Tusong Katiwala
COT sa Filipino
TANONG #1:
Mula sa mga ipinakitang larawan, ano kaya ang mensahing nais ipabatid nito sa atin?
Ipinababatid nito ang iba’t ibang paraan sa pagpapakita ng KAGANDAHANG ASAL.
Tanong #2:
Paano makakatulong ang mga mensaheng nakapaloob sa larawan sa pag-uugali ng isang tao?
Kayo ay inaasahang:
1. Nasusuri ang tiyak na bahagi ng nabasang parabula na naglalahad ng katotohanan, kabutihan at kagandahang asal.
2. Nasusuri ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng binasang akda gamit ang ibinigay na tanong.
3. Nabibigyang puna ang estilo ng may akda batay sa mga salita at ekspresyong ginamit sa akda.
TUSO:
♣ mapanlinlang
♣ mapanglamanag
Halimbawa:
Talagang masama itong si Tasyo tuso kung makipagkalakalan sa ibang tao.
¹ Sinabi rin niya sa mga alagad, “May isang mayaman na may katiwala. Isinusumbong sa kanya na nilulustay nito ang kanyang mga kayamanan.
2 Tinawag niya ito at tinanong, ‘Ano itong narinig ko tungkol sa iyo? Magbigay-sulit ka ng ipinagkatiwala sa iyo, sapagkat hindi ka na maaaring maging katiwala pa.’
3 Sinabi ng katiwala sa sarili, ‘Ano ang gagawin ko ngayong tinanggal na sa akin ang pangangasiwa? Hindi ko kayang magbungkal ng lupa at nahihiya naman akong mamalimos.
4 Alam ko na ang gagawin ko! Maalis man ako sa pangangasiwa, may tatanggap naman sa akin sa kanilang tahanan.’
5 Kaya't isa-isa niyang tinawag ang mga may utang sa kanyang panginoon. Sinabi niya sa una, ‘Magkano ang utang mo sa aking panginoon?’
6 At sinabi nito, ‘Sandaang tapayan ng langis.’ Sinabi niya naman dito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang, maupo ka at isulat mo agad na limampu.’
7 Pagkatapos ay sinabi naman niya sa isa pa, ‘Magkano ang utang mo?’ At sinabi nitong, ‘Sandaang kabang trigo.’ Sinabi niya rito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang at isulat mo na walumpu.’
8 Pinuri ng panginoon ang madayang katiwala dahil sa katusuhan nito. Sapagkat ang mga anak ng sanlibutang ito ay mas tuso sa pamamahala ng kanilang pamumuhay kaysa mga anak ng liwanag.
9 Sinasabi ko sa inyo, makipagkaibigan kayo gamit ang kayamanan ng sanlibutan upang kung maubos na ito ay tatanggapin kayo sa walang hanggang mga tahanan.
10 Ang tapat sa kaunti ay tapat din sa marami at ang hindi tapat sa kaunti ay hindi rin tapat sa marami.
11 Kaya kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng sanlibutan, sino ang magtitiwala sa inyo sa tunay na kayamanan?
12 At kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng sarili ninyong kayamanan?
13 Walang aliping makapaglilingkod sa dalawang panginoon. Sapagkat kapopootan niya ang isa ngunit iibigin ang isa pa. O kaya naman ay magiging tapat siya sa isa ngunit kamumuhian ang isa pa. Hindi kayo maaaring maglingkod sa Diyos at sa salapi.”
PARABULA
► ay maikling salaysay na nagtuturo ng kinikilalang pamantayang moral na karaniwang batayan ng gma kuwento ay nasa Banal na Kasulatan. Realistiko ang banghay at ang mga tauhan ay tao. Ang mga parab
Tusong Katiwala
COT sa Filipino
TANONG #1:
Mula sa mga ipinakitang larawan, ano kaya ang mensahing nais ipabatid nito sa atin?
Ipinababatid nito ang iba’t ibang paraan sa pagpapakita ng KAGANDAHANG ASAL.
Tanong #2:
Paano makakatulong ang mga mensaheng nakapaloob sa larawan sa pag-uugali ng isang tao?
Kayo ay inaasahang:
1. Nasusuri ang tiyak na bahagi ng nabasang parabula na naglalahad ng katotohanan, kabutihan at kagandahang asal.
2. Nasusuri ang nilalaman, elemento at kakanyahan ng binasang akda gamit ang ibinigay na tanong.
3. Nabibigyang puna ang estilo ng may akda batay sa mga salita at ekspresyong ginamit sa akda.
TUSO:
♣ mapanlinlang
♣ mapanglamanag
Halimbawa:
Talagang masama itong si Tasyo tuso kung makipagkalakalan sa ibang tao.
¹ Sinabi rin niya sa mga alagad, “May isang mayaman na may katiwala. Isinusumbong sa kanya na nilulustay nito ang kanyang mga kayamanan.
2 Tinawag niya ito at tinanong, ‘Ano itong narinig ko tungkol sa iyo? Magbigay-sulit ka ng ipinagkatiwala sa iyo, sapagkat hindi ka na maaaring maging katiwala pa.’
3 Sinabi ng katiwala sa sarili, ‘Ano ang gagawin ko ngayong tinanggal na sa akin ang pangangasiwa? Hindi ko kayang magbungkal ng lupa at nahihiya naman akong mamalimos.
4 Alam ko na ang gagawin ko! Maalis man ako sa pangangasiwa, may tatanggap naman sa akin sa kanilang tahanan.’
5 Kaya't isa-isa niyang tinawag ang mga may utang sa kanyang panginoon. Sinabi niya sa una, ‘Magkano ang utang mo sa aking panginoon?’
6 At sinabi nito, ‘Sandaang tapayan ng langis.’ Sinabi niya naman dito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang, maupo ka at isulat mo agad na limampu.’
7 Pagkatapos ay sinabi naman niya sa isa pa, ‘Magkano ang utang mo?’ At sinabi nitong, ‘Sandaang kabang trigo.’ Sinabi niya rito, ‘Kunin mo ang katibayan ng iyong pagkakautang at isulat mo na walumpu.’
8 Pinuri ng panginoon ang madayang katiwala dahil sa katusuhan nito. Sapagkat ang mga anak ng sanlibutang ito ay mas tuso sa pamamahala ng kanilang pamumuhay kaysa mga anak ng liwanag.
9 Sinasabi ko sa inyo, makipagkaibigan kayo gamit ang kayamanan ng sanlibutan upang kung maubos na ito ay tatanggapin kayo sa walang hanggang mga tahanan.
10 Ang tapat sa kaunti ay tapat din sa marami at ang hindi tapat sa kaunti ay hindi rin tapat sa marami.
11 Kaya kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng sanlibutan, sino ang magtitiwala sa inyo sa tunay na kayamanan?
12 At kung hindi kayo naging tapat sa kayamanan ng iba, sino ang magbibigay sa inyo ng sarili ninyong kayamanan?
13 Walang aliping makapaglilingkod sa dalawang panginoon. Sapagkat kapopootan niya ang isa ngunit iibigin ang isa pa. O kaya naman ay magiging tapat siya sa isa ngunit kamumuhian ang isa pa. Hindi kayo maaaring maglingkod sa Diyos at sa salapi.”
PARABULA
► ay maikling salaysay na nagtuturo ng kinikilalang pamantayang moral na karaniwang batayan ng gma kuwento ay nasa Banal na Kasulatan. Realistiko ang banghay at ang mga tauhan ay tao. Ang mga parab
Mullah Nassreddin (Anekdota mula sa Persia/ Iran)Eleizel Gaso
Ang mag-aaral ay nakapanghihikayat tungkol sa kagandahan ng alinmang bansa batay sa binasang akdang pampanitikan
Nasusuri ang binasang anekdota batay sa:paksa, tauhan, tagpuan, motibo ng awtor, paraan ng pagsulat F10PB-IIIb-81
1. Natutukoy ang kahulugan ng anekdota
2. Nasusuri ang binasang anekdota batay sa paksa, tauhan, tagpuan, motibo ng awtor, paraan ng pagsulat
3. Nakasusulat ng anekdota tungkol sa mga dating karanasan nang may pagpapahalaga
Filipino 9 Nobela at ang mga Uri ng Tunggaliang Makikita RitoJuan Miguel Palero
Ito ay isang maikling powerpoint presentation na naglalaman o tumatalakay sa paksang Nobela at ang mga Uri ng Tunggalian na makikita sa Nobela. Dito din nakapaloob ang kahulugan ng Nobela at ang mga Uri ng Tunggalian.
Mullah Nassreddin (Anekdota mula sa Persia/ Iran)Eleizel Gaso
Ang mag-aaral ay nakapanghihikayat tungkol sa kagandahan ng alinmang bansa batay sa binasang akdang pampanitikan
Nasusuri ang binasang anekdota batay sa:paksa, tauhan, tagpuan, motibo ng awtor, paraan ng pagsulat F10PB-IIIb-81
1. Natutukoy ang kahulugan ng anekdota
2. Nasusuri ang binasang anekdota batay sa paksa, tauhan, tagpuan, motibo ng awtor, paraan ng pagsulat
3. Nakasusulat ng anekdota tungkol sa mga dating karanasan nang may pagpapahalaga
Filipino 9 Nobela at ang mga Uri ng Tunggaliang Makikita RitoJuan Miguel Palero
Ito ay isang maikling powerpoint presentation na naglalaman o tumatalakay sa paksang Nobela at ang mga Uri ng Tunggalian na makikita sa Nobela. Dito din nakapaloob ang kahulugan ng Nobela at ang mga Uri ng Tunggalian.
1. IKATLONG MAHABANG PAGSUSULIT SA FILIPINO 9
Taong Panuruan 2022-2023
Pangalan: _________________________________ Iskor: ___________________
Baitang at Pangkat __________________________ Petsa:___________________
Pangkalahatang Panuto: Basahin mabuti at unawain ang mga sumusunod na
tanong/pahayg. Tukuyin at bilugan ang titik ng pinaka angkop na kasagutan.
1. “Sige , patayin mo siya!” sabi ni Rama. Ang pahayag ay ____.
a. Nakikiusap b. nagmamakaawa c. nag-uutos d. nagpapaunawa
2. Bakit ayaw labanan ni ni Maritsa ang mag-asawang Rama at Sita?
a. dahil malakas ang pananalig nila sa kanilang diyos
b. dahil may pambihira silang lakas
c. dahil kampon sila ng kadiliman
d. dahil sila ang pinakamakapangyarihan
3. Dinala ni Ravana si Sita sa Lanka, ang kaharian ng mga higante at demonyo.
“mahalin mo lang ako ay ibibigay ko sa iyo ang lahat ng kayamanan”,sabi ni
Ravana. Pero hindi niya napasuko si Sita . Ang hindi pagsuko ni Sita kay Ravana
ay nangangahulugang ____?
a. Natatakot c. Mahal niya ang kanyang asawa
b. Hindi si Ravana ang kanyang gusto d. Naniniwala sa milagro
4. Bihagin mo si Sita para maging asawa mo. Ano ang kahulugan ng salitang may
salungguhit?
a. Ikulong b. bitagin c. hulihin d. akitin
5. Nakumbinsi ni Maritsa si Ravana kaya umisip sila ng ibang paraan. Ang salitang
may salungguhit ay nangangahulugang _____?
a. Napaniwala b. napasunod c. napsubaybay d. napapapayag
6. Isang tulang pasalaysay na naglalarawan ng kabayanihan at katapangan ng
pangunahing tauhan. Inilalarawan din ang kaniyang pakikipagsapalarang
pinagdaanan at binibigyang diin ang katangiang supernatural ng tauhan.
Nagtataglay siya ng pambihirang lakas na hindi kapanipaniwala.
a. Elehiya b. epiko c. awit d. tanaga
7. Labis ang kanyang pagmamahal sa pamilya. Ang salitang labis ay nasa
hambingang ______?
a. Pasahol b. palamang c. katamtaman d. masidhi
8. Kasimbilis ng kabayo ang kaniyang takbo, kaya siya ang nangunguna sa lahat. Ito
ay halimbawa ng
a. Paghahambing na magkatulad c. Hambingang pasahol
b. Paghahambing na di magkatulad d. Hambingang palamang
9. Di-hamak na mapuputi ang Singaporean sa mga Hindu. Ito ay halimbawa ng
_____
a. Paghahambing na magkatulad c. Hambingang pasahol
b. Paghahambing na di magkatulad d. Hambingang palamang
10. Anong uri ng paghahambing ang ginagamit kung an dalawang pinaghahambing ay
may patas na katangian
a. Komparatibo b. pasahol c. palamang d. di-magkatulad
Para sa Bilang 11-20:
Ang kaharian ng langit ay maitutulad sa isang taong lumabas nang maagang-maaga upang
humanap ng manggagawa para sa kaniyang ubusan. Nang magkasundo na sila sa upa na isang salaping
pilak sa maghapon, ang mga manggagawa ay pinapunta niya sa kaniyang ubusan. Lumabas siyang muli
nang magiikasiyam ng umaga at nakakita siya ng iba pang patayo-tayo lamang sa palengke. Sinabi
niya sa kanila”pumunta rin kayo at magtrabaho sa aking ubasan.
--- Mula sa Ang Talinghaga Tungkol sa May-ari ng Ubasan
11. Anong uri ng texto ang akdang ang iyong binasa?
a. Naglalarawan b. Nanghihikayat c. Nangangatwiran d. Nagsasalaysay
12. Sa iyong palagay, ano ang nais ilarawan ni Hesus sa pagsasalaysay niya tungkol
sa dalawang uri ng manggagawa sa ubasa?
a. Pagkakaroon ng pantay-pantay na pagtingin
b. Ang mga taong walang trabaho ang pinapaboran
c. Binibigyan ni yan ng pagkakataong magbago ang tao
d. Sikaping maging masipag sa mga Gawain
13. “Wala ba akong karapatan na gawin sa ari-arian ko an gang aking maibigan?Kayo
ba’y naiinggit dahil akoy nagmamagandang loob sa iba?” ano ang ipinahihiwatig
ng talata?
a. Nagpapaliwanag b. Nangangatwiran
c. Nakikipag-away d. Nagkakawanggawa
14. Sinabi nila: isang oras lamang gumawa ang mga huling dumating, samantalang
maghapon kaming nagtrabaho at nagtiis sa nakapapasong init ng araw. Bakit
naman pinagpare-pareho ninyo an gaming upa? Kung ikaw ang isa sa mga huling
dumating na isang oras lamng gumawa, ano ang gagawin mo?
a. Tatanggapin ang ibinigay na upa
b. Pababayaran lang ang nararapat na oras ng paggawa
c. Hindi pakikinggan ang reklamo ng ibang kasama
d. Ibibigay ang sobrang upa sa nagrereklamo
15. Pare-pareho ang tinanggap nilang upa sa kanilang pagtratrabaho. Ang ibig sabihin
ng salitang may salungguhit ay_____?
a. Pautang b. bayarin c. utang d. kaukulang bayad sa paggawa
16. Isang akdang hano sa Bibliya na kapupulutan ng aral. at nagsisilbing gabay sa
marangal na pamumuhay ng tao.
a. Pabula b. Anekdota c. Parabula d. Parabula
17. Sa Parabula ng Banga, anu-anong katangian ng banga ang binanggit sa akda?
a. Bangang yari sa bao at lupa c. Bangang yari sa porselana at bato
b. Bangang yari sa porselana at putik d. Bangang yari sa putik at bato
18. Huwag mong kalimutang ikaw ay isang banga na gawa sa lupa: Ito ay
isang_____?
a. Pangangatwiran b. Pagdadahilan c. Pagsang-ayon d. Pangangaral
19. Habang siya ay nabibitak at unti-unting lumulubog ay naalala ng batang banga ang
pang-aral ng kaniyang ina.Kapag sinabing lumulubog, ikaw ay
a. Nawawala ang kasikatan c. Unti –unting pumapailalim
b. Kumukupas d. Natatalo
2. 20. Ang pagbibigay-kahulugan sa salita bukod pa sa literal na kahulugan nito at
nakabatay sa kung paano gamitin sa pangungusap ay____?
a. Pagpapakahulugang literal c. Semantikang
pagpapakahulugan
b. Ispiritwal na pagpapakahulugan d. Pagpapakahulugang
metaporikal
Para sa Bilang 21-28:
May mga enerhiyang nukleyar at ibang uri. Pamuksa ba ng tao o pantulong
sa ating pangangailangan ang enerhiya. Napakalaki ng maitutulong ng agham at
teknolohiya sa pagkakaroon ng maunlad na pamumuhay kung magagamit ito sa
mabuting kaparaanan na may maganda at makataong hangarin.
Mula sa Retorika ni Bandril
21. Anong uri ng texto ang iyong binasa?
a. Nagsasalayasay b. naglalarawan c.naglalahad d. nangangatwiran
22. Ano ang paksa ng textong binasa?
a. Enerhiyang Nukleyar b. Pumupuksa ng Tao
b. pisikal na pag-unlad d.makatong hangarin
23. Ayon sa texto, ano ang maitutulong ng agham at teknolohiya sa mga tao?
a. Nagiging makabago tayo c. bumubuti ang serbisyo
b. Umuunlad ang pamumuhay d. nag-uugnay sa mga bansa sa mundo
24. Ano ang nais ipabatid ng textong binasa?
a. Magpaliwanag b. maglarawan
c. magbigay ng impormasyon d. magsalayasay
25. Alin sa mga sumusunod ang HINDI elemento ng isang sanaysay?
a. Sukat b. Tono c. paksa d. kaisipan
26. Ang mga sumusunod ay pantulong na kaisipan MALIBAN sa ______.
a. Nanganganib lumubog ang Manila sa darating na 2020
b. Tayo ngayon ay nalalagay sa gitna ng krisis pampulitika
c. Ang ekonomiya ng bansa ay unti-unti ng bumubuti
d. Sa nakaraang buwan,umakyat ng dalawang puntos limang bahagdan ang
GDP ng ating bansa
27. Simbolikong kahulugan ng ubasan ayon sa akda “Ang Talinhaga ng may-ari ng
ubasan.
a. Upa/sahod b. Biyaya c. mula sa kalangitan d. lugar
28. Simbolikong kahulugan ng salaping pilak ayon sa akdang “Ang Talinhaga ng may-
ari ng Ubasan”
a. Biyaya mula sa kalangitan c. pawis
b. Upa/sahod d. pagod
Para sa Aytem Bilang 29-30:
Pilipinas, mapalad ka sa muling pagsilang. Ang panahon ng kababalaghan ay hindi pa lumipas.
Hindi ang kababalaghan ng panandaliang luna kundi kababalaghan ng masidhing pagbabangong-
bihis na dumatal sa puso ng bawat Pilipino. Ang lahing kayumanggi ay may bago nang pagkilala
sarili. -Tilamsik ng Sining…Kapayapan
(bahagi lamang) Ni: Magdalena O. Jocson
29. Ang iyong binasang texto ay isang _____?
a. Salaysay b. Maikling Kuwento c. sanaysay d. nobela
30. Layunin ng textong______?
a. Magpaliwanag b. Magbigay ng impormasyon
b. maglarawan d. magsalaysay
Inihanda Nina:
NICAMARI DC. SALVATIERRA
Guro sa Filipino 9