrotullojeni me lëvizje të
shkurtra horizontale. Kështu veproni për çdo dhemb.Më poshtë jepetnjë
përshkrim i mënyrës së duhur për larjen e dhëmbëve.
-Higjena e këmbeve Pjesë të ndryshme të trupit tonë identifikojnë rreziqe
shendetsore që kanë të bëjnë drejtpërdrejtme organizmin. Këmbëtjanë një
ndër pjesëtkryesore të trupit që ndihmon për të na paralajmëruar se diçka
nuk shkon në organizmin tonë.
Këmbëte ftohta
Nëse këmbëttuaja janë të ftohta, arsyeja mund të jetë qarkullimi jo i mirë i
gjakut, e ky problem i qarkullimit shpeshherë ndërlidhet me duhanin,
shtypjen e lartë të gjakut apo sëmundjete zemrës. Dëmtimii nervit që
kontrollon diabetin, po ashtu, mund të jetë shkaktari i këmbëve të ftohta.
Një tjetër shkaktar i mundshëm mund të jetë hipotiroidizmi dhe anemia.
Gishtat e kuq të këmbës, të bardhëdhe të kaltër
Sëmundja e Raynaud-it po ashtu mund të ndikojë që gishtërinjtë e këmbës
të bëhen të bardhë, më pas të skuqen përsëri.Shkaktari i vetëm mund të
jenë arteriet e ngushta, që quhen vasospazmë. Stresiapo ndryshimet e
temperaturave mund ta nxitin vasospazmën, e cila nuk shfaq brenga apo
telashe të tjera. Sëmundja e lartpërmendur po ashtu se mund të ndërlidhet
me artritin reumatoid, sëmundjene Sjogren-it, apo probleme me tiroide.
6. Këmbëte ënjtura
Kjo mund të jetë një shenjë se keni qëndruar në këmbë për një kohë të
gjatë, sidomos nësejeni shtatzënë. Për kontrast, këmbët që mbesin të
ënjtura janë shenjë e një gjendjeje serioze.Shkaktar mund të jetë
qarkullimi jo i mirë i gjakut, apo droçkat. Një çrregullim në veshka apo
mungesa në punë e tiroideve mund ta shkaktojnë ënjtjen.
Zverdhja e thonjve të këmbës
Thonjtë tuaj thonë shumë për shëndetin tuaj në përgjithësi.Infeksionime
kërpudha shpeshndikon në zverdhjen e thonjve të gishtave të këmbës.
Zverdhja e thonjve po ashtu mund të jetë shenjë e sëmundjeve si
limfedema,problemeve me mushkëri, psoriazës apo artritit reumatoid.
Lani këmbëtnë ujë të krypur
Uji i krypur e thanë lëkurën dhe në këtë mënyrë mund ta zvogëloni
lagështirën e lëkurës, gjë që kontribon në zgjidhjen e problemit. Pas dushit
lani këmbët në ujë të krypur dhe mos i pastroni me ujë! I fshini me peshqir
dhe i leni të thahen vetë para se të mbathni çorapet!
Kuriozitete
-Mbretëresha Elizabeth I e Anglisë kishte një dush një herë në muaj.
– Çdo ditë, më shumë se 5 mijë fëmijë nën 5 vjeç vdesin për shkak të
nivelit të ulët të higjienës në vendet ku banojnë.
- Çdo ditë çdo njëri humbet mesatarisht 60 deri në 100 flokë. Numri
ndryshon shumë nga personinë person,por varet edhe nga stinët, nga
sëmundjet, nga shtatzënia, nga mosha, etj.
- Çdo flok është në gjendje të mbajë një peshë deri në 100 gram. Në qoftë
se kjo peshë shumëzohet me numrin e flokëve mendojeni vetë rezultatin.
- Thoi që rritët më shpejt është ai i gishtit të mesit. Për të qenë më të saktë
është thoi i dorës që ju përdorni më shumë. Për më tepër shpejtësiae
rritjes së thonjve është e lidhur ngushtë me gjatësinë e gishtave, edhe pse
nuk dihet akoma mirë përse.
-Në çdo centimetër katror të lëkurës sonë ka po aq qime sa ka në çdo centimetër katror të lëkurës se një majmuni
shimpanze.
Njeriu nuk është aq i zhveshur sa duket, por ky mendim vjen ngaqë pjesa më e madhe e qimeve në trupin tonë janë aq të
vogla saqë nuk duken me sy të lirë.
- Frank Lentini (1881-1966)
7. Frank-un e kanë quajtur edhe Lentini i Madh. Ai kishte tri këmbë dhe që të tri këmbët i kishte në funksion të
plotë. Por nuk ishin vetëm tri këmbët që e bënin atë të jetë unik në llojin e tij. Ai kishte të ngjitur për barku edhe
binjakun e tij të cili madje i kishte vënë një emër. Gjatë gjithë jetës ka punuar në një cirk amerikan, ndërsa njëra
prej pikave më interesante ishte vrapimi me dy këmbë deri me të tretën shutonte topin e futbollit. Për shkak të
martesës ai vendosi të braktis cirkun.
- Çdo vit, 2700 pacientë të cilët bëhen operacion shkojnë në shtëpi me vegla operacioni sic janë gërshërë,
pambuk, apo vegla tjera metalike të cilat harrohen në trupat e tyre. Në vitin 2000, 57 njerëz kanë vdekur
si rezultat i këtyre gabimeve
- Nervoza i shkrin 350 kalori gjatë ditës.
Foshnja lind pa kupë të gjurit. Ato i paraqiten nga mosha 2 deri 6 vjeqare.
Sa herë që lëpini zarfin, ju konsumoni nga 1 deri 10 kalori.
Një person normal i sheh rreth 1.460 ëndërra gjatë vitit.
Eshtrat e kofshës së njeriut janë më të fortë se betoni.
Zemra e juaj rrah mesatarisht 100,000 herë gjatë ditës.
Brinjët e juaj lëvizin rreth 5 milion herë gjatë vitit, sa herë që ju mirrni frymë.
1/4 e eshtrave në trupin tuaj gjenden në këmbë.
Gjersa bëhesh më i vjetër në moshë, sytë e tuaj bëhen më të ndritur.
Trupi i njeriut përmban 260 eshtra,kurse fëmijët kanë 300 (disa eshtra bashkohen derisa fëmiu rritet)
Njeriu i rrah qerpikët e syrit mesatarisht 4.200.000 herë gjatë vitit.
Duhet të kalojnë së paku 12 orë që trupi ta tretë ushqimin.
Qelizat më jetëgjate në trupin e njeriut janë qelizat e trurit të cilat mund të jetojnë gjerë në vdekje të
njeriut!
Gratë rrahin qerpik pothuajse 2 herë më shumë se burrat! {nga mendjemadhësia
Nëse i pastroni dhëmbët rregullisht do të jeni më pak i rrezikuar nga sëmundjet e zemrës.
Dhëmbët e njeriut janë të fortë pothuajse sa shkëmbi.