1. Αποφασίζουμε, αφού έχουμε εξετάσει όλες τις οπτικές
Αυτή η στρατηγική δημιουργήθηκε από τον Edward de Bono και περιλαμβάνεται στο βιβλίο του '6
Thinking Hats' (τα 6 καπέλα της σκέψης). Τα 6 καπέλα της σκέψης είναι μια καλή τεχνική, όταν
θέλουμε να προσδιορίσουμε τις επιπτώσεις κάποιας απόφασης, φωτίζοντάς τη από πολλές
οπτικές γωνίες. Τη χρησιμοποιούμε, επίσης, όταν θέλουμε να ενθαρρύνουμε περαιτέρω σκέψη και
προβληματισμό σε ένα θέμα, ή όταν θέλουμε να εξετάσουμε πώς μπορεί εφαρμοστεί μια ιδέα. Με
αυτή την τεχνική μπορούμε ακόμη να διαπιστώσουμε τις αντιδράσεις των άλλων όταν
προσπαθούμε να εφαρμόσουμε κάτι.
Όταν εξετάζουμε ένα πρόβλημα με την τεχνική των 'Six Thinking Hats' , μπορούμε να το λύσουμε
εύκολα χρησιμοποιώντας όλες τις δυνατές προσεγγίσεις, γιατί το πρόβλημα ή η ιδέα που θέλουμε
να εφαρμόσουμε είναι μια μείξη από φιλόδοξα σχέδια, ικανότητες εφαρμογής, ευαισθησία,
δημιουργικότητα και καλή οργάνωση. Γιατί ουσιαστικά αυτό γίνεται με την εφαρμογή αυτής της
τεχνικής: εξετάζουμε όλες τις δυνατές παραμέτρους, επιστρατεύοντας όλες τις διαθέσιμες
δεξιότητες και απόψεις. Έχει αποδειχθεί, στην πράξη ότι τα σχέδια τα οποία υλοποιούμε, έχοντας
εφαρμόσει αυτή την τεχνική είναι πολύ πιο πετυχημένα και πιο εύκολα υλοποιήσιμα από άλλα στα
οποία απλώς έχουμε απλώς θέσει σε πράξη μια ιδέα.
Πώς θα χρησιμοποιήσετε αυτή την τεχνική
Κάθε καπέλο της σκέψης είναι ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης. Έτσι μπορούμε να ωφεληθούμε
από μια αντιπαράθεση διαφορετικών απόψεων, όπως συμβαίνει όταν άνθρωποι με διαφορετική
σκέψη και πεποιθήσεις συζητούν ένα θέμα.
Βήμα - βήμα...

2. 1. Το νόημα κάθε καπέλου
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να εξηγήσουμε τι αντιπροσωπεύει κάθε καπέλο. Κατά την άποψή μας, είναι
χρήσιμο να κάνετε μια δοκιμή πριν εφαρμόσετε αυτή την τεχνική στην τάξη σας, γιατί δεν είναι μια
απλή τεχνική δημιουργικής σκέψης.
Καπέλο Ρόλος Χρήση
Άσπρο
Με αυτό το
καπέλο
εστιάζουμε
στις
διαθέσιμες
πληροφορίες.
Πληροφορίες
Φορώντας αυτό το καπέλο εξετάζετε τις πληροφορίες
που έχετε και βλέπετε τι μπορείτε να μάθετε από
αυτές. Μπορείτε να ψάξετε για επιπλέον πληροφορίες
από τους άλλους.
Μαύρο
Με αυτό το
καπέλο ψάχνετε
όλες τις
αρνητικές
πλευρές της
ιδέας που
εξετάζετε.
Κρίση
Φορώντας αυτό το καπέλο παίζετε τον «συνήγορο του
διαβόλου». Προσπαθείτε να βρείτε τα αδύνατα σημεία
και γενικά τι μπορεί να πάει λάθος.
Πράσινο
Με αυτό το
καπέλο
μπορείτε να
βρείτε
δημιουργικές
λύσεις σε ένα
πρόβλημα
Δημιουργικότητα
Φορώντας αυτό το καπέλο υιοθετείτε έναν εντελώς
ελεύθερο τρόπο σκέψης, όπου δεν υπάρχει θέση για
κριτική. Μπορείτε να σκεφτείτε δημιουργικές λύσεις σε
ένα πρόβλημα, καταθέτοντας πιθανότητες ή ιδέες.
Κόκκινο
Με αυτό το
καπέλο
κοιτάτε τα
προβλήματα
διαισθητικά,
καταθέτοντας
αυθόρμητες
αντιδράσεις
και
συναισθήματα
.
Διαίσθηση
Try to think how other people will react emotionally,
explaining hunches, feelings, gut senses.

3. Κίτρινο
Με αυτό το
καπέλο
σκέφτεστε
θετικά
Αισιοδοξία
Φορώντας αυτό το καπέλο βλέπετε τις θετικές
πλευρές και τα οφέλη κάποιας απόφασης. Είστε
θετικός, ενθουσιώδης, ενισχύετε τους άλλους να
συνεχίσουν και τους μεταδίδετε ένα πνεύμα
αισιοδοξίας ακόμη και όταν όλα μοιάζουν ζοφερά. .
Μπλε
Με αυτό το
καπέλο
συντονίζετε
συναντήσεις
Λογική
Φορώντας αυτό το καπέλο έχετε τον έλεγχο,
χρησιμοποιείτε τον κοινό λόγο. Όταν χρειάζεται
συνοχή και οργάνωση είναι το μπλε καπέλο που
αναλαμβάνει ρόλο.
2. Πώς θα χρησιμοποιήστε τα καπέλα
Σε μια συζήτηση, όσοι χρησιμοποιούν αυτή τη μέθοδο ξεκινούν μνημονεύοντας το καπέλο της
σκέψης που εκφράζουν. Για παράδειγμα, παίρνουν τον λόγο ξεκινώντας με τη φράση
«Χρησιμοποιώντας το άσπρο καπέλο, θα ήθελα να ρωτήσω…». Καλό βέβαια είναι να μην το
παρακάνουμε, ξεκινώντας πάντα με αυτή τη φράση όταν θέλουμε να εκπροσωπήσουμε το άσπρο
καπέλο. Η επανάληψη βοηθάει στην τάξη, όταν θέλουμε οι μαθητές να εξοικειωθούν με αυτή την
τεχνική, οπότε η επανάληψη βοηθάει.
Τα καπέλα λειτουργούν μεταφορικά: όταν τα φοράμε, είναι σαν να «καπελώνει» το μυαλό μας ένας
συγκεκριμένος τρόπος σκέψης.
Ένα παράδειγμα:
Σκέφτομαι να εισάγω ένα νέο προϊόν στην αγορά. Με το άσπρο καπέλο αναζητώ όλες τις
διαθέσιμες πληροφορίες, που μπορεί να μου φανούν χρήσιμες. Με το μαύρο καπέλο σκέφτομαι τα
αδύνατα σημεία ή τις δυσκολίες ενός τέτοιου εγχειρήματος (πχ κρίση στην αγορά). Με το πράσινο
καπέλο σκέφτομαι πώς μπορεί αυτή η ιδέα να έχει την καλύτερη δυνατή εφαρμογή και απήχηση.
Με το κόκκινο καπέλο καταθέτω τη διαίσθησή μου για τις αντιδράσεις του αγοραστικού κοινού. Με
το κίτρινο καπέλο βλέπω όλες τις θετικές πλευρές της ιδέας μου, ενώ με το μπλε προσπαθώ να
βρω τη «χρυσή τομή» σε όλα τα παραπάνω, να πάρω λογικές αποφάσεις και να οργανώσω τις
ενέργειές μου.
Tα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της τεχνικής είναι:
γρήγορο X χρονοβόρο

4. λογικό X ψυχολογικό
ατομικό X ομαδικό
De Bono’s Six Thinking Hats
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Αυτή η μέθοδος σκέψης είναι ένα καινούριο εργαλείο στα χέρια προσώπων και ομάδων.
Είναι μία απλή και αποτελεσματική τεχνική που ενισχύει την παραγωγικότητα και τη
δημιουργικότητα, γλυτώνοντας, από την άλλη πλευρά, πολύτιμο εργασιακό ή
εκπαιδευτικό χρόνο από τις ομάδες.
Οι ομάδες μαθαίνουν να σκέφτονται μέσα από 6 διαφορετικές οπτικές. Κάθε οπτική
εκφράζεται μέσα από την υιοθέτηση ενός «σκεπτόμενου καπέλου». Φορώντας νοερά το
καπέλο του, μπορεί κανείς να εστιάσει σε συγκεκριμένες παραμέτρους ενός
προβλήματος που ενδεχομένως έχει τεθεί προς συζήτηση, ενώ αλλάζοντας καπέλο να
εξετάσει το πρόβλημα από άλλη πλευρά. Κατ’αυτόν τον τρόπο, οι ομάδες αξιοποιούν
στο μέγιστο δυνατό τις γνώσεις τους, τις δεξιότητές τους αλλά και τη δημιουργικότητά
τους.
ΣΥΝΟΨΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
 Μετριασμός προσωπικών εγωισμών και αποφυγή κακών αποφάσεων
 Περισσότερο ενδελεχής μελέτη των καταστάσεων με τη συμβολή όλων των μελών της
ομάδας
 Αύξηση παραγωγικότητας και αποτελεσματικότητας
 Ενίσχυση της δημιουργικότητας
 Προσωπικό όφελος από την ομαδική εργασία, τη συμμετοχικότητα και την ανταλλαγή
απόψεων

5. ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΑ ΕΞΙ ΚΑΠΕΛΑ
Το άσπρο καπέλο: Πληροφορίες που τις χρειαζόμαστε
 Αντικειμενικότητα
 Ουδετερότητα
 Γεγονότα
 Εντοπισμός αδυναμιών και ελλείψεων
 Όχι προσωπικές εκτιμήσεις
Το κίτρινο καπέλο: Αισιοδοξία
 Θετικότητα
 Εποικοδομητικότητα
 Δημιουργικότητα
 Επιχειρηματολογία
 Οραματισμός
Το πράσινο καπέλο: Εναλλακτικές προτάσεις
 Ανάπτυξη ιδεών
 Δημιουργική σκέψη
 Νέες αντιλήψεις
 Κίνηση από μία ιδέα προς άλλες
 Όχι απαραιτήτως χρήση της λογικής
Το κόκκινο καπέλο: Διαίσθηση
 «Νομιμοποίηση» χρήσης συναισθημάτων
 «Μου αρέσει» - «Δεν μου αρέσει» - «Φοβάμαι πως…»
 Μη αντικειμενικότητα/Υποκειμενικότητα
 Ο λόγος που στηρίζομαι σε μία ιδέα; Απλά, δεν υπάρχει κάτι τέτοιο

6.  Το κατάλληλο πλαίσιο για να ανακαλύψεις πως αισθάνεται κάποιος για το πρόβλημα
Το μαύρο καπέλο: «Ο συνήγορος του διαβόλου»
 Αρνητική, επικριτική σκέψη
 Ανάλυση παραγόντων κινδύνου
 Παρουσιάσεις με βάση τη λογική
 Επισήμανση κινδύνων/προβλημάτων/εμποδίων
 Εντοπισμός μειονεξιών
Το μπλε καπέλο: Γενική εποπτεία
 ‘Ελεγχος
 Οργάνωση σκέψης
 Θεμελίωση σωστών πλαισίων σκέψης για τη διερεύνηση του θέματος
 Επιλογή κατάλληλου καπέλου στην κάθε περίσταση
 Επισκόπηση, συμπεράσματα, τήρηση κανόνων
ΜΙΑ ΙΔΕΑ ΓΙΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ
ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ
ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΕΠΙΠΕΔΟ: Β 1- Β 2 CEFR (An integrated skills process)
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2-3 ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ
ΔΥΝΑΤΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΑΛΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ: ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ – ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ – ΠΟΙΗΣΗ –
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
Γενικός σκοπός: Να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές σε θέματα μετανάστευσης μέσα
από ένα ανθρωπιστικό πρίσμα θεώρησης του θέματος
Επιμέρους στόχοι:

7. · Να γνωρίσουν και να κατανοήσουν οι μαθητές απτά προβλήματα της καθημερινότητας
του μετανάστη
· Να έρθουν σε επαφή με λογοτεχνία (πεζό λόγο & ποίηση) που αφορά στο θέμα της
μετανάστευσης
· Να εκφραστούν μέσω της τέχνης
· Να διαμορφώσουν συνεργατική αντίληψη
· Να αξιοποιήσουν τις γνώσεις τους στην πληροφορική
· Να «σκεφθούν παράλληλα» (lateral thinking)
· Να αυτενεργήσουν
Γλωσσικές και επικοινωνιακές δεξιότητες: (Εδώ μπορείτε να προσθέσετε και μία language
awareness πλευρά στο μάθημα ζητώντας από τους μαθητές να συμπληρώσουν
γραμματικές, λεξιλογικές και άλλες ασκήσεις)
Βήμα 1 ο
Εξηγούμε στους μαθητές τη μεθοδολογία των 6 thinking hats κωδικοποιημένα δηλαδή εν
συντομία (άσπρο καπέλο). Χωρίζονται σε ομάδες - ανάλογα με την οπτική που αρχικά
φαίνεται να τους ενδιαφέρει (κόκκινο καπέλο) - που η κάθε μία αποτελείται από το ίδιο
χρώμα καπέλου.
Βήμα 2 ο
Με καταιγισμό ιδεών (brainstorming) αντλούμε από τους μαθητές λέξεις, σκέψεις, ιδέες που
έχουν άμεση σχέση με το θέμα της μετανάστευσης και τις καταγράφουμε στον πίνακα
κάτω από το χρώμα του κάθε καπέλου που έχουμε προσημειώσει σύμφωνα με τις
προτάσεις των ίδιων των μαθητών. Μ’αυτό τον τρόπο οι μαθητές έχουν αρχίσει να
εξοικειώνονται με τον τρόπο σκέψης των καπέλων.
Βήμα 3 ο
Ζητείται από τις ομάδες να διαβάσουν έγγραφο πληροφοριακό υλικό που έχει διανεμηθεί
και που εξηγεί βασικά προβλήματα που μπορεί να συναντήσει ένας μετανάστης στη
χώρα που τώρα τον φιλοξενεί. Οι ομάδες κάνουν silent reading και κατανοούν τα
προβλήματα. Καλούνται να συμπεράνουν και να συμπληρώσουν στα κενά το είδος του
κάθε προβλήματος, όπως “language problem”, “racial problem”, “socio-economic
problem” κλπ. (language awareness). Ακολουθεί συζήτηση για το θέμα (διαπίστωση των
προβλημάτων, συναισθήματα, τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων,
προτάσεις/άσπρο καπέλο, κόκκινο καπέλο, κίτρινο καπέλο, πράσινο καπέλο).
Προστίθενται στον πίνακα λέξεις και ιδέες κάτω από το όνομα του κάθε καπέλου.
Βήμα 4 ο
Ζητείται από τις ομάδες να διαβάσουν απόσπασμα από πεζό κείμενο Άγγλου συγγραφέα που
αναφέρεται στη ζωή ενός Κινέζου μετανάστη στην Αγγλία. Καλείται η κάθε ομάδα, άρα
και το κάθε καπέλο, να συνεισφέρει την οπτική της για τα προβλήματα του χαρακτήρα
της ιστορίας με την ολοκλήρωση της ανάγνωσης (lateral thinking). Ακολουθεί speaking
όπου οι μαθητές καλούνται να διαπιστώσουν ποιος τρόπος σκέψης είναι ο αγαπημένος
τους (self-awareness).
Βήμα 5 ο

8. Διανέμεται στους μαθητές ποίημα που αναφέρεται στη νοσταλγία ανθρώπου που έχει
αναγκαστεί να εγκαταλείψει την πατρίδα του για ένα καλύτερο αύριο. Ζητείται από τους
μαθητές να μετακινηθούν προς όποια ομάδα επιθυμούν τώρα πια (αυξημένη επίγνωση
διαφόρων τρόπων σκέψης) και να ενσωματωθούν πλέον εκεί (empathy). Καλούνται οι
ομάδες-σκεπτόμενα καπέλα να μοιραστούν την οπτική τους με τις υπόλοιπες ομάδες σε
σχέση με το περιεχόμενο του ποιήματος.
Βήμα 6 ο
Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με οπτικοακουστικό υλικό που παρουσιάζει συνεντεύξεις
μαθητών που οι γονείς τους έχουν για ποικίλους λόγους αναγκαστεί να εγκαταλείψουν
τη χώρα τους. Καλείται το κάθε καπέλο να μιλήσει για τον τρόπο με τον οποίο είδε το
υλικό αυτό (παράλληλη σκέψη & επικοινωνιακές δεξιότητες).
Βήμα 7 ο
Ζητείται από την κάθε ομάδα-σκεπτόμενο καπέλο να αποτυπώσει το πρόβλημα της
μετανάστευσης με όποιο τρόπο επιθυμεί: σκίτσο, ζωγραφιά, ποίημα, πεζό, ενημερωτικό
φυλλάδιο, παρουσίαση power point, συνέντευξη κλπ
(ενσυναίσθηση/μεταγνώση/έκφραση).
*Για τη μέγιστη αξιοποίηση της διαδικασίας από διδακτικής και από μεθοδολογικής πλευράς,
θα ήταν ενδεδειγμένη και η συμπλήρωση ενός Learning log/Diary που θα κατέγραφε την
όλη διαδικασία , τις διαφορετικές απόψεις για το θέμα που συζητείται, την οπτική του
κάθε καπέλου, τα προβλήματα της διαδικασίας και την τελική
έκβαση/συμπεράσματα.un.com
Αναρτήθηκε από Georgia Koutsou στις 9:02 π.μ. Δεν υπάρχουν σχόλια:
Αποστολή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου BlogThis!Μοιραστείτε το στο TwitterΜοιραστείτε το στο
FacebookΚοινοποίηση στο Pinterest
Παρασκευή, 12 Οκτωβρίου 2012
Το τραγούδι του Ανέστη!