3. KAHALAGAHAN NG PAGSUKAT SA PAMBANSANG KITA
(CAMPBELL R. MCCONNELL AT STANLEY BRUE)
1. NAKAPAGBIBIGAY NG IDEYA TUNGKOL SA ANTAS NG
PRODUKSIYON NG EKONOMIYA SA ISANG PARTIKULAR NA TAON
2. NASUSUBAYBAYAN ANG DIREKSIYONG TINATAHAK NG ATING
EKONOMIYA
3. GABAY SA PAGPAPLANO NG EKONOMIYA
4. NAIIWASAN ANG MALING DATOS AT MGA HAKA-HAKA
5. NIA (NATIONAL INCOME ACCOUNTING) – MAAARING MASUKAT
ANG KALUSUGAN NG EKONOMIYA NG BANSA
5. GNI O GROSS NATIONAL INCOME
• NA DATING TINATAWAG NA GROSS NATIONAL
PRODUCT O GNP AY TUMUTUKOY SA KABUUANG
PAMPAMILIHANG HALAGA NG MGA PRODUKTO AT
SERBISYO NA NAGAWA NG MGA MAMAMAYAN NG
ISANG BANSA
6. GNI
• KALIMITANG SINUSUKAT SA BAWAT QUARTER SA LOOB NG ISANG TAON
• SINUSUKAT GAMIT ANG SALAPI NG ISANG BANSA
• GINAGAMIT NA PAMANTAYAN ANG DOLYAR NG US SA PAGHAHAMBING
• ANG HALAGA LAMANG NGA MGA TAPOS NA PRODUKTO AT SERBISYO LAMANG
ANG ISINASAMA SA PAGKUWENTA
7. DAPAT TANDAAN:
• HINDI ISINASAMA SA PAGKUWENTA NG GNI ANG MGA HINDI
PAMPAMILIHANG GAWAIN
• HINDI RIN IBINIBILANG SA PAGKUWENTA NG GNI ANG MGA
PRODUKTONG NABUO MULA SA IMPORMAL NA SEKTOR O
UNDERGROUND ECONOMY
• ANG MGA PRODUKTONG SEGUNDA MANO AY HINDI RIN KABILANG
SA PAGBILANG NG GNI
8. ANO ANG PAGKAKAIBA NG GNI SA GROSS
DOMESTIC PRODUCT?
GROSS NATIONAL INCOME GROSS NATIONAL PRODUCT
- KABUUANG PAMPAMILIHANG HALAGA NG LAHAT
NG NABUONG PRODUKTO AT SERBISYO NA
GINAWA SA LOOB NG ITINAKDANG PANAHON
- MGA MAMAMAYAN NG BANSA ANG NAGMAMAY-
ARI NG MGA SALIK NG PRODUKSIYONG ITO KAHIT
SAANG BAHAGI NG DAIGDIG ITO GINAWA.
- SUMUSUKAT SA KABUUANG PAMPAMILIHANG
HALAGA NG LAHAT NG TAPOS NA PRODUKTO AT
SERBISYO NA GINAWA SA LOOB NG ISANG TAKDAN
PANAHON SA LOOB NG ISANG BANSA.
- LAHAT NG PRODUKTO AT SERBISYO NA BINUO SA
LOOB NG BANSA KAHIT PA PAGMAMAY-ARI NG
DAYUHAN
* HINDI IBINIBILANG ANG KITA NG ISANG DAYUHAN SA GNI NG ATING BANSA DAHIL HINDI
SIYA MAMAMAYAN NG BANSA
9. MGA PARAAN SA PAGSUKAT NG GNI:
• AYON KAY VILLEGAS AT ABOLA (1992), MAY TATLONG
PARAAN NG PAGSUKAT SA GROSS NATIONAL INCOME:
• 1. EXPENDITURE APPROACH
• 2. INCOME APPROACH
• 3. INDUSTRIAL ORIGIN APPROACH
10. 1. EXPENDITURE APPROACH
• SAMBAHAYAN, BAHAY- KALAKAL, PAMAHALAAN AT PANLABAS NA SEKTOR
• ANG BAWAT SEKTOR AY PINAGKAKAGASTUSAN NA MGA SUMUSUNOD:
1. GASTUSING PERSONAL ( C )
2. GASTUSIN NG MGA NAMUMUHUNAN ( I )
3. GASTUSIN NG PAMAHALAAN ( G )
4. GASTUSIN NG PANLABAS NA SEKTOR ( X-M )
5. STATISTICAL DISCREPANCY ( SD )
6. NET FACTOR INCOME FROM ABROAD ( NFIFA )
11. GNI = C + I + G + (X-M) + SD + NFIFA
NET PRIMARY INCOME
900,456 1,224,671 4.2
12. 2. INDUSTRIAL ORIGIN / VALUE ADDED
APPROACH
- SA PARAANG BATAY SA INDUSTRIYA, MASUSUKAT ANG GROSS
DOMESTIC PRODUCT NG BANSA KUNG PAGSASAMAHIN ANG
KABUUANG HALAGA NG PRODUKSIYON NG MGA PANGUNAHING
INDUSTRIYA NG BANSA.
- AGRICULTURE, INDUSTRY AT SERVICE SECTOR
-GDP + NFIFA = GNI
13. 3. INCOME APPROACH
A. SAHOD NG MGA MANGGAGAWA
B. NET OPERATING SURPLUS – TINUBO NG MGA NEGOSYO
C. DEPRESASYON – PAGBABA NG HALAGA
D. DI-TUWIRANG BUWIS / SUBSIDYA
- DI-TUWIRANG BUWIS – KABILANG DITO ANG SALES
TAX, CUSTOM DUTIES, LISENSIYA AT IBA PANG DI-TUWIRANG
BUWIS
- SUBSIDYA – SALAPING BINABALIKAT NG PAMAHALAAN
NANG HINDI TUMATANGGAP NG KAPALIT NA PRODUKTO
O SERBISYO
14. CURRENT/ NOMINAL AT REAL/CONSTANT
PRICES GNI
• CURRENT O NOMINAL GNI – tumutukoy sa kabuuang halaga ng mga
natapos na produkto at serbisyong nagawa sa loob ng isang takdang
panahon batay sa kasalukuyang presyo
• REAL GNI O GNI AT CONSTANT PRICES - kumakatawan sa kabuuang
halaga ng mga tapos na produkto at serbisyong ginawa sa loob ng
isang takdang panahon batay sa nakaraan pang presyo o sa
pamamagitan ng paggamit ng batayang taon o base year.
• PRICE INDEX – average na pagbabago sa presyo ng mga produkto at
serbisyo. Nalalaman kung may pagtaas o pagbaba sa presyo ng mga
produkto at serbisyo
15. Halimbawa:
KUNG ANG BATAYANG TAON AY 2000
TAON NOMINAL GNI PRICE INDEX REAL GNI
2006 7,883,088 133.36 5,911,313
2007 8,634,132 137.57 6,276,013
2008 9,776,185 148.35 6,590,009
2009 10,652,466 152.42 6,988,767
2010 11,996,077 158.65 7,561,386
TANDAAN: ANG PRICE INDEX NG BATAYANG TAON AY PALAGING NAKATAKDA SA 100
16. REAL GNI = PI BASE YR X CURRENT GNI
PI CURRENT YR
GNI PRESENT YEAR – GNI PREVIOUS YEAR
GROWTH RATE =
__________________________________________ X 100
GNI PREVIOUS YEAR
GROWTH RATE = POSITIVE – MATAAS ; NEGATIVE - MABABA
17. LIMITASYON SA PAGSUKAT NG PAMBANSANG
KITA
• HINDI PAMPAMILIHANG GAWAIN
• IMPORMAL NA SEKTOR
• EXTERNALITIES O HINDI SINASADYANG EPEKTO
• KALIDAD NG BUHAY
18. ASSIGNMENT:
½ CROSSWISE
• SAGUTIN ANG MGA
SUMUSUNOD:
1. GAWAIN 1 MGA
PAMPROSESONG TANONG –
PAHINA 259
2. Gawain 2
Pamprosesong tanong –
pahina 260
3. Gawain 3 – Pahina
260
