si tipaklong at langgam

1. FILIPINO
3

2. ALAM MO BA?
Ang tipaklong sa babasahin nating
pabula ay mahilig umawit at
sumayaw. Sa totoong buhay ay
umaawit nga ang mga tipaklong.
Ito ang katangian nilang nagpaiba
sa kanila sa iba pang uri ng
insekto.

3. Iba-iba rin ang paraan nila ng
pag-awit. Ang iba'y pinagdidikit
ang mga pakpak upang
makalikha ng tunog. Ang Iba
nama'y ipinapagpag ang mga
pakpak.

4. Ang tunog na nagagawa ng mga
lalaking tipaklong ay nagagamit
nilang pang-akit sa mga babaeng
tipaklong. Ang mga tipaklong ay
walang mga tainga pero mayroon
silang limang mata (dalawa sa
magkabilang bahagi ng mukha at tatlo
sa ibabaw ng ulo nila.

5. Ang tatlong ito ay nakakikita lamang
ng liwanag at dilim). Wala rin silang
ilong pero may mga butas sila sa
tagiliran ng katawan na nagagamit nila
sa paghinga. Tanging halaman lamang
ang kinakain nila kaya't madalas silang
matagpuan sa mga taniman o bukirin
na siya ring tagpuan ng babasahin
nating pabula.

6. Si Langgam, Si
Tipaklong, at
Isang Naiibang
Wakas

7. Tag-init, katatapos lang ng anihan
sa bukid. Makikita si Langgam na
abalang-abala sa paghakot ng mga
nalaglag na butil ng palay para
maiuwi. Mula umaga hanggang
hapon ay walang sawa ang
masipag na langgam sa paggawa.

8. "Kaibigang Langgam, masyado ka
namang masipag. Halika,
magsayaw muna tayo at magsaya!
La, la, la." tawag ni Tipaklong
kay Langgam habang ito'y patalon-
talon at pasayaw-sayaw. Tumingin
si Langgam kay Tipaklong.

9. Naisip niyang masarap ngang
maglaro at sumayaw. Subalit
naalala niya ang pamilyang
maaaring magutom sa tag-ulan
kung hindi siya maghahakot ng
pagkain ngayong tag-araw.

10. "Sige na, Tipaklong. Hindi ako
maaaring maglaro at sumayaw
ngayon dahil kailangan kong
maghanda para sa pagdating
ng tag-ulan. Ayaw kong
magutom ang pamilya ko."
sagot ni Langgam.

11. "Matagal pa naman ang tag-init.
Marami pang araw para riyan. Magsaya
muna tayo," ang pagwawalambahala ni
Tipaklong Subalit ang tag-init ay hindi
pala kasinghaba ng inaakala ni
Tipaklong. Nagsimulang pumatak ang
ulan at ang mga pagkaing nagkalat ay
unti-unting inanod ng tubig.

12. Tanging putik at mga damong
nagsisimulang sumibol dahil sa pag-
ulan ang naiwan sa bukid. Nang wala
nang makain si Tipaklong at hindi na
niya matiis ang ginaw at gutom ay
naglakas-loob siyang kumatok sa
pintuan ni Langgam. "Kaibigang Langgam,
Kaibigang Langgam, tulungan mo sana ako,"
nagmamakaawang tawag ni Tipaklong.

13. Binuksan ni Langgam ang pinto at
nakita niya ang payat na payat at
nanginginig na si Tipaklong. "Ano ang
kailangan mo, Tipaklong?" tanong niya.
"Langgam, maawa ka sa akin. Tatlong araw
na akong hindi kumakain. Kung hindi pa ako
makakakain ngayon ay mamamatay na ako.“
pagmamakaawa ni Tipaklong.

14. "Noong panahong maraming pagkain
sa bukid ay wala kang ginawa kundi
sumayaw, umawit, at magsaya.
Ngayong wala ka nang makain, hihingi
ka ng tulong. Pasensiya na, Tipaklong.
Ang inipon kong pagkain ay sapat
lamang para sa aking pamilya." At
isinara na ni Langgam ang pinto.

15. Ngunit biglang naalala niya ang sinabi
ni Tipaklong na tatlong araw na itong
hindi kumakain. "Ano kaya kung
bigyan ko siya ng pagkakataon? Kung
tutuosin parang may pagkukulang din
ako bilang isang kaibigan dahil hindi
ko siya kinumbinsing mag-ipon
noon," bulong niya sa sarili.

16. Agad niyang binuksan ang pinto
ngunit nagulat siya nang makita si
Tipaklong na nakabulagta sa tabi
ng pinto at nanginginig sa tindi ng
lamig at gutom. "Tipaklong,
Tipaklong halika, pumasok ka,"
sabi niya habang inaalalayan
papasok ang kaibigan.

17. Binigyan niya ito ng mainit na kape
at pagkain. Nang makakain ay
nahihiyang nagpasalamat si
Tipaklong. "Salamat, Langgam. At
pasensiya ka na ha. Nagkamali ako
pero pangako, magbabago na ako,"
mahinang sabi niya.

18. "Tamang-tama ang dating mo.
Tipaklong. Marami akong tanggap
na gawain sa aking patahian
ngayon. Kung gusto mo. tumulong
ka sa akin kapalit ng pagkain at
pansamantalang pagtira mo rito,"
alok ni Langgam.

19. Hindi makapaniwala si Tipaklong
sa narinig. "Langgam, napakabuti
mong kaibigan. Hinding-hindi ko
sisirain ang pagkakataong ibinigay
mo sa akin," naluluhang sabi ni
Tipaklong. "Iniligtas mo ang buhay
ko." dugtong pa niya.

20. Simula nga noon ay ibang tipaklong
na ang nakikita tuwing tag-init.
Sumasayaw at umaawit pa rin dahil
likas siyang masayahin subalit hindi
na niya nalilimutang mag-ipon ng
sapat na pagkain para sa tag-ulan.
Salamat sa pagkakataong ibinigay ng
kaibigan niyang si Langgam.

21. Sagutin
Natin!

22. Kung dati ay hindi ako
nagtitipid at nag-
iipon, ang gagawin ko
ngayon ay…

23. Kung dati ay hindi ako
nakikinig sa mabubuting
payo ng mga kaibigan o
mahal ko sa buhay, ang
gagawin ko ngayon ay…

24. Kung dati ay hindi ako basta
nagpapatawad o nagbibigay
ng isa pang pagkakataon sa
taong nagkakamali, ang
gagawin ko ngayon ay…

25. Pagpuno ng
Datos Sa
Form

26. Ang pangalan ang pinakamahalagang datos
na dapat maisulat sa anumang pupunang
form ng isang tao. Iba't ibang form ang
pinupunan ng tao sa iba't ibang
pagkakataon. Sa katulad mong mag-aaral,
madalas kang nagpupuno ng form para sa ID
o Identification Card, library card, at iba pa.
Kapag nagpupuno ng datos para sa anumang
form ay dapat tandaan ang sumusunod na mga
paalala:

27. Tiyaking wasto ang baybay ng lahat
ng impormasyong isusulat.
Kailangang wasto ang
impormasyong ibibigay.
Makabubuting basahing muli ang
mga isinulat na datos upang matiyak
na tama ang baybay, at iba pang
detalye bago ipasa ang form.

28. Ang mga ito ay magiging
permanenteng impormasyon tungkol sa iyo
at mahirap nang magbago kapag
nagkamali.
Panatilihin ang kalinisan ng pinupunuang
form.
Makabubuting isulat nang nakalimbag o
naka-print ang impormasyon para
madaling mabasa.

29. Mahusay!

30. Kailanan ng
Panghalip
Panao

31. Kailanan
Nagsasaad ng dami o
bilang ng taong
tinutukoy ng panghalip.

32. Isahan
Tumutukoy sa isahang
dami o bilang ng
panghalip.
Halimbawa: ako, ikaw, siya

33. Maramihan
Tumutukoy sa dalawa o higit
pang dami o bilang ng
panghalip.
Halimbawa: tayo, kami, atin,
amin

34. 1. Si Tipaklong ay
natuto sa kanyang
karanasan. Nang
sumunod na tag-init,
siya ay nag-ipon na rin.

35. 2. Natuwa ang pamilya ni
Tipaklong sa kanyang
pagbabago. Sila ay
tumulong din sa kanyang
pag-iipon ng pagkain.

36. 3. Ako man ay
nagsimula na ring
mag-ipon mula sa
aking baon.

37. 4. Lahat tayo ay
dapat matutong
mag-ipon habang
mga batà pa.

38. 5. Kayo ba ay
humahanga rin sa
mga katulad nila?

39. 6. Ang lahat ng mga batang
Pilipino ay dapat matutong
mag-ipon. Huwag tayong
pabili nang pabili lalo na
kung hindi naman talaga
kailangan.