Bab 5 Sains Tingkatan 2

1. 5.1 Ciri Fizikal Air
Topik 5 Air dan LarutanTopik 5 Air dan Larutan
ITeach – Science Form 2

2. ITeach – Sains Tingkatan 2
Ciri – Ciri Fizikal Air
Topik 5 Air Dan Larutan
• Cecair pada suhu bilik tidak berbau, tidak
berwarna dan tiada rasa.
• Takat didih: 100°C
Ciri – Ciri Fizikal Air
• Takat beku: 0°C
• Mengembang ketika membeku
• Konduktor haba yang lemah
• Konduktor elektrik yang lemah
• Ketumpatan: 1g per cm3
pada 4°C
Pepejal
(ais)
Cecair
(air)
Gas
Peleburan
Pembekuan
Pendidihan
Kondensasi
Pendidihan
Tenaga haba diserap apabila air mendidih, menyebabkan
molekul-molekul air bergerak lebih laju dan bebas.
Suhu (°C)
Takat
didih
air
Air
mula mendidih
Air mendidih
sepenuhnya
Masa (min)
100 G
as
Cecair
Pembekuan
Kehilangan tenaga apabila air menyejuk, ia memperlahankan
pergerakan molekul, lalu air menjadi ais.
Suhu (°C)
Takat
beku
air
Air membeku
sepenuhnya
Masa (min)
0 Pepejal
Cecair
Cecair
(air)
Pepejal
(ais)
Cecair
(air)
Gas
(wap)

3. ITeach – Sains Tingkatan 2
Ciri - Ciri Fizikal Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Kesan Bendasing Kepada Ciri – Ciri Fizikal AirKesan Bendasing Kepada Ciri – Ciri Fizikal Air
Takat beku menurun.Takat beku menurun.
Takat didih meningkat.Takat didih meningkat.
Ketumpatan meningkat.Ketumpatan meningkat.
Kekonduksian haba meningkat.Kekonduksian haba meningkat.
Rasa, bau dan warna berubah.Rasa, bau dan warna berubah.

4. 5.2 Komposisi Air
Topik 5 Air dan LarutanTopik 5 Air dan Larutan
ITeach – Science Form 2

5. ITeach – Sains Tingkatan 2
Komposisi Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Komposisi Air
Sebatian yang
terdiri daripada
unsur hidrogen
dan oksigen.
1 molekul air terdiri
daripada 2 atom
hidrogen dan 1
atom oksigen.

6. ITeach – Sains Tingkatan 2
Komposisi Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Elektrolisis AirElektrolisis Air
Proses penguraian sebatian kepada komponen-
komponennya dengan menggunakan arus
elektrik.
Arus elektrik dialirkan melalui air yang
kemudiannya menguraikan molekul air kepada
atom oksigen dan hidrogen.
Arus elektrik Arus elektrik
Bunyi ‘pop’
kedengaran
Kayu uju berbara
akan menyala
Ujian oksigen:
Kayu uji berbara
Ujian hidrogen :
Kayu uji menyala
Oksigen Hidrogen

7. 5.3 Proses Penyejatan Air
Topik 5 Air dan LarutanTopik 5 Air dan Larutan
ITeach – Science Form 2

8. ITeach – Sains Tingkatan 2
Penyejatan Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Suatu proses di mana cecair berubah menjadi wap air.
Penyejatan Air
Berlaku dengan perlahan dan berterusan.
Melibatkan molekul air sahaja.

9. ITeach – Sains Tingkatan 2
Penyejatan Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Air Menyejat
Dengan Cepat
Apabila
Suhu persekitaran↑
Luas permukaan air ↑
Kelembapan ↓
Pergerakan udara ↑

10. ITeach – Sains Tingkatan 2
Penyejatan Air
Topik 5 Air Dan Larutan
PenyejatanPenyejatan PendidihanPendidihan
Menyerap habaMenyerap haba Menyerap habaMenyerap haba
Berubah daripada
cecair kepada gas
Berubah daripada
cecair kepada gas
Berubah daripada cecair kepada gasBerubah daripada cecair kepada gas
Proses perlahanProses perlahan Proses lajuProses laju
Berlaku dipermukaan
air
Berlaku dipermukaan
air
Berlaku pada keseluruhan airBerlaku pada keseluruhan air
Perbandingan Antara Penyejatan dan Pendidihan
Berlaku pada sebarang
suhu di bawah takat
didih cecair
Berlaku pada sebarang
suhu di bawah takat
didih cecair
Berlaku pada takat didih cecairBerlaku pada takat didih cecair

11. ITeach – Sains Tingkatan 2
Penyejatan Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Mengeringkan pakaian Mengeringkan rambut
Menyejukkan badan
Aplikasi Penyejatan Air

12. 5.4 Larutan dan Keterlarutan
Topik 5 Air dan LarutanTopik 5 Air dan Larutan
ITeach – Science Form 2

13. ITeach – Sains Tingkatan 2
Larutan Dan Kelarutan
Topik 5 Air Dan Larutan
Larutan
Dihasilkan dengan melarutkan
suatu bahan ke dalam bahan lain
Zat terlarut
Bahan yang terlarut dalam
pelarut
Pelarut
Bahan yang melarutkan bahan
lain
Larutan, Zat Terlarut dan Pelarut

14. ITeach – Sains Tingkatan 2
Larutan Dan Kelarutan
Topik 5 Air Dan Larutan
Larutan Cair, Pekat dan Tepu
LarutanLarutan Kuantiti zat terlarutKuantiti zat terlarut
Kebolehan melarutkan
zat terlarut
Kebolehan melarutkan
zat terlarut
CairCair
Mengandungi sedikit
zat terlarut
Mengandungi sedikit
zat terlarut
Boleh melarutkan
banyak zat terlarut
Boleh melarutkan
banyak zat terlarut
PekatPekat
Mengandungi banyak
zat terlarut
Mengandungi banyak
zat terlarut
Boleh melarutkan
sedikit zat terlarut
Boleh melarutkan
sedikit zat terlarut
TepuTepu
Mengandungi kuantiti
maksimum zat terlarut
Mengandungi kuantiti
maksimum zat terlarut
Tidak boleh
melarutkan zat terlarut
Tidak boleh
melarutkan zat terlarut
Zat terlarut
yang tidak
larut
Larutan cairLarutan cair Larutan pekatLarutan pekat Larutan tepuLarutan tepu

15. ITeach – Sains Tingkatan 2
Larutan Dan Kelarutan
Topik 5 Air Dan Larutan
Ampaian
Campuran yang mengandungi
bahan tak terlarut.
Keruh dan tidak homogen
(heterogen) (tidak seragam).
Tidak membenarkan cahaya
melaluinya.
Zarah mendap di bawah atau
terapung dipermukaan larutan.
Bahan tak terlarut

16. ITeach – Sains Tingkatan 2
Larutan Dan Kelarutan
Topik 5 Air Dan Larutan
LarutanLarutan AmpaianAmpaian
PenyebaranPenyebaran
Tersebar secara
sekata
Tersebar secara
sekata
Tidak tersebar secara
sekata
Tidak tersebar secara
sekata
Jenis
komposisi
Jenis
komposisi
HomogenusHomogenus HeterogenusHeterogenus
KelihatanKelihatan Jernih dan lutsinarJernih dan lutsinar Keruh dan legapKeruh dan legap
Perbezaan Antara Larutan Dan Ampaian

17. ITeach – Sains Tingkatan 2
Larutan Dan Kelarutan
Topik 5 Air Dan Larutan
Keterlarutan
Definisi
Contoh:
Ini bermaksud:
Kuantiti maksimum zat terlarut dalam
gram yang akan larut dalam 100g
pelarut pada suhu tertentu.
Keterlarutan bahan Y dalam air pada
suhu 30°C ialah 40g per 100g air.
Hanya 40g bahan Y boleh larut dalam
100g air pada suhu 30°C untuk
menghasilkan larutan tepu.

18. ITeach – Sains Tingkatan 2
Larutan Dan Kelarutan
Topik 5 Air Dan Larutan
Faktor Yang
Mempengaruhi
Keterlarutan
Sifat pelarut
Sifat zat
terlarut
Suhu
• Suatu zat terlarut
mungkin larut dalam
suatu pelarut tetapi
tidak larut dalam
pelarut lain.
• Cth: Iodin hampir tak
larut dalam air tetapi
sangat larut dalam
alkohol
• Cth: Gula lebih larut
dalam air berbanding
iodin
• Zat terlarut yang
berlainan mempunyai
kelarutan berbeza
dalam sesuatu
pelarut.
• Cth: Gula lebih larut
dalam air pada suhu
50°C berbanding
pada suhu 30°C.
• Kelarutan bahan
meningkat dengan
suhu

19. • Kadar melarut
meningkat
dengan kadar
mengacau.
• Zat terlarut
yang bersaiz
lebih kecil larut
lebih cepat.
Maka, kadar
melarut
meningkat
dengan
pengurangan
saiz zat
terlarut.
• Kadar melarut
meningkat
dengan isi
padu pelarut.
• Kadar melarut
meningkat
dengan suhu.
ITeach – Sains Tingkatan 2
Larutan Dan Kelarutan
Topik 5 Air Dan Larutan
Saiz zat terlarutKadar mengacauSuhu pelarut
Kadar Melarut
↓
Berapa cepat zat terlarut yang dapat melarut dalam kuantiti pelarut yang
ditetapkan.
Isi padu pelarut

20. ITeach – Sains Tingkatan 2
Larutan Dan Kelarutan
Topik 5 Air Dan Larutan
Pelarut
Air Pelarut Organik
 Sesetengah zat terlarut tidal larut dalam
air tetapi larut dalam pelarut organik.
Pelarut
organik
Zat terlarut Kegunaan
Alkohol Pigmen
Menghasilkan
dakwat
Alkohol Iodin
Menghasilkan
antiseptik
Pencair Pigmen
Menghasilkan
cat cair
Eter Lemak
Mengekstrak
lemak
 Melarutkan garam mineral dalam
tanah untuk diserap dengan
mudah
 Melarutkan agen pembersih,
minuman.
 Melarutkan racun serangga untuk
aktiviti pertanian.

21. 5.5 Asid And Alkali
Topik 5 Air dan LarutanTopik 5 Air dan Larutan
ITeach – Science Form 2

22. ITeach – Sains Tingkatan 2
Asid Dan Alkali
Topik 5 Air Dan Larutan
Sifat – Sifat Asid Dan Alkali
Asid Alkali
Nilai pH <7 >7
Rasa Masam Pahit
Sifat mengakis
Asid pekat sangat
mengakis
Alkali pekat sangat
mengakis
Kesan pada kertas
litmus lembap
Menukarkan kertas litmus biru
kepada merah
Menukarkan kertas litmus
merah kepada biru
Kesan ke atas logam Bunyi ‘pop’ kedengaran
Gas berbau tengik
dibebaskan
• NOTA: Asid dan alkali hanya menunjukkan sifatnya dengan kehadiran air.

23. • Asid nitrik → untuk membuat baja
• Asid sitrik → untuk membuat garam buah
• Asid karbonik → untuk membuat minuman berkarbonat
• Ammonia → untuk membuat baja dan bahan pembersih
• Natrium hidroksida → untuk membuat sabun dan bahan cuci
ITeach – Sains Tingkatan 2
Asid Dan Alkali
Topik 5 Air Dan Larutan
Kegunaan Asid Dan Alkali

24. ITeach – Sains Tingkatan 2
Asid Dan Alkali
Topik 5 Air Dan Larutan
Tindak balas kimia antara asid dan alkali menghasilkan garam dan air.
Peneutralan
Asid + Alkali → Garam + Air
Dilakukan melalui proses pentitratan
Contoh:
Natrium hidroksida + Asid hidroklorik → Natrium klorida + Air.
Kegunaan
 Sengat lebah yang berasid dineutralkan dengan larutan beralkali
 Ubat gigi digunakan untuk meneutralkan asid dalam mulut

25. 5.6 Kaedah Pembersihan Air
Topik 5 Air dan LarutanTopik 5 Air dan Larutan
ITeach – Science Form 2

26. ITeach – Sains Tingkatan 2
Penulenan Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Paling tulen dan paling
bersih
Hujan
Sumber Air Semula Jadi
Bersih dan tulen
Mata air / perigi
Mengandungi garam
terlarut
Laut
Tidak bersih
Sungai
Kotor
Kolam / tasik

27. ITeach – Sains Tingkatan 2
Penulenan Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Air jernih tetapi masih
mengandungi mikroorganisma
Penurasan
Penulenan Air
Air masih mengandungi zarah
terampai tetapi tiada
mikroorganisma hidup.
Pendidihan
Air masih mengandungi zarah
terampai tetapi tiada lagi
mikroorganisma.
Pengklorinan
Air bersih tanpa zarah terampai,
mikroorganisma dan mineral.
Penyulingan
Tidak sesuai untuk diminum.

28. 5.7 Sistem Bekalan Air
Topik 5 Air dan LarutanTopik 5 Air dan Larutan
ITeach – Science Form 2

29. ITeach – Sains Tingkatan 2
Sistem Bekalan Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Kegunaan
Air
Kegunaan
Air
Domestik Perindustrian Pertanian Secara terus
Minuman
Memasak
Mencuci
Agen
penyejuk
Sebagai
pelarut
Pengairan
Perikanan
Stesen kuasa
hidroelektrik
Pengangkutan
Rekreasi

30. ITeach – Sains Tingkatan 2
Sistem Bekalan Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Loji Rawatan Air
Saringan
 Menyingkir objek besar seperti ikan
Pengudaraan
 Menyingkirrasa dan bau busuk
dengan melarutkan oksigen dari
udara ke dalam air
Penggumpalan
 Menggumpal zarah kecil dan
meneutralkan keasidan air
Penggenapan
 Memendapkan zarah terampai di
dasar tangki
Penurasan
Pengklorinan
 Menyingkir zarah terampai yang
tertinggal
 Membunuh mikroorganisma.
Pemfluoridaan
 Mengelakkan pereputan gigi.

31. ITeach – Sains Tingkatan 2
Sistem Bekalan Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Cara – Cara Memulihara Air
Bilik air Taman Dapur
• Mandi dengan cepat
• Tutup paip semasa
memberus gigi
• Basuh kereta
dengan
menggunakan air
dalam baldi
• Basuh pinggan
mangkuk dalam singki
yang dipenuhi air
• Menggunakan mesin
basuh dan mesin
basuh pinggan apabila
penuh sahaja

32. 5.8 Pemeliharaan Kualiti Air
Topik 5 Air danTopik 5 Air dan
LarutanLarutan
ITeach – Science Form 2

33. ITeach – Sains Tingkatan 2
Pemeliharaan Kualiti Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Pencemaran Air
Sisa
perindustrian
• Sisa bahan kimia, logam
dan bahan radioaktif
• Kesan:
Membunuh dan meracun
hidupan akuatik,
menyebabkan penyakit dan
kanser.
Lumpur
• Lumpur dan pasir
mengalir ke sungai
disebabakan aktiviti
pembinaan dan
peebangan hutan.
• Kesan:
Sungai menjadi cetek dan
air berlumpur.
• Sampah dan kumbahan
tak dirawat.
• Kesan:
Menyebabkan penyakit
seperti kolera dan tifoid.
Bahan
buangan
domestik
Bahan
buangan
pertanian
Tumpahan
minyak
• Racun serangga dan baja
dibuang ke dalam sungai.
• Kesan:
Alga membiak dan
mengurangkan kandungan
oksigen.
• Tumpahan daripada
kapal dan tangki.
• Kesan:
Membunuh hidupan
akuatik dan burung laut.

34. ITeach – Sains Tingkatan 2
Pemeliharaan Kualiti Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Cara – Cara Mengawal Pencemaran Air
Pencegahan Penguatkuasan Pemantauan
• Melaksanakan sistem
pembuangan
kumbahan dengan
teratur.
• Merancang kawasan
industri dan
perumahan dengan
teratur.
• Menguatkuasakan
undang-undang baru.
• Pengawasan udara
dan laut untuk
menghalang
tumpahan minyak
atau pembuangan
sisa.

35. ITeach – Science Form 2
Pemeliharaan Kualiti Air
Topik 5 Air Dan Larutan
Pemeliharaan dan Pemuliharaan
Kualiti Air
Pendidikan
Penguatkuasaan
undang-undang yang
tegas
Penggunaan
teknologi penjimatan
air
• Seminar, kempen.
• Menghukum dengan
tegas orang yang
tidak mematuhi
undang-undang
• Pengairan titisan.
Pelupusan sampah
yang teratur
• Memusatkan sistem
pelupusan sampah.
Membersihkan
sungai tercemar
• Mengadakan gotong-
royong
membersihkan
sungai.

36. The End
i - Teach