1. EL MUNDO DE SOFÍA

2. 1. ¿Con que idade se asemella a actitude do filósofo?
¿Por que tipo ou clase de razón ou sentimento?
Coa atitude dun neno, é dicir coa
idade da infancia, xa que para filosofar
o único que precisamos e interesarnos
por aquelo que non coñecemos ou que
queremos coñecer máis a fondo. Para
ser bos filósofos o único que
precisamos é a capacidade de asombro
e a medida que os nenos crecen os
nenos van perdendo esa capacidade de
asombro.

3. 2. ¿Cando, onde e contra que nace a filosofía?
A partir do século VI a.C en Grecia existe un
pensamento propiamente filosófico.Sen
embargo con anterioridade existía unha
mentalidade mítica. As explicacións miticas
A orixe da filosofía , segundo un dos máis
vellos filósofos gregos que viviu hai máis de
dous mil anos, a orixe da filosofía débese á
capacidade de asombro dos homes ante os
feitos que ocorren e que non conseguían
explicar .

4. O logos (coñecemento que se adquire através
da razón e non a partir de crenzas ou mitos)
impúxose contra as relixións es as crenzas
míticas.
• Arbitrariedade fronte necesidade.
• Caos contra o cosmos ordenado.
• Aparencia contraponse a esencia.
• Angustia fronte a confianza.
• Mito fronte o logos.

5. 3. ¿De que filósofo grego é a frase: "os seres humanos
crearon deuses á súa imaxe e semellanza"? ¿Que quería
expresar con esa idea?
Foi o filósofo Jenófanes,
que naceu no 570 a. de C.
Con esta frase intentou explicar,
que cada persoa vía a Deus igual a el.
É dicir, que os negros pensan que os
Deuses son negros e chatos, os tracios
que son brancos e con ollos azuis.
E se un boi poidese representar a Deus,
debuxaríao con aspecto de boi.

6. 4. ¿Cal foi o primeiro problema co que se enfrontaron os tres
primeros filósofos xonios? ¿Cales foron as súas solucións?
Os tres filósofos son Tales de Mileto,
Anaxímenes e Anaximandro que vían
cos seus propios ollos que ocorrían
cambios constantemente na natureza
e non sabían como podían ser posibles
eses cambios.
As súa solución foi buscar “algo”
que fose a materia prima de todo o
que sucedía na natureza.

7. • Tales opinaba que era a auga.
• Anaximandro non se imaxinaba unha sustancia
conocida asi que nomeu eso “algo” como o
“Indefenido”.
• Anaxímenes cría que o punto de partida eran o
aire ou a néboa aínda que logo tamén influían a
auga, a terra e o lume.

8. 5. ¿Que filósofo propuxo catro elementos e dúas forzas
para explica-la orixe e constitución do mundo? ¿Cales eran
eses elementos e forzas?
O filósofo foi Empédocles
Os catro elementos eran a terra, a auga, o
aire, e o lume e as dúas forzas eran o amor que
era o que unía as cousas e u odio que era o que
as separaba.

9. 6. ¿Cales son as dúas diferencias básicas entre
Parménides e Heráclito?
Parménides dicía que nada na natureza pode
cambiar e que as sensacións, polo tanto, non son
de fiar.
Heráclito dicía que todo cambia (todo flúe) e
que as sensacións son de fiar.

10. 7. ¿Que filósofo grego propuxo u teoría dos "atómos"
¿Que significa ese termo? ¿Como eran os "átomos da
alma"?
Foi o filósofo Demócrito que supoñía que que
todo tiña que estar construído por unhas pezas
moi pequenas e invisibles. A estas pezas
chamounas átomos.
Os átomos de alma eran redondos e lisos. Ao
morrer unha persoa, os átomos da alma
dispersábanse cara todas partes.

11. 8. ¿Que sofistas podes mencionar? ¿Por que se di que
eran escépticos e agnósticos? ¿Cal é a afirmación máis
importante de Protágoras?
Protágoras e Gorxias eran sofistas e dise que
eran escépticos porque non crían que os seres
humanos non serían capaces de atopar
respostas aos misterios da natureza e o
universo e eran agnosticos porque no sabían
responder a pregunta si hai un Deus ou non.
A afirmación máis importante de Protágoras foi
“O home é a medida de todas as cousas”

12. 9. ¿Con que oficio comparaba Sócrates a súa actividade? ¿Por
que podemos considerar a Sócrates como racionalista?
Socrates comparaba a súa actividade co “Arte
de parir” da comadroa, xa que consideraba que a
súa misión era axudar ás persoas a “parir” a
debida comprensión. Porque o verdadeiro
coñecemento e o que sae de cada un.
Porque tiña un forte fe na razón do ser humano
e que ela era a base para o noso coñecemento.

13. 10. ¿Cal é función do oráculo? ¿Cal era o oráculo máis
famoso de Grecia? ¿Cal era a inscripción que aparecía no
seu templo?
Dar respostas as preguntas que lle facía a xente e
o máis coñecido en Grecia foi o Oráculo de
Delfos e a inscripción que aparecía no templo
era:
¡COÑÉCETE
A TI MESMO!

14. 11. ¿Cal foi o fundador da ciencia grega da
medicina?
Foi Hipócrates, que naceu en Cos, cara o ano 460
a. de Cristo.

15. 12. Cita ós dous historiadores gregos máis famosos.
Heródoto
Tucídedes

16. 13. ¿Como se chamaba a escola de filosofía de Platón? ¿Cal foi
a forma escrita que empregou Platón?
A escola chamábase Academia e desde
entonces no mundo fundáronse miles e miles de
“academias”.
A forma escrita que empregou o diálogo.
14. ¿Que dous mundos existen, segundo Platón, e cales son as
súas características?
O mundo dos Sentidos invariable e inmutable e
a realidade escondíase detrás deste mundo no
mundo das Ideas que era variable e sensible.

17. 15. ¿Cales son as tres partes nas que, segundo Platón, está
dividido o corpo humano e que habilidades da alma, que virtude
e que casta social lle correspondía a cada unha?
As tres partes na que se dividía o corpo
eran: cabeza, peito, ventre.
Á cabeza pertencíalle a habilidade da
razón a virtude da sabedoría e o Estado de
gobernantes.
Ao peito a habilidade de a vontade, a
virtude o valor e o Estado os soldados.
Ao ventre a habilidade do desexo, a
virtude da moderación e o Estado os
productores.

18. 16. ¿Que pensaba Platón sobre a alma?
A alma é inmortal e é a morada da
razón e precisamente porque a
alma non é material incluíase
dentro do mundo das Ideas.
Ademais Platón cría que a alma xa
existía antes de meterse no corpo.
17. ¿Como se chamaba a escola de filosofía de Aristóteles?
O Liceo, que se atopaba en Atenas, onde
ensinou ata un ano antes da súa morte.

19. 18. ¿Cal era a diferencia básica entre Platón e
Aristóteles con respecto ás Ideas?
Aristóteles non comparte o sistema dualista
de Platón, pois para el, alma e corpo no son
entidades separables, se non que son
elementos indisolubles. A alma é un principio
de vida.

20. 19. ¿Cal é a diferencia entre causa eficiente e causa final?
¿Que tres tipos de alma distinguía Aristóteles?
A causa eficiente é o motor ou estímulo
que desencadea o proceso de
desenvolvemento e a causa final é unha
especie de destino que dirixe o proceso de
desenvolvemento de algo ou de todo.
Os tres tipos de alma que distingue son
vexetativa, a das plantas; sensitiva, a dos
animais; e racional, a dos seres humanos
con características propias que son o
razoamento e a linguaxe.

21. 20. ¿Que período abarca o helenismo?
Abarca desde Aristóles, a finais do século IV
a. de C., ata os principios da Idade
Media, arredor do no 400 d. de C.

22. 21. ¿Cal foi fundador da filosofía cínica e cal o seu máis famoso
representante? ¿Que opinaban sobre a felicidade humana?
Foi fundada en Antístenes en Atenas,
arredor do ano 400 a. de C.,o máximo
representante foi Diógenes.
Os cínicos intentaron inculcar que a
felicidade non depende das cousas
externas, esas cousas fortuítas e
vulnerables. Por iso pode ser conseguida
por todo o mundo e unha vez que se
conseguiu non pode perderse.

23. 22. Cita algún representante do estoicismo. ¿Cal é a súa
actitude fronte a vida e a morte?
Zenón, Séneca son algúns representantes do
estoicismo.
A súa actitude era que a morte e a vida
seguen a leis inquebrantables da natureza.
Sen deixarse levar polos sentimentos e
esquecéndonos das cousas externas (ao igual
que os cínicos.

24. 23. ¿Cales son as ideas máis relevantes dos epicúreos?
Quedan resumidas nos “tetrafármacos” ideados
por Epicuro. As catro herbas curativas son:
• Non temer aos deuses.
• Non temer a morte.
• Lembrar a brevidade da dor e
do pracer.
• O benestar é facilmente
alcanzable a través da mente.

25. 24. Cita ó maximo representante do neoplatonismo. ¿Que é unha
experiencia "mística"?
O neoplatónico máis importante foi Plotino.
Unha experiencia mística significa que un
experimenta unha unidade con Deus e coa
“alma universal”. Esa persoa foi absorbida por
Deus e está “fundida” con el.

26. 25. ¿Cales son as dúas raíces da civilización europea? ¿Qué
relixións naceron das mesmas?
Jesús de Nazaret era xudío e pertencía a
civilización semítica; e os gregos e os romanos
pertencían a civilización indoeuropea. Por iso a
civilización europea ten dúas raíces.
O cristianismo, o xudaísmo e o Islam naceu da
civilización semítica.
A crenza en varios Deuses, coñecida como
politeísmo é propia da civilización europea.

27. 26. ¿Con que feitos relacionarías estas datas 313, 395, 410,
476, 622 e 1453? ¿Que significou para a filosofía o ano 529?
• 313: O cristianismo aceptouse como relixión
no Imperio Romano, baixo o reinado do
emperador Constantino.
• 395: O Imperio Romano foi dividido en dous.
O imperio Romano occidental, con Roma no
centro, e o imperio romano, coa nova cidade de
Constantinopla como capital.
• 410: Roma foi saqueada por tódolos pobos
bárbaros.

28. • 476: O Imperio Romano occidental deixou de
existir.
• 632: Morte do profeta Mahoma.
• 1453: Caída do Imperio Romano de
Oriente, porque os turcos conquistaron a súa
capital Constantinopla.

29. O ano 529 a Igrexa cerrou a academia de
Platón e fundouse a Orde dos
Benedictinos, como a primeira gran orde
relixiosa. Por iso, este ano convertese nun
símbolo de cómo a Igrexa puxo unha tapadeira
enriba da filosofía grega.

30. 27. ¿Que papel filosófico e científico xogaron os árabes na
Idade Media? ¿Por onde entrou a súa influencia en Europa?
Foron os máis importantes en ciencias como
as matemáticas, química, astronomía e
medicina.
Incluso hoxe seguemos conservando os
números arábigos. A cultura árabe era
superior a grega e chegou a Europa a través
de España.

31. 28. ¿Cal foi o problema filosófico principal para os pensadores
da Idade Media? ¿Que quere dicir que os autores medievais
"cristianizaron" ós filosófos gregos? Exemplos.
Intentar saber se había unha contradición
entre a Biblia e a razón, ou se eran
compatibles a fe e a razón.
Que intentaron explicar que as teorías dos
filósofos gregos coincidían nalgúns aspectos
co que se dicía na Biblia. Por exemplo Agostiño
de Hipona deuse conta da coincidencia da
filosofía platónica e a doutrina cristiá e
preguntouse se non coñecería Platón algunhas
partes do Antigo Testamento.

32. 29. Comenta o que saibas da vida de Agostiño de Hipona. ¿Cal
foi a súa obra principal? ¿Cal é a súa idea básica? ¿Como
soluciona a contradicción entre a crenza grega da eternidade do
mundo e a cristiana da creación?
Agostiño de Hipona naceu na cidade de
Tagaste, ao norte de África, pero con
dezaseis anos foise a estudar a Cartago
e máis tarde viaxou a Roma e Milán.
Viviu os seus últimos anos como bispo
da cidade de Hipona. Non foi cristián
toda a súa vida. Pasou por moitas relixións
antes de converterse ao cristianismo.

33. A súa obra principal é “A cidade de
Deus” onde a idea básica e que Agostiño
de Hipona pensa que a Historia trata
entre a loita que se produce entre a
“Cidade de Deus” e a “Cidade terrea”.
San Agostiño opinaba que Deus antes
de crear o mundo, as “Ideas” existían
non pensamentos de Deus, e de esta
maneira incorporou as ideas platónicas
en Deus, salvando as ideas eternas.

34. 30. ¿Que é o maniqueísmo?
Era unha secta relixiosa, moi típica da
Antigüedade tardía. Era unha doutrina de
salvación, unha metade relixiosa e a outra
filosófica. A idea era que o mundo estaba
dividido en ben e mal, en luz e escuridade, en
espírito e materia. Co seu espírito as persoas
podías elevarse por encima do mundo da
materia e así pór bases para a salvación da
alma.

35. 31. ¿Quen foi Hildegarda de Eibingen?
Era unha monxa do Val do Rhin que viviu de
1098 a 1179. A pesar de ser muller, era
predicadora, botánica e científica. Podería
simbolizar a idea de que a miúdo as mulleres
eran as máis realistas, por non dicir as máis
científicas.

36. 32. Comenta o que saibas sobre a vida e a obra de Tomás de
Aquino. ¿Existía unha ou varias verdades para Tomás de Aquino?
Explícao.
Naceu na pequena cidade de Aquino.
Traballou como profesor de filosofía na
universidade de París. E foi tanto filósofo
como teólogo. Foi el quen cristianizou a
Aristóteles.
Para el, existían varias verdades teolóxicas
naturais as cales se pode chegar a traves da
nosa revelación cristiá e a fe ou a través da
nosa razón innata e natural.

37. 33. ¿Con que analoxía se explica a relación entre "teoloxía
natural" e "teoloxía revelada"? ¿Cal era a escala de tódolos
seres existentes?
Que podemos acercarnos a unha parte da
verdade mediante a nosa razón e as nosas
observacións feitas cos sentidos a outra parte
revelóunola Deus a través da Biblia.
O grao evolutivo da existencia vai desde as
plantas e os animais ata os seres
humanos, desde os seres humanos aos anxos e
desde os anxos a Deus.

38. 34. ¿Cal foi a crítica máis radical á "filosofía teolóxica"
de Tomás de Aquino e que deu lugar ó Renacemento e á
Reforma?
Entre os séculos XIV e XVI prodúcese un
xiro humanista. Fronte o teocentrismo
medieval, O Renacemento, sen esquecer a
Deus, converte ó home no centro dos seus
intereses. Trátase dun ser humano moito mais
critico e individualista. Lutero foi un
teólogo, frade católico agostiño recoleto e
reformador relixioso alemán, en cuxas
ensinanzas se inspirou a Reforma Protestante.
Inaugurou a doutrina teolóxica e cultural
denominada luteranismo e influíu nas demais
tradicións protestantes. “o home só pode
alcanzar a Deus”

39. 35. ¿Que tres inventos foron fundamentais para o
Renacemento? ¿Por que? ¿Que tres "ríos" culturais conflúen no
Renacemento?
A brúxula que facilitou a navegación.
A pólvora que contribuíu para que os europeos
foran superiores militarmente.
A imprenta que influíu na difusión das ideas
humanistas e renacentistas.

40. Confluíron no Renacemento, a cultura grega, os
árabes de España e a cultura Bizantina do
este.

41. 36. ¿Que significa a expresión "humanismo renacentista"? Cita
dous autores.
Volveuse a colocar ao home no centro, despois
desa larga Idade Media que todo se vía desde
unha perspectiva divina.
Algún autores son Tomas Mouro, Marsilio
Ficino, Giovanni Pico e Giordano Bruno.

42. 37. ¿Que é o panteísmo? ¿Que pensador foi
queimado por defender ideas panteístas?
É unha interpretación na que se di que Deus
estaba presente na Creación e pola tanto debe
estar en tódalas partes.
Foi queimado Giordano Bruno que
a parte de declarar que Deus
estaba presente na Natureza,
dixo tamén que o espazo era infinito.

43. 38. ¿Cal é o novo método científico que se presenta no
Renacemento?
O método empírico que dicía que para facer
unha investigación na natureza había que
basearse na observación, na experiencia e no
experimento.

44. 39. ¿Cales foron as aportacións de Copérnico, Kepler,
Galileo e Newton á investigación astronómica?
• Copérnico: sostivo que non era o sol que xiraba
en órbita arredor da Terra, si non ao revés.
• Kepler: dixo que os planetas xiraban en
órbitas elípticas ou ovaladas co Sol como un
dos focos. E tamén dixo que a velocidade dos
planetas é maior cando están cerca do sol.
• Galileo: Inventou o telescopio pero máis
importante foi que formulou a Lei da Inercia.
• Newton: Aportou a descrición definitiva ao
sistema solar e os movementos dos planetas.
Explicou que os planetas móvense arredor do
sol e por qué.

46. 40. ¿Que di a lei da inercia de Galileo? ¿Que feitos se explican
a través dela?
“A velocidade que adquiriu un corpo,
manterase constante mentres non haxa
causas exteriores de aceleración ou
deceleración”.

47. 41. ¿Que autor anticipou a hipótese da forza gravitatoria da
Lúa sobre a Terra? ¿En que feito se observa esta forza?
• Kepler. Devido a observacion do cambio de
marexada.
• Newton aportou a descrición definitiva do
Sistema Solar e dos movementos dos planetas.
Así pois, formulou a que coñecemos hoxe
como: lei de gravitación universal. Tódolos
planetas se moven en órbitas elípticas arredor
do Sol como resultado de dous movementos: o
primeiro é o movemento rectilíneo que
adquiriron ao formarse o Sistema Solar e o
segundo é un movemento en dirección ao Sol
como consecuencia da gravitación ou forza da

48. 42. ¿Cal é a grandeza astronómica de Newton? ¿Por que as
órbitas planetarias describen un movemento elíptico?
A lei da gravitación universal. Debido a forza
gravitacional exercida polo sol, xa que como
Newton establece nesta lei sempre que a
forza central de atracción (neste caso o Sol)
sea inversamente proporcional ó cadrado da
distancia o movemento será o dunha curva
cónica.

49. 43. ¿Como explica Gaarder a relación entre Renacemento,
individualismo e Reforma? ¿Por que se separou Lutero da Igrexa
Católica?
O renacemento introduciu a visión
individualista do home, que tamén tivo as súas
repercusións no mundo da fe. A relación con
Deus volvíase neste momento máis importante
que a relación coa Igrexa. Como dicía Lutero o
home non necesita pasar pola Igrexa ou polos
seus sacerdotes para recibir o perdón de
Deus.

50. 44. En 1543 e en 1637 publicáronse dúas importantísimas obras
para o pensamento occidental. ¿Que obras son e quen os seus
autores?
• 1543: “Sobre o xudíos e as súas
mentiras” de Martín Lutero.
• 1637: “Discurso do Método”
autobiografía de René Descartes.

51. 45. ¿Que significa "idealismo", "materialismo" e
"determinismo"?
• Idealismo: A existencia era no fondo, de
natureza espiritual.
• Materialismo: reduce todos os fenómenos da
natureza a magnitudes físicas concretas.
• Determinismo: todo o que ocorre está
decidido de antemán.

52. 46. ¿Cal é o século do Barroco? ¿Cal é a súa concepción
fundamental? ¿Que importancia ten o teatro nesa época e nese
contexto intelectual?
O século do Barroco é o XVII.
A súa concepción fundamental era que
mesturaba unha visión optimista e vitalista
como no Renacemento e outra de negación ao
mundo e retiro relixioso.
O teatro era un símbolo, porque a vida é un
teatro. Converteuse nunha imaxe da vida
humana en xeral.

53. 47. ¿Que movementos filosóficos xorden no século XVII? ¿Cales
son as dúas preocupacións básicas para ambos? ¿Cales son as
súas diferencias?
Na filosofía occidental, o período moderno asúmese xa que
empeza co século XVII- máis especificamente, coa obra de René
Descartes, que estableceu os temas e o método dos que o
seguiron. É un período caracterizado polos construtores de
grandes sistemas- filósofos que presentaron sistemas unificados
de epistemoloxía, metafísica, lóxica, e ética, e a miúdo política e
tamén as ciencias físicas.
Immanuel Kant clasificou os seus predecesores en dúas
escolas: os racionalistas e os empiristas, e a Filosofía moderna
temperá,que a miúdo caracterízase en termos dun suposto
conflito entre estas escolas.
O racionalismo oponse ao empirismo e que é o sistema de
pensamento que acentúa o papel da razón na adquisición do
coñecemento, en contraste co empirismo, que resalta o papel da
experiencia sobre todo o sentido da percepción.

54. 48. ¿Por que dicimos que Descartes é o primeiro gran
sistematizador da filosofía moderna? ¿Cal é a súa obra
principal? ¿Cales eran o método e o instrumento que intentaba
aplicar á filosofía?
Porque creou un sistema filosófico no que a
filosofía estaba construído desde os cimentos
e procura atopar unha especie de aclaración
en tódalas cuestións filosóficas importantes.
A súa obra principal é “Discurso do Método” e
o método que quixo usar foi a matemático para
demostrar verdades filosóficas igual que se
demostra un teorema matemático e o
instrumento esencial a razón.

55. 49. ¿Como se pode relacionar o pensamento cartesiano co de
Sócrates e co de Platón?
Existe unha liña que vai dende Sócrates e
Platón e que pasa por San Agostiño de Hipona
antes de chegar a Descartes . Todos foron
racionalistas. Xa que crían que a razón e a
única fonte segura de coñecemento .Cando
fixeron diversos estudios , Descartes chegou
á conclusión de que os coñecementos
aprendidos e inculcados na I.Media non son
necesarios para a súa realidade.

56. 50. ¿Por que dicimos que Descartes é dualista? ¿Cales son as
substancias ou formas distintas da realidade segundo
Descartes? ¿Cales son as súas características? ¿Que é a
glándula pineal?
Descartes é dualista porque realiza unha clara
bipartición entre a realidade espiritual e a
realidade extensa.
Unha substancia é o pensamento ou alma, que
é consciente, non ocupa lugar de tal maneira
que non pode dividirse en partes máis
pequenas. A outra substancia é a materia que
solo ten extensión, ocupa lugar e sempre pode
dividirse en partes máis pequenas.

57. A glándula pineal é un
órgano cerebral que ten como
función unir alma e
corpo.

58. 51. ¿Sabes algo da vida de Baruch de Spinoza? ¿Cal é o
aspecto máis orixinal da súa filosofía? ¿Por que? ¿Cal foi a súa
obra obra máis importante? ¿Cal era o seu obxectivo?
Spinoza pertenceu a comunidade xudía de
Amsterdam, pero pronto foi expulsado e
excomulgado por heterodoxo. Foi o primeito
en utilizar o que chamamos unha visión “
crítico-histórica” da Biblia.
Incluso por esto foi abandoado pola
súa familia e sufriu un intento
de asasinato.

59. Era un panteísta veía a Deus en todo o
que existe, e todo o que existe en Deus.
Para Spinoza non se quedou fora de
Creación do mundo, se non que Deus é o
mundo.
A súa obra foi “Ética demostrada
segundo o orde xeométrico” e o seu
obxectivo era ensinarnos como debemos
vivir para alcanzar a felicidade.

60. 52. ¿Que relación existe entre a Natureza e Deus para a
tradición filosófica? ¿E para Spinoza? ¿Que é o monismo? ¿Por
que se aplica ese termo á filosofía de Spinoza?
Para a tradición filosófica a natureza e Deus
eran dúas substancias diferentes pero
Spinoza non ten unha visión dualista da
realidade.
O monismo é o pensamento que reconduce
toda a natureza e tódalas circunstancias da
vida a unha sola substancia e aplícase termo a
Spinoza porque el dicía que todo provén do
mesmo e o chamaba Sustancia, ou Deus ou
Natureza.

61. 53. ¿Cal é o principio ético de Spinoza? ¿Existe "libre vontade"
para Spinoza? Explícao.
Que vivimos segundo as leis da natureza e so
seremos libres cando podamos poidamos
desenvolver “libremente” as nosas
capacidades inherentes. Para Spinoza o único
ser que pode actuar con total liberdade é
Deus o a Natureza. Porque aínda que o ser
humano pode conseguir unha liberdade que lle
permite vivir sen presións externas xamais
poderá ter unha “vontade libre” xa que nos non
decidimos o que ocorre no noso corpo, no
eliximos o que pensamos. Polo tanto o home
non en un alma libre que está máis ou menos

62. 54. ¿Cal foi o primeiro empirista británico; cal, é a súa obra
principal e a súa idea fundamental? ¿Cales son e en que se
diferencian as cualidades primarias das secundarias?
John Locke e a súa obra “Ensaio sobre o
coñecemento humano”, onde intenta aclarar
dúas cuestións: de onde recibe o ser humano
as súas ideas e conceptos e se podemos
fiarnos do que nos contan os nosos sentidos.
Para Locke a conciencia do ser humano é un
“tabula rasa” ou folla en branco.

63. As calidades primarias dos sentidos
refírese a extensión das cousas; o seu
peso, forma, movemento e número. As
calidades secundarias dos sentidos, son
aquelas que son inherentes como o olor,
o sabor, o son que solo reflicten a
realidade exterior sobre os nosos
sentidos.

64. 55. ¿Hai reminiscencias do racionalismo en Locke? ¿Cales?
Si, porque ao igual que Descartes pensa
que esta realidade ten certas calidades
básicas e defende que os seres humanos
poden captar a través da razón o que da
pé a un coñecemento intuitivo. Tamén
defende que para todos existen certas
regras básicas e defenden a chamada
idea de “dereito natural”.

65. 56. ¿Sabes algo da vida de David Hume? ¿Cal é a
diferencia, segundo el, entre "impresións" e "ideas"? ¿Como
podemos saber se unha idea é válida? ¿É a idea de "eu" unha
idea válida segundo Hume?
Hume criouse en Escocia e aínda que os
seus pais querían que fose avogado el
sempre se viu entusiasmado pola
ensinanza e pola filosofía. Viviu na época
da Ilustración e viaxou moito por Europa
antes de establecerse outra vez en
Edimburgo.

66. Para el hai dous tipos de percepcións. Unha é
as impresións que é a mediata percepción da
realidade externa e a outra é as ideas que
quere dicir o recordo dunha impresión deste
tipo.
So aceptou como verdadeiro aquilo sobre o
que tiña sensacións seguras.
A idea de eu é en realidade unha cadea de
impresión simples que nunca percibiras
simultaneamente. Con isto Hume quere dicir
que non temos ningunha personalidade que
estea detrás de tales xuízos e estados de
ánimo que veñen e van.

67. 57. ¿Como explica Hume a "lei" da causalidade? ¿Con que
exemplo? ¿Son pois "racionais" as leis da natureza? Explícao.
¿Que método científico queda así criticado?
Para Hume todo o que ocorre ten que ter unha
causa. Segundo el se temos dúas bolas de
billar e se tiramos unha bola negra en contra
dunha branca que está en repouso esta última
comeza a moverse. A causa do seu movemento
é que foi golpeada pola bola negra. So teremos
feito de comprobar o que en realidade
percibimos con seguridade.

68. Cando falamos das leis da natureza ou de
causa e efecto, falamos en realidade do
hábito das persoas e non do racional. As
leis da natureza no son racionais, nin
irracionais, simplemente son. Non nacemos
unhas expectativas de cómo é o mundo e
como se comportan as cousas. Simplemente
o mundo é como é, e nós vámolo percibindo
pouco a pouco.
Queda así criticado o método científico.

69. 58. ¿Que teñen en común e en que se diferencian un ateo,
un agnóstico e un deísta?
• Ateo: é alguén que nega na súa totalidade a
existencia dalgún Deus.
• Agnóstico: é alguén que non sabe si existe ou
non Deus.
• Deísta: é alguén que cree que Deus creou o
mundo hai moitísimo tempo, pero que desde
entonces non volveu a aparecer no mundo.

70. 59. ¿Podemos, segundo Hume, xustificar unha frase normativa a
partir dunha frase descriptiva? Pon un exemplo. ¿Cal é a base
da conduta e da valoración moral segundo Hume?
Non, segundo el, nunca podemos partir de
frases de “é” para chegar a frases de “debe”
Por exemplo hai moita xente que desexa e
viaxa en avión e non por iso debemos construír
máis aeroportos.
A base da conduta moral son os
sentimentos, e temos que agudizar eses
sentimentos que un ten cara os demais.

71. 60. ¿Que puxo en dúbida Berkeley? ¿Como o
argumentaba?
Puxo en dúbida que o mundo físico sexa unha
realidade. O único que existe e o que nos
percibimos e nós non percibimos a materia. El
pensaba que as nosas ideas eran unha vontade
ou espírito, que teñen unha causa fóra da nosa
conciencia, e esta causa non é material se non
espiritual.

72. 61. ¿Cales son os sete puntos principais da Ilustración
francesa?
• Rebelión contra as autoridades.
• Racionalismo.
• A idea de “ilustrar”.
• Optimismo cultural.
• Volta á natureza.
• Cristianismo humanizado.
• Dereitos Humanos.

73. 62. ¿Cando se promulgou a primeira Declaración de Dereitos
Humanos? ¿Que filósofo ilustrado publicou en 1782 un escrito en
defensa dos dereitos da muller? ¿Quen esixiu a inclusión deses
dereitos na Declaración dos Dereitos Humanos e foi decapitada?
A primeira Declaración de Dereitos foi
aprobada pola Asemblea Nacional Francesa en
1789.
O filósofo ilustrado que publicou o escrito en
defensa dos dereitos da muller foi Concordet.
A muller que esixiu a inclusión e por iso foi
decapitada foi Olympe de Gouges.

74. 63. ¿Que sabes da vida de Kant? ¿Por que se di que foi un
filósofo profesional?
Kant naceu nunha cidade ao este de Prusia e
viviu case toda a súa vida na cidade natal.
Proviña dunha familia severamente cristiá o
que implicou a relixiosidade na súa filosofía.
Foi o primeiro en traballar nunha universidade
como profesor de filosofía por iso se
considera filósofo profesional.

75. 64. ¿Cal é a súa postura fronte ós racionalistas e ós
empiristas? ¿Que significa o "xiro copernicano" de Kant? ¿En
que se diferencia a "cousa en si" e a "cousa para min"? ¿Que é
a "materia" e a "forma" do coñecemento?
Opinaba que tanto os racionalistas como os
empiristas tiñan algo de razón. Xa que a razón
e percepción xogan un importante papel cando
percibimos o mundo, pero dicía que os
racionalistas esaxeraban no que pode facer a
razón e pensaba que os empiristas fixeran
demasiado fincapé na percepción.

76. O xiro copernicano quere dicir que unha
idea é tan nova e tan radicalmente
diferente ás ideas antigas como cando
Copérnico sinalara que é a Terra a que
xira arredor do Sol e no ao revés.
En que “as cousas en si” non poderemos
saber totalmente como son pero sen
embargo si que podemos saber como se
nos presentan esas cousas a nós (“as
cousas en mi”).

77. O material do coñecemento son as
condición exteriores das que non
podemos saber ata que as percibimos.
A forma do coñecemento é todo o que
percibimos como sucesos no tempo e no
espazo.

78. 65. ¿Como xustifica Kant a inmortalidade da alma, a existencia
de Deus e o libre albedrío? ¿Que é un "postulado"? ¿Cal é o
imperativo categórico kantiano? ¿Por que se di que a ética
kantiana é unha ética "da obriga"?
Baseándose na fe, xa que onde fracasan a
experiencia e a razón nace un vacío que pode
chamarse fe relixiosa.
Un postulado é afirmar algo que que non se
pode probar. Por exemplo supor a existencia
de Deus.
O imperativo categórico e aquel que di que a
lei moral é válida en todas as situacións,
ademais tamén é completamente ineludible.

79. 66. Ideas do Romantismo.
• A importancia do “eu” no coñecemento.
• O arte podía levarnos máis cerca do sublime.
• Nostalxia da Natureza e a mística da mesma.
• Renacemento da antiga consciencia cósmica.
• Toda a natureza, son expresións do único
Deus.
• Reformar os sentimentos de identidade de
cada unha das nacións.

80. 67. Diferencias entre Hegel e Marx.
A diferenzas xiran en torno ao concepto de
alienación.
Para Hegel o suxeito da alienación é a Idea e
no proceso a Idea faise radicalmente distinta
de si.
Para Marx o suxeito é o home. E a alienación
consiste na explotación do home polo home,
refírese a pérdida de autonomía e a liberdade
dunha clase social como consecuencia da
explotación á que se somete outra.

81. 68. ¿Que se entende por naturalismo e cal é a relación de
Darwin con ese concepto? ¿Cales son os dous principios básicos
da teoría darwiniana? ¿Cales son as dúas obras máis
importantes de Darwin? ¿En que anos se publican? ¿Cales son as
súas teses principais? ¿Con que analoxía se refire á vida?
Darwin foi todo un hito na ciencia pois sendo aínda moi novo ,
embarcouse nunha dificultosa viaxe arredor do mundo para
estudar a natureza e os diferentes seres vivos que a compuñan.
Durante estas perigosas viaxes o famoso naturalista Charles
Darwin elaborou as súas magníficas teses. Darwin era biólogo e
investigador da natureza. Da mesma forma que os presocráticos
se tiveron que liberar das vellas explicacións mitolóxicas para
explicará natureza, Darwin tivo que liberarse da visión da
Igrexas obre animais e homes.
Na súa obra A orixe das especies, Darwin presentou dúas
teorías ou teses moi innovadoras tendo en conta a época na que
viviu. En primeiro lugar, este naturalista dixo que tódalas plantas
e tódolos animais existentes hoxe en día proviñan duns
antecesores moito máis primitivos. Mantivo que tivo lugar unha
evolución biolóxica.

82. En segundo lugar , Darwin defendeu que a evolución e os cambios
constantes na naturezas e debían ao proceso coñecido como :
Selección natural .
As dúas obras máis importante se que supuxeron un hito sen
precedentes na ciencia foron : A descendencia humana e A orixe
das especies . A primeira foi publicada no ano 1871 e asegunda ,
en 1859 .
No seu libro A descendencia humana , Darwin señala tódolos
grandes parecidos entre humanos e animais . Tamén apunta a que
os humanos e os monos antropoideos nalgún momento da historia
tiveron de desenvolverse a partir dun proxenitor común .
No seu libro A orixe das especies , este naturalista defende a
ide ade evolución natural . O punto máis débil da súa obra era a
causante das variacións causais pois Darwin tiña poucas nocións
de xenética e non puido chegará conclusión das mutacións
xenéticas que provocarían o cambio e , polo tanto , a evolución
das especies .

83. Darwin non só desmoronou a
interpretación literal que recibía o
Xéneses ata entón senón que
deduciu que a existencia do home
non era máis que a causa de algo tan
pouco emocional como a loita pola
supervivencia . Esto fixo temblar os
cimentos da Igrexa ata entón e a partir
de aí comezouse a cuestionar a
orixe do ser humano como aparecía
reflexada na Biblia.

84. 69. ¿Que se entende por "psicanálise"? ¿Quen é o autor de tal teoría?
¿Cal é a obra máis importante de Freud? ¿Cando se publicou? ¿Cal é a
súa idea central?¿Cal é a función dos soños segundo Freud?
Entédese por psicanálise unha descripción da mente humana en
si como un tratamento de enfermidades nerviosa se psíquicas .
Freud elaborou unha teoría do subconsciente imprescindible se
un quere entender o que é realmente o ser humano .
“A interpretación dos soños” foi publicado en 1900 . Nesta
obra , Freud explica que o que soñamos non é certamente casual.
Xa que sengundo Freud , os nosos pensamentos subconscientes
tratan de comunicarse con nós a través dos nosos soños .
Freud afirma que ó soñar cumplimos desexos. Os nenos, soñan
con xelados e dulces . Pero no caso dos adultos tendo a pasar que
os desexos vense atópanse disfrazados nos soños. Porque , cando
dormimos , tamén censuramos o que queremos e non queremos na
nosa vida.

85. 70. ¿Que é "surrealismo"? ¿Quen foi o seu iniciador?
¿Que relación ten coa psicanálise?
Surrealismo é unha palabra francesa que podemos traducir
como “sobrerrealismo ”. No ano 1924 André Breton publicou o
seu “Manifiesto surrealista” no cal Sinalou que a arte debe
brotar do propio subconsciente . Desta forma, o artista
recollería nunha libre inspiración as súas imaxes soñadas e
chegaría a unha “ sobrerrealidade ”na que xa non existe
distinción algunha entre o soño e a realidade. Tamén pode ser
importante para un artista derrubar a censura da consciencia
co fin de deixar correr libremente as palabras e as imaxes.
O surrealismo podémolo relacionar coa psicanálise se temos
en conta que tódolos seres humanos, segundo recentes
estudos, soñamos arredor do 20% do tempo que durmimos, é
dicir , entre dúas e tres horas cada noite. Se alguén nos
molesta nesta fase de soño, a nosa conducta cambia e
volvémonos irritables e nerviosos. Esto danos a entender a
necesidade de elaborar unha expresión artística da nosa
situación existencial, pois de nós trata o soño.

86. Alba Guede Rodríguez
IES Otero Pedrayo
XUÑO 2010
EL MUNDO DE SOFÍA