2. • Introdución
• Autor: Lev Landau
• Capítulo I: A relatividade á que estamos acostumados
• Capítulo II:
• Capítulo III:
• Capítulo IV:
• Capítulo V:
• Capítulo VI:
• Opinión persoal
3. Xa tras correron máis de cincuenta anos dende o momento en que
Albert Einstein creou a Teoría da Relatividade, esta teoría críase nos
seus orixes un xogo paradoxal do pensamento, e converteuse
durante moito tempo nunha das pedras angulares da Física.
A Física moderna é imposible de concibir sen esta teoría, son moitos
os fenómenos físicos que son imposibles de explicar sen ela, tamén a
partir dela créanse aparatos complicados como os aceleradores de
partículas …
4. Físico e matemático da Unión Soviética.
Premio Nobel de Física en 1962.
É unha figura crave da física teórica no
século XX, destacou polas súas contribucións
á mecánica cuántica cos seus estudos sobre
o estado mixto, a teoría cuántica do
diamagnetismo, a superfluidez, a teoría
fenomenolóxica sobre Líquidos de Fermi, a
Teoría Ginzburg-Landausobre a
supercondutividade, o efecto de
Amortecemento de Landausobre a
formación de turbulencias en fluídos, o Polo
de Landau en electrodinámica cuántica, ou
a teoría sobre os neutrinos. Son
imprescindibles os seus dez volumes do Curso
de Física Teórica.
(Bakú, 22 de xaneiro de 1908 - Moscú, 1 de abril de 1968)
5. Durante a Gran Purga da década de 1930 na Unión
Soviética,Landáu foi un dos científicos considerados sospeitosos e
encarcerados en 1938, para ser posteriormente liberado grazas á
intervención do seu colega e posteriormente tamén
premios Nobelde física Piotr Kapitsa.
En 1962 sufriu un accidente automobilístico, ao chocar de fronte
cun camión. As secuelas deste accidente co tempo conducírono
á morte, en 1968.
6. CAPÍTULO I
A r e l a t i v i d a d e á q u e e s t a m o s
a c o s t u m a d o s
7. Ten sentido calquera afirmación?
A resposta a esta pregunta é non.
Mesmo se unimos palabras sensatas acorde coas regras gramaticais
podemos obter un completo absurdo, xa que non podemos afirmar que
a auga é triangular, que o vento é redondo ou que o lume é cadrado.
Moitas veces facemos ou escoitamos afirmacións que nos poden
parecer a primeira vista sensatas, pero o analizalas dámonos conta de
que non o son, polo que resultan ser un absurdo absoluto.
8. Dereita e esquerda
Se nos atopamos en un camiño en el
hai unha casa, non podemos
contestar inmediatamente de que
lado está, xa que depende da
situación da persoa co respecto ao
camiño, posto que para unha persoa
pode estar do lado esquerdo e para
outra do lado dereito. Deste xeito
dereita e esquerda son relativos, é
dicir, teñen sentidos despois de
sinalar a dirección respecto á cal se
se aplica a determinación.
9. Que é agora, de noite ou de día?
Como ben todos sabemos non en todos
os lugares do globo terrestre é a mesma
hora, por iso cando nos referimos á hora
debemos de especificar no lugar que
estamos. Se unha persoa que se atopa
en China está mantendo unha conversa
con outra de España, non pode falar de
maneira xeneralizada respecto a esta
cuestión.
10. Quen é máis grande?
Dependendo do punto no que nos atopemos
pódenos parecer unha cousa máis grande ca
outra, para unha persoa pódelle parecer un
obxecto máis grande ca a outra porque
depende da situación do espazo no que se
atope.
11. O relativo parece ser absoluto
En astronomía úsase frecuentemente a medida angular, porque o
desprazar o punto de observación a unha distancia pequena, as
dimensión angulares cambiarán, e serán pequenas tamén.
Se nos desprazamos na Terra para observar as estrelar, desde
calquera punto do globo que nos situemos podemos observar que
as estrelas se atopan á mesma distancia unhas de outras, polo que
se nos pomos a comparar a distancia entre elas resulta que é
insignificante,neste caso a distancia angular poder ser admitida
como medida absoluta.
12. O absoluto resultou ser relativo
Estamos acostumados a diferenciar entre
arriba e abaixo, na antigüidade
considerábanse estes termos absolutos, xa que
se consideraba que a Terra era plana. Cando
se descubriu que isto non era así, que era
esférica, a dirección vertical comeza a
depender da posición do punto da superficie
e deixase de considerar que esta dirección era
idéntica en tódolos puntos.
13. O “sentido común protesta”
Comprender a relatividade de arriba e abaixo para as persoas non
foi tarefa doada, se non se recoñece o principio de relatividade da
dirección vertical, persoas que se atopan en diferentes puntos do
globo térreste considerarían que por exemplo as persoas que viven
en Moscú camiñan cabeza abaixo, mentres que os de Nova Zelanda
camiñan cabeza arriba.
15. Un mesmo sitio ou non?
Acostumamos dicir que dous feitos ocorreron nun
mesmo sitio, o facer isto tendemos a atribuír un
sentido absoluto. Pero, esta afirmación non é
correcta, polo que non vale para nada. O seguinte
exemplo serve para afirmar que isto é correcto: dúas
persoas, Paula e Lucía, acordaron atoparse cada
día nun vagón dun tren, desde este sitio escríbenlle
cartas aos seus amigos, Luís e Carlos, os seus amigos
non estarán de acordo con que as emisoras das
cartas se atopan no mesmo sitio do espazo. A
escritura das cartas non vai a producirse no primeiro
e no segundo viaxe no mesmo lugar, posto que o
tren está en marcha, polo que desde o punto de
vista dos seus amigos atópanse separadas por
canteares de km, pero para elas si que se produciu
no mesmo lugar. Con todo isto, non podemos saber
quen ten razón, polo que o concepto da situación
no espazo é relativo.
16. Como se move en realidade un
corpo?
O desprazamento dun corpo no espazo é relativo, si un
obxecto se desprazou quere dicir que cambiou de posición
con respecto a outros corpos. Polo que si observamos o
movemento dos corpos desde diferentes puntos de vista, os
movementos serán diferentes. Polo que ó observar o
movemento dun corpo desde diferentes vistas, obteremos
diferentes curvas dun movemento.
17. Son equivalentes ou non tódolos
puntos de observación?
Si ó observar o movemento dun corpo e
queremos coñecer a súa traxectoria, tamén
debemos ter en conta as leis que rixen o
movemento e que obrigan ó corpo a
desprazar así e non de outra maneira.
18. O repouso foi atopado!
As accións externas,as chamadas forzas, influen sobre os corpos.
Se estudamos a influencia destas aparece o problema do
movemento de diferente maneira. A partir deste
momento, aparecerá a nova definición do repouso: o corpo
sobre o que non actúan forza externa algunha, se atopa en
estado de repouso.
19. O laboratorio en repouso
Para que se realice o repouso é preciso afastar o noso corpo de todos
os demais que poidan actuar sobre el, con todo isto podemos crear un
“laboratorio” e falar das propiedades dos movementos que se
observan desde este, que posteriormente se chamarán en repouso. Se
as propiedades do movemento en calquera outro “laboratorio” se
diferencian das propiedades do movemento no laboratorio en
repouso, teremos o dereito de afirmar que o primeiro “laboratorio” se
move.
20. O repouso perdeuse
definitivamente
Se nos atopamos nun vehículo en marcha en
sentido rectilíneo y uniformemente, a simple
vista non notaremos ningunha desviación,
ningunhas diferenzas en canto ó
movemento, o mesmo que ocorre se
estamos nun vehículo inmóbil. Polo que
ambos se atoparán en repouso, pero cando
a velocidade do vehículo en movemento
cambie de magnitude ou de dirección, é
dicir, de aceleración ou retardación ou de
curva, notarase inmediamente no
comportamento dos corpos que se atopan
nel.
21. A Lei da Inercia
A lei máis importante da natureza é a do Principio da Relatividade
do Movemento: o movemento dos corpos en todos os
“laboratorios” que se desprazan uns respecto dos outros de
maneira rectilínea uniforme, transcorre de acordo a unhas mesmas
leis.
Do principio da relatividade do movemento dedúcese que o corpo
sobre o que non actúa ningunha forza pode atoparse en estado de
repouso ou en estado de m.r.u. Na física este fenómeno se chama
LEI DA INERCIA. Esta lei está oculta e non se manifesta na vida
normal. Segundo esta lei o corpo que se atopa en estado de m.r.u
debe seguir un movemento indefinido, mentres non actúan sobre el
forzas externas.
22. O descubrimento do principio da
relatividade do movemento é un dos
máis grades, sen el sería imposible o
desenvolvemento da física, e este foi
atopado por Galileo Galilei, demostrou
brillantes experimentos, tales como a
causa polas que se paran os corpos en
movemento, tamén foi quen se
mostrou contrario á teoría de
Aristóteles.
A clave está en que sobre todos
os corpos aparecen forzas
externas, as de rozamento. E por
este motivo non se cumpre a
condición necesaria para poder
observar esta lei. Se melloramos as
condicións do experimento,
diminuíndo as forzas de
rozamento poderiamos
aproximarnos as condicións ideais
para observar esta lei.
23. A velocidade é tamén relativa!
Do principio da relatividade do movemento dedúcese que o
falar do movemento rectilíneo e uniforme dun corpo con
algunha velocidade, sen indicar o obxecto en repouso
respecto ó cal se mediu esa velocidade ten moi pouco
sentido.
A velocidade resulta ser un concepto relativo, ó determinar a
velocidade dun mesmo corpo obteremos resultados
diferentes. Pero tamén, calquera tempo da velocidade, ten
un sentido absoluto.
25. A luz non se propaga
instantaneamente
Existe un xénero do movemento que
a simple vista contradí o principio da
relatividade. Este movemento é a
propagación da luz. Esta última non
se propaga instantenamente, aínda
que si con unha velocidade de
300.000 km/s. Isto é difícil de
concibilo, xa que de todos os corpos
que acostumamos a tratar o máis
veloz é a Lúa co seu movemento de
traslacción ó redor do Sol.
26. Pódese cambiar a velocidade da
luz?
Aínda que a enorme velocidade con que
se propaga a luz é algo sorprendente, éo
máis aínda o feito de que esta velocidade
se distinga por unha severa uniformidade
O movemento de calquera corpo sempre
pode ser diminuído ou acelerado
artificialmente. Non obstante, ao saír da
placa a luz seguirá propagándose de novo
coa velocidade de 300.000 quilómetros por
segundo!
A propagación da luz no baleiro, a
diferenza de todos os demais
movementos, posúe a propiedade
importante de non poder ser diminuída nin
acelerada. Calquera que sexan os
cambios que sufra un raio de luz nunha
substancia, ao volver ao baleiro propágase
coa velocidade anterior.
27. A luz e o son
O son é o movemento do ambiente en que se propaga, debido a isto a
súa velocidade está determinada polas propiedades do ambiente e non
polas propiedades do corpo sonoro: a velocidade do son, como a da
luz, non pode ser diminuída nin aumentada, mesmo se se fai pasar o son a
través dun corpo calquera.
O son propágase soamente en ambiente material mentres que a luz pode
propagarse tamén no baleiro. Nisto consiste a diferenza esencial entre
ambos os dous. a propagación da luz encóntrase en brusca contradición
co principio da relatividade do movemento.
28. “O éter mundial”
O éter no que a luz se propaga
do mesmo xeito que o son
no aire non elimina as
contradicións entre o quebranto
do principio da relatividade
provocado pola luz e o
cumprimento deste principio
por todos os movementos
restantes.
A contradición entre a
propagación da luz e o
principio da relatividade do
movemento foi deducida polos
razoamentos.
29. A propagación da luz non contradí o principio da relatividade
do movemento, pola contra esta de
acordo con este, deste principio dedúcese a relatividade das
velocidades: os valores da velocidade deben ser diferentes
para diferentes laboratorios que se desprazan uns respecto a
outros, a velocidade da luz
é idéntica en diferentes laboratorios, por iso esta velocidade
non é relativa, senón absoluta.
30. O principio da relatividade triúnfa
En en 1881 Albert
Abraham Michelson,
realizou un dos
experimentadores máis
grandes do século pasado,
mediu con grande
exactitude a velocidade
da luz en diferentes
direccións respecto á
Terra.
31. O experimento liberounos da
contradición entre as leis da
propagación da luz e o
principio da relatividade do
movemento. A contradición
resultou ser debida ao erróneo
dos nosos razoamentos.
O experimento
de Michelson confirma o
principio da relatividade tanto
para o movemento dos corpos
normais, corno para o
fenómeno de propagación da
luz, é dicir, para todos os
fenómenos da natureza.
33. Existe en realidade contradición ou
non existe?
A constancia da velocidade da luz en
direccións diferentes confirma o
principio da relatividade e tamén así
sabemos que a velocidade da luz é
absoluta. Polo que parece unha
contradición, pero en realidade non
existe ningunha contradición, xa que
os conceptos de arriba e abaixo son
relativos.
34. A mesma situación ten lugar na
cuestión sobre a propagación da
luz
Non é lóxico buscar a contradición entre o
principio da relatividade do movemento e o
absoluto da velocidade da luz.
Pero isto ocorreu debido as suposicións
realizadas polos homes dende a Idade
Media, onde se negaba a esfericidade da
Terra, polo que os conceptos de arriba e
abaixo eran absolutos. Pero naquel entón
viaxábase pouco ou nada e só coñecían
algúns sectores da superficie terrestre. Polo que
ó igual que eles tomamos algo relativo por
algo absoluto.
35. O “sentido común” queda en ridículo
O chamado sentido común non é nada mais que a simple
xeneralización das nosas ideas e costumes formadas na vida cotiá.
É un nivel determinado da comprensión que reflicte o nivel dun
experimento.
O concepto de simultáneo convértese nun concepto relativo, e
soamente ten sentido ao indicar como se move o laboratorio onde se
observan estes acontecementos, esta vai vinculada ao lugar dende o
que se efectúa a observación destes acontecementos.
36. O tempo ten a mesma sorte co
espazo
O descubrimento do feito da
relatividade do tempo significa de por
si unha revolución profunda nas nas
opinións do home respecto á natureza.
Esta é unha das vitorias máis grandes
do pensamento humano sobre a rutina
das ideas formadas durante séculos.
37. A ciencia triúnfa
O descubrimento da relatividade
do tempo foi feito en 1905, polo
físico máis grande do século
XX, Albert Einstein (1880-1955).
Este descubrimento situou o mozo
de 25 anos, nas filas dos titáns do
pensamento humano.
38. Na historia situouse xunto a Copérnico e Newton
como trazador de novos camiños na ciencia.
39. A ciencia sobre a relatividade do tempo e as consecuencias que desta se
deducen, xeralmente, chámanse Teoría da Relatividade.
Esta non debe confundirse co Principio da Relatividade do Movemento.
V. I. Lenin chamou a Albert
Einstein un dos "grandes
transformadores da ciencia
natural".
40. A velocidade ten límite
A velocidade de transmisión de sinais dun punto do
espazo a outro non pode ser infinita, ou non pode superar a magnitude
limite denominada velocidade máxima,
que é a velocidade da luz.
41. Esta velocidade máxima coincide
coa velocidade da luz
A afirmación de que ningunha
velocidade pode superar o limite
establecido é tamén unha lei da
natureza e por isto a magnitude da
velocidade máxima debe ser
absolutamente igual nos diferentes
laboratorios. O principio da
relatividade demostra que a
existencia da velocidade máxima
derívase da natureza mesma das
cousas. A velocidade da luz xoga
un papel tan extraordinario na
natureza por ser a velocidade
máxima de propagación de todo o
que sexa.
42. Antes e despois
O principio da relatividade demostra que as relacións temporais
entre os acontecementos poden ser de tres tipos: absolutamente
antes, absolutamente despois e nin antes nin despois, mellor
dito, antes ou despois, segundo sexa o lugar dende o que se
observan estes acontecementos.
43. CAPÍTULO V
O s r e l o x o s e a s l i ñ a s e s t á n
c a p r i c h o s o s
44. Pódese considerar que un corpo en repouso só é aquel corpo
sobre o que non existe un só repouso, senón infinidade de eles,
e que dous corpos en repouso poden desprazarse un respecto
do outro.
Pero sobre o reloxo do tren de Einstein que corre por o
ferrocarril de circunvalación actúa a ciencia certa a
forza centrífuga, en ningún casa se pode crer estar en
repouso, neste caso a diferenza entre as indicación do
reloxo do tren de Einsten é absoluta.
45. Pero grazas a este método da máquina do tempo, non podemos
ter esperanzas de que o desenvolvemento da ciencia
permitiranos viaxar ó pasado. Do contrario, teriamos que
recoñecer posibles situación máis absurdas, viaxando ó pasado
poderiamos encontrarnos na situación absurda do home, os pais
do cal todavía non apareceron na Terra. Polo contario, o viaxe ó
futuro encerra en si, soamente contradiccións aparentes. Así, o
tempo deixa de ser un concepto absoluto para convertirse en
relativo.
47. A masa
Para mover un corpo que está en
repouso a unha determinada
velocidade, é preciso aplicarlle unha
forza. Si a este corpo non se lle opón
ningunha forza, porase en movemento
cunha velocidade crecente. Cando xa
pase un tempo suficiente, poderemos
facer que o corpo chegue coa súa
velocidade ata a magnitude que
desexemos.
48. A masa crece
A masa é unha das propiedades máis
importantes que un corpo pode ter,esta
non depende da velocidade, isto o
podemos afirmar mediante a regra xeral
da suma das velocidades, pero esta
regra non é aplicable en tódolos casos.
Un destes casos é a velocidade da luz,
esta regra é inaplicable aquí, xa que o
sumar as velocidades tendo en conta a
teoría da relatividade, obteremos un
resulta inferior ao que obteríamos se
empregamos a regra xeral, polo que
con magnitudes grandes crecerá máis
lentamente, polo que a velocidade
máxima nunca será superada.
49. Canto costa un grama de luz?
Nas lámpada eléctricas
soamente 1/20 da enerxía se
obtén en forma de luz
visible, polo que un grama de luz
corresponde a unha cantidade
de traballo 20 veces superior a 23
millóns de kv/h, polo que
corresponde a 500 millóns de
kv/h, polo que o gramo de luz é
20 veces máis caro que un
gramo de radio, considerado
este a substancia máis cara, xa
que un grama valía uns 490.07
€, mentres que un g de luz
12,251.61 €.
50. Este libro é moi interesante, aínda que algunhas cousas resultan
difíciles de comprender, xa que a física non é unha ciencia moi
doada.
Recoméndollo a calquera persoa que este interesada na física ou
mesmo na ciencia, xa que a Teoría da Relatividade de Einstein, é
unhas das máis importantes que todavía seguimos crendo nela e
conservando.
A importancia de todos os descubrimentos que aparecen no
libro, tiveron e teñen na vida do home actual , converténdose en
indispensable.
Algúns subcapítulos, en xeral, os do capítulo V resuminos en
un, porque aparecían moitos cálculos e algunhas cousas que non
comprendía do todo ben.
51. A teoría da relatividade é moi pouco coñecida fóra do
círculo dos especialistas, isto é así porque é moi complicada
de entender, pero aínda así neste libro aparece de maneira
explicada, que se pode comprender con certa facilidade.