4. I. Giới thiệu làng nghề
Làng Trương Xá là một trong những làng truyền thống có
lịch sử lâu đời và nổi tiếng ở Việt Nam. Nằm ở tỉnh Hưng
Yên, làng Trương Xá đã tồn tại từ thế kỷ thứ 11 và tiếp
tục phát triển qua các thế kỷ tiếp theo.
Làng Trương Xá nổi tiếng nhất với nghề nấu rượu. Rượu
Trương Xá đã được xây dựng và phát triển từ thời điểm
xây dựng đình làng Trương Xá, vào khoảng thế kỷ thứ 13.
Khi đó, người dân làng kéo nhau ra đình và thề rằng
"Người làng Trương Xá còn sống thì phải giữ lấy nghề
nấu rượu..." để duy trì và phát triển nghề nấu rượu truyền
thống.
5. Rượu Trương Xá nổi tiếng
với hương vị đặc biệt và chất
lượng cao. Được làm từ các
loại nguyên liệu tươi ngon và
kỹ thuật chưng cất truyền
thống, rượu Trương Xá đã trở
thành một thương hiệu độc
quyền sở hữu trí tuệ và được
người dân trong và ngoài tỉnh
Hưng Yên đánh giá cao.
6. Không chỉ nổi tiếng với di sản văn hóa và ẩm
thực, làng Trương Xá còn phát triển các ngành
kinh doanh dịch vụ, thương mại và nông nghiệp.
Được hưởng nguồn nước phù sa từ hệ thống đại
thủy nông Bắc Hưng Hải, làng Trương Xá có đất
đai mỡ và là một vùng đất đồng bằng phẳng,
thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp và các
ngành kinh doanh liên quan.
Năm 2005, UBND tỉnh Hưng Yên đã cấp
bằng chứng nhận cho làng nghề nấu rượu truyền
thống thôn Trương Xá, xác nhận rằng Trương Xá
là làng nghề truyền thống đầu tiên của toàn tỉnh,
với thương hiệu độc quyền sở hữu trí tuệ "Rượu
Trương Xá". Điều này cũng chứng tỏ sự đánh giá
cao và công nhận về giá trị và đóng góp của làng
Trương Xá trong bảo tồn và phát triển nghề nấu
rượu truyền thống.
8. + Gạo: nấu rượu bằng gạo nếp thì rượu thành phẩm sẽ rất thơm
ngon, đậm, ngọt miệng, cảm giác êm nồng (đặc biệt là nếp cái
hoa vàng)
+ Men: bí kíp làm men rượu với rất nhiều vị thuốc bắc được bào
chế như: quế, đại hồi, tiểu hồi, cam thảo, cát cánh, xuyên
khung, nhục đậu khấu, bạch truật, bạc hà, thảo quả,… của
người dân Trương Xá
● Công đoạn 1: Chọn nguyên liệu
II. Quy trình làm rượu
9. + Ngâm gạo và vo gạo và làm hạt gạo tơi xốp và trương phồng
sau đó đổ vào nồi để nấu cơm rượu
+ Để nấu cơm rượu không bị nát và nhão thông thường tỉ lệ gạo
nước sẽ là 1:1. (Mục đích để làm chín hạt gạo, hồ hóa tinh bột
gạo giúp vi sinh vật dễ lên men rượu.)
● Công đoạn 2: Nấu chín
II. Quy trình làm rượu
10. + Ủ khô: Khi nguội xếp vào thúng, xung quanh lót lá chuối, cứ một
lượt cơm lại rắc một lượt men đã tán nhỏ, xếp rồi đậy kín bằng
bao tải đặt thúng lên trên chậu sành để vào chỗ kín gió khoảng từ
5 – 6 ngày.
+ Ủ ướt: Cơm rượu có mùi thơm, hạt cơm mềm mọng nước, nước
ngọt chảy xuống chậu khoảng nửa lít thì cho vào hũ, đổ thêm
nước sạch, ngâm từ 6-7 ngày nữa rồi mang chưng cất.
LƯU Ý: Một mẻ nấu thường cần 6kg gạo và 5 bánh men cỡ trung
bình.
● Công đoạn 3: Ủ rượu
II. Quy trình làm rượu
Hình ảnh thực tế tại
cơ sở
11. + Đợt đầu thu được rượu có nồng độ cồn từ 55 – 65 độ được gọi là
rượu gốc. Rượu này có nhiều tác hại với sức khỏe nên không được
sử dụng, dễ ngộ độc.
+ Đợt sau thu được rượu có nồng độ cồn khoảng 35 – 45 độ.(sản
phẩm tiêu dùng)
+ Rượu cuối: Rượu này thấp độ có vị chua mùi không còn thơm nữa
● Công đoạn 4: Nấu rượu
II. Quy trình làm rượu
Hình ảnh thực tế
tại cơ sở
13. l
Câu 1: Đình làng Trương Xá được xây dựng vào thời gian nào?
A. Khoảng thế kỷ thứ 11
B. Khoảng thế kỷ thứ 12
C. Khoảng thế kỷ thứ 13
D. Khoảng thế kỷ thứ 14
Đáp án C
14. Câu 2: Thời điểm xây dựng đình làng Trương Xá, người dân làng kéo
nhau ra đình đóng đinh vào cột và thề rằng:
A. “Người làng Trương Xá còn sống thì phải giữ lấy nghề nấu
rượu…”
B. “Người làng Trương Xá phải giữ lấy nghề nấu rượu…”
C. “Người làng Trương Xá có nghề truyền thống là nấu rượu…”
D. “Người làng Trương Xá thì phải biết đến nghề nấu rượu…”
Đáp án: A
15. Câu 3: Rượu làng Trương nổi tiếng nhất là vào thời gian nào?
A. Cuối thế kỷ 15
B. Cuối thế kỷ 16
C. Cuối thế kỷ 17
D. Cuối thế kỷ 18
Đáp án: D
16. Câu 4: Khi thực dân Pháp chiếm đóng ở làng Trương Xá, họ đã phát
hiện ra ở đây có sản phẩm rượu nấu truyền thống rất đậm đà. Chính
quyền Pháp thực hiện độc chiếm và từ đó bắt người dân nấu rượu
nhằm:
A. Mục đích trao đổi buôn bán với người dân
B. Chỉ để phục vụ cho quan lại, quân đội của họ
C. Tạo công việc cho người dân
D. Bóc lột người dân
Đáp án: B
17. Câu 5: Trương Xá là vùng đất dân cư đông đúc địa hình bằng phẳng, đất
đai màu mỡ và là vùng đất trong đê nên hàng năm lại được hưởng nguồn
nước phù sa qua:
A. Hệ thống đại thủy nông Nậm Rốm
B. Hệ thống đại thủy nông đập Bái Thượng
C. Hệ thống đại thủy nông Bắc Hưng Hải
D. Hệ thống đại thủy nông đập Bara Đô Lương
Đáp án: C
18. Câu 6: Làng nghề nấu rượu truyền thống thôn Trương Xá đã được
UBND tỉnh Hưng Yên cấp bằng chứng nhận Trương Xá là làng nghề
truyền thống thứ bao nhiêu của của toàn tỉnh với thương hiệu độc
quyền sở hữu trí tuệ “Rượu Trương Xá”?
A. Đầu tiên
B. Thứ hai
C. Thứ ba
D. Thứ tư
Đáp án: A
19. Câu 6: Làng nghề nấu rượu truyền thống thôn Trương Xá đã được
UBND tỉnh Hưng Yên cấp bằng chứng nhận Trương Xá là làng nghề
truyền thống thứ bao nhiêu của của toàn tỉnh với thương hiệu độc
quyền sở hữu trí tuệ “Rượu Trương Xá”?
A. Đầu tiên
B. Thứ hai
C. Thứ ba
D. Thứ tư
Đáp án: A
20. Câu 7: Đặc điểm đầy đủ của rượu Trương Xá:
A. Trong suốt, tinh khiết, mùi thơm đặc trưng, uống ngọt giọng không sốc, nồng độ thường
rất cao, trung bình từ 40-45 độ
B. Trong suốt, tinh khiết, mùi thơm đặc trưng, uống ngọt giọng không sốc, nồng độ thường
rất cao, trung bình từ 40-45 độ, rượu đậu nước đầu có khi tới 60-65 độ, rót ra chén có bọt
bám vào thành, châm lửa bắt cháy ngay, dùng ngâm thuốc rất tốt.
C. Trong suốt, tinh khiết, mùi thơm đặc trưng, rượu đậu nước đầu có khi tới 60-65 độ, rót ra
chén có bọt bám vào thành, châm lửa bắt cháy ngay, dùng ngâm thuốc rất tốt.
D. Trong suốt, tinh khiết, mùi thơm đặc trưng, uống ngọt giọng không sốc, rượu đậu nước
đầu có khi tới 60-65 độ, rót ra chén có bọt bám vào thành, châm lửa bắt cháy ngay, dùng
ngâm thuốc rất tốt.
Đáp án: B
21. Câu 8: Mỗi vùng miền có bí quyết riêng, độc đáo nhưng với người Hưng Yên để
có được thứ rượu Trương nổi tiếng cần rất nhiều yếu tố trong đó phải kể đến bí
kíp làm men rượu với:
A. Các loại lá cây như sa nhân, mẫu thân, trinh nữ, cao khỉ…
B. Nguyên liệu chính là bột gạo
C. Rất nhiều vị thuốc bắc được bào chế như: quế, đại hồi, tiểu hồi, cam thảo,
cát cánh, xuyên khung, nhục đậu khấu, bạch truật, bạc hà, thảo quả,...
D. Men rượu Trung Quốc
Đáp án: C
22. Câu 9: Rượu Trương Xá truyền thống thường được nấu bằng:
A. Gạo nếp cái hoa vàng
B. Gạo nếp chùm
C. Gạo nếp sáp
D. Gạo nếp Bắc
Đáp án: A
23. Câu 10: Cơm rượu có mùi thơm, hạt cơm mềm mọng nước, nước
ngọt chảy xuống chậu khoảng nửa lít thì cho vào hũ, đổ thêm nước
sạch, ngâm từ bao nhiêu ngày nữa rồi mang chưng cất hay còn gọi
là nấu rượu:
A. 4-5 ngày
B. 5-6 ngày
C. 6-7 ngày
D. 7-8 ngày
Đáp án: C
