2. Maayong hapon mga
junakis! Before tayo
maggogo sa ating lesson,
want kong malaman ninyo
ang layunin this day.
3.
4. Narito ang mga layunin natin sa Aralin 1:
1.Nalalaman ang kahulugan ng antas ng
wika batay sa pormalidad;
2.Nakapagbibigay ng halimbawa ng antas ng
wika batay sa pormalidad at
3.Nasusuri ang antas ng wika batay sa
pormalidad (balbal, kolokyal, lalawiganin,
pormal).(F7WG-IIa-b-7)
5. Nakikita ba ang
presentasyon? Itech oh yung
nasa screen. Chaka ba yung
font ng letters? O keri lang?
parang ako lang . Charing!!
8. Antas ng Wika Batay sa Pormalidad
Kung magiging mapanuri at mag-
oobserba ka sa usapan ng mga tao,
mapapansin mong nagkakaroon ng
pagkakaiba sa uri ng salitang
ginagamit depende sa lugar,
okasyon, panahon, gayundin sa
taong kausap.
9. Halimbawa, kapag may mga nasalubong
ka sa umaga ay maaaring magkaroon ng
pagkakaiba-iba ang paraan o pormalidad
sa pagbati mo depende kung sino ang
babatiin mo. Halimbawa, kung ang
prinsipal ninyo ang nasalubong mo ay
tiyak na pormal na “Magandang umaga
po." ang sasabihin mo.
10. Magbabago ito kung kaibigang matalik
o BFF mo na ang makasasalubong mo.
Maaaring maging "Kumusta, 'Tol!" o
kaya'y "Uy, Pre!" na may kasamang
pagtapik sa kamay o balikat ang
gagawin mo. Halika, higit mo pang
kilalanin ang mga antas ng wika batay
sa pormalidad.
11. Mga Salitang Impormal o Di
Pormal-mga salitang
karaniwang ginagamit sa
pakikipag-usap sa mga kakilala
o kaibigan. Ito ay nauuri sa
tatlo:
12. Balbal (Slang) ang tawag sa
mga salitang karaniwang
ginagamit sa mga kalye kaya't
madalas na tinatawag ding
salitang kanto o salitang
kalye.
13. Nabibilang ang mga
salitang ito sa di pormal na
uri ng salita kaya't
karaniwang hindi ginagamit
sa mga pormal na
pagtitipon o pagsulat.
14. Ang salitang balbal ay nabubuo sa
pamamagitan ng iba't ibang paraan
tulad ng sumusunod:
Pagkuha sa dalawang huling pantig
ng salita tulad ng sa salitang
Amerikano na naging “Kano"
15. Pagbaliktad sa mga titik ng isang salita
tulad ng tigas na naging "astig"
paggamit ng salitang Ingles at
pagbibigay rito ng ibang kahulugan tulad
ng toxic na binigyan ng kahulugang
"hindi maayos ang kalagayan o hindi
maayos na tao" tulad ng "toxic na
schedule" o "toxic na kasamahan."
16. Pagbibigay kahulugan mula sa
katunog na pangalan tulad ng
Carmi Martin na ang kahulugan ay
"karma."
Iba pang halimbawa:
Bagets-kabataan lespu -pulis
charing-biro nenok -nakaw
17. Kolokyal (Colloquial)
Ito'y isa pang uri ng mga salitang di pormal na
ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-
usap. Madalas na ginagamitan ng pagpapaikli o
pagkakaltas ng ilang titik sa salita upang
mapaikli ang salita o kaya'y mapagsama ang
dalawang salita.
Halimbawa:
kelan mula sa kailan pa'no mula sa paano
18. Bahagi pa rin nito ang pagsasama ng
dalawang wika tulad ng Tagalog at Ingles
o "Tag-lish" o Tagalog-Espanyol.
Halimbawa:
A-attend ka ba sa birthday ni Lina? (Tag-
lish)
Hindi, may gagawin kami sa eskuwelahan.
(Tag-Espanyol)
19. Lalawiganin (Provincialism)
Mga salitang karaniwang ginagamit sa mga lalawigan o probinsiya o
kaya'y partikular na pook kung saan nagmula o kilala ang wika.
Kapansin-pansing ang mga lalawiganing salita ay may taglay na
kakaibang tono o bigkas na maaaring magbigay ng ibang kahulugan
dito.
Halimbawa:
tanan mula sa salitang Bisaya na ibig sabihin ay "lahat"
ambot mula sa salitang Bisaya na ibig sabihin ay "ewan"
manong at manang mula sa salitang Ilocano na ibig sabihin ay
"kuya" at "ate"
ngarud mula sa salitang Ilocano na katumbas ng katagang "nga"
20. Mga Salitang Pormal - mga salitang istandard
dahil ang mga ito ay ginagamit ng karamihan ng
mga nakapag-aral sa wika. Ito ang mga salitang
ginagamit sa paaralan, sa mga panayam, seminar,
gayundin sa mga aklat, ulat, at sa iba pang usapan
o sulating pang-intelektuwal.
Halimbawa:
Maybahay sa halip na waswit
Ama at ina sa halip na erpat at ermat
Salapi o yaman sa halip na datung
21. Kabilang din sa uring ito ang masisining na salitang
tulad ng mga tayutay, kasabihan, at kawikaang lalong
nagpaparikit sa pagkakagamit ng wika.
Halimbawa:
"Ang kinis ng kanyang batok ay nakikipag-agawan sa
nágmamaniba lang na mangga."
"Ang bilugang pisngi'y may biloy na sa kaniyang
pagngiti'y binubukalan mandin ng pag-ibig.
Aanhin pa ang damo kung patay na ang kabayo.
Habang maikli pa ang kumot, magtiis mamaluktot.
22. Panuto: Suriin ang antas ng
wikang ginamit ng bawat tauhan
sa usapang nangyari sa isang
family reunion. Kilalanin at isulat
sa linya kung ang nakadiin ay
balbal, kolokyal, lalawiganin, o
pormal.
23. Lola: Ang pagdating ng buong
angkan ay tila sinag ng
bulalakaw na nagdulot sa
akin ng kaligayahan.
(Maluha-luha habang
nagsasalita)
