ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ BUỒNG TRỨNG TÁI PHÁT DI CĂN BẰNG LIPODOX Phí tải 20.000đ liên hệ quangthuboss@gmail.com

1. TRẦN BÁ KHUYẾN
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ BUỒNG
TRỨNG TÁI PHÁT DI CĂN BẰNG LIPODOX
Hướng dẫn khoa học
TS Vũ Hồng Thăng

2. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Bệnh ác tính xuất phát từ các tế bào biểu mô của buồng trứng.
 80-90% UTBT là loại biểu mô, 5-10% là ung thư tế bào mầm
và khoảng 5% ung thư có nguồn gốc mô đệm.
Điều trị UTBT nguyên phát gồm phẫu thuật triệt căn, phẫu
thuật công phá u tối đa, hóa trị bổ trợ.
 85% bệnh nhân đáp ứng tốt với điều trị bước 1, 50-70% bệnh
nhân sẽ tái phát di căn sớm. Hóa trị bước hai giúp giảm nhẹ triệu
chứng và kéo dài thời gian sống thêm.

3. UTBT tái phát là bệnh xuất hiện trở lại sau 6 tháng kể từ lúc
hoàn thành điều trị ban đầu.
 Pegylated Liposoma Doxorubicin (Lipodox) là Doxorubicin
được bọc trong các vi cầu mỡ bảo vệ khỏi bị hệ thống lưới nội
mô đào thải, thuốc xâm nhập vào tổ chức khối u và giải phóng
ra Doxorubicin dạng hoạt động.
 Tại bệnh viện K, từ năm 2007, sử dụng cho điều trị ung thư
buồng trứng tái phát di căn, chưa có một nghiên cứu nào đánh
giá một cách hệ thống về hiệu quả của thuốc.
1. Nhận xét một số đặc điểm lâm sàng của ung thư biểu mô buồng
trứng tái phát, di căn.
2. Đánh giá hiệu quả của Lipodox (pegylated liposomal doxorubicin)
trên bệnh nhân ung thư biểu mô buồng trứng tái phát, di căn.

4. TỔNG QUAN
1. Giải phẫu buồng trứng
- Hình thể.
- Liên quan.
- 4 dây chằng.
- Động mạch.
- Tĩnh mạch.
- Bạch mạch

5. 2. Mô học
Ung
thư BT
TB mầm
(10 – 15%)
Đệm SD (5%)
Biểu mô (80 –
90%)
Thanh dịch
Tuyến thể nhày
Dạng nội mạc
Tế bào sáng
TB chuyển tiếp
Tế bào vảy
Tế bào hỗn hợp
TB không phân biệt
hóa

6. 3. Dịch tễ
3.1. Trên thế giới
 Một trong những bệnh UT phụ khoa phổ biến nhất ở phụ nữ
da trắng, đặc biệt một số quốc gia ở Bắc Mỹ và Bắc Âu. Tỷ lệ
mắc thấp ở Nhật Bản và phụ nữ châu Phi.
 Tỷ lệ mắc bệnh tăng từ 14/100.000 phụ nữ ở độ tuổi dưới 40
lên đến 38/100.000 phụ nữ trên 60 tuổi.
 Tại Mỹ (2007), ghi nhận 22.430 trường hợp mới mắc, 15.280
phụ nữ tử vong.

7. 3.2. Tại Việt Nam
 Năm 2004, tại thành phố Hồ Chí Minh UTBT đứng thứ 3
trong UT cơ quan sinh dục nữ với tần suất là 4,4/100.000 dân,
tại Hà Nội là 3,7/ 100.000 dân.
 Năm 2010, trong số 10 bệnh UT thường gặp nhất ở phụ nữ,
tỷ lệ mắc là 2,18/100.000 dân, ước tính đến năm 2020, cả
nước có 5.548 ca ung thư buồng trứng mới mắc.

8. 4. Chẩn đoán ung thư buồng trứng tái phát, di căn
 Tiền sử
 Lâm sàng
+ Triệu chứng cơ năng
+ Triệu chứng thực thể
 Cận lâm sàng
+ CĐHA: Siêu âm, CT scan, XQ tim phổi, PET
+ CA-125 trước điều trị
+ Mô bệnh học là UTBM

9. 5. Tiên lượng
- Giai đoạn bệnh
- Thể tích u tồn dư sau mổ
- Nồng độ CA-125 huyết thanh
- Mô bệnh học và độ mô học
- Yếu tố khác: tuổi mắc bệnh, vị trí di căn, phác đồ hóa chất.

10. 6 . Lipodox
 Tên đầy đủ:
Liposome Injection Pegylated liposomal doxorubicin HCl 2mg/ml
 Mô tả thuốc:
- Là chế phẩm dạng Liposome, trong đó hoạt chất Doxorubicin
Hydro Clorid được bảo vệ bên trong các tiểu phân liposome có các
phân tử Methoxypolyethyleneglycol( MPEG) liên kết trên bề mặt.
 Cơ chế tác dụng:
- Gián tiếp phá vỡ chuỗi ADN bởi tác dụng của Anthracyclin trên
Topoisomerase II xen vào giữa ADN, ức chế men trùng hợp ADN.

11. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Đối tượng nghiên cứu
52 bệnh nhân được chẩn đoán UTBT tái phát, di căn kháng với
Platium được điều trị bằng Lipodox từ tháng 1/2008 đến tháng 7/2013
tại bệnh viện K.
 Tiêu chuẩn lựa chọn
+Bệnh nhân từ 18 trở lên
+ Bệnh nhân được chẩn đoán UTBT tái phát, di căn sau điều trị phẫu
thuật triệt căn và hóa trị bước 1 và không đáp ứng với hóa chất nhóm
Platium.

12. + Được chẩn đoán xác định bằng mô bệnh học là ung thư biểu
mô BT.
+ Điều trị ít nhất 3 chu kỳ Lipodox, đủ để đánh giá hiệu quả
của hoá trị liệu.
+ Hồ sơ ghi chép đầy đủ và có thông tin theo dõi sau điều trị.
Tiêu chuẩn loại trừ
+ Bệnh nhân có bệnh cấp và mãn tính trầm trọng có nguy cơ
gây tử vong gần
+ Có bệnh UT khác kèm theo.
+ Hồ sơ ghi chép không đầy đủ và không có thông tin theo dõi
sau điều trị.

13.  Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu mô tả hồi cứu kết hợp với
tiến cứu.
 Cỡ mẫu
Áp dụng công thức tính cỡ mẫu theo ước tính một tỷ lệ:
n= (Z1-/2 /d)2 *p(1-p)
+ n: Cỡ mẫu nghiên cứu
+ Z=1,96 (α = 0,05)
+ d: Tỷ số sai số cho phép (d = 0,15)
+ p: Tỷ lệ đáp ứng toàn bộ với Lipodox của tác giả Ferrero JM, p=0,38.
Mẫu được coi là có độ tin cậy khi n >40,3. Trong nghiên cứu này,
n =52 bệnh nhân.

14.  Phương pháp thu thập thông tin: theo mẫu bệnh án ghi sẵn
+ Hành chính: Họ tên, tuổi, địa chỉ, điện thoại.
+ Tiền sử bản thân, gia đình, tiền sử điều trị u nguyên phát.
+ Các triệu chứng lâm sàng
+ Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm, XQ, CT Scanner, cộng hưởng từ...
+ Công thức máu: trước điều trị và sau mỗi đợt điều trị.
+ Sinh hoá máu: chức năng gan, thận trước điều trị và sau mỗi đợt
điều trị điều trị hoá chất.

15. + Giai đoạn bệnh lúc chẩn đoán ban đầu.
+ Loại mô bệnh học.
+ Phương pháp điều trị trước đây
+ Loại tổn thương di căn, kích thước u
+ Chỉ số CA-125.
+ Đánh giá đáp ứng sau mỗi 3 đợt điều trị
+ Điều trị: bệnh nhân chẩn đoán UTBT tái phát di căn được điều trị
bằng Lipodox liều 50mg/m2 chu kỳ 28 ngày/đợt.

16.  Chỉ tiêu đánh giá
+ Tiêu chuẩn đánh giá đáp ứng theo RECIST
+ Đánh giá chỉ số toàn trạng theo Karnofsky
+ Đánh giá độc tính theo WHO
- Độc tính trên hệ tạo huyết
- Độc tính ngoài hệ tạo huyết

17.  Phân tích và sử lý số liệu
+ Số liệu được mã hóa, xử lý bằng phần mềm SPSS 16.0.
+ So sánh, kiểm định sự khác biệt của các biến định tính giữa 2 nhóm
bằng test 2.
+ Trường hợp mẫu < 5 thì sử dụng SS 2 có hiệu chỉnh Fisher.
+ Mức xác nhận có ý nghĩa thống kê khi p ≤ 0,05.

18. Sơ đồ nghiên cứu
UTBT tái phát hoặc di căn đủ tiêu chuẩn
lựa chọn
Điều trị hóa chất phác đồ LPD
Đánh giá đáp ứng sau 3 đợt và ghi nhận độc tính sau
mỗi đợt điều trị
Đáp ứng Không đáp ứng
Điều trị đến 6 đợt và đánh
giá độc tính sau mỗi đợt điều
trị và ghi nhận đáp ứng sau 6
đợt
Chuyển phác đồ điều
trị hoặc điều trị triệu
chứng

19. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN
Phân bố bệnh nhân theo tuổi
 Nguyễn Đình Tạo (2012) 51,7 ± 9,5
 Donovan HS 56,5 ± 9,2
 Grenader 59,1

20. Giai đoạn bệnh lúc chẩn đoán ban đầu
 Amate P (2013) 20% giai đoạn I,IIa giai đoạn IIb-IV 62,1%

21. Lý do chính BN đến viện khi chẩn đoán tái phát
 Nguyễn Đình Tạo (2012) đau bụng- chướng bụng 58%
 Menczer J lâm sàng phát hiện 4,6%
Lý do vào viện Tần số Tỷlệ %
Đau bụng-Chướng bụng 28 53,8%
Hạch 2 3,8%
Tức ngực-khó thở 7 13,5%
Khámđịnh kỳ 15 28,8%
Tổng số 52 100%

22. Triệu chứng cơ năng

23. Triệu chứng thực thể

24. Phân bố thời gian tái phát
 Nguyễn Đình Tạo (2012) 17,4 ±9,8
 Ferrandina (2010) 31th

25. Đặc điểm tái phát, di căn
 Nguyễn Đình Tạo, 100% tiểu khung, 20% di căn hạch, 5,2% di căn xa
 Amate P (2013) 75% tiểu khung, 12% di căn hạch, 8% di căn xa
Vị trí di căn Tần số Tỷ lệ %
Phổi 14 26,9%
Gan 19 36,5%
Tiểu khung- ổ bụng 44 84,6%
Hạch ổ bụng 10 19,2%

26. Thể mô bệnh học
 Nguyễn Đình Tạo (2012) UTBM thanh dịch 55%, UTBM thể nhầy 23,4%
 Nguyễn Văn Tuyên (2012) UTBM thanh dịch 60,9%, UTBM thể nhầy 17,2%
Thể mô bệnh học Tần số Tỷ lệ %
UTBM tuyến thanh dịch 31 59,6%
UTBM thể nhầy 13 25%
Thể khác 8 15,4%
Tổng số 52 100%

27. Tác giả Số bệnh nhân Số đợt trung
bình
Gordon AN (2000) 89 4,4
Khemapech N
(2013)
65 4,5
Chúng tôi (2013) 52 4,4
Phân bố số chu kỳ điều trị Lipodox

28. Tác giả Số bệnh nhân Đáp ứng
chung
Lợi ích lâm
sàng
Ferrandina
(2010)
175 62% 75%
Ferrero (2007) 104 62,5%
Vũ Văn Vũ
(2012)
55 14,5% 47,2%
Chúng tôi
(2013)
52 50% 63,5%
Tỷ lệ đáp ứng của phác đồ

29. Vị trí Đáp ứng (n) Tỷ lệ %
Tiểu khung-ổ phúc mạc (n=44) 23 52,2%
Gan (n=19) 9 47,3%
Phổi (n=14) 5 35,7%
Hạch (n=10) 4 40,0%
Liên quan vị trí tái phát, di căn với đáp ứng

30. Đáp ứng Số vị trí
1 vị trí 2 vị trí 3 vị trí
Có đáp ứng 11(50%) 12(57,1%) 3(33,3%) P= 0,49
Không đáp
ứng
11(50%) 9(42,9%) 6(66,7%)
Tống số 22 21 9
Liên quan đáp ứng với số vị trí tái phát, di căn

31. Liên quan đáp ứng với số phác đồ điều trị trước đó
Số phác đồ đã
điều trị
Đáp ứng, n (%) Giá trị p
Có đáp ứng Không đáp
ứng
1 phác đồ
(n=14)
5 (35,7%) 9 (64,3%) P= 0,211
≥ 2 phác đồ
(n=38)
21 (55,3%) 17 (44,7%)
Tổng 26 26

32. Đáp ứng, n (%)
Thể mô bệnh
học
Có đáp ứng Không đáp
ứng
UTBM tuyến
thanh dịch
(n=31)
17 (54,8%) 14 (45,2%) P= 0,61
UTBM thể nhầy
(n=13)
5 (38,5%) 8 (61,5%)
Thể khác (n=8) 4 (50%) 4 (50%)
Liên quan đáp ứng với thể mô bệnh học

33. Giá trị Trước điều trị Sau điều trị
3đợt
Sau điều trị 6
đợt
Trung bình 417,1 436,8 66,8
Trung vị 247,5 141 24
Độ lệch chuẩn 471,6 809,9 195,5
Giá trị nhỏ nhất 5,5 6,5 4,9
Giá trị lớn nhất 2606 3840 1000
Chỉ số CA -125 trước và sau điều trị (U/mL)

34. Độc tính trên hệ tạo huyết
Độ 1 Độ 2 Độ 3 Độ 4
Hemoglobin 53,8% 21,3% 1,9% 0%
Bạch cầu 19,3% 1,9% 1,9% 0%
Bạch cầu hạt 5,8% 1,9% 1,9% 0%
Tiểu cầu 7,7% 1,9% 0% 0%

35. Thay đổi chỉ số huyết học qua các đợt điều trị

36. Độc tính ngoài hệ tạo huyết
Độ 1 Độ 2 Độ 3 Độ 4
SGOT 1,9% 0% 0% 0%
SGPT 3,8% 0% 0% 0%
Ure 9,6% 0% 0% 0%
Creatinine 1,9% 0% 0% 0%

37. Các tác dụng phụ khác
Độ 1 Độ 2 Độ 3 Độ 4 chung Tỷ lệ
(%)
Buồn
nôn
9 0 0 0 9 40,1%
Nôn 5 1 0 0 6 27,3%
Viêm
miệng
5 0 0 0 5 22,7%
Tê bì
chân tay
8 0 0 0 8 36,4%
RLTH 6 0 0 0 6 27,3%

38. KẾT LUẬN
1. Một số đặc điểm lâm sàng của UTBT tái phát, di căn
- Tuổi trung bình 54,5 ± 9,8 (34 – 81).
- 73% bệnh nhân tái phát điều trị  2 phác đồ hóa chất
- Thời gian tái phát sau điều trị bước một trung bình 16,4 ± 9,6 tháng (6 - 46
tháng)
- 28,8% bệnh nhân tái phát không có triệu chứng lâm sàng
- Cơ năng: Đau bụng-chướng bụng chiếm 61,5% , cổ chướng chiếm 52,8%.
- Di căn, tổn thương tại tiểu khung-ổ bụng: 84,6%, gan: 36,5%, trong đó
57,7% có từ 2 vị trí tổn thương trở lên.
- Nồng độ CA-125 trung bình lúc tái phát là 417,1 u/ml.

39. 2. Kết quả điều trị và độc tính
- Đáp ứng hoàn toàn đơn chất Lipodox:15,4% ; lợi ích lâm sàng
đạt 63,5%.
- Tiểu khung-ổ phúc mạc đáp ứng tốt hơn gan, tiếp theo là phổi và
hạch. Tỷ lệ đáp ứng phụ thuộc vào số đợt hoá chất và tình trạng di
căn
- UTBM tuyến thanh dịch có tỷ lệ đáp ứng: 54,8%, UTBM thể
nhầy: 38,5%.
- Chỉ số CA-125 trong máu sau điều trị giảm dần tương ứng với
đáp ứng thực thể.

40. - Hạ hemoglobin mức độ 3 chiếm 1,9%, không có bệnh nhân nào hạ
độ 4.
- Hạ bạch cầu chung độ 3 là 1,9%, hạ bạch cầu hạt độ 3 là 1,9%.
- Hạ tiểu cầu độ 1,2 là 9,6%, không có bệnh nhân nào hạ độ 3,4.
- Độc tính trên gan, thận đều ở mức độ 1. Các tác dụng phụ của thuốc
như buồn nôn, nôn, tê bì chân tay, RLTH, viêm miệng chủ yếu là độ 1.