Η παρουσίαση της Σχολικής Συμβούλου Αντιγόνης Ζήση για την χρήση της μεθόδου των έξι καπέλων σκέψης στην διδασκαλία.

1. Six Thinking hats

2. Οι έξι τυφλοί και τα έξι καπέλα σκέψης του De Bono
…ένα λαϊκό ινδικό παραμύθι μας
υπενθυμίζει ότι η αλήθεια δεν είναι
μόνο μία. Ο καθένας βιώνει τη δική
ταυ πραγματικότητα. Για να δούμε
κάτι πιο σωστά, πρέπει, να το
δούμε και με τα μάτια του άλλου.
Ό,τι βλέπουμε και κατανοούμε δεν
είναι μόνο αυτό που κοιτάνε τα
μάτια μας.

3. Edward de Bono
 Η τεχνική των «Έξι Καπέλων Σκέψης» επινοήθηκε
από τον Edward de Bono στις αρχές της δεκαετίας του
1980. Τα έξι καπέλα σκέψης αντιπροσωπεύουν έξι
τρόπους σκέψης δίνοντας κατευθύνσεις στον τρόπο
σκέψης χωρίς να την περιορίζουν σε στενά όρια.

4. Στοιχεία, γεγονότα, καιΣτοιχεία, γεγονότα, και
πληροφορίεςπληροφορίες
που απαιτούνταιπου απαιτούνται
Θετική σκέψη αξίες καιΘετική σκέψη αξίες και
οφέληοφέλη
Συναίσθημα ένστικτοΣυναίσθημα ένστικτο
και διαίσθηση.και διαίσθηση.
Δυσκολίες καιΔυσκολίες και
πιθανά προβλήματα.πιθανά προβλήματα.
ΈλεγχοςΈλεγχος ΔημιουργικότηταΔημιουργικότητα
Control
Positive
Thinking
Emotion
Creative
Facts
Negative
Logic

5. Λευκό Καπέλο σκέψης – Γνωστές και απαραίτητες
πληροφορίες, στοιχεία, γεγονότα.
 Τι πληροφορίες έχω και τι πληροφορίες χρειάζομαι;
 Ποιες είναι οι αποδείξεις;
 Ποια είναι τα γεγονότα;
 Το Λευκό Καπέλο αντιπροσωπεύει πληροφορίες γνωστές ή
αναγκαίες δηλαδή γεγονότα, αριθμούς, ανάγκες και κενά
πληροφοριών.
 Η δήλωση “Ίσως χρειαζόμαστε σε αυτό το σημείο Λευκό Καπέλο
σκέψης…» σημαίνει «Ας αφήσουμε στην άκρη τα επιχειρήματα και
τις προτάσεις και ας δούμε τι πληροφορίες διαθέτουμε»
 Τι γνωρίζουμε; Τι άλλο θέλουμε να μάθουμε;
The White Hat

6. Κόκκινο Καπέλο σκέψης– Προαίσθημα.
Ένστικτο. Διαίσθηση. Συναισθήματα.
 Το Κόκκινο Καπέλο συμβολίζει τη διαίσθηση, το ένστικτο και
τα συναισθήματα. Επιτρέπει στο άτομο να εκφράσει μία
διαίσθηση χωρίς να τη δικαιολογήσει. «Φοράω το κόκκινο
καπέλο και πιστεύω ότι η συγκεκριμένη πρόταση είναι ό,τι
χειρότερο».
 Το κόκκινο καπέλο δίνει την ευκαιρία στο χρήστη να
εκφράσει τα συναισθήματα που τον αντιπροσωπεύουν εκείνη
τη στιγμή πάνω στο θέμα
 Τι νιώθουμε γι’ αυτό αυτή τη στιγμή;
The Red Hat

7. Κίτρινο Καπέλο σκέψης – Πλεονεκτήματα συνδυασμένα με
λογική. Η αισιόδοξη άποψη. Θετικά σημεία.
 Το Κίτρινο Καπέλο συμβολίζει την αισιοδοξία και τη θετική
λογική.
 Εκφράζει τα πλεονεκτήματα σε μία σκέψη, μία απόφαση ή
πράξη
 Δείχνει γιατί κάτι θα πετύχει και θα ωφελήσει. Μπορεί να
χρησιμοποιηθεί για τα πιθανά αποτελέσματα κάποιας
προτεινόμενης ενέργειας, αλλά και για να εντοπίσει κάτι
σημαντικό από ένα προηγούμενο γεγονός
The Yellow Hat

8. Μαύρο Καπέλο σκέψης- Αξιολόγηση κινδύνου.
Πιθανά προβλήματα. Κίνδυνος. Δυσκολίες.
 Το Μαύρο Καπέλο έχει να κάνει με την ορθή κρίση- αποτελεί το
δικηγόρο του διαβόλου ή το λόγο για τον οποίο κάτι δεν θα πετύχει
 Είναι το καπέλο της κρίσης και της προσοχής και έχει τεράστια
χρησιμότητα. Δεν είναι το καπέλο της έριδας.
 Μας βοηθάει να εντοπίσουμε τα μειονεκτήματα και να προλάβουμε τα
λάθη
 Το μαύρο καπέλο πρέπει να στηρίζεται πάντα στη λογική.
The Black Hat

9. Μπλε Καπέλο σκέψης – Έλεγχος
διαδικασίας. Κατεύθυνση σκέψης.
 Το Μπλε Καπέλο χρησιμοποιείται για να διευθύνει τη διαδικασία
σκέψης.
 Είναι το καπέλο της γενικής επισκόπησης ή του ελέγχου διαδικασίας.
 Τι έχουμε πετύχει έως τώρα;
 Τι πρέπει να γίνει στη συνέχεια;
 Πως θα εφαρμόσουμε όσα σκεφτήκαμε;
 Ποια βήματα θα ακολουθήσουμε;
 π.χ «Φοράω το μπλε καπέλο και πιστεύω ότι πρέπει να εφαρμόσουμε
περισσότερο πράσινο καπέλο σκέψης σε αυτό το σημείο».
The Blue Hat

10. Πράσινο Καπέλο σκέψης-Δημιουργικότητα.
Ιδέες. Εναλλακτικές λύσεις. Πιθανότητες.
 Το Πράσινο Καπέλο αποτελεί το καπέλο της δημιουργικότητας,
των εναλλακτικών, προτάσεων, των στοιχείων που
παρουσιάζουν ενδιαφέρον, των προκλήσεων και των αλλαγών
 Εκφράζει τη δύναμη της ανθρώπινης σκέψης να δημιουργεί, να
υποθέτει, να προτείνει, να εφευρίσκει
 Ποιοι άλλοι τρόποι υπάρχουν;
The Green Hat

11. Ακολουθίες καπέλων στην ολομέλεια

12. Εργασία σε ομάδες στην τάξη:
Ομάδες ανά χρώμα καπέλου.
ΜΟΝΤΕΛΟ:ΜΟΝΤΕΛΟ: Learning Together (LT). David & Roger Jonson (1978)Learning Together (LT). David & Roger Jonson (1978)
Κάθε ομάδα πρέπει να ακούει
προσεκτικά αυτά που λένε οι
προηγούμενες ομάδες και να
προσαρμόζει ανάλογα την
παρέμβασή της

13. ΜΟΝΤΕΛΟ:ΜΟΝΤΕΛΟ: Jigsaw. Elliot Aronson (1978)Jigsaw. Elliot Aronson (1978)
Εργασία σε ομάδες στην τάξη:
Ομάδες με εκπροσώπηση όλων των καπέλων
Κάθε ομάδα πρέπει να ακούει
προσεκτικά αυτά που λένε οι
προηγούμενες ομάδες και να
προσαρμόζει ανάλογα την
παρέμβασή της

14. Ένα σύντομο παράδειγμα λειτουργίας των καπέλων.
Σκέφτομαι να εισάγω ένα νέο προϊόν στην αγορά.
 Με το άσπροάσπρο καπέλο αναζητώ όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες,
που μπορεί να μου φανούν χρήσιμες.
 Με το κόκκινο καπέλο καταθέτω τη διαίσθησή μου για τις
αντιδράσεις του αγοραστικού κοινού.
 Με το κίτρινο καπέλο βλέπω όλες τις θετικές πλευρές της ιδέας
μου.
 Με το μαύρο καπέλο σκέφτομαι τα αδύνατα σημεία ή τις
δυσκολίες ενός τέτοιου εγχειρήματος (πχ κρίση στην αγορά).
 Με το πράσινο καπέλο σκέφτομαι πώς μπορεί αυτή η ιδέα να έχει
την καλύτερη δυνατή εφαρμογή και απήχηση.
 Me το μπλε προσπαθώ να βρω τη «χρυσή τομή» σε όλα τα
παραπάνω, να πάρω λογικές αποφάσεις και να οργανώσω τις
ενέργειές μου.

15. Six Thinking hats