Broker informacji (infobroker, researcher) zajmuje się wyszukiwaniem, oceną, analizą i dostarczaniem różnego typu informacji na zlecenie.
Jest to zawód o charakterze usługowym, polegający na wyszukiwaniu, weryfikacji, analizie i dostarczaniu informacji na zlecenie. Głównym zadaniem infobrokera jest zaspokojenie potrzeby informacyjnej klienta poprzez dostarczenie mu najbardziej relewantnej informacji do złożonego zapytania. Dostarczona informacja musi cechować się wysoką jakością, popartą wiarygodnymi oraz odpowiednimi źródłami. Broker informacji dysponuje wiedzą dotyczącą sposobów pozyskiwania informacji oraz oceny jej wartości. W swojej pracy kieruje się zasadami etyki zawodowej i korzysta jedynie z legalnych źródeł informacji.
Zawód brokera informacji należy zaliczyć do grupy zawodów wolnych. Osoby wykonujące go mogą pracować nie tylko jako pracownicy etatowi, ale również jako tzw. freelancerzy lub samozatrudnieni.
W tej profesji może występować specjalizacja w zależności od rodzaju dostarczanej informacji, np. broker informacji biznesowej lub informacji prawniczej.
Infobrokering i wywiad rynkowy podstawy 16_17Sabina Cisek
- Sektor usług informacyjnych, profesjonaliści informacji, pośrednicy informacyjni,
- Broker informacji (infobroker) – nazwa, definicja i istota zawodu,
- Branża infobrokerska na świecie i w Polsce,
- Infobroker a inni profesjonaliści informacji
Broker informacji (infobroker, researcher) zajmuje się wyszukiwaniem, oceną, analizą i dostarczaniem różnego typu informacji na zlecenie.
Jest to zawód o charakterze usługowym, polegający na wyszukiwaniu, weryfikacji, analizie i dostarczaniu informacji na zlecenie. Głównym zadaniem infobrokera jest zaspokojenie potrzeby informacyjnej klienta poprzez dostarczenie mu najbardziej relewantnej informacji do złożonego zapytania. Dostarczona informacja musi cechować się wysoką jakością, popartą wiarygodnymi oraz odpowiednimi źródłami. Broker informacji dysponuje wiedzą dotyczącą sposobów pozyskiwania informacji oraz oceny jej wartości. W swojej pracy kieruje się zasadami etyki zawodowej i korzysta jedynie z legalnych źródeł informacji.
Zawód brokera informacji należy zaliczyć do grupy zawodów wolnych. Osoby wykonujące go mogą pracować nie tylko jako pracownicy etatowi, ale również jako tzw. freelancerzy lub samozatrudnieni.
W tej profesji może występować specjalizacja w zależności od rodzaju dostarczanej informacji, np. broker informacji biznesowej lub informacji prawniczej.
Infobrokering i wywiad rynkowy podstawy 16_17Sabina Cisek
- Sektor usług informacyjnych, profesjonaliści informacji, pośrednicy informacyjni,
- Broker informacji (infobroker) – nazwa, definicja i istota zawodu,
- Branża infobrokerska na świecie i w Polsce,
- Infobroker a inni profesjonaliści informacji
- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
Teoria i metodologia informatologii, 2019/20Sabina Cisek
Theory and Methodology of Information Science, a presentation for the information management students at the Jagiellonian University in Krakow, year 2019/20
Istnieje szereg pokrewnych zawodów informacyjnych, które można określić nadrzędnym terminem „profesjonalista informacji”. Wyrażenie to występuje m.in. w nazwie polskiego Stowarzyszenia Profesjonalistów Informacji http://www.spi.org.pl/ i światowego Association of Independent Information Professionals http://www.aiip.org/.
Do zawodów tych należą: analityk danych, badacz rynku, infobroker (broker informacji, researcher), specjalista białego wywiadu (Open Source Intelligence, OSINT), trener „informacyjny”, wywiadowca (biznesowy, gospodarczy, rynkowy), specjalista big data, specjalista zarządzania informacją i inne. Wszyscy oni gromadzą/wyszukują, opracowują/przetwarzają i udostępniają informację odpłatnie i na zlecenie.
W praktyce granice między nimi są płynne, a zakres działalności – a także nazewnictwo – nie są ostatecznie ustalone
- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
Jak skutecznie pozyskiwać informacje w internecie? Wykorzystanie zasobów Dee...Sabina Cisek
Ogólne zasady poszukiwania informacji w internecie
Sposoby dostępu do zasobów Deep Web
Zasoby naukowe w Deep Web
Pozyskiwanie danych, publikacji i treści (w tym naukowych) z Deep Web – przykłady, studia przypadków
Zachowania informacyjne naukowców: w poszukiwaniu modelu zintegrowanego Sabina Cisek
Głównym jego celem jest stworzenie wstępnej propozycji zintegrowanego modelu zachowań informacyjnych naukowców akademickich, w oparciu o wybrane koncepcje z zakresu informatologii. Zastosowano podejście jakościowe oraz metody analizy i krytyki piśmiennictwa i analizy pojęciowej.
The main goal has been to create the first, tentative version of an integrated model of academic scholars’ information behavior, basing on selected concepts from the field of information science. The qualitative approach and methods of critical literature review and conceptual analysis were used.
Organizacje międzynarodowe jako niekomercyjni dysponenci informacji Sabina Cisek
Jaką informację udostępniają nieodpłatnie w Internecie organizacje międzyrządowe?
- Praktycznie z każdej dziedziny gospodarki, kultury, nauki, polityki, życia społecznego,
- Dane (fakty, liczby, statystyki) oraz opracowania (analizy, przeglądy, raporty),
- Aktualną, bieżącą i retrospektywną (z lat poprzednich),
- O zasięgu globalnym lub lokalnym (poszczególne kraje, także miasta)
Fenomenografia stanowi jakościowe (interpretatywne) podejście badawcze, polegające na empirycznym poznawaniu i opisie różnorodnych sposobów doświadczania, postrzegania, rozumienia i konceptualizacji rzeczywistości przez ludzi. W informatologii fenomenografia jest wykorzystywana od lat 90. XX wieku, w szczególności w kontekście Information Literacy i zachowań informacyjnych.
Celem niniejszego referatu jest identyfikacja oraz analiza kierunków i obszarów dociekań informatologicznych z lat 2001-2016, prowadzonych z perspektywy fenomenograficznej. Wykorzystano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa w oparciu o wyszukiwanie w bazie LISTA.
Phenomenography is a qualitative research approach that aims to empirically explore variation in how people experience, understand and interpret different aspects of their world. In Information Science phenomenography has been used since the 1990s, particularly in the context of Information Literacy and information behavior.
This paper intends to identify and analyze trends and areas of information science research, conducted from the phenomenographic perspective in years 2001-2016. A critical literature review, using the EBSCO’s LISTA database, has been the leading method.
- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
Teoria i metodologia informatologii, 2019/20Sabina Cisek
Theory and Methodology of Information Science, a presentation for the information management students at the Jagiellonian University in Krakow, year 2019/20
Istnieje szereg pokrewnych zawodów informacyjnych, które można określić nadrzędnym terminem „profesjonalista informacji”. Wyrażenie to występuje m.in. w nazwie polskiego Stowarzyszenia Profesjonalistów Informacji http://www.spi.org.pl/ i światowego Association of Independent Information Professionals http://www.aiip.org/.
Do zawodów tych należą: analityk danych, badacz rynku, infobroker (broker informacji, researcher), specjalista białego wywiadu (Open Source Intelligence, OSINT), trener „informacyjny”, wywiadowca (biznesowy, gospodarczy, rynkowy), specjalista big data, specjalista zarządzania informacją i inne. Wszyscy oni gromadzą/wyszukują, opracowują/przetwarzają i udostępniają informację odpłatnie i na zlecenie.
W praktyce granice między nimi są płynne, a zakres działalności – a także nazewnictwo – nie są ostatecznie ustalone
- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
Jak skutecznie pozyskiwać informacje w internecie? Wykorzystanie zasobów Dee...Sabina Cisek
Ogólne zasady poszukiwania informacji w internecie
Sposoby dostępu do zasobów Deep Web
Zasoby naukowe w Deep Web
Pozyskiwanie danych, publikacji i treści (w tym naukowych) z Deep Web – przykłady, studia przypadków
Zachowania informacyjne naukowców: w poszukiwaniu modelu zintegrowanego Sabina Cisek
Głównym jego celem jest stworzenie wstępnej propozycji zintegrowanego modelu zachowań informacyjnych naukowców akademickich, w oparciu o wybrane koncepcje z zakresu informatologii. Zastosowano podejście jakościowe oraz metody analizy i krytyki piśmiennictwa i analizy pojęciowej.
The main goal has been to create the first, tentative version of an integrated model of academic scholars’ information behavior, basing on selected concepts from the field of information science. The qualitative approach and methods of critical literature review and conceptual analysis were used.
Organizacje międzynarodowe jako niekomercyjni dysponenci informacji Sabina Cisek
Jaką informację udostępniają nieodpłatnie w Internecie organizacje międzyrządowe?
- Praktycznie z każdej dziedziny gospodarki, kultury, nauki, polityki, życia społecznego,
- Dane (fakty, liczby, statystyki) oraz opracowania (analizy, przeglądy, raporty),
- Aktualną, bieżącą i retrospektywną (z lat poprzednich),
- O zasięgu globalnym lub lokalnym (poszczególne kraje, także miasta)
Fenomenografia stanowi jakościowe (interpretatywne) podejście badawcze, polegające na empirycznym poznawaniu i opisie różnorodnych sposobów doświadczania, postrzegania, rozumienia i konceptualizacji rzeczywistości przez ludzi. W informatologii fenomenografia jest wykorzystywana od lat 90. XX wieku, w szczególności w kontekście Information Literacy i zachowań informacyjnych.
Celem niniejszego referatu jest identyfikacja oraz analiza kierunków i obszarów dociekań informatologicznych z lat 2001-2016, prowadzonych z perspektywy fenomenograficznej. Wykorzystano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa w oparciu o wyszukiwanie w bazie LISTA.
Phenomenography is a qualitative research approach that aims to empirically explore variation in how people experience, understand and interpret different aspects of their world. In Information Science phenomenography has been used since the 1990s, particularly in the context of Information Literacy and information behavior.
This paper intends to identify and analyze trends and areas of information science research, conducted from the phenomenographic perspective in years 2001-2016. A critical literature review, using the EBSCO’s LISTA database, has been the leading method.
Czym są zbiory danych badawczych online? Aspekty metodologiczne i poznawcze, O jakich danych mówimy?
Po co tworzyć zbiory danych empirycznych?
Czy można powtórnie wykorzystywać dane empiryczne, zwłaszcza pochodzące z badań jakościowych?
Jak znaleźć dane badawcze?
Globalne inicjatywy i dedykowane serwisy wyszukiwawcze
Sp infobrokering i wywiad rynkowy 15 16Sabina Cisek
Cel studiów stanowi przygotowanie do wykonywania zawodu brokera informacji (infobrokera, researchera, specjalisty informacji), czyli profesjonalnego pośrednika w świecie informacji, którego zadaniem jest zaspokojenie potrzeb informacyjnych klientów, w szczególności – ale nie tylko – biznesowych, w oparciu o zróżnicowane źródła informacji. Studia dają możliwość zdobycia wiedzy, umiejętności praktycznych i kompetencji społecznych pożądanych nie tylko w działalności ściśle infobrokerskiej, ale również w szerzej rozumianym sektorze informacyjnym współczesnej gospodarki, w tym w zakresie wywiadu konkurencyjnego i rynkowego.
Prezentacja wygłoszona na konferencji "KSZTAŁCENIE INFOBROKERÓW i ARCHIWISTÓW CYFROWYCH" w kwietniu 2015 w Krakowie. Stanowi porównanie wymagań stawianych w dokumencie dotyczącym zawodu infobrokera a funkcjonujących w praktyce.
Information behavior, information seeking, zachowania informacyjne, poszukiwanie informacji, wyszukiwanie informacji, dzielenie się informacją, użytkownicy informacji
Informacja o kandydacie – źródłem zadowolenia rekrutującegoMarcin Zabielski
Presentation describing briefly most popular sources of information about a candidate.
Prezentacja pokazująca najbardziej rozpowszechnione narzędzia do tworzenia profesjonalnego wizerunku oraz poszukiwania kandydatów na rynku pracy.
Stowarzyszenia bibliotekarskie na świecie Sabina Cisek
Referat omawia współczesną działalność wybranych zagranicznych organizacji bibliotek szkół wyższych, min. ACRL – Association of College and Research Libraries, SCONUL – Society of College, National and University Libraries oraz CAUL – Council of Australian University Librarians. Przedstawiono wiodące kierunki ich aktywności, ze szczególnym uwzględnieniem twórczych inicjatyw i dobrych praktyk, które mogą stać się inspiracją dla podobnych przedsięwzięć w Polsce. Wskazano na zadania i znaczenie akademickich organizacji bibliotekarskich dla rozwoju edukacji wyższej i nauki, a także – dla doskonalenia pracy bibliotekarzy i specjalistów informacji, w kontekście cech i wymogów dzisiejszego środowiska informacyjnego, gospodarczego i kulturowo-społecznego.
Źródła informacji o ubezpieczeniach społecznych w Polsce i Unii EuropejskiejSabina Cisek
Problematyka źródeł informacji jest istotna zarówno z punktu widzenia infobrokera (profesjonalisty informacji), jak i „przeciętnego” obywatela/użytkownika. Stanowi jednak zagadnienie wielowymiarowe, którego niektóre jedynie aspekty są poruszone w niniejszym referacie.
Opracowanie składa się z dwóch części. W pierwszej z nich zarysowano wybrane zagadnienia dotyczące źródeł informacji w ogóle, takie jak sposoby identyfikacji i dostępu do odpowiednich zasobów, typologia źródeł, a także ocena ich jakości, w tym przyjazności dla użytkownika oraz wiarygodności. W części drugiej rozważania natury ogólnej odniesiono do współczesnych źródeł informacji o ubezpieczeniach społecznych w Polsce i Unii Europejskiej. Skonstruowano ich typologię, posługując się m.in. kryteriami dysponenta (źródła oficjalne, urzędowe oraz inne), trybu dostępu (zasoby otwarte i restrykcyjne), formy/treści (źródła osobowe i dokumentalne; bazy danych, dokumenty prawne, eksperci, materiały edukacyjne i poradniki itd.) oraz potencjalnego użytkownika (zasoby adresowane do specjalistów i do „każdego”), ilustrując rozważania konkretnymi przykładami. Na tej podstawie sformułowano wnioski dotyczące możliwej oferty infobrokerskiej w zakresie informacji o ubezpieczeniach społecznych.
Analiza danych wizualnych w badaniach zachowań informacyjnych Sabina Cisek
Referat ma charakter metodologiczny, jego zasadniczym celem jest opis i dyskusja jakościowej analizy danych wizualnych jako procedury poznawczej w badaniach zachowań informacyjnych człowieka (ang. human information behavior). W interpretatywnych/rozumiejących dociekaniach informatologicznych, zwłaszcza związanych z refleksją nad człowiekiem w świecie informacji, wizualny materiał empiryczny (fotografie, nagrania wideo, rysunki i schematy wykonane przez respondentów) stanowić może – obok „klasycznych” danych werbalnych (pochodzących np. z dzienniczków albo wywiadów) – wartościowe źródło poznania. W szczególności zwraca na to uwagę Jenna Hartel, pionierka badań wizualnych w dziedzinie information behavior. Należy dodatkowo pokreślić, iż analiza danych wizualnych nie jest tożsama z wizualizacją danych, mimo podobieństwa nazw obydwu procedur.
Opracowanie niniejsze składa się z dwóch głównych części. Pierwsza z nich powstała na podstawie analizy i krytyki piśmiennictwa informatologicznego z lat 2001-2019 oraz wybranych publikacji z zakresu innych nauk społecznych. Odpowiada na następujące pytania badawcze: (1) czy wizualne dane empiryczne są w ogóle wykorzystywane w obszarze zachowań informacyjnych i – jeżeli tak – w jaki sposób i w kontekście jakich zagadnień szczegółowych, w tym – za pomocą jakich technik są gromadzone, (2) jak prowadzona jest analiza tych danych – intuicyjnie czy systematycznie, ze świadomością i eksplikacją przyjmowanych założeń teoretycznych oraz epistemologicznych i metodologicznych.
Część druga referatu ukazuje sposób wykonania, typ rezultatów oraz możliwe korzyści, wady i zalety jakościowej analizy danych wizualnych w badawczej praktyce. Stanowi studium przypadku przestrzeni informacyjnych w życiu codziennym studentów pierwszego roku zarządzania informacją w Uniwersytecie Jagiellońskim. Materiał empiryczny w postaci 63. rysunków przeanalizowano stosując kodowanie indukcyjne oraz analizę tematyczną. Perspektywę teoretyczno-metodologiczną opisywanych badań uformowały m.in. teoria horyzontów informacyjnych Diane H. Sonnewald, a także koncepcje małych światów Elfredy Chatman oraz tymczasowych miejsc informacyjnych Karen Fisher.
Analiza danych wizualnych może być bardzo owocna poznawczo, umożliwia m.in. uchwycenie „rzeczywistości informacyjnej” tak, jak ta faktycznie jest postrzegana przez użytkowników (współczynnik humanistyczny). Jest jednak czasochłonna, wymaga skrupulatności, solidnej autorefleksji badacza oraz – podobnie jak inne procedury jakościowe – pozostawienia tzw. „ścieżki sprawdzenia” w celu zapewnienia wiarygodności i intersubiektywnej sprawdzalności dociekań.
Zagadnienie rozwoju kompetencji informacyjnych (ang. information literacy) w szkole wyższej posiada co najmniej trzy wymiary, mianowicie: (1) cele i efekty uczenia się – co studenci powinni wiedzieć, umieć i akceptować w obszarze indywidualnego i grupowego zarządzania informacją; (2) organizacja kształcenia – formy, metody i środki dydaktyczne; (3) sposoby ewaluacji kompetencji informacyjnych. Referat poświęcony jest pierwszemu – z wymienionych – aspektowi. Charakterystykę oczekiwanych efektów kształcenia – także w dziedzinie information literacy – można oprzeć na tzw. koncepcjach progowych (ang. threshold concepts), czyli ideach, które – gdy zostaną pojęte – otwierają nowe pespektywy poznawcze, powodują transformację umiejętności i wiedzy, a nawet zmianę światopoglądu. Najważniejszą współczesną inicjatywą w tym zakresie jest amerykański Framework for Information Literacy for Higher Education, opracowany przez stowarzyszenie Association of College and Research Libraries w roku 2016. W referacie omówiono jego sześć „ram” i ich potencjalny wpływ na edukację informacyjną w uczelniach.
Informacja o przedsiębiorstwach (i innych organizacjach) w internecie 2018Sabina Cisek
Wstęp – czym jest informacja o firmach (organizacjach)
Urzędowe narodowe (ogólne) i branżowe (specjalistyczne) rejestry przedsiębiorstw i innych organizacji – polskie i zagraniczne
Dokumenty wymagane przez przepisy prawa w informacji o przedsiębiorstwach (organizacjach) – polskie i zagraniczne
Sprawdzanie rzetelności i wiarygodności płatniczej polskich przedsiębiorstw (organizacji)
Bazy danych, katalogi, książki telefoniczne w informacji o firmach (organizacjach) – polskie i zagraniczne
Rankingi w informacji o firmach – polskie i zagraniczne
Dane statystyczne w informacji o firmach (organizacjach)
Informacja o już nieistniejących zakładach pracy
Inne źródła, informacja „pomocowa” dla przedsiębiorstw
Kompetencje informacyjne w miejscu pracy – oczekiwania pracodawców, XIV Forum...Sabina Cisek
W referacie przedstawione są wybrane aspekty zagadnienia kompetencji informacyjnych w miejscu pracy, na podstawie analizy i krytyki piśmiennictwa, głównie anglojęzycznego. Problematyka ta należy do obszernej dziedziny information literacy. Dotyczy zdolności pracowników – na różnych stanowiskach – do efektywnego lokalizowania, oceny, organizacji i wykorzystania informacji, a także jej tworzenia, „opakowania” i prezentowania właściwym odbiorcom, gdy jest to potrzebne do działań biznesowych, wykonywania zadań albo rozwiązywania problemów zawodowych. Wedle dotychczasowych badań (zagranicznych) kompetencje informacyjne przydatne w miejscu pracy – i oczekiwania pracodawców w tym zakresie – różnią się od tych potrzebnych do ukończenia szkoły czy studiów. Pracodawcy cenią takie m.in. postawy i umiejętności informacyjne, jak angażowanie członków zespołu do poszukiwania przydatnych informacji, wykorzystywanie wiedzy współpracowników, pozyskiwanie informacji z różnych źródeł (dokumentacja firmowa, eksperci, specjalistyczne bazy danych), nie tylko z internetu, interpretacja informacji, identyfikowanie powiązań, odnajdywanie wzorców, staranne, dogłębne pozyskiwanie informacji i eksplorowanie problemów.
Wspomnienie o Wandzie Pindlowej, XIV Forum INTSabina Cisek
Profesor Wanda Pindlowa (1933-2015), współtwórczyni polskiej informatologii (nauki o informacji), pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego, była aktywną członkinią Polskiego Towarzystwa Informacji Naukowej od 1992 r.
Przez wiele lat udzielała się we władzach Towarzystwa, ostatnio jako przewodnicząca sądu koleżeńskiego. W latach 1995-2011 nieprzerwanie brała udział w kolejnych Krajowych Forach Informacji Naukowej i Technicznej, wygłaszając referaty, prowadząc sesje tematyczne oraz pracując w radach programowych tej cyklicznej konferencji. Była również przewodniczącą Rady Programowej wydawanego przez PTIN kwartalnika Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej i autorką artykułów tam opublikowanych.
Wspomnienie poświęcone jest tej wybitnej Osobowości PTIN w 25. rocznicę istnienia Towarzystwa.
Infobrokering w Polsce: historia, stan obecny, perspektywy
1. Brokering informacji w Polsce:
historia, stan obecny, perspektywy
Sabina Cisek
Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Międzynarodowe seminarium
Infobrokering. Profesjonaliści informacji i adepci zawodu
Kraków, Akademia Frycza Modrzewskiego, 2015-04-23
1
2. Spis treści
• O czym mówimy? Co to jest infobrokering i kim
jest broker informacji?
• Infobrokering (brokering informacji), historia
• Infobrokering (brokering informacji), stan
obecny
• Infobrokering (brokering informacji),
perspektywy
• Wybrana literatura przedmiotu
2
3. CO TO JEST INFOBROKERING I KIM
JEST BROKER INFORMACJI?
O czym mówimy?
3
4. Infobrokering
• Infobrokering = zawodowe, komercyjne
pośrednictwo (mediacja) w świecie informacji
• Niektórzy mówią „infobrokerstwo”, jest też
„infobrokerstwo systemowe”
4
5. Nazwy alternatywne i w innych językach
• Broker informacji, infobroker, profesjonalista
informacji, researcher, specjalista informacji
• W języku angielskim – raczej „information
professional” albo „independent information
professional”
• W języku niemieckim – „infobroker”
5
6. Z „Krajowego Standardu Kompetencji
Zawodowych Broker informacji (researcher)
(262204)”
• Broker informacji (researcher) zajmuje się
pozyskiwaniem, oceną, analizą i dostarczaniem różnego
typu informacji odpłatnie i na zlecenie.
• Broker informacji (researcher) jest zawodem o
charakterze usługowym, polegającym na wyszukiwaniu,
analizie i udostępnianiu informacji na zlecenie. Pełni on
rolę pośrednika pomiędzy poszukującymi informacji a
zasobami informacyjnymi (media, biblioteki, zasoby
internetowe itp.).
6
7. Z książki „Zawód infobroker. Polski rynek
informacji” (Wolters Kluwer 2015)
• <Infobrokering (…) jest to zawodowe, komercyjne pośrednictwo
(mediacja) w świecie informacji. Infobroker zatem stanowi podmiot, który
na zlecenie i odpłatnie wyszukuje, ocenia, opracowuje, przetwarza
i udostępnia informację. W swojej pracy opiera się przede wszystkim na
już upublicznionych źródłach dokumentalnych, zarówno w wolnym jak i
restrykcyjnym dostępie.
• Osoba ta (lub przedsiębiorstwo) pośredniczy, stąd „broker”, pomiędzy
istniejącym zasobem informacyjnym, stąd „info”, a klientem.
• Opisana usługa (a także branża i profesja), która może również
obejmować inne działania związane z szeroko rozumianą informacją, to
infobrokering (brokering informacji) bądź infobrokerstwo.>
7
8. Kim jest infobroker (broker
informacji)? 1
• Jest pośrednikiem (information intermediary)
pomiędzy zasobami informacyjnymi a ludźmi i
organizacjami, którzy informacji potrzebują
• Swoje usługi oferuje odpłatnie i na zlecenie
• Sprzedaje NIE informację (w sensie – wiadomość,
treść) – ale usługę informacyjną
8
9. Kim jest infobroker (broker
informacji)? 2
• W swojej pracy opiera się przede wszystkim na już
istniejących, upublicznionych (opublikowanych,
udostępnionych w internecie itp.) zasobach danych i
informacji, źródłach dokumentalnych w wolnym lub
restrykcyjnym dostępie
– Oczywiście, gdy zachodzi taka konieczność może skorzystać
również z osobowych oraz pierwotnych źródeł informacji, np.
skontaktować się z ekspertem lub zadzwonić do danej firmy itp.
9
10. Kim jest infobroker (broker
informacji)? 3
• Może założyć i prowadzić własną działalność
gospodarczą (independent information professional),
może także funkcjonować jako freelancer (bez etatu,
realizując projekty na zlecenie) albo pracownik etatowy
w różnych firmach, organizacjach i urzędach, w których
informacja odgrywa zasadniczą rolę
• Posiada odpowiednie umiejętności i wiedzę, kieruje się
etyką zawodową, korzysta jedynie z legalnych źródeł
informacji.
10
12. Świat
• Lata 60. i 70. XX w., USA, bibliotekarze
się „prywatyzują”
• 1987 – powstanie AIIP Association of
Independent Information
Professionals
12
13. Polska, prekursorzy, lata 90. XX wieku
• W edukacji
– instytuty (katedry) informacji naukowej i bibliotekoznawstwa, np.
w IINiB UJ przedmiot „Informacja biznesowa” prowadzony jest od
roku 1993
• W praktyce
– Fabryka Informacji, założona we Wrocławiu w roku 1999, uważana
jest często za pierwszą firmę infobrokerską w Polsce (Kustra 2013)
• W teorii
– Katarzyna Materska (1997). Informacionnyj broker … . W:
Scientific and Technical Information in Central and Eastern Europe.
6th International Seminar. Proceedings. Zakopane: OPI, s. 81-82.
13
14. Polska, rozwój w XXI wieku
• W edukacji
– Pojawiła się oferta edukacyjna, w tym
• studia magisterskie i podyplomowe, w szczególności w instytutach
informacji naukowej i bibliotekoznawstwa, np. w UJ albo UMK
• kursy, szkolenia, np. organizowane przez CPI w Warszawie
• W praktyce
– Powstało kilkadziesiąt firm infobrokerskich, ponad 70 wg
(Hrabiec-Hojda 2013), nie wszystkie oczywiście przetrwały
• W teorii
– Publikacje naukowe, profesjonalne, publicystyka, referaty
konferencyjne
14
15. Polska, rozwój w XXI wieku
• Formalizacja, kontekst prawny
– Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z
dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji
zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz
zakresu jej stosowania. Dz.U. Nr 82 z dnia 17 maja 2010
r., poz. 537
• 262204 Broker informacji (researcher)
• Dostęp w serwisie www GUS http://stat.gov.pl/Klasyfikacje/
– Krajowy standard kompetencji zawodowych Broker
informacji (researcher) (262204), Ministerstwo Pracy i
Polityki Społecznej 2013
• Dostęp na stronie http://www.kwalifikacje.praca.gov.pl/
15
17. 17
Firmy infobrokerskie i firmy o kompetencjach
infobrokerskich
(rozróżnienie autorstwa Patrycji Hrabiec-Hojdy)
• Obecnie na polskim rynku działają „dwa rodzaje
podmiotów: firmy zdeklarowane i zdefiniowane jako
firmy infobrokerskie oraz firmy o kompetencjach firm
infobrokerskich” (Hrabiec-Hojda 2013, s. 89).
18. 18
Czym faktycznie zajmują się infobrokerzy
w Polsce?
„W ofercie infobrokerskiej znajdują się usługi różnego
rodzaju. Można je podzielić na następujące grupy:
1. wyszukiwanie i pozyskiwanie informacji na zlecenie
(research),
2. tworzenie raportów i analiz (reports),
3. budowa baz danych (databases).”
(Hrabiec-Hojda 2013, s. 88)
Więcej na ten temat
http://www.sbc.org.pl/Content/72732/bn_1_2013.pdf
19. 19
Czym faktycznie zajmują się infobrokerzy
w Polsce? Cd.
• Inne, opcjonalne funkcje i usługi
– Architektura informacji, redakcja stron internetowych
– Bezpieczeństwo informacji
– Marketing internetowy
– Monitoring – Internetu, konkurencji, mediów, newsów
– Szkolenia w zakresie umiejętności informacyjnych
– Usługi tekstowe, copywriting
– Weryfikacja danych, faktów
– Zarządzanie informacją, zarządzanie wiedzą
20. 20
Klienci infobrokerów
• Podmioty z trzech sektorów gospodarki:
– z sektora przedsiębiorstw (prowadzą działalność gospodarczą w
celu osiągania zysku), obejmującego firmy z różnych branż i o
różnej wielkości (od MMŚP do korporacji międzynarodowych), tzw.
II sektor
– z sektora finansów publicznych (organy administracji i władzy,
państwowe i samorządowe instytucje kultury, publiczne uczelnie,
placówki służby zdrowia NFZ itp.), tzw. I sektor
– z sektora pozarządowego (NGO, organizacje non profit), tzw. III
sektor
• Klienci indywidualni, np. lekarze, naukowcy, politycy i
decydenci
21. 21
Obszary i usługi pokrewne
• Biały wywiad, OSINT, wywiad jawnoźródłowy
• Biblioteki i bibliotekarstwo
• Desk research
• Informacja biznesowa
• Informacja gospodarcza, biura informacji gospodarczej
– Uwaga na ten termin, zob. Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o
udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych
gospodarczych,
• Wywiad gospodarczy (biznesowy, konkurencyjny, rynkowy,
strategiczny)
• Zarządzanie informacją
• Zarządzanie wiedzą w organizacjach (infobrokerstwo
systemowe)
22. 22
Stowarzyszenia
• Na świecie
– Association of Independent Information Professionals
http://www.aiip.org/, nie ma polskiego oddziału ale
powszechnie stosowany jest kodeks etyki zawodowej
AIIP
– Strategic and Competitive Intelligence Professionals
http://www.scip.org/, istnieje polski oddział
• W Polsce
– Od roku 2014 funkcjonuje nieformalne Stowarzyszenie
Profesjonalistów Informacji http://www.spi.org.pl/
23. 23
Blogi i wortale
• Kilka przykładów
– Info-blog http://www.infopoint.pl/wordpress/
– Infobrokering i prawo http://infoiprawo.blogspot.com/
– Infobrokerka http://www.infobrokerka.pl/
– Infobrokerstwo.pl http://www.infobrokerstwo.pl/
– Informacja biznesowa, naukowa i infobrokering
http://sabinacisek.blogspot.com/
– Rynek informacji http://rynekinformacji.pl/
– Blogi o infobrokeringu, wyszukiwaniu informacji i obszarach
pokrewnych http://sabinacisek.blogspot.com/2014/12/blogi-o-
infobrokeringu-wyszukiwaniu.html
25. 25
Integracja środowiska profesjonalistów informacji,
konwergencja usług
• analitycy informacji,
• brokerzy informacji (infobrokerzy),
• firmy badawcze,
• firmy doradcze,
• ośrodki informacji (np. przy instytutach naukowo-badawczych),
• specjaliści białego wywiadu,
• specjaliści wywiadu biznesowego (konkurencyjnego,
rynkowego, strategicznego),
• specjaliści zarządzania informacją,
• specjaliści zarządzania wiedzą (infobrokerzy systemowi),
• także, po części – bibliotekarze i archiwiści
26. 26
Integracja środowiska profesjonalistów
informacji, konwergencja usług
• Co łączy wszystkich tych profesjonalistów
informacji?
• Cel działania
– udzielają odpowiedzi na konkretne pytanie
indywidualnego klienta
– zajmują się zaspokajaniem, odpłatnie i na zlecenie,
zindywidualizowanych potrzeb informacyjnych
klientów
28. 28
Wybrana literatura przedmiotu
• Bates, Mary Ellen (2010). FAQs About the Independent Info Pro Business.
http://www.batesinfo.com/coaching/entrepreneur_FAQ.html
• Boruszewski, Jarosław (2012). Jakość i wiarygodność informacji w infobrokerstwie. Lingua ac
Communitas, Vol. 22, s. 241-250.
http://www.lingua.amu.edu.pl/Lingua_22/13_Jaroslaw%20Boruszewski.pdf
• Bulletin of the American Society for Information Science (1995), Vol. 21, No. 3.
http://www.asis.org/Bulletin/Feb-95/ (numer poświęcony infobrokerstwu)
• Cisek, Sabina (2007). Broker informacji: istota zawodu. http://hdl.handle.net/10760/10880,
http://eprints.rclis.org/bitstream/10760/10880/1/Cisek_broker_informacji_istota.pdf
• Cisek, Sabina (2009). Infobrokering w praktyce: zasady wyszukiwania informacji w Internecie.
http://hdl.handle.net/10760/18457
• Cisek, Sabina; Januszko-Szakiel, Aneta (red.) (2015). Zawód infobroker. Polski rynek informacji.
Warszawa: Wolters Kluwer.
• Hrabiec-Hojda, Patrycja (2013). Specyfika usług infobrokerskich a kompetencje informacyjne
infobrokera. Bibliotheca Nostra, nr 1, s. 87−95.
http://www.sbc.org.pl/Content/72732/bn_1_2013.pdf
• Kowalska, Małgorzata (2011). Kształcenie infobrokerów w Toruniu. Folia Torunensia, t. 11.
http://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/419/Infobrokerzy.pdf
29. 29
Wybrana literatura przedmiotu cd.
• Kustra, Karolina (2013). Kształcenie brokerów informacji w Polsce. Infotezy, Vol. 3, No. 1.
http://www.ujk.edu.pl/infotezy/ojs/index.php/infotezy/article/view/62/172
• Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich (2013). Krajowy
standard kompetencji zawodowych Broker informacji (researcher) (262204). Dostęp w serwisie
http://www.kwalifikacje.praca.gov.pl/
• Nizioł, Karolina (2010). Infobrokering w Polsce. Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej,
nr 4, s. 3-1. [pełny tekst na stronie http://www.ptin.org.pl/, zakładka PTINT]
• Szczepańska, Barbara (2002). Broker informacji – zawód z przyszłością czy zawód z przyszłości.
Biuletyn EBIB nr 11 (40). http://ebib.oss.wroc.pl/2002/40/szczepanska.php
• Walczak-Niewiadomska, Jadwiga; Czapnik, Grzegorz; Gruszka, Zbigniew (2013). Brokerstwo
informacyjne w Polsce – przegląd publikacji. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, nr 17, s.
217-232. http://dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/2334/13-
walczak.pdf?sequence=1
• Więcej publikacji dotyczących infobrokeringu – zob. blog Informacja biznesowa,
naukowa i infobrokering