"Design Thinking" - Tư duy giải quyết vấn đề lấy con người làm trung tâm

1. Kỹ năng mềm
Bài8: Design Thinking

2. Nội dung
•Hoạt động thử thách
•Hướng tiếp cận thông thường
•Design Thinking và Innovation
•Design Thinking Framework
–Bước Empathy và các công cụ
2

3. Thửthách
•Thiết kế một chiếcvícánhân LÝ TƯỞNG.
3

4. Hướng tiếp cận thông thường
–Mỗi bạn tự suy nghĩ và phác thảo (vẽ hoặc ghi chú các ý) (10p)
–Gợi ý:
–Xung phong trình bày (3 bạn * 3p) 4

5. Cách tiếp cận giải quyết vấn đề kinh điển
•Dùng kinh nghiệm và ý kiến bản thân
5Thử một hướng khác: Hướng tiếp cận tư duy thiết kế lấy con người làm trung tâm (human-centered design thinking approach)

6. Design Thinking là gì?
•Cáchtiếpcậnlấyconngườilàmtrungtâmđểđổimớinhằmkếthợp:
–Nhucầucủaconngười,
–Khảnăngcủacôngnghệ,
–Nhữngyêucầunghiệpvụthựctế.
6

7. Tạisao cách tiếp cận này có hiệu quả trong cuộc sống?
•Gắnvớinhucầucuộcsốngcủacon người.
•Hiểuđượccácvấnđềvàhạnchếcòntồntạitrongcộngđồng.
•Làmthayđổinhậnthứccủacon người.
•Bổsung thêmcáckỹnăngmới.
7

8. Mụcđíchhọcphầnnày
•Giúpbạncónhữnghiểubiếtsâusắchơnvềnhữngvấnđềxãhội,cuộcsống.
•Biếtnhìnnhậnvấnđềởnhiềukhíacạnhkhácnhau.
•HọcvàápdụngDesignThinking.
•Tạorasảnphẩmmẫuchonhữngvấnđềthựctếtrongcuộcsống.
8

9. Innovation (đổi mới, sáng tạo)
9
Đọc thêm

10. Innovation (đổi mới, sáng tạo)
10
•20 sản phẩm không thể tin là chưa được sản xuất
•Iphone 5 phiên bản Người nhện
•10 Innovative Product Design Ideas

11. Design Thinking framework
11Understand& define
Empathy
Ideate &
co-operatePrototype& test
Choose
Implement,
Learn & adaptCácbướccủaDesign Thinking

12. Understand & Define
•GiớithiệuDesign Thinking chomọingườiđồngcảm.
•Hiểuđược“tháchthức” củadựáncầnphảilàmgì?
•Hiểuđượckháchhàng(đốitượngthụhưởng) củadựán
•Tựlêný tưởnggiảiquyết…
12

13. Empathy
•Thấu hiểu, đồngcảmvớikháchhàng
•Côngcụnào?
–Quansátcóý thức(OBSERVATION)
–Phỏngvấn(INTERVIEW)
•SửdụngPEOMS framework
13

14. Empathy > Tool > PEOMS
14
TÊN
________________________
HOẠT ĐỘNG
Thựchànhviệcquansát
Đểlàmgì
Ghichéplạiviệcquansátvới5tiêuchíbêndưới,dùngcâu/cụmtừngắngọnthayvìdùngcâudài,càngnhiềuthôngtincàngtốt.
People
Objects
Environment
Messages/ Media
Services
Date: ………………… Time: ……………… Venue: …………………

15. LuyệntậpPEOMS
15
Bạnquansátđượcnhữnggìtronghìnhbêndưới?

16. Quansát
16
People
Object
Environment
Messages/ Media
Services

17. Quay lại thử thách thiết kế Ví
•Làm việc nhóm (10p)
–Quan sát chiếc ví của các thành viên trong nhóm
–Ghi chú.
17

18. Empathy
18
Còncôngcụnàokhác?
Phỏngvấnsâu(IN-DEPTH INTERVIEW)

19. Empathy > Tools > The Journalist
•Đểhiểurõvàpháthiệnranhucầuthựcsựcủakháchhàng
–Vaitròcủacácphóngviênlàđểđiềutravàpháthiệnsựthật
–Họ phỏng vấn, quan sát và ghi lại tất cả các thông tin cần thiết cho một câu chuyện.
–Cácthôngtin đượcthuthậpvàsauđóđốichiếu.
19

20. Empathy > Tools > The Journalist
20
Thămdòtiếp
“À, rồisaonữa”
Ngườighichép
Viếtxuốngtấtcảdữliệuphỏngvấn
Ngườiquansát
Quansátngườiđượcphỏngvấn(biểucảm, cửchỉcơthể, giọngnói, hànhvi…)

21. Kếhoạchphỏngvấn
21
NHÓM________________________
Sửdụngmẫubêndướiđểlênkếhoạchhọccáchthấuhiểucủanhómbạn. Càngnhiềuthôngtin càngtốt.
Môtảthửthách:
Ai sẽđượcphỏngvấn?
(Nghĩvềhồsơcủakháchhàng) Thờigiannàosẽphỏngvấn(ngày/ tuần)
Bạnsẽquansát? Cuộcpvở đâu?
(Nghĩvềmongmuốn
củakháchhàng)
Vaitròcủanhữngthànhviêntrongnhóm?
(ngườipv, ngườiquansát, ngườighichép)

22. Kếhoạchphỏngvấn
22
Thôngtin cơbản/
thóiquen
-Tuổi,giớitính, tìnhtrạnghônnhân
-Nghềnghiệp
-Sởthích
-Thóiquencánhân
-QuanhệxãhộiĐộngcơcánhân
-Nguyệnvọng
-Nguồncảmhứng
-Tâmsự
-Nhữngkhókhăn
Nhữngý liênquan
đến tháchthứcđang
giảiquyết
Chỉliênquanđếnđềtàicầngiảiquyết:
-Độnglực, cảmhứng
-Nhữngkhókhăn, ámảnh
-….
Thông tin cần thu thập

23. Kế hoạchphỏngvấn
•Bảngcâuhỏi(Questionaires)
–Nhómthảoluận, xâydựngcáccâuhỏiđểtìmhiểumụctiêucủakháchhàng(càngnhiềucâucàngtốt)
–Kiểmtranhữngcâuhỏiphỏngvấnvớinhómcủamìnhtrướckhigặpkháchhàng.
23

24. Empathy > Tools > Luyệntậpphỏngvấn
•Làm việc nhóm (20p)
–Quay lại thử thách Thiết kế Ví
–Chọn 1 bạn đóng vai khách hàng (người có nhu cầu thiết kế ví)
–Các thành viên còn lại là nhóm thiết kế
•Đặt câu hỏi -> mục đích hỏi, những vấn đề cần hỏi
•Ghi chép -> chi tiết (10p)
•Gom cụm dữ liệu (10p)
-> Hướng dẫn cách thức ở slide sau
24
Nhóm phỏngvấn
ANgườiđượcphỏngvấnB
Lượt1: 20p

25. Tạocácđiểmdữliệuvàgomnhóm
25
BƯỚC 1
•Bắtđầuvớicácquansát,lờinói,bìnhluận/chúthíchvàcáccâuchuyện(dựavàodữliệumàbạnthuthậpđượctừnhữngquansátvàphỏngvấn
BƯỚC 2
•Xemmỗimộtbìnhluận,mộtcâuchuyện,mộtlờinói,mộtquansátlàmộtdữliệuquantrọng.
•Ghilạimỗidữliệunàyvàotrongmộttờgiấynhỏghichú(stickernote) BƯỚC 3
•Gomnhómnhữngstickernotetheotừngchủđề
BƯỚC 4
•Sửdụngnhữngstickernotescómàukhácnhau,xácđịnhnhữngđiểmmấuchốtvànhucầuchotừngcụmdữliệu

26. Gomcụmdữliệu: làmthếnào?
26Viếtmỗidữliệuramộtsticker note
Đặttấtcảsticker note vàomộttờgiấylớn
Gomcụmcácsticker note theochủđềvàxácđịnhđiểmmấuchốtvànhucầu

27. Empathy > Tools > Luyệntậpphỏngvấn
•Làm việc nhóm (20p)
–Đào sâu hơn (10p)
•Xác nhận lại những ý chưa rõ
•Xác nhận lại những ý được cho là quan trọng
–Xác định Need statements (10p)
-> Hướng dẫn cách thức ở slide sau
27Nhóm phỏngvấnA
Ngườiđượcphỏngvấn
B
Lượt2: 20p

28. Need statement (phát biểu nhu cầu)
•Xácđịnhtốiđa5 nhucầutừkháchhàng
•Vote nhucầucaonhấtcầngiảiquyết(mỗithànhviêncó2 saođểvote)
28

29. Empathy Persona
•Persona (hồsơngườidùng)
–Môtảmộtngườidùngthật
–Tổnghợptừcácdữliệuthựctế(quátrìnhphỏngvấn)
–Pháchọaquanđiểm, tháiđộ, đứctin, độnglực, nhucầu,…
29

30. Empathy Persona Tạisaocần?
•Liệucóthểthiếtkế1 chiếcvíthỏamãntấtcảngườidùng?
•Xâydựngpersona giúp
–Tậptrungvàocácđiểmchungnhấtcủanhómngườidùng
–Cónguồnthamkhảoý kiếnkhiđưarabảnthiếtkế
Xácđịnhnhucầu+ xâydựngpersona phảithựchiệnsong song
30

31. Empathy Persona Xâydựng
•Họtên: (nêndùngnickname)
•Thôngtin cánhân: tuổi, sởthích, tôngiáo, điềuquantâm, phươngchâmsống, châmngôn, thóiquen, điềuthích/khôngthích, tháchthức, …
•Nhucầu:
•Nhâncáchhóa: (dùnghìnhảnh, hìnhvẽđểthểhiệnthôngtin)
31

32. Empathy Persona Xâydựng
•Nhâncáchhóacácthôngtin bằnghìnhảnh
32

33. Empathy Persona Hoạtđộng
•Dùnghìnhvẽđểxâydựngthôngtin 1 ngườidùngmàbạnđãphỏngvấn(20 phút)
33

34. Design Thinking framework
34Understand& define
Empathy
Ideate &
co-operatePrototype& test
Choose
Implement,
Learn & adaptCácbướccủaDesign Thinking

35. Ideas
35
Sáng tạo là nhìn một vấn đề theo những cách khác với thông thường

36. Ideas
36
Chúngtathườnglo sợvềsựđánhgiácủangườikhácvàxấuhổkhichiasẻnhữngý tưởngcủamình, chínhđiềunàydẫnđếnsựbảothủtrongsuynghĩ

37. Ideas Qui trình
Chuyểnnhucầuthànhcâu”Bằngcáchnàochúngtacóthể…”
Phátsinhý tưởng
(POEMS & “what if…”) Gomnhómý tưởng
37

38. Phátsinhý tưởngdùngPOEMS
38
Bằngcáchnàochúngtacóthểgiúpsinhviêntỉnhtáotronggiờhọc?
•Ai cóthểgiúpsinhviêntỉnhtáotronggiờhọc?People
•Nhữngđồvậtgìcóthểgiúpsinhviêntỉnhtáotronggiờhọc?
Object
•Môitrườngnàocóthểgiúpsinhviêntỉnhtáotronggiờhọc?
Environment
•Thôngđiệp, phươngtiện, côngnghệnàocóthểgiúpsinhviêntỉnhtáotronggiờhọc?Media
•Dịchvụ, hệthốnghỗtrợnàocóthểgiúpsinhviêntỉnhtáotronggiờhọc?
Service

39. Phátsinhý tưởngdùng“what if …”
39
Bằngcáchnàochúngtacóthểgiúpsinhviêntỉnhtáotronggiờhọc?
•NếucôngtySamsung muốngiúpsinhviêntỉnhtáotronggiờhọc?Côngtylớn
•NếuBill Gates muốngiúpsinhviêntỉnhtáotronggiờhọc? Ngườinổitiếng
•Nếusinhviênkhôngcầnở tronglớptronggiờhọc? Ý tưởngđiênrồ

40. Mộtsốnguyêntắcraý tưởng
1.Tậptrung
2.Quantâmsốlượng(chưabànvềchấtlượng)
3.Tuyệtđốikhôngphánxét
4.Khuyếnkhíchcácý tưởngđiênrồ
5.Đừngbỏquánhiềuthờigiancho1 ý tưởng
6.Sửdụnghìnhảnh
7.Ra ý tưởngdựatrêný tưởngcủangườikhác
8.Đứnglên
40

41. Phươngphápđộngnão
•Chiathànhnhiềulượt
•Mỗilượtmỗithànhviênphảira1 ý tưởng
•Mỗiý tưởngviếttrênmộtmảnhgiấy
•Cácthànhviênkhácthamkhảoý tưởngđó
Khôngbànluận, đánhgiá, phánxét
Trên50 ý tưởngmớiđượcdừng
41

42. Gomnhómý tưởng
•Gomnhómcácý tưởngtrùngnhau, gầnnhauhay cùngmộthướng
42

43. Lựachọný tưởng
•Chấmđiểmcácý tưởngdựatrêntiêuchí
–Cógầnvớinhucầucủangườidùng
–Cótínhchấtđộtphá
–Códểsửdụngđốivớingườidùng
–Cókhảthi(làmđượcngayhay chờ5-10 năm)
–Cógâythíchthúchongườidùng
–Cótồntạiđượclâukhông
•Chọnracácý tưởngcóđiểmcaonhất
43

44. Ideas
•Hãylêný tưởngvềchiếcvílýtưởngdựatrênnhucầucủangườidùng? (20 phút)
44

45. Design Thinking framework
45Understand& define
Empathy
Ideate &
co-operatePrototype& testChoose
Implement,
Learn & adaptCácbướccủaDesign Thinking

46. Prototype vàhànhtrìnhgiảipháp
•Prototype làsảnphẩmtrunggiancủaý tưởngvàsảnphẩmthựctế
•Prototype cóthể
–Môhìnhthậthoặcgiảlập
–Video clip nhậpvaimôtảvềgiảipháphay dịchvụ
46

47. Prototype vàhànhtrìnhgiảipháp
47
Môhìnhthậthoặcảo

48. Prototype vàhànhtrìnhgiảipháp
48
Nhậpvai

49. Prototype vàhànhtrìnhgiảipháp
•Tạisaocầnprototype
–Ý tưởngcầnhàngngàntừđểmôtả, prototype chỉcầnvàihìnhảnhđểgiảithích
–Đưaý tưởngvàothựctếvàthểhiệncáchý tưởngvậnhànhtrongthựctế
–Giảmrủirovềchi phí
49

50. Prototype vàhànhtrìnhgiảipháp
•Hãylàmbảnprototype chochiếcvílýtưởngcủanhóm? (20 phút)
50

51. 51
Ý tưởngcũngchỉlàý tưởngnếungườidùngkhôngbiếtđếnsảnphẩm, dịchvụcủabạn.

52. Prototype vàhànhtrìnhgiảipháp
•Hànhtrìnhgiảipháp
–Làmthếnàongườidùngbiếtđếngiảiphápcủabạn?
–Làmthếnàongườidùngtiếpcậngiảiphápcủabạn?
–Môtảngườidùngsửdụnggiảiphápcủabạnvàcótrảinghiệmtíchcực
–Tạisaongườidùngmuốnquay lạivớigiảiphápcủabạnhoặcgiớithiệuchongườikhácmàkhôngbỏđihoặcchuyểnqua giảiphápkhác?
52

53. Prototype vàhànhtrìnhgiảipháp
53
•Hoạtđộng: hãyxâydựnghànhtrìnhgiảiphápchochiếcbóplýtưởngcủanhóm? (20phút)