Een handreiking voor docenten van het lesprogramma 'Wijkgericht werken'.

1. Lesopzet concept Wijkgericht werken voor docenten Pagina 1 van 6
Inhoud lesprogramma
Lesprogramma
Het programma voor de zelfstudie middels het leerprogramma is als volgt:
Module: Wijkgericht werken voor docenten
Lesweek 1 Cursus 1 Wat je als docent Wijkgericht werken vooraf moet weten
Cursus 2 De eerste oriëntatie (studentcursus 1)
Lesweek 2 Cursus 3 De burger, wie is dat? (studentcursus 2)
Lesweek 3 Cursus 4 De maatschappij, wat kunnen we daarmee? (studentcursus 3)
Lesweek 4 Cursus 5 Het netwerk en de wijk: wat kunnen we daar betekenen? (studentcursus 4)
Lesweek 5 Cursus 6 De zorgorganisatie: we bundelen de krachten! (studentcursus 5)
Lesweek 6 Cursus 7 De zorgprofessional: signaleren en verbeteren (studentcursus 6)
Cursus 8 Eindopdracht studenten (studentcursus 7)
Lesweek 7 Cursus 9 Het verstrekken van de persoonlijke certificering aan studenten
Lesweek 8 Cursus 10 De vaardigheden van jou als docent
Lesweek 9 Cursus 11 Eindopdracht voor jou als docent
Analyse noodzakelijkelesinhoud
Evaluerend uit de eerste release van Wijkgericht werken, stelden we het volgende vast:
1. Zowel voor studenten als voor docenten is de grootste uitdaging om de ‘theorie van de burger en de
wijk’ die heel logisch lijken te blijven combineren met de weerbarstigheid van het organisatiegerichte
systeem in de praktijk. We noemen het ‘de glazen wand’. Hier kan daadwerkelijk in de praktijk tegenaan
gelopen worden, maar we bemerkten eigenlijk dat de confrontatie ligt bij de uitvoering van de cursus over
de ‘organisatie’.
Aandachtspunt: confrontatiemoment nog verder naar voren halen, en daarom vanaf de eerste les al inbedden en er
in alle lessen aan refereren. Zodat de verwachtingen nog beter gemanaged kunnen worden.
2. De inhoud van de eindopdracht (nog niet de exacte vorm) is momenteel bekend. We kunnen daarom al
vroeger de studenten en docenten hierin meenemen. De eindopdracht – net als de hele opleiding – heeft
een 2-sporen-karakter. Aan de ene kant is dat het spoor van de vaardigheden en technie ken van het
zorgproces (van meten, indiceren, plan opstellen, uitvoeren, rapporteren, evalueren etc). Aan de andere
kant is dat het spoor van de zelfreflectie, van de beroepsethiek en van ‘kan ik blijven staan’ en van ‘waar
sta ik voor?’. Deze beide onderdelen lopen als twee rode draden door de opleiding.
Aandachtspunt: ook hier is het goed om vanaf dag 1 al hierop te wijzen. Juist het tweede spoor, van de ethiek,
zelfreflectie en persoonlijke stevigheid, is iets wat niet in een lesje te leren valt. Juist dat moet de inhoud vormen
van de gesprekken en oefeningen met de studenten. Door er al vanaf les 1 over te spreken, kan er ook vanaf de
eerste les met de studenten rekening mee worden gehouden.
3. In het verlengde van het eerste én tweede punt kunnen we nu ook vaststellen dat er in het hoofdstuk
Organisatie een volledig nieuwe component aanwezig is, die veel denkkracht en training vraagt. Het gaat
daar namelijk over het kunnen ontleden van praktijksituaties aan de hand van het geaccrediteerde

2. Lesopzet concept Wijkgericht werken voor docenten Pagina 2 van 6
Improvement Model. Dit is een nieuwe theorie, die vragen kan oproepen en veel oefening vraagt. Het is
belangrijk voor docenten en studenten om de analyse-techniek wel te beheersen om zo systeemgerichte
situaties in het werkveld te herkennen en er zelf staande in te blijven staan.
Aandachtspunt: om ook hier niet op een verrassing in het hoofdstuk Organisatie getrakteerd te worden, is he
belangrijk om hier vanaf les 1al over in gesprek te zijn met elkaar.
Overige aandachtspunten:
1. Werking van de leer- en werkomgeving
2. Het management systeem rondom de leer- en werkomgeving en daarbinnen:
* Communicatie met de servicedesk van Novire
* Wat te doen als er foutmeldingen komen? Graag hele concrete info zenden naar Novire: wie, wat, waar, wanneer
en hoe? Hoe concreter, hoe beter!
* Lesideeën inzenden
* Overzicht hebben en houden van waar je studenten staan, doordat je wekelijks een update per mail krijgt
* Tijdig starten met nakijkwerk (cursus 7 vast maken halverwege), of – wanneer je de opleiding zelf nog volgt – dat
doen wanneer je ook de eindopdracht nakijkt. NB de eindopdracht wordt gecombineerd met Prove2Move).
3. ….
4. ….
5. …
Lesopzet
Les 1 Introductie
Inhoud Hulpmiddelen
1. Inleiding op de opleiding
2. Verdieping door te spreken over ‘de glazen
wand’: het gaat om mensgericht en om ‘van
systeemgericht naar mensgericht’: Dat is de
kern! Maar wat betekent dat in de praktijk?
3. Introductie op de eindopdracht; waarom de
twee sporen zo belangrijk zijn
4. Benadrukken van het belang van de twee
sporen door de opleiding en de lessen met de
studenten heen: enerzijds de techniek en
anderzijds de persoonlijk ethiek en effectiviteit
5. Introductie op de verschillende cursussen in
de opleiding (waarom hebben ze deze
volgorde en wat kom je ongeveer waar tegen?
Waar zitten de lastigste onderdelen? Waarom
is de opbouw logisch?) + introductie op de
werking van de leer- en werkomgeving (hoe
doorloop je zelf de inhoud, maar voeg je eraan
toe? Hoe ziet het managementsysteem van de
opleiding eruit?)
6. Uitleg van de blauwe plattegrond (A3) van de
inhoud van de opleiding.
7. Wat is belangrijk om te weten ten aanzien van:
- Eindopdracht
- Studiebelasting
- Indeling van de komende lessen
- Nakijkwerk van de studenten
- Persoonlijke certificering
- Ook na certificering ‘aangelijnd blijven’ als
een ‘drain’. Samenwerking werkveld etc.
- Wat kunnen we met elkaar doen?
1. Werkvormen?
2. Slides met uitleg van de inhoud?

3. Lesopzet concept Wijkgericht werken voor docenten Pagina 3 van 6
Les 2 Burger
Inhoud Hulpmiddelen
1. Evaluatie van de voortgang
2. Verdieping van de cursus over de Burger,
maar dan in het licht van de confrontatie met
de praktijk: wat kom je in het werkveld tegen?
Gebeurt het dan ook zo? Andere varianten?
Ken je voorbeelden van waar dit wordt
gedaan? Ken je voorbeelden van waar (nog)
niet?
3. Hoe draagt op deze manier kijken naar de
burger bij aan het mensgerichte werken?
4. Hoe kan deze kennis van de Burger in andere
lessen en vakken worden geïntegreerd?
5. Welke onderdelen van de studenten moeten
beoordeeld worden en hoe doe je dat?
Zie ook de lesideeen uit de lesopzet van de vorige
ronde.
Verder ??
Les 3 Maatschappij
Inhoud Hulpmiddelen
1. Evaluatie van de voortgang
2. Verdieping van de cursus over de
Maatschappij, maar dan in het licht van de
confrontatie met de praktijk: wat kom je in het
werkveld tegen? Gebeurt het dan ook zo?
Andere varianten? Ken je voorbeelden van
waar dit wordt gedaan? Ken je voorbeelden
van waar (nog) niet?
3. Hoe draagt op deze manier kijken naar de
maatschappij en de wet- en regelgeving bij
aan het mensgerichte werken?
4. Nadere toelichting en uitleg van de ordening
van de wet- en regelgeving.
5. Hoe kan deze kennis van de Maatschappij in
andere lessen en vakken worden
geïntegreerd?
6. Welke onderdelen van de studenten moeten
beoordeeld worden en hoe doe je dat?
Zie ook de lesideeen uit de lesopzet van de vorige
ronde.
Verder ??
Les 4 Wijk
Inhoud Hulpmiddelen
1. Evaluatie van de voortgang
2. Verdieping van de cursus over de Wijk, maar
dan in het licht van de confrontatie met de
praktijk: wat kom je in het werkveld tegen?
Gebeurt het dan ook zo? Andere varianten?
Ken je voorbeelden van waar dit wordt
gedaan? Ken je voorbeelden van waar (nog)
niet? Welke instrumenten worden er allemaal
al gehanteerd? Is dit vanzelfsprekend? Hoe
kan de samenwerking tussen de formele en
Zie ook de lesideeen uit de lesopzet van de vorige
ronde.
Verder ??

4. Lesopzet concept Wijkgericht werken voor docenten Pagina 4 van 6
de informele zorg worden verbeterd? Hoe
kunnen de studenten de informele zorg op hun
netvlies houden? Zelf een stap naar achteren
doen en het hele netwerk ondersteunen? De
juiste mensen betrekken op het juiste
moment?
3. Hoe draagt op deze manier kijken naar de wijk
– en alle instrumenten die daarbij horen – bij
aan het mensgerichte werken?
4. Nadere toelichting en uitleg van de
instrumenten om toe te passen.
5. Hoe kan deze kennis van de Maatschappij in
andere lessen en vakken worden
geïntegreerd?
6. Welke onderdelen van de studenten moeten
beoordeeld worden en hoe doe je dat?
Les 5 De zorgorganisatie
Inhoud Hulpmiddelen
1. Evaluatie van de voortgang
2. Wat doet dit – over de organisatie – met jou?
Wat raakt je er wel of niet aan? Ben je het
ermee eens of juist niet? Wat zijn jouw
ervaringen? Wat roept het bij je op?
3. Verdieping van de cursus over de Organisatie,
maar dan in het licht van de confrontatie met
de praktijk: wat kom je in het werkveld tegen?
Gebeurt het dan ook zo? Andere varianten?
Ken je voorbeelden van waar dit wordt
gedaan? Ken je voorbeelden van waar (nog)
niet? Lukt het om te confronteren? Ken je zelf
meer voorbeelden?
4. Hoe draagt op deze manier kijken naar de
organisatie – en alle instrumenten die daarbij
horen – bij aan het mensgerichte werken?
5. Nadere toelichting en uitleg van het analyse-
instrument (analyseformulier) en oefenen met
elkaar: welke voorbeelden kunnen we nog
meer bedenken en hoe analyseren we die met
elkaar? Het is een techniek die je onder de
knie moet krijgen.
6. Hoe kan deze kennis van de Organisatie in
andere lessen en vakken worden
geïntegreerd?
7. Welke onderdelen van de studenten moeten
beoordeeld worden en hoe doe je dat?
Zie ook de lesideeen uit de lesopzet van de vorige
ronde.
Verder ??
Les 6 De professional
Inhoud Hulpmiddelen

5. Lesopzet concept Wijkgericht werken voor docenten Pagina 5 van 6
1. Evaluatie van de voortgang
2. Wat is jouw eigen persoonlijk statement? Hoe
denk je dat studenten in staat zijn om dit voor
zichzelf te formuleren? Hoe kunnen we ze
daarbij ondersteunen?
3. Verdieping van de cursus over de
Professional, maar dan in het licht van de
confrontatie met de praktijk: wat kom je in het
werkveld tegen? Gebeurt het dan ook zo?
Andere varianten? Ken je voorbeelden van
waar dit wordt gedaan? Ken je voorbeelden
van waar (nog) niet? Hoe zouden studenten
een bijdrage aan een organisatie kunnen
leveren door hun persoonlijke statement en
hun persoonlijke missie scherp te hebben?
4. Hoe draagt op deze manier kijken naar de
professional – en alle instrumenten die daarbij
horen – bij aan het mensgerichte werken?
5. Nadere toelichting en uitleg van het formulier
waarop het persoonlijk statement wordt
verwoord.
Hoe kan deze kennis van de Professional in
andere lessen en vakken worden
geïntegreerd?
6. Welke onderdelen van de studenten moeten
beoordeeld worden en hoe doe je dat? Hoe
kan je ze ondersteunen richting de
eindopdracht en richting het werkveld?
Zie ook de lesideeen uit de lesopzet van de vorige
ronde.
Verder ??
Les 7 De eindopdracht
Inhoud Hulpmiddelen
1. Evaluatie van de voortgang
2. Hoe voer je de eindopdracht uit?
3. Hoe voer je de beoordeling van de
eindopdracht uit?
4. Hoe draagt de eindopdracht bij aan het
mensgerichte werken?
5. Welke onderdelen van de studenten moeten
beoordeeld worden en hoe doe je dat? Hoe
kan je ze ondersteunen richting de
eindopdracht en richting het werkveld?
Les 8 Evaluatie
Inhoud Hulpmiddelen
1. Evaluatie en reflectie op het totaal: wat ging
goed? Wat kan er beter? Met welke inzichten
kunnen we de komende lichtingen nog beter
helpen in de denkomslag?
2. Invullen formulier in de werkomgeving, maar
ook met elkaar over in gesprek zijn.
3. Wat heeft het jou wel of niet gebracht?
4. Waar kan je de verworven inzichten verder
toepassing?

6. Lesopzet concept Wijkgericht werken voor docenten Pagina 6 van 6
5. Met de kennis van nu; waar kan je de
verworven inzichten verder toepassen?
6. Welke instrumenten, didactische
vaardigheden, tips kan je aan de leer- en
werkomgeving toevoegen t.b.v. jouw eigen
effectiviteit en die van jouw collega’s?
7. Hoe evalueer jij jouw eigen persoonlijke inzet
en rol richting de studenten en richting het
werkveld?