1. Maint
Het magazine van de NVDO
NL
Innovatie als speerpunt | Sapfabriek bron ‘workwise’
technisch personeel | Nieuw Bouwbesluit verlicht
eisen aan bouw | Meerwaarde van conditiemeting

2. Duurzaam ondernemen
Innovatie als speerpunt
NedTrain wil het beste onderhoudsbedrijf van Europa worden. weggenomen. Dat hebben we een beetje
‘Dat heeft te maken met het feit dat het spoor in Nederland in de afgekeken van het programma ‘Dragon’s
Den’ met Jort Kelder. Mensen mochten een
toekomst openbaar kan worden aanbesteed en er andere onder-
idee presenteren en kregen daarvoor een
houdsbedrijven op de markt verschijnen. Vanuit die visie is een budget. In ons bedrijf hebben we dat ‘Boter
programma gestart met innovatie als speerpunt’, vertelt Jan bij de Vis’ genoemd. We hebben er een hele
Hoetmer, manager creatieve bedrijfsvoering. ‘De ideeën, afkom- show van gemaakt. De werkplaats werd
omgetoverd tot een studio met camera’s en
stig van de werkvloer, vormen het belangrijkste onderdeel.’
de vier juryleden mochten geld stoppen in
Ingrid Rompa een idee.’ Dat geld moest daadwerkelijk
worden gebruikt om het idee te realiseren,
legt Hoetmer uit. ‘Op die manier werden
Hoetmer heeft een bijzondere functie bin- Hoetmer haalt die nieuwe ideeën niet uit werknemers onder werktijd ondernemer van
nen NedTrain. ‘Ik geloof dat ik de enige ben boeken, maar rechtstreeks van de werkvloer. hun eigen idee. Ze kregen een cheque,
in Nederland met deze functienaam’, lacht ‘Ik werk vanuit het hoofdkantoor in Utrecht, ondertekend door de directeur, en hulp van
hij. ‘Ik was oorspronkelijk controller bij maar ik probeer zoveel mogelijk in de werk- een deskundige. Er zaten echt geweldige
NedTrain. Dat werk heb ik vijftien jaar plaatsen aanwezig te zijn. Ik probeer men- ideeën bij. Je werd als jurylid bovendien
gedaan. Zes jaar geleden werd mij gevraagd sen uit te dagen. Zij zien de problemen en geconfronteerd met problemen waarvan je
of ik de innovaties wilde trekken. Dat is een hebben zelf vaak een oplossing. Je moet aan het bestaan helemaal niet wist. Dat was wel
totaal ander vakgebied, maar ik heb geen de inputkant beginnen. Wanneer je mensen een eye-opener.’
moment geaarzeld.’ Vervolgens is een stra- genoeg ruimte geeft voor creativiteit, komen ‘Boter bij de Vis’ heeft veel losgemaakt bin-
tegie ontwikkeld. Hoetmer: ‘We willen nieu- er vanzelf ideeën op tafel en dat leidt weer nen NedTrain. ‘Mensen zijn heel enthousiast
we wegen inslaan, maar hoe doe je dat tot innovatie. Dat is de gouden keten.’ en betrokken. In totaal hebben we het twaalf
precies? En als je wilt innoveren, moet je keer gedaan. Er zijn zeventig ideeën naar
dan beginnen bij research en develop- Boter bij de Vis voren gekomen, waarvan 56 zijn gereali-
ment?’ Niet in eerste instantie, meent hij. In het verleden kwam een idee van een mon- seerd. We hebben voor meer dan twee mil-
‘Het is veel belangrijker zoveel mogelijk teur moeilijk door de organisatie heen. Daar joen euro aan cheques uitgedeeld, maar in
ideeën boven tafel te krijgen. Dan komt er is een oplossing voor bedacht. ‘We hebben totaal is slechts twee ton besteed. Dat komt
vanzelf innovatie uit rollen.’ ervoor gezorgd dat alle barrières werden omdat onze mensen heel veel dingen zelf
fotos: Sabel Communicatie
Jan Hoetmer is manager creatieve bedrijfsvoering bij NedTrain: Storingsmonteur Stephan van den Boom kwam met het idee om de
‘Ik geloof dat ik de enige ben in Nederland met deze functienaam!’ traditionele verlichting te vervangen door led-verlichting.
44 MaintNL 01 – 2012

3. konden realiseren. Ze hebben er zelf tijd en Bij NedTrain werken circa drieduizend mede- zonnecellen in de ramen van treinen voor het
energie in gestoken en daardoor hoefden we werkers. Bijna de helft van hen levert ideeën opwekken van energie en een compressor
veel minder geld uit te geven dan vooraf was aan. Zo’n zeventig procent is lokaal, maar die zonder olie werkt. ‘Het gaat echter niet
berekend.’ soms is het idee ook landelijk interessant. alleen om grote projecten’, meldt Hoetmer.
‘Dan wordt er een innovatie-engineer op ‘In Maastricht hebben ze het idee van een
Calamiteitenreiniging gezet’, vertelt Hoetmer. ‘Die helpt de beden- spiegeltje boven een bakje aangedragen.
Een goed voorbeeld van een gerealiseerd idee ker het idee te realiseren. Bij ‘Mijn idee’ krijg Door de spiegel 45 graden te draaien kun je
van ‘Boter bij de Vis’ is de oplossing voor de je geen budget, maar wordt een berekening ook goed in het bovenste bakje kijken. Heel
calamiteitenreiniging. ‘Treinen die een per- gemaakt. Aan de hand daarvan volgt besluit- simpel maar doeltreffend.’
soon hebben aangereden, werden met een vorming.’ Gemiddeld duurt het twaalf weken
hogedrukspuit schoongespoten. Dat was een voordat een idee is gerealiseerd. Niet klaar
nare klus. Hygiëne en veiligheid lieten te wen- Hoetmer is nog lang niet klaar met innoveren.
sen over. Jasper Willering, senior auditor bij Besparingen ‘Wekelijks komen er zo’n twintig ideeën bin-
ServiceBedrijf Noord Oost, bedacht een Volgens Hoetmer liggen de besparingen bin- nen. Er is een constante stroom. Daar willen
manier om dat proces te verbeteren. Zowel de nen een bedrijf voor het oprapen. ‘Vaak is we mee doorgaan. En wat we vooral willen, is
schoonmakers als de afdeling Veiligheid & het heel simpel; dingen op een andere sneller overgaan tot realisatie. En ervoor zor-
Milieu werden betrokken bij het project. manier doen bijvoorbeeld. Juist in deze eco- gen dat de kans dat een idee wordt gereali-
Besloten werd de calamiteitenreiniging terug nomische crisis is het aantrekkelijk voor seerd zo groot mogelijk wordt gemaakt.’
te brengen naar de situatie zoals deze vroeger bedrijven om ons voorbeeld te volgen. Als je
was; op een putspoor. Daarnaast werd onder kostendruk staat, zou ik zeker de
gezorgd voor goede verlichting, gecoate vloe- medewerkers erbij betrekken. Maar het moet
‘Als je onder kostendruk
ren met een degelijke waterafvoer en een natuurlijk niet zo zijn dat ze hun eigen werk staat, zou ik zeker de
krachtige sproei-installatie.’ overbodig maken.’
Dertig procent van alle innovaties heeft te
medewerkers erbij
‘Het is belangrijk zoveel maken met duurzaamheid, vertelt Hoetmer. betrekken.’
‘Ook binnen ons bedrijf. Dat thema spreekt
mogelijk ideeën boven enorm aan. Een goed voorbeeld is het ’s ‘Mijn idee’ wordt vervangen door ‘Mijn reali-
nachts laten aanstaan van computers. We satie’. ‘De ideeën blijven welkom; we gaan er
tafel te krijgen. Dan komt hebben nu kunnen regelen dat ze alleen zelfs gerichter naar op zoek door middel van
er vanzelf innovatie uit aanstaan als er een speciale download nodig thema’s in een bedrijfsplan en brainstormses-
is. Daarna gaat de computer automatisch sies op locatie. Ik heb gemerkt dat de ideeën
rollen.’ uit.’ Een ander voorbeeld is het idee van dan binnenstromen. Dat is echt geweldig.
Het programma ‘Boter bij de Vis’ was nog storingsmonteur Stephan van den Boom Wanneer je mensen neerzet in een omgeving
maar het begin, vertelt Hoetmer enthousiast. (OnderhoudsBedrijf Maastricht) om de tradi- waar ze prettig werken, waar sfeer is en wei-
‘Het werkte heel goed, maar we wilden meer. tionele verlichting te vervangen door led- nig stress dan komen de beste ideeën op
Het is inmiddels vertaald in een ideeën- verlichting. ‘Dat scheelt enorm veel energie. tafel.’ Volgens Hoetmer is het belangrijk dat
managementsysteem met de naam ‘Mijn Bovendien gaan led-lampen veel langer mee. de medewerkers serieus worden genomen en
idee’. Inmiddels zitten we aan ruim vijfdui- Tl-buizen moeten elke twee jaar worden ver- worden gewaardeerd. ‘De betrokkenheid van
zend ideeën; allemaal vanuit het eigen vangen, maar led-lampen branden wel tien medewerkers is van doorslaggevend belang.
bedrijf. Hiervan zijn er zeventienhonderd jaar.’ Tijdens een duurzaamheidsbijeen- Ik weet zeker dat we onze doelstelling voor
geïmplementeerd. Het bedraagt meer dan komst van de NS werden nog veel meer 2012 gaan halen. Dit programma heeft zeker
tien miljoen euro aan verbeteringen. Het is groene ideeën gepresenteerd door enthousi- bijgedragen aan enorme verbeteringen bin-
echt ongelofelijk.’ aste NedTrainers, zoals het aanbrengen van nen ons bedrijf.’ n
MaintNL 01– 2012 45

4. Wetgeving en onderhoud
Nieuw Bouwbesluit
verlicht eisen aan bouw
De Rijksoverheid werkt momenteel aan Bouwbesluit 2012. Dit
nieuwe Bouwbesluit is eind september 2011 gepubliceerd in het
Staatsblad en treedt op 1 april 2012 in werking. ‘Er heeft een ‘grote
schoonmaak’ plaatsgevonden’, vertelt Jeroen Bunschoten, senior
adviseur bij ARCADIS in Bodegraven. ‘Onlogische zaken zijn
opgeruimd, er is meer samenhang gecreëerd en de regelgeving is
weer leesbaar gemaakt.’ Ingrid Rompa
Het advies- en ingenieursbureau onder- gemeentelijke Bouwverordening. Daarin
steunt zowel de Rijksoverheid als onderne- stonden ook nog wat technische eisen. Die
mers. ‘Veel van mijn collega’s houden zich zijn eruit gehaald. Ze zijn nu allemaal netjes in
bezig met de uitvoering, begeleiding en het Bouwbesluit 2012 samengevoegd.’
ontwerp van bouwprojecten waarin zij het
Bouwbesluit moeten naleven’, licht Regels schrappen
Bunschoten toe. ‘Ze leggen onder meer uit Het nieuwe Bouwbesluit moet de voorschrif-
wat de wetgever precies bedoelt. Mijn afde- ten die voor een gebouw gelden leesbaar- Jeroen Bunschoten: ‘Bouwers moeten gaan
ling, strategisch advies, ondersteunt het der, eenvoudiger en eenduidiger maken. Een nadenken over het onderhoud van een gebouw
ministerie van Binnenlandse Zaken en andere doelstelling van het ministerie van in de toekomst.’
Koninkrijksrelaties, voormalig VROM, onder Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
meer bij het schrijven van alle voorschriften (BZK) was het schrappen van regels. ‘Ruim
van het nieuwe Bouwbesluit. Daarnaast dertig procent van alle regels moesten toorgebouwen geen eisen meer gesteld aan
houdt ARCADIS zich bezig met ondersteu- komen te vervallen. Met het samenvoegen de geluidswering van de gevels en worden
nende onderzoeken. Wij hebben onder meer van diverse besluiten bleek dat diverse geen eisen meer gesteld aan de aanwezig-
de nieuwe brandveiligheidsystematiek en onderwerpen dubbel waren geregeld. De heid van daglichtvoorzieningen voor een
het vluchtprincipe bedacht. We hebben doelstelling van dertig procent is ruim- logiesgebouw. Daarnaast zijn onder meer
tevens onderzocht of de eisen nog wel aan- schoots gehaald.’ regels geschrapt die dubbel zijn, zoals de
sluiten op de praktijk.’ eisen met betrekking tot liften. De reden is
Volgens Bunschoten zijn de grootste veran- dat het ook al in het Warenwetbesluit Liften
deringen te vinden in het feit dat bepaalde
Het Bouwbesluit 2012 is staat. Dus waarom zou je iets op twee plek-
voorschriften worden samengevoegd in één beter leesbaar, compacter ken in de wetgeving moeten regelen?’
besluit. ‘Het heet nu Bouwbesluit 2012, maar
er zitten ook gebruiksvoorschriften in van het
en inzichtelijker. Onderhoud gebouw
Besluit brandveilig gebruik bouwwerken; in Er zijn ook zaken toegevoegd aan het
de volksmond het Gebruiksbesluit genoemd. Het grote pluspunt van het nieuwe Bouwbesluit 2012. ‘Bouwers moeten gaan
Dat was voorheen niet zo. Het Bouwbesluit Bouwbesluit is dat het beter leesbaar is, nadenken over het onderhoud van een
2003 was een besluit dat ‘alleen maar’ bouw- meldt Bunschoten. ‘Met het schrappen van gebouw in de toekomst’, legt Bunschoten
technische voorschriften stelde aan een voorschriften kun je je afvragen of er een uit. ‘Dat is nu alleen een nieuwbouwvoor-
gebouw.’ In Bouwbesluit 2012 zijn bouwtech- beter Bouwbesluit ontstaat. Er worden ech- schrift. Je kunt een gebouw bijvoorbeeld met
nische- én gebruiksvoorschriften samenge- ter meer verantwoordelijkheden neergelegd de ‘voeten’ in het water bouwen, maar hoe
voegd. Bovendien is een aantal procedurele bij de ondernemer. Hierin heeft de onderne- de gevel op een veilige manier moet worden
zaken in het Bouwbesluit opgenomen. mer de vrijheid zelf een kwaliteitsniveau te onderhouden, moet de gebruiker zelf uitzoe-
Bunschoten: ‘Voorheen stonden deze in de kiezen. Zo worden voor bijvoorbeeld kan- ken.’ Aan de hand van een checklist kan men
64 MaintNL 01 – 2012

5. Een gebouw dat met de ‘voeten in het water’ gebouwd is, vergt speciaal onderhoud.
Voorheen moest de gebruiker dat zelf uitzoeken, nu is er een checklist voor. met een bepaalde bescherming. Wilt u die
bescherming niet? Dan moet u twee vlucht-
routes maken. De vluchteisen zijn zodanig
straks nalopen hoe het onderhoud moet specifieke grenswaarde gegeven die hoger omschreven dat ze intuïtief toepasbaar zijn.
worden geregeld. ‘Voorheen was dat onder- ligt dan niveau bestaande bouw van Je kunt in hetzelfde artikel van het
deel van de Arbowetgeving; per 1 juli 2012 Bouwbesluit 2012. En natuurlijk mag men Bouwbesluit zien of je wel of niet voldoet aan
wordt het onderdeel van het Bouwbesluit altijd méér doen. Het Bouwbesluit is mini- het principe van veilig vluchten.’
2012. Het onderdeel treedt nog niet op 1 april male wetgeving.’
2012 in werking, omdat de Arbowetgeving Trainingen
hierop nog moet worden aangepast. Het Positief ARCADIS is sinds 1984 betrokken bij de ont-
gaat hier alleen om nieuw te bouwen bouw- Het nieuwe Bouwbesluit is wat Bunschoten wikkeling van elke fase van het Bouwbesluit,
werken na 1 juli 2012. Voor die datum ziet de betreft positief voor de industrie: ‘Het is meldt Bunschoten. ‘We ondersteunen de
Arbowetgeving er nog op toe.’ beter leesbaar, compacter en inzichtelijker. Rijksoverheid bij de totstandkoming en uitrol
Een andere toevoeging is dat men vanaf 1 De grootste wijzigingen zijn te vinden in de van het Bouwbesluit 2012. Ondanks het feit
april 2012 bij verbouw rekening moet hou- brandveiligheid. In principe zijn alle brand- dat het Bouwbesluit 2012 pas op 1 april
den met het kwaliteitsniveau van het bouw- veiligheidsvoorschriften beleidsneutraal ingaat, heeft ARCADIS, in opdracht van het
werk zoals het er staat. Bunschoten: ‘In de omgezet en tegen het licht gehouden. Het ministerie van BZK, al driedaagse trainingen
oude situatie kon men bij een verbouwing in vluchtprincipe is geheel herschreven. In het gegeven aan meer dan twaalfhonderd amb-
veel gevallen afwijken tot het laagste niveau Bouwbesluit 2003 moesten we uitgaan van tenaren.’
van voorschriften: bestaande bouw. Dat is het principe dat men twee vluchtwegen Daarnaast wordt invulling gegeven aan de
verwijderd. Wanneer men gaat verbouwen, nodig had. In een aantal gevallen mocht men helpdesk Bouwregelgeving en Brandveilig
moet men tenminste voldoen aan het huidi- met één volstaan.’ gebruik van de Rijksoverheid. ‘Daar kan
ge kwaliteitsniveau van het bestaande In het Bouwbesluit 2012 wordt uitgegaan iedereen vragen stellen over interpretatie
bouwwerk. Er mag absoluut geen verlaging van de minimale voorschriften. ‘Nu wordt van de regelgeving. Op dit moment worden
van de kwaliteit ontstaan. Soms is zelfs een aangegeven: u mag één vluchtweg hebben door burgers en ondernemers vooral veel
vragen gesteld over de toepassing van de
nieuwe voorschriften. Bijvoorbeeld of men
het nieuwe Bouwbesluit wel goed begrijpt.
Men verbaast zich met name over het feit dat
er verlichting van eisen plaatsvindt.’ Volgens
Bunschoten hinken mensen vaak op twee
gedachten; of ze naar het oude of naar het
nieuwe systeem gaan kijken. ‘Wij adviseren
iedereen het oude systeem te vergeten en
met een nieuwe frisse blik te kijken naar de
nieuwe voorschriften.’
Voor meer informatie:
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/
bouwregelgeving/bouwbesluit-2012. Hier
kan men tevens het digitale Praktijkboek
Bouwbesluit 2012 downloaden. n
MaintNL 01– 2012 65