SẢN PHỤ KHOA

1. SỞ Y TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG
_____________________________________
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
_______________________________________________________________
HƯỚNG DẪN
Ung thư buồng trứng
(Ban hành kèm theo Quyết định số /QĐ-BVHV ngày 23/5/2014
của giám đốc bệnh viện Hùng Vương)
____________________________
1. CHUẨN BỊ TIỀN PHẪU
- Bộ xét nghiệm tiền phẫu chung:
+ CA125, βhCG, αFP
+ X Quang phổi, siêu âm bụng
+ Đo ECG cho BN > 50 tuổi, SA tim khi ECG bất thường
- CT scan hoặc MRI bụng, chậu khi nghi ngờ có di căn
- Khám tiền mê
- Khám chuyên khoa khi có bệnh lý nội khoa đi kèm
2. XẾP GIAI ĐOẠN THEO FIGO (chèn hình)
Giai đoạn I
Bướu khu trú ở buồng trứng:
- Giai đoạn IA: Khu trú ở 1 buồng trứng, không báng bụng, không có bướu trên
mặt ngoài, vỏ bao còn nguyên.
- Giai đoạn IB: Cả 2 buồng trứng, không báng bụng, không có bướu trên mặt
ngoài, vỏ bao còn nguyên.
- Giai đoạn IC: IA hoặc IB kèm bướu trên bề mặt ngoài của 1 hoặc 2 buồng
trứng hoặc vỡ vỏ bao hoặc dịch báng hoặc dịch rửa phúc mạc có tế bào ác
tính.
Giai đoạn II
Bướu ở 1 hoặc 2 buồng trứng kèm ăn lan vùng chậu:
- Giai đoạn IIA: ăn lan và/hoặc di căn tử cung và/hoặc vòi trứng
- Giai đoạn IIB: ăn lan các mô khác cùng chậu.
- Giai đoạn IIC: IIA hoặc IIB kèm bướu trên bề mặt của 1 hoặc 2 buồng trứng
hoặc vỡ vỏ bao hoặc dịch báng hoặc dịch rửa phúc mạc có tế bào ác tính.
Giai đoạn III
Bướu ở 1 hoặc 2 buồng trứng lan tới khoang phúc mạc ngoài vùng chậu và/hoặc
có hạch sau phúc mạc, hạch bẹn. Đặc biệt di căn bề mặt gan cũng thuộc giai đoạn III.
Bướu thật sự giới hạn trong vùng chậu nhưng qua mô học lại xác định được sự lan tràn
các tế bào ác tính đến ruột non hay mạc nối.
1
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG

2. - Giai đoạn IIIA: Khu trú ở cùng chậu, hạch (-) nhưng vi thể có gieo rắc phúc
mạc bụng.
- Giai đoạn IIIB: Khu trú ở 1 hoặc 2 buồng trứng, qua mô học xác định được
những gieo rắc tế bào ác tính ở bề mặt khoang phúc mạc ổ bụng nhưng không
quá 2cm đường kính, hạch (-).
- Giai đoạn IIIC: Gieo rắc trong ổ bụng > 2 cm đường kính (gan, ruột, mạc nối
lớn, phúc mạc thành…) và/hoặc hạch bẹn hay hạch sau phúc mạc (+).
Giai đoạn IV
Di căn xa, tràn dịch màng phổi có tế bào học (+), di căn nhu mô gan.
3. CHỈ ĐỊNH PHẪU THUẬT
Tất cả các bướu nghi ngờ ung thư của buồng trứng
4. ĐIỀU TRỊ
Phối hợp đa mô thức
- Phẫu thuật
- Hóa trị
- Xạ trị: ít có vai trò trong ung thư buồng trứng
4.1 Ung thư biểu mô buồng trứng
Giai đoạn I
- Bệnh nhân đủ con: cắt tử cung toàn phần + 2 phần phụ + cắt mạc nối lớn + cắt
ruột thừa trong tổn thương dạng nhầy.
- Bệnh nhân trẻ chưa đủ con: phẫu thuật bảo tồn (cắt phần phụ bên có bướu) +
Bilan K chỉ được áp dụng cho các trường hợp giai đoạn IA grade 1, theo dõi
sát. Sau khi sanh đủ con sẽ xem xét cắt tử cung toàn phần + 2 phần phụ + mạc
nối lớn (tùy trường hợp cụ thể).
- Phẫu thuật bảo tồn: cắt trọn phần phụ bên có bướu + Bilan K.
- Bilan K:
+ Đường mổ: dọc rốn vệ
+ Tế bào học dịch ổ bụng: lấy dịch báng trong ổ bụng hoặc đổ 100ml nước
muối sinh lý rửa ổ bụng rút tối thiểu 40ml dịch ở túi cùng, rãnh đại tràng 2
bên, vùng dưới hoành 2 bên.
+ Thám sát ổ bụng 1 cách có hệ thống: thám sát gan, vòm hoành, mạc nối lớn,
các cơ quan trong ổ bụng
+ Sinh thiết mạc nối lớn, phúc mạc chậu, phúc mạc dưới gan, vùng nghi ngờ
hoặc vùng bị dính, buồng trứng đối diện nếu nghi ngờ bất thường.
- Nguy cơ thấp: Không điều trị hỗ trợ hóa chất
+ Mô học không phải loại tế bào sáng
+ Giai đoạn IA/B grade 1
2
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG

3. - Nguy cơ cao: Điều trị hỗ trợ
+ Giai đoạn IA/B grade 2-3
+ Giai đoạn IC
+ Tế bào sáng
- Hóa trị hỗ trợ: nền Platinum
+ Platinum + Paclitaxel 3-6 chu kỳ
Giai đoạn II-IV
- Phẫu thuật giảm thiểu tổng khối tế bào bướu + hóa trị hỗ trợ (phẫu thuật cắt tử
cung toàn phần + 2 phần phụ + mạc nối lớn+ những khối gieo rắc trong ổ bụng
+ cắt ruột thừa + nạo hạch chậu + nạo hạch động mạch chủ)
- Mục đích: không để lại những tổn thương >1cm đường kính
- Nếu không làm giảm tổng khối tế bào bướu được, hóa trị 3-4 chu kỳ sau đó sẽ
phẫu thuật lại giảm tối đa khối bướu còn lại
- Hóa trị hỗ trợ: Platium + Paclitaxel 6-8 chu kỳ
- Chỉ định hóa chất trong ổ bụng (dựa theo hóa điều trị qua phúc mạc): Chỉ định
đặc biệt cho 1 số trường hợp ung thư biểu mô buồng trứng
- Khối u bị vỡ vỏ bao đã có bằng chứng ác tính rõ
- Có tế bào ác tính trong dịch rửa ổ bụng
- Nghi ngờ chưa lấy hết các tổ chức ung thư
- Các loại hóa chất sử dụng: Taxol 100mg, Cisplatin 100mg
4.2 Bướu tế bào mầm
- Bướu nghịch mầm
- Bướu quái không trưởng thành
- Choriocarcinoma (Carcinoma đệm nuôi)
- Bướu xoang nội bì
- Carcinoma phôi
- Bướu đa phôi
- Bướu hỗn hợp
Điều trị: phẫu thuật + hóa trị
Giai đoạn I
- Bệnh nhân còn nhu cầu sinh sản: Giai đoạn IA grade 1 cắt trọn phần phụ có
khối bướu + bilan K
- Bệnh nhân không còn nhu cầu sinh sản: Cắt tử cung toàn phần + 2 phần phụ +
Cắt mạc nối lớn + nạo hạch chậu + hạch động mạch chủ
3
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG

4. Giai đoạn II – IV
- Cắt tử cung toàn phần + 2 phần phụ + mạc nối lớn + nạo hạch chậu + hạch
động mạch chủ
Hóa trị hỗ trợ: Tất cả các trường hợp bướu tế bào mầm
- Phác đồ lựa chọn: BEP 3-4 chu kỳ
4.3 Bướu mô đệm dây sinh dục
- Bướu tế bào hạt
- Bướu tế bào vỏ hạt
- Bướu tế bào Sertoli Leydig
- Bướu tế bào Sertoli
- Bướu nguyên bào nam nữ (Gynandroblastoma)
- Không xếp loại
Giai đoạn I
- Bệnh nhân còn nhu cầu sinh sản: cắt trọn phần phụ bên khối u + Bilan K
- Bệnh nhân đã đủ con: cắt tử cung toàn phần + 2 phần phụ + mạc nối lớn + nạo
hạch chậu + hạch động mạch chủ ± hóa trị hỗ trợ
- Hóa trị hỗ trợ: Nguy cơ cao
- Giai đoạn IC, IA/B grade 2-3
- Phác đồ lựa chọn: BEP 3-4 chu kỳ
Giai đoạn II-IV
- Cắt tử cung toàn phần + 2 phần phụ + mạc nối lớn + nạo hạch chậu và hạch
động mạch chủ
- Hóa trị kết hợp sau mổ: BEP 3-4 chu kỳ
4.4 Bướu buồng trứng giáp biên ác (bướu buồng trứng ác tính thấp)
- Giai đoạn I: bệnh nhân có nhu cầu sinh sản: cắt trọn phần phụ có bướu. Sau
sinh con đủ, thực hiện cắt tử cung + 2 phần phụ + cắt mạc nối + cắt ruột thừa.
- Tất cả các tình huống khác thuộc giai đoạn I, giai đoạn II, III: cắt tử cung + 2
phần phụ + cắt mạc nối + cắt ruột thừa + nạo hạch chậu và hạch động mạch
chủ.
4.5 Ung thư buồng trứng giai đoạn tiến xa được chẩn đoán trước mổ
- Chẩn đoán: Chọc hút dịch ổ bụng/FNA xác định mô học. Hoặc: nội soi ổ bụng
chẩn đoán sinh thiết mô trên bề mặt phúc mạc
- Hóa trị tiền phẫu 2-3 chu kỳ
- Phẫu thuật tận gốc (kết hợp đa chuyên khoa nếu cần)
- Hóa trị bổ túc đủ 6-8 chu kỳ
4
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG

5. 4.6 Ung thư buồng trứng được chẩn đoán sau phẫu thuật bóc u nang
U giáp biên ác (ác tính thấp):
- Nếu bệnh nhân đồng ý phẫu thuật triệt để: phẫu thuật cắt tử cung và 2 phần
phụ+mạc nối+cắt ruột thừa.
- Nếu bệnh nhân không đồng ý phẫu thuật triệt để: phẫu thuật cắt trọn phần phụ
bên có bướu + hóa trị theo phác đồ ung thư buồng trứng biểu mô.
4.7 Ung thư buồng trứng tái phát
MRI bụng, chậu, ngực tìm di căn, có thể làm MRI não nếu có chỉ định cụ thể.
1. Ung thư biểu mô buồng trứng:
- Tái phát > 6 tháng sau khi kết thúc hóa trị (nhạy Platinum):
+ Tái phát trên lâm sàng: Phẫu thuật giảm lượng tế bào nếu có khối tái phát
tại chỗ + hóa trị hỗ trợ phối hợp với Platinum hoặc liệu pháp tái phát.
+ Tái phát sinh hóa (chỉ tăng CA 125 và không có bằng chứng của bệnh tái
phát trên lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh):
Trì hoãn điều trị bằng cách theo dõi CA 125 cho đến khi có biểu hiện tái
phát trên lâm sàng.
Điều trị ngay (liệu pháp tái phát)
- Tái phát < 6 tháng sau khi kết thúc điều trị hoặc bệnh tiến triển hoặc không
thay đổi khi hóa trị ban đầu (kháng Platinum): Liệu pháp tái phát
- Liệu pháp tái phát có thể chấp nhận:
+ Nhạy Platinum: Carboplatin/Paclitaxel
Carboplatin/Gemcitabin
Carboplatin/Docetaxel
Carboplatin/Liposomal Doxorubicin
Cisplatin/Gemcitabin
+ Kháng Platinum: đơn hoặc đa hóa chất:
Etoposide/Gemcitabin/Paclitaxel/Docetaxel/Liposomal Doxorubicin
2. Ung thư tế bào mầm và mô đệm dây sinh dục:
- Có bằng chứng của di căn: phẫu thuật giảm khối + hóa trị hỗ trợ (BEP là phác
đồ được lựa chọn).
- Kết hợp điều trị liên chuyên khoa khi có di căn xa
+ Ung thư buồng trứng di căn não, phổi, gan
+ Ung thư tái phát làm tắc ruột, tắc niệu quản
+ Ung thư tái phát không đáp ứng với hóa trị
5
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG

6. 4.8 Theo dõi sau dùng hóa chất
- Lâm sàng: sốt, lở miệng, nôn ói, tiêu chảy, tiểu máu, rụng tóc, các dấu hiệu
thần kinh,…
- Cận lâm sàng: CTM, tiểu cầu, chức năng gan, thận trước mỗi đợt điều trị và
sau đợt điều trị 10-14 ngày.
- Ngưng thuốc khi:
+ BC < 3000/mm3
, ĐNTT< 2000/mm3
+ TC< 100000/mm3
+ Men gan tăng > 2.5 lần bình thường
+ Creatinin > 1.5mg%
- Cuối đợt điều trị hóa chất, tất cả bệnh nhân ung thư buồng trứng được làm
MRI bụng chậu để tầm soát di căn.
- Mổ second look: chỉ định tùy trường hợp cụ thể.
4.9 Tái khám theo dõi sau điều trị đủ phác đồ
Lịch tái khám:
- 3 tháng đầu: mỗi tháng 1 lần
- Mỗi 3 tháng cho đủ 2 năm
- 3 năm tiếp theo: mỗi 6 tháng
- Sau đó mỗi năm đến suốt đời
Nội dung tái khám:
- Khám tổng quát
- Khám phụ khoa
- Xét nghiệm - cận lâm sàng:
+ Siêu âm tổng quát mỗi lần khám
+ XQ phổi mỗi năm
+ MRI bụng chậu mỗi năm
+ CA125, βhCG, αFP mỗi lần tái khám
+ Testosteron, Estrogen, Progesteron mỗi lần tái khám đối với ung thư mô
đệm dây sinh dục
6
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG

7. 5. PHÁC ĐỒ HÓA TRỊ UNG THƯ BUỒNG TRỨNG
Paclitaxel + Carboplatin
Paclitaxel 175mg/m2
TTM trong 3 giờ N1
Carboplatin AUC 5-7 TTM sau Paclitaxel N1
Chu kỳ lặplại mỗi 3 tuần
Paclitaxel + Cisplatin
Paclitaxel 175mg/m2
TTM trong 3 giờ N1
Cisplatin 75mg/m2
TTM N1
Chu kỳ lặp lại mỗi 3 tuần
BEP
Bleomycin 20UI/m2
(tối đa 30UI) TTM N1, 8, 15
Etoposid 100mg/m2
TTM N1 5
Cisplatin 20mg/m2
TTM N1 5
Chu kỳ lặp lại mỗi 3 tuần
VAC
Vincristin 1,5 mg/m2
(tối đa 2mg) TM N1, 15
ActinomycinD 0,3-0,5 mg/m2
(tối đa 0,5mg) TM N1 5
Cyclophophamide 150mg/m2
TTM N1 5
Liposomal Doxorubicin
50mg/m2
TM N1
Lặp lại mỗi 4 tuần, tối thiểu 4 chu kỳ
Những chỉ định ngoài các phác đồ trên sẽ hội chẩn cấp bệnh viện.
GIÁM ĐỐC
Nguyễn Văn Trương
7
BỆNH VIỆN HÙNG VƯƠNG