debatePAGPAPAHALAGANGpampanitikan

1. Debateng Oregon-Oxford na itinuring na pinakapopular at pinakagamiting uri ng debate. Dalawa hanggang tatlong
miyembro lamang sa debate.
Ang mga hakbang na isinasagawa sa debateng Oregon-Oxford
Ito ang mg hakbang na isinasagawa sa ganitong uri:
1. Bawat miyembro ay bibigyan ng 8-10 minuto para magsalita. Isusunod dito ang tatlong minutong sandaling pagtatanungan
at tatlong minutong panunuligsa.
2. Bawat miyembro ng koponan na matatalo ay magtatalumpati. Maaaring magkaroon ng tatlo o higit pang kasapi ng
PANIG-SANG-AYON at PANIG-DI-SANG-AYON. May takdang haba ang kanilang pagtatalumpati. Maaaring nakapaloob
ito sa walo hanggang 10 minuto.
3. Pagkatapos ng kani-kanilang talumpati nang may takdang bilang ng minuto ay magkakaroon ng pagtatanungan.
4. Pagkatapos naman ng pangunahing pagtatalumpati at pagtatanungan ay ang paglalahad ng panunuligsa ang magkabilang
panig. Kung tig-tatatlong minuto ang pagtutuligsaan, tigtatatlong minuto rin ang pagtatanungan.
Ang pamantayan sa debateng Oregon-Oxford
Pag-aanalisa at pagbibigay ng ebidensya 40%
Pangangatuwiran at panunuligsa 30%
Pagpapahayag 25%
Wit 5%
Kabuuan 100%
Pamantayan sa Pagtatalo
Katibayan 30 %
Pagbigkas 20%
Pagtatanungan
Tanong-10%
Sagot- 10%
20%
Pagtuligsa 30%
Kabuuan 100%
Ang mga gawain ng kalahok sa debate
Una, pagtitipon ng mga datos.
o Paghahanda ang pangunahing kailangan sa alinmang pagtatalo.
o Mahalaga ang pangangalap ng mga datos para mapalawak ang kaalaman ng paksang tatalakayin.
o Kailangang marami siyang nasaliksik na mga kaalamang makapagpapatatag sa kanyang ihaharap na ebidensya.
o Mahalagang mapuntahan niya ang iba’t ibang silid-aklatan, publiko man o pribado dahil ang aklat ang pangunahing
kagamitang mapagkukunan niya ng mga impormasyon. Maaari ring makatulong sa isasagawa niyang impormasyon
ang mga pahayagan, magasin, modyul, polyeto, dyurnal, brosyur at iba pa.
o Mahalagang magkaroon siya ng panahong makapanayam ang mga taong mapagkukunan niya ng mga karagdagang
impormasyon, propesyonal man o di-propesyonal.
o Ang mga aklat at babasahing gagamiting sanggunian at dapat na napapanahon
o May malinaw na kaugnay at kinikilala.
o Tiyakin ang kahalagahan ng mga datos na tinitipon
o Ang isang kuro-kuro o ang isang paninindigan ay maaring patunayan sa pagpili ng pangayayari at datos
PROPOSISYON
-paksa na pinagdedebatehan
-isang pangungusap na nilalayong patunayan ng panig ng sang-ayon sa pamamagitan ng mga arugumento.
-nagsasaad ng isang bagay na maaring tutulan at panigan, kaya nagiging paksa ng pagtatalo
Mga Katangian ng Mahusay na Proposisyon
1. May dulot na kapakipakinabang at napapanahon ang paksa
2. Kawili-wili sa mga nakikinig
3. Pantay at walang kinikilingan
4. Malinaw at tiyak ang mga salitang nakapaloob sa proposisyon
5. Hindi pa ito nagpapasyahan
6. May makakalap na datos tungkol sa paksa
7. Maaring patunayan ng ebidensya
8. Nagtataglay ng isang ideya sa isang argument
Kahalagahan ng Pagtatalo
1. Malinang ang kasanayan sa wasto at mabilis na pag- iisip
2. Malinang ang kasanayan sa wasto at mabilis na pagsasalita
3. Malinang ang kasanayan sa lohikal na pangangatwiran
4. Malinang ang kasanayan sa pag-uuri ng tama at maling pagmamatuwid
5. Nagbibigyang kahalagahan ang magandang asaltulad ng paggalang, pagtitimpi,o pagpipigil ng sarili
6. Magkakaroon ng pag-uunawa sa mga katwirang inilahad ng iba at pagtanggap na nararapat nakapasyahan
Paghahanda sa Pagtatalo
1. Pangangalap ng mga datos
2. Paghanap ng impormasyon at katibayan
3. Paggawa ng balangkas
o Panimula

2. -inihahayag ang paksang pagtatalunan at ang kahalagahan nito sa kasalukuyan
-dito rin ang pagbibigay-katuturan sa mga termino at pagpapahayag sa isyu
o Katawan
-dito inilalahad ang mga isyung dapat na sagutin
-ang bawat isyu ay binubuo mga patunay, mga katibayan o mga katwirang magpapatotoo sa panig na
ipinagtatanggol
o Wakas
- ay ang buod ng isyung binigyang-patunay
4. Pagpapatunay ng mga katuwiran
5. Pagpapahayag ng maayos, mabisa at maingat
Dapat tandaan sa pagtatalo
1. Kailangan magkaroon ng isang kapasyahan o oposisyon na nakasaad sa isang positibong pahayag
2. Isaalang-alang ang antas ng pang-unawa ng mga nakikinig
3. Kailangan may katumbas na katibayan ang lahat ng katwiran at ito ay nakalahad sa isang maayos na
pagpapahayag.
4. Ilahad nang maayos at mahinahon ang mga mali sa katwiran ng kalaban
5. Ipaliwanag ang mga kahinaan ng mga ebidensya o patunay na inilahad ng kalaban
Dapat tandaan sa pagtatanong
1. Huwag hayaan magamit ng iyong kalaban ang oras ng iyong pagtatanong
2. Ang tanong ay dapat nasasagot lamang sa OO o HINDI.
3. Ibigay lamang ang sagot sa hinihingi ng tanong
4. Ipaalam sa tagapamahala ng pagtatalo kung lumabag sa itinakdang pamantayan ng pagtatanong ang isa sa kanila
5. Ang mga tanong ay nauukol lamang sa paksang pinagkasunduan
Dapat tandaan sa talumpating pagtuligsa (Rebuttal)
1. Mahinahon at maliwanag na ilahad ang mga kamalian sa katuwiran ng kalaban
2. Ipaalam ang kakulangan sa mga katibayan ng kalaban.
3. Ipaliwanag ang kahinaan at kamalian ng mga argument ng kalaban
4. Ipaalam sa kalaban na walang kaugnayan ang mga binanggit na katwiran sa paksang pinagtatalunan.
5. Ipaalam sa kalaban at mga tagapamahala kung may paglabag sa mga alituntunin sa pagtuligsa
6. Tapusin ang talumpati sa pamamagitan ng paglalagom sa mga inilahad na katuwiran at katibayan
7. Iwasan ang pagtawa habang nakikipag-usap
8. Iwasan ang pagpapahiya sa kausap
9. Iwasan ang hindi pakikinig sa kausap
10. Iwasan ang pagpintas sa sinasabi ng kausap
Mga Tagapagsalita o Speaker
1. Beneficiality – ang ibinibigay ng talumpati ng tagapagsalita ay kung ano ang mga benepisyong makukuha sa
proposisyong pinagtatalunan
2. Practicability – ibinibigay ng talumpating tagapagsalita kung bakit possible ba o praktikal na maisakatuparan ang
hinihingi.
3. Necessity – ang ibinibigay ng talumpating tagapagsalita ay hinihingi ng sitwasyon bilang kailangan at tunay na
solusyon
Ang ilang paksang magagamit sa debate/ pagdedebate o pagtatalo
1. Nararapat bang gawing legal ang aborsyon sa Pilipinas?
2. Sang-ayon ka ba na isabatas ang death penalty sa Pilipinas?
3. Pagsasabatas ng Same Sex Marriage sa Pilipinas
4. Pagsasabatas ng Divorce Bill sa Pilipinas
5. Maganda ba ang pamamalakad ng Pangulong Benigno “Ninoy” C. Aquino
6. Sang-ayon kaba na palitan na ang aklat ng tablet sa paaralan?
7. Sino ang mas nakalalamang ang babae o ang lalaki?
8. Sang-ayon ka ba na magkaroon ng Standard Required School Uniform sa ating unibersidad?
9. Nararapat bang ibasura ang pasasabatas ng K-12?
10. Facebook: Nakabubuti o nakakasama?