yok

1. Depresyon

2. Depresyon
Günlük Etkinlikleri İlgi ve İstekle Yapabilme ve
Yaşamdan Zevk Almanın Yerini...
 Üzüntü,
 Keder,
 Mutsuzluk,
 İsteksizlik,
 Karamsarlık,
 Umutsuzluk,
 Suçluluk
gibi duyguların almasıdır.

3. Depresyon nasıl başlar ?
 Premorbid kişilik ve yaşanmış olaylar
 Bağımsızlık kaybı
 Kontrol kaybı
 Hareketlilik kaybı
 Rol kaybı
depresyona uygun koşullar oluşturabilir.

4. Depresyon nasıl başlar?
 İlk depresyon atağı sıklıkla ekonomik problemler,
işsizlik, boşanma gibi psikososyal yüklenmelerle
tetiklenir.
 DİKKAT: Psikososyal yüklenmeyi takiben gelişen
belirtiler süre ve şiddet olarak depresyon tanı ölçütlerini
karşılamazsa bu duruma UYUM BOZUKLUĞU denir.

5. Depresyon
 Ülkemizde ruhsal sorunlar en sık bedensel
(psikosomatik) yakınmalarla dile getirilir.
 Ruhsal sorunu olan hastaların yarıdan çoğu tedavi
için ilk olarak birinci basamağa başvurur.
 Birinci basamakta tedavi edilmeden psikiyatriste
gitmesi önerilen her dört hastadan yalnızca biri
gider.

7. Temel Belirtiler
 Çökkün ya da üzgün olma
 İlgi kaybı ya da zevk alamama

8. Eşlik Eden Belirtiler
 Yorgunluk, enerji azalması
 Uyku bozukluğu
 İştah bozukluğu (azalma veya artma)
 Dikkatini toplama güçlüğü
 Kendine güvende azalma
 Suçluluk ve değersizlik düşünceleri
 İntihar düşünceleri/girişimi
 Durgunluk ya da ajitasyon
 Cinsel bozukluklar

9. Depresif Hastalarda En Sık
Bulunan Yakınmalar...
• Yorgunluk, enerji azlığı, bitkinlik, hareketlerde yavaşlama
• Baş ağrısı
• Gerginlik ve sıkıntı hissi
• Kendini üzgün ve çökkün hissetme
• Sırt ağrıları
• Uykusuzluk
• Göğüs ağrısı
• Hazımsızlık
• Baş dönmesi
• Gövdede, kollarda ya da bacaklarda ağrılar

10. Kronik hastalığı olanlarda Depresyon
Prevalansı
 Diabetes mellitus % 9-27
 Miyokard infarktüsü % 16-19
 Koroner arter hastalığı % 18-23
 Hipertansiyon % 20-25
 Böbrek yetmezliği % 14-31
 Romatoid artrit % 12-28
 Kanser % 6-25

11. Diyabet ve Depresyon
 Diyabetik hastalarda depresyon
sıklığı % 25’tir.
 Diyabetik hastalarda depresyon
eklendiğinde diyabetin seyri
kötüleşmektedir.
 Diyabetik hastalarda depresyonun
seyri daha kötüdür.

12. Miyokard İnfarktüsü ve Depresyon
 MI geçirenlerde depresyon
sıklığı yüksektir.
 MI geçirmiş ve depresyonlu
hastalarda mortalite 3.5 kat
daha yüksektir.

13. Depresyonda Belirti ve Bulgular (DSM-IV)
Aşağıdaki belirtilerden en az 5 tanesi 2 hafta süreyle mevcut olmalı;
 çökkün duygu durum
 normal etkinliklere karşı belirgin bir biçimde azalmış ilgi, zevk
alamama
 anlamlı derecede kilo kaybı ya da kilo alımı
 insomnia veya hipersomnia
 psikomotor retardasyon veya ajitasyon
 yorgunluk, bitkinlik, enerji kaybı
 değersizlik veya suçluluk duyguları
 düşüncelerini belli bir konu üzerine yoğunlaştıramama veya
kararsızlık
 ölüm düşünceleri, intihar girişimi ya da planları

15. Depresyon neden önemli?
 Yaşam kalitesini azaltır
 Ekonomik ve mesleki kayıplara yol açar
 Kişiler arası uyumun bozulmasına neden olur
 Alkol ve madde kötüye kullanımı veya
bağımlılığı sıklıkla depresyona eşlik eder

16. Depresyon
 En yaygın ruhsal hastalıklardan birisidir
 Her yaş grubunda görülebilir
 En sık 25-44 yaş arasında görülür
 Depresyon kadınlarda erkeklerden iki kat fazla
görülür
 Depresyon 50 yaşın üzerinde ölüm hızını dört kat
arttırır

17. Depresyon Prevalansı
0
5
10
15
20
25
%
kadın erkek
Toplumda yaşam boyu prevalans

18. Depresyon
 Kalıtımsal etkenler önemlidir.Ailevi
yüklülüğü olanlarda depresyon 1.5-3
kat daha fazladır.
 Yaşlı nüfusta (> 65 yaş) en sık rastlanan
psikiyatrik sorundur.
 Yaşlı nüfusun % 10-15’inde
anlamlı derecede depresif semptom vardır.

19. Yaşlılarda Depresyon
 Bilişsel işlevlerde bozulma belirgin
 İlaç yan etkilerine duyarlılar
 Komorbid (başka hastalıklara eşlik eden) tıbbi durum
daha fazla
 Çok sayıda ilaç kullanımı
 Düşük dozda başlanmalı ve
yavaş arttırılmalı

20. Depresyon ve Suisid
 Depresyonda intihar riski yüksektir (% 15)
 İntihar edenlerin % 40-50’ sinde, tanı konmamış ya da
yetersiz tedavi edilmiş depresif bozukluk
 Kadınlarda intihar girişimi erkeklerden fazla iken
 Özellikle erkeklerde ve yaşlılarda ölümle sonlanan
intihar girişimleri fazladır
 Gençlerde intihar gittikçe artmakta, yaşlılarda ve
kadınlarda gittikçe azalmakta

21. Depresyon ve Suisid
 Kendine zarar verme davranışı epizodundan önce,
hastaların % 50-60’ının birinci basamak hekimini
ziyaret ettikleri tespit edilmiş
 İntiharı önlemede kaliteli bir birinci basamak hizmeti
önemli bir standarttır
 Depresif duygu durumla gelen her hasta suisid
açısından araştırılmalı
 Suisid ile ilgili soru sormak suisid riski yaratmaz

22. Depresyon ve nüks
 İlk depresyon genellikle 20’li yaşlarda görülür
 Tek atak sonrasında nüks riski % 50-70
 İkinci atak sonrasında nüks riski % 70
 Üçüncü atak sonrasında nüks riski % 90

23. Genel Tıbbi Duruma Bağlı Depresyon
 Major depresyon kriterlerine uyan hastaların % 10-
15’inde altta yatan sebep bir fiziksel hastalık ya da
başka bir neden olabilir.
 Tıbbi öykü
 Fizik muayene Ayırıcı Tanıda önemlidir
 Kullanılan ilaç tedavileri
 Laboratuar

24. Depresyonla İlişkili Tıbbi Durumlar
 Alzheimer,CVA
 AIDS
 Beyin tümörleri
 Multiple skleroz
 Hipotiroidi, Hipertiroidi
 Cushing Sendromu,
Addison
 B-12, folat eksiklikleri
(400 ve üstü olmalı)
 Kafa travması, Epilepsi
 Parkinson Hastalığı
 SLE
 Pankreas kanseri
 Romatoid artrit
 Huntington Hastalığı
 Kronik ağrı,
fibromiyalji

25. Depresyonla İlişkili İlaç ve Maddeler
 Antihipertansifler: ß-bloker, Metildopa, Reserpin
 Dijital, prokainamid
 Kontraseptifler, Benzodiazepinler
 Kortikosteroid
 H-2 Reseptör Antagonistleri
 Kanser Kemoterapisi, İnterferon
 Alkol, Opiat, Anabolik steroidler, Amfetamin
 Anti-inflamatuar: İndometasin, fenilbutazon,
pentozokain

26. Hekimin depresyondan şüpheleneceği durumlar !
 Belirsiz somatik yakınmalar
 Çok sayıda somatik yakınma
 Kronik ağrı, baş ağrısı
 Analjezik kullanımına yanıt vermeyen ağrılar
 Anksiyete, yorgunluk, uyku bozuklukları
 Cinsel şikayetler
 Tinnutus
 Birbirini takip eden diare ve konstipasyon

27. Risk Grupları
 Cinsiyetin Kadın olması
 Kadın için 35-45 yaş, erkek için >55 yaş
 Stresli yaşam olayları
 Sosyal desteğin olmaması
 Depresyon öyküsü
 Ailede depresyon ya da suisid
 Tıbbi komorbidite (eşlik eden hastalıklar)
 Düşük sosyo-ekonomik düzey
 Alkol/madde kullanımı
 Postpartum dönem
 Eşlik eden anksiyete

28. Tanıda Sık Yapılan Hatalar
 Depresyon hastalarının yarısı anksiyete belirtileri ile gelirler
 Depresyon yerine anksiyete tanısı yanlışlıkla konur
 Hasta inkar ettiğinde depresyon genellikle kolayca dışlanır,
özellikle yaşlı hasta grubunda...
 Yetersiz bilgi
 Komorbid (eşlik eden) durumlar gözden kaçıyor
 Etiketlenme endişesi

29. Depresyon Tedavisinde Temel İlkeler
 Depresyonun ilaçla tedavisinde temel ilke:
"yeterli doz, yeterli süre"
 Antidepresanların yeterli doz ve süre
kullanılmaması durumunda depresyon
kronikleşebilir.

30. Antidepresan Tedavinin Süresi
Relaps (depreşme) riskini azaltmak için;
depresyon tedavisi akut dönemi takiben
en az 6-12 ay süre ile devam ettirilmelidir.

31. Tedavide Hedefler
1. İyileşme süresini kısaltmak (genellikle 4-6 hafta)
2. Nüksü engellemek
3. İşlevselliği düzeltmek
4. Morbidite ve mortaliteyi azaltmak

32. Tedavi
 İlaç Tedavisi
 Psikoterapi
 Egzersiz
 Kombine tedavi
 EKT (Elektro Konvülziv Tedavi)

33. Tedavi
 Güvenli
 Etkin
 Ekonomik
 Kullanımı basit ajanlar seçilmelidir.
• Hastanın yaşı
• Eşlik eden hastalık
• Eşlik eden ilaç kullanımı
• Geçmiş ve mevcut tedavi yanıtı önemlidir.

34. Akut Tedavi
• İyileşmenin hedef olduğu dönemdir
• 6-8 haftadan önce, “tedavi etkisizdir” kararı
verilemez.
• Tüm antidepresanların anlamlı bir etki
gösterebilmesi için 3-4 hafta geçmesi gerekir.

35. İlaç tedavisi ile birlikte yapılması gerekenler
 Hasta eğitimi
 Hastanın depresyon ve tedavi hakkında bilgilendirilmesi
 Karar verme ve takiplerde hastanın katılımını sağlama
 Hastanın ailesinin
1. Hastalık hakkında
2. Hastalığın seyri hakkında
3. Hastalığın bireyde yarattığı işlev kaybı ve bunu kimin
üstleneceği hakkında bilgilendirilmesi

36. Sürdürme Tedavisi
Depreşmeyi (relapsı) engellemek için en az 6 ay ilaç
kullanılmalıdır.
Birden fazla epizodu olan kişilerde en az 1-2 yıl
sürdürülmelidir.

37. Seçici Serotonin Gerialım İnhibitörleri
(SSRI)
 Tüm depresyon tiplerinde etkili
 Komorbid tıbbi durumlar varlığında güvenli
 Kan seviyesi takibine gerek yok
 Günde tek doz kullanım kolaylığı
 Genelde sabah, tok karnına
 Yüksek doz alımlarında güvenli

38. SSRI’ın Yan Etkileri
 İnsomnia
 ajitasyon
 sinirlilik
 baş ağrısı
 GIS belirtileri
 Cinsel işlev bozukluğu
Yan etkilerin çoğu geçicidir, ilk bir iki haftada kaybolur.

39. SSRI & TSA
Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
SSRI
 Cinsel işlev bozukluğu
 İnsomnia
 Ajitasyon
TSA
 Suisid fikri/planı
 Kalp hastalığı
 Dar açılı glokom

40. Tedavinin Sonlandırılması
 TSA’lar ani kesilirse bulantı, ishal, uyku
bozuklukları, ajitasyon ortaya çıkar
 Bu belirtiler 1 ay sürebilir
 Fluvoksamin, paroksetin ani kesilmesinde de benzer
belirtiler görülebilir
 4 haftada dozun azaltılarak kesilmesi gerekir.