1. КОМПЬЮТЕРИЙН ХЭРЭГЛЭЭ О.ГАЛЖАВ
Мөрийн өндөр өөрчлөх
Мөрийн өндрийн стандарт хэмжээ 15 point байдаг. Мөрийн
өндрийг хулганы чирэх үйлдлээр өөрчлөхөөс гадна дараах алхамаар
өөрчлөх боломжтой. Үүнд:
1. Өөрчлөх мөрийг сонгон идэвхжүүлнэ.
2. Home багцын Cell бүлгийн format командын хэрэглүүрийн
сумыг сонгож нээгдэх цэснээс Row height…. Команд сонгоно.
3. Нээгдэх харилцах цонхны Row Height талбарт мөрийн
өндрийг тодорхойлж өгнө.
Мөр нэмж оруулах:
1. Мөр нэмэх байрлалд идэвхтэй нүдний курсорыг байрлуулна.
2. Home багцын Cells бүлгийн Insert командын хэрэглүүрийн
сумыг сонгож нээгдэх цэснээс Insert Sheet Rows команд
сонгоно.
Мөр устгах:
1. Устгах мөрийг сонгон идэвхжүүлнэ
2. Home багцын Cells бүлгийн Delete командын хэрэглүүрийн
сумыг сонгож нээгдэх цэснээс Delete sheet row команд
сонгоно.
Баганы өргөн өөрчлөх :
Баганын өргөн стандарт хэмжээ 8,43 тэмдэгтийн урттай тэнцүү
байдаг. Баганын өргөнийг хулганы чирэх үйлдлээр өөрчлөхөөс
гадна дараах алхмаар өөрчлөх боломжтой. Үүнд:
1. Өргөнийг нь өөрчлөх баганыг сонгон
идэвхжүүлнэ.
2. Home багцын cells бүлгийн Format
командын хэрэглүүрийн сумыг сонгож
нээгдэх цэснээс Column Width ... команд
сонгоно.
1|Page

2. КОМПЬЮТЕРИЙН ХЭРЭГЛЭЭ О.ГАЛЖАВ
3. Нээгдэх харилцах цонхны Column Width талбарт баганын
өргөнийг тодорхойлж өгнө.
4. ОК командын товч дарна.
ХӨЛ БА ТОЛГО Й МЭДЭЭЛЭЛ ОРУУЛАХ
Excel програм нь хүснэгтийн хуудас бүхэнд давтагдах мэдээлэл,
хуудсын дугаарыг оруулахдаа хөл ба толгой мэдээллийг
ашигладаг. Үүний тулд:
1. Insert бүлгийн Header and footer командын хэрэглүүрийг
сонгоно.
2. Ингэхэд ажлын талбар хуудас хуудсаар хуваагдсан байдалтай
харагдах ба ажлын хуудсын дээд талын header талбарт толгой
мэдээллийг оруулна.
3. Хөл ба толгой мэдээлэл оруулах горим идэвхтэй үед
програмын цонхны гарчгийг мөрөн Header & footer tools нэр,
хөл ба толгой мэдээлэлтэй ажиллах командуудын
хэрэглүүрийг агуулсан Design багц гарч ирнэ.
4. Design багцны Navigation бүлгийн go to footer командын
хэрэглүүрийг сонгож толгой мэдээллээс хөл мэдээлэл рүү
шилжин хөл мэдээллийн өгөгдлийгоруулна.
5. Ажлын талбарын аль нэг нүдэнд идэвхтэй нүдний курсор
байрлуулан хулганы зүүн товчийг нэг дарахад хөл ба толгой
мэдээлэл оруулах горимоос гарч өмнөх горим руу шилжинэ.
6. Ажлын талбарыг хэвийн байдлаар харах бол View багцын
Workbook views бүлгийн Normal командын хэрэглүүрийг
сонгоно.
DESIGN БАГЦЫН КОМАНДЫН ХЭРЭГЛҮҮР HEADER &
FOOTER БҮЛЭГ:
 Header –Толгой мэдээлэлд оруулах төрлүүдээс сонгох
 Footer –хөл мэдээлэлд оруулах төрлүүдээс сонгох
HEADER & FOOTER ELEMENTS БҮЛЭГ
 Page number- Хуудасны дугаарыг оруулах
2|Page

3. КОМПЬЮТЕРИЙН ХЭРЭГЛЭЭ О.ГАЛЖАВ
 Number of pages –хуудасны дугаарлалтын тоог оруулах
 Current date- системийн огнооны мэдэлэл оруулах
 Current time- систетийн цаг хугацааны мэдээлэл оруулах
 File Path- файлын замыг оруулах
 File name- Файлын нэрийг оруулах
 Sheet name- ажлын хуудсын нэрийг оруулах
 Picture- зургын файлаас зураг оруулах
 Format picture-оруулсан зургийг хэвжүүлэх
NAVIGATION БҮЛЭГ :
 Go to Header – толгой мэдээлэл рүү шилжих
 Go to Footer –хөл мэдээлэл рүү шилжих
OPTION БҮЛЭГ:
 Different First Page- хөл ба толгой мэдээллийг баримтын
эхний хуудсанд өөрөөр оруулах
 Different Odo & Even Pages –хөл толгой мэдээллийг
баримтын тэгш сондгой дугаартай хуудсанд өөрөөр
оруулах
3|Page

4. КОМПЬЮТЕРИЙН ХЭРЭГЛЭЭ О.ГАЛЖАВ
БАРИМТТАЙ АЖИЛЛАХ ЦААСНЫ ТОХИРГОО
ХИЙХ
Баримтын хуудсын тохиргоог хийхдээ Page layout багцын page
setup бүлгийн дараах командын хэрэглүүрүүдийг ашиглана.
 Margins- цаасны ирмэгүүдээс текст хүртлэх зайг тохируулах
 Orientation- цаасны босоо ба хөндлөн байрлалыг тохируулах
 Size – цаасны хэмжээг тохируулах
 Print area- Хэвлэгдэх мужийг тодорхойлох
 Breaks- курсорын байрлалаас хойш шинэ хуудас эхлүүлэх
 Print titles- ажлын талбараас хуудас бүхэнд хэвлэгдэх толгой
ба мөр ба баганы хаягыг тодорхойлох
БАРИМТЫН ХЭМЖИХ НЭГЖИЙН НЭРИЙГ ТОХИРУУЛАХ:
1. Оффис товчийг нээн Excel options командын товч сонгоно.
2. Нээгдэх харилцах цонхны Advanced хуудсыг сонгоно.
3. Display бүлгийн Ruler units талбарын жагсаалтаас нэгжийн
нэрийг сонгоно.
4. ОК командын товч дарна.
Цаасны тохиргоо хийх харилцах цонхыг нээхдээ Page layout багцын
Page setup бүлгийн нэрний баруун талын сумыг сонгоно. Нээгдэх
харилцах цонх нь дөрвөн хуудастай. Үүнд:
1. Page хуудас
 Orientation бүлэг: цаасны байрлалыг тохируулах
o Portrait: Цаасыг босоогоор
байрлуулах
o Landscape: Цаасыг
хөндлөнгөөр байрлуулах
 Scaling бүлэг : мэдээллийн
хэмжээг тодорхой хувиар өөрчилж
хуудсанд багтаах
o Adjust to мэдээллийн хэмжээг
тодорхой хувиар өөрчлөх
4|Page

5. КОМПЬЮТЕРИЙН ХЭРЭГЛЭЭ О.ГАЛЖАВ
o Fit to: Тодорхой тооны хуудсуудад багтаах бол өндөр,
өргөний харьцааг тодорхойлох
 Paper size жагсаалтын талбар : цаасны хэмжээг сонгох
 Print quality жагсаалтын талбар: хэвлэх төхөөрөмжийн
хэвлэлтийн чанарыг тохируулах
o First page number эхний хуудсыг хэдээс эхлэн дугаарлахыг
тохируулах
MARGINS ХУУДАС
 Left талбар: цаасны зүүн ирмэгээс мэдээлэл хүрэх зай
 Top талбар: цаасны
ирмэгээс мэдээлэл хүрэх зай
 Bottom талбар: цаасны
доод ирмэгээс мэдээлэл
хүрэх зай
 Rigth талбар: цаасны
баруун ирмэгээс мэдээлэл
хүрэх зай
 Header талбар: цаасны
дээд ирмэгээс толгой
мэдээлэл хүрэх зай
 Footer талбар: цаасны
дээд ирмэгээс хөл мэдээлэл
хүрэх зай
 Center on page бүлгийн
horizontally хяналтын товч нь: мэдээллийг хуудсын хэвтээ
тэнхлэгийн төвд байрлуулах
 Center on page бүлгийн vertically хяналтын товч: мэдээллийг
хуудсын босоо тэнхлэгийн төвд байрлуулах
5|Page

6. КОМПЬЮТЕРИЙН ХЭРЭГЛЭЭ О.ГАЛЖАВ
Header & footer хуудас
 Header: жагсаалтын талбарт баримтанд оруулахаар сонгосон
толгойн мэдээллийн
төрлүүд байрлана.
 Footer: жагсаалтын
талбарт баримтанд
оруулахаар сонгосон хөл
мэдээллийн төрлүүд
байрлана.
 Custom header:
командын товчоор
нээгдэх харилцах
цонхноос баримтанд
оруулах толгой
мэдээллийн төрлүүдээс
сонгох
 Custom footer: командын товчоор нээгдэх харилцах цонхноос
баримтанд оруулах хөл мэдээллийн төрлүүдээс сонгох
 Different first page: хөл ба толгойн мэдээллийг баримтын
эхний хуудсанд өөрөө оруулах
 Different old & Even pages : хөл ба толгойн мэдээллийн
баримтын тэгш ба сондгой дугаартай хуудсанд өөрөөр
оруулах
 Scale with document: баримтын хэмжээнд тохируулагдах
 Align with page Margins : цаасны ирмэгүүдийг зайнд
зэрэгцүүлэх
6|Page

7. КОМПЬЮТЕРИЙН ХЭРЭГЛЭЭ О.ГАЛЖАВ
SHEET ХУУДАС
 Print area талбар: ажлын хуудсын хэвлэгдэх мужийг
тодорхойлох
 Print titles бүлгийн Rows
to repeat at top талбар: хуудас
болгонд хэвлэгдэх мөрийг
тодорхойлох
 Print titles бүлгийн
Columns to repeat at left талбар:
хуудас болгонд хэвлэгдэх
баганыг тодорхойлох
 Gridlines хяналтын товч:
баримтын хүснэгтийн үндсэн
шугамуудыг хэвлэх
 Blank and white хяналтын
товч: зөвхөн хар цагаанаар
хэвлэх, хэрэв мэдээлэл өнгөт
байвал саарал сүүдэртэй хэвлэгдэнэ.
 Draft quality хяналтын товч: хэвлэх хурдыг нэмэндүүлэх
ба зураг, обьектуудыг орхиж хэвлэх
 Row and Column headings хяналтын товч: баримтын
өгөгдлийг мөр ба баганын хаягийн хамт хэвлэх
 Print бүлгийн Comments талбар: нүдэнд хийсэн
тайлбарыг хаана хэвлэхээ сонгох
 Pages order бүлгийн Over then down сонголын товч:
баримтын хуудсуудыг хэвлэх дарааллыг баганын дагуу
тодорхойлох
Баримтын хэвлэгдэх мужийн тэмдэглэгээг арилгахдаа
Page Layout багцын Page Setup бүлгийн Print Area
командын хэрэглүүрээр нээгдэх талбараас Clear Print
Area командыг сонгоно.
7|Page

8. КОМПЬЮТЕРИЙН ХЭРЭГЛЭЭ О.ГАЛЖАВ
ТОМЬЁОТОЙ АЖИЛЛАХ
Ямар
нэг тооцоотой мэдээлэл боловсруулж байгаа тохоилдолд томьѐо
болон функцийн бичиглэлийг өргөн ашигладаг. Томьѐо нь жирийн
арифметик илэрхийллээс гадна функцийн бичигдэх хэлбэр,
томьѐоны бэлэн загвар зэргийг ашигласан байж болдог. Томьѐоны
бичиглэлийг оруулахдаа = тэмдэгээр ихэлдэг. Томьѐоны хувьсахч
нь нүд ба мужийн хаяг, мужийн нэр, тогтмол тоо байна. Томьѐонд
дараах 4 төрлийн операторуудыг ашиглана:
1. Арифметик үйлдлийн оператор
2. Жиших үйлдлийн оператор
3. Текст нэгтгэх оператор
4. Мужийн оператор
НҮДЭНД ТОМЬЁО ОРУУЛАХ
1. Томьѐо оруулах нүдэнд идэвхтэй нүдний курсорыг
байрлуулан
2. = тэмдэг эхэлж бичээд томьѐоны илэрхийлэл оруулна.
3. Enter товч дарна.
Програмын цонхны Status bar буюу төлөвийн мөрөнд идэвхтэй
нүднүүдийн утгыг дараах функцийн үр дүнгээр харах боломжтой.
Үүний тулд:
1. Төлвийн мөр дээр хулганы заагчийг байрлуулан баруун товч
дарна .
2. Нээгдэх хураангуй цэсээс төлөвийн мөрд харахыг хүссэн
функцийн нэрийг идэвхжүүлнэ. Үүнд :
 Sum –нийлбэр олох
 Min –хамгийн бага утгыг олох
 Max- хамгийн их утгыг олох
 Count- өгөгдөлтэй нүднүүдийг тоолох
 Numerical count – тоон өгөгдөл бүхий нүдийг тоолох
 Average – дундаж утгыг олох
8|Page

9. КОМПЬЮТЕРИЙН ХЭРЭГЛЭЭ О.ГАЛЖАВ
9|Page