II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski
The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw
II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski
The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw
II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski
The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw
II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski
The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw
Prezentacja wygłoszona podczas zajęć z licealistami w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, III Oś Priorytetowa, „Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju”, Działanie 3.1 „Kompetencje w szkolnictwie wyższym”
Czym są zbiory danych badawczych online? Aspekty metodologiczne i poznawcze, O jakich danych mówimy?
Po co tworzyć zbiory danych empirycznych?
Czy można powtórnie wykorzystywać dane empiryczne, zwłaszcza pochodzące z badań jakościowych?
Jak znaleźć dane badawcze?
Globalne inicjatywy i dedykowane serwisy wyszukiwawcze
Kultura informacyjna organizacji – analiza koncepcji i model parametrycznyMarek Deja
Celem referatu jest ujęcie kategorii kultury informacyjnej organizacji w postaci modelu parametrycznego. Przyjęcie podejścia strukturalnego do problemu kultury informacyjnej ma charakter funkcjonalny w perspektywie przyszłych badań i posłuży do opracowania aparatu badawczego adekwatnego do badania kultury informacyjnej w środowisku organizacji. Cel osiągnięty został dzięki zestawieniu najistotniejszych koncepcji kultury informacyjnej odnoszących się do środowiska organizacji. Sedno aparatu analitycznego zestawienia stanowi filozoficzna koncepcja trzech światów Karla Poppera, któta stała się inspiracją do opracowania koncepcji trzech wymiarów kultury informacyjnej (Wymiar α, Wymiar β, Wymiar γ).
- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
Broker informacji (infobroker, researcher) zajmuje się wyszukiwaniem, oceną, analizą i dostarczaniem różnego typu informacji na zlecenie.
Jest to zawód o charakterze usługowym, polegający na wyszukiwaniu, weryfikacji, analizie i dostarczaniu informacji na zlecenie. Głównym zadaniem infobrokera jest zaspokojenie potrzeby informacyjnej klienta poprzez dostarczenie mu najbardziej relewantnej informacji do złożonego zapytania. Dostarczona informacja musi cechować się wysoką jakością, popartą wiarygodnymi oraz odpowiednimi źródłami. Broker informacji dysponuje wiedzą dotyczącą sposobów pozyskiwania informacji oraz oceny jej wartości. W swojej pracy kieruje się zasadami etyki zawodowej i korzysta jedynie z legalnych źródeł informacji.
Zawód brokera informacji należy zaliczyć do grupy zawodów wolnych. Osoby wykonujące go mogą pracować nie tylko jako pracownicy etatowi, ale również jako tzw. freelancerzy lub samozatrudnieni.
W tej profesji może występować specjalizacja w zależności od rodzaju dostarczanej informacji, np. broker informacji biznesowej lub informacji prawniczej.
Prezentacja wygłoszona podczas zajęć z licealistami w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, III Oś Priorytetowa, „Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju”, Działanie 3.1 „Kompetencje w szkolnictwie wyższym”
Czym są zbiory danych badawczych online? Aspekty metodologiczne i poznawcze, O jakich danych mówimy?
Po co tworzyć zbiory danych empirycznych?
Czy można powtórnie wykorzystywać dane empiryczne, zwłaszcza pochodzące z badań jakościowych?
Jak znaleźć dane badawcze?
Globalne inicjatywy i dedykowane serwisy wyszukiwawcze
Kultura informacyjna organizacji – analiza koncepcji i model parametrycznyMarek Deja
Celem referatu jest ujęcie kategorii kultury informacyjnej organizacji w postaci modelu parametrycznego. Przyjęcie podejścia strukturalnego do problemu kultury informacyjnej ma charakter funkcjonalny w perspektywie przyszłych badań i posłuży do opracowania aparatu badawczego adekwatnego do badania kultury informacyjnej w środowisku organizacji. Cel osiągnięty został dzięki zestawieniu najistotniejszych koncepcji kultury informacyjnej odnoszących się do środowiska organizacji. Sedno aparatu analitycznego zestawienia stanowi filozoficzna koncepcja trzech światów Karla Poppera, któta stała się inspiracją do opracowania koncepcji trzech wymiarów kultury informacyjnej (Wymiar α, Wymiar β, Wymiar γ).
- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
Broker informacji (infobroker, researcher) zajmuje się wyszukiwaniem, oceną, analizą i dostarczaniem różnego typu informacji na zlecenie.
Jest to zawód o charakterze usługowym, polegający na wyszukiwaniu, weryfikacji, analizie i dostarczaniu informacji na zlecenie. Głównym zadaniem infobrokera jest zaspokojenie potrzeby informacyjnej klienta poprzez dostarczenie mu najbardziej relewantnej informacji do złożonego zapytania. Dostarczona informacja musi cechować się wysoką jakością, popartą wiarygodnymi oraz odpowiednimi źródłami. Broker informacji dysponuje wiedzą dotyczącą sposobów pozyskiwania informacji oraz oceny jej wartości. W swojej pracy kieruje się zasadami etyki zawodowej i korzysta jedynie z legalnych źródeł informacji.
Zawód brokera informacji należy zaliczyć do grupy zawodów wolnych. Osoby wykonujące go mogą pracować nie tylko jako pracownicy etatowi, ale również jako tzw. freelancerzy lub samozatrudnieni.
W tej profesji może występować specjalizacja w zależności od rodzaju dostarczanej informacji, np. broker informacji biznesowej lub informacji prawniczej.
Zachowania informacyjne naukowców: w poszukiwaniu modelu zintegrowanego Sabina Cisek
Głównym jego celem jest stworzenie wstępnej propozycji zintegrowanego modelu zachowań informacyjnych naukowców akademickich, w oparciu o wybrane koncepcje z zakresu informatologii. Zastosowano podejście jakościowe oraz metody analizy i krytyki piśmiennictwa i analizy pojęciowej.
The main goal has been to create the first, tentative version of an integrated model of academic scholars’ information behavior, basing on selected concepts from the field of information science. The qualitative approach and methods of critical literature review and conceptual analysis were used.
Teoria i metodologia informatologii, 2019/20Sabina Cisek
Theory and Methodology of Information Science, a presentation for the information management students at the Jagiellonian University in Krakow, year 2019/20
Stowarzyszenia bibliotekarskie na świecie Sabina Cisek
Referat omawia współczesną działalność wybranych zagranicznych organizacji bibliotek szkół wyższych, min. ACRL – Association of College and Research Libraries, SCONUL – Society of College, National and University Libraries oraz CAUL – Council of Australian University Librarians. Przedstawiono wiodące kierunki ich aktywności, ze szczególnym uwzględnieniem twórczych inicjatyw i dobrych praktyk, które mogą stać się inspiracją dla podobnych przedsięwzięć w Polsce. Wskazano na zadania i znaczenie akademickich organizacji bibliotekarskich dla rozwoju edukacji wyższej i nauki, a także – dla doskonalenia pracy bibliotekarzy i specjalistów informacji, w kontekście cech i wymogów dzisiejszego środowiska informacyjnego, gospodarczego i kulturowo-społecznego.
Źródła informacji o ubezpieczeniach społecznych w Polsce i Unii EuropejskiejSabina Cisek
Problematyka źródeł informacji jest istotna zarówno z punktu widzenia infobrokera (profesjonalisty informacji), jak i „przeciętnego” obywatela/użytkownika. Stanowi jednak zagadnienie wielowymiarowe, którego niektóre jedynie aspekty są poruszone w niniejszym referacie.
Opracowanie składa się z dwóch części. W pierwszej z nich zarysowano wybrane zagadnienia dotyczące źródeł informacji w ogóle, takie jak sposoby identyfikacji i dostępu do odpowiednich zasobów, typologia źródeł, a także ocena ich jakości, w tym przyjazności dla użytkownika oraz wiarygodności. W części drugiej rozważania natury ogólnej odniesiono do współczesnych źródeł informacji o ubezpieczeniach społecznych w Polsce i Unii Europejskiej. Skonstruowano ich typologię, posługując się m.in. kryteriami dysponenta (źródła oficjalne, urzędowe oraz inne), trybu dostępu (zasoby otwarte i restrykcyjne), formy/treści (źródła osobowe i dokumentalne; bazy danych, dokumenty prawne, eksperci, materiały edukacyjne i poradniki itd.) oraz potencjalnego użytkownika (zasoby adresowane do specjalistów i do „każdego”), ilustrując rozważania konkretnymi przykładami. Na tej podstawie sformułowano wnioski dotyczące możliwej oferty infobrokerskiej w zakresie informacji o ubezpieczeniach społecznych.
Analiza danych wizualnych w badaniach zachowań informacyjnych Sabina Cisek
Referat ma charakter metodologiczny, jego zasadniczym celem jest opis i dyskusja jakościowej analizy danych wizualnych jako procedury poznawczej w badaniach zachowań informacyjnych człowieka (ang. human information behavior). W interpretatywnych/rozumiejących dociekaniach informatologicznych, zwłaszcza związanych z refleksją nad człowiekiem w świecie informacji, wizualny materiał empiryczny (fotografie, nagrania wideo, rysunki i schematy wykonane przez respondentów) stanowić może – obok „klasycznych” danych werbalnych (pochodzących np. z dzienniczków albo wywiadów) – wartościowe źródło poznania. W szczególności zwraca na to uwagę Jenna Hartel, pionierka badań wizualnych w dziedzinie information behavior. Należy dodatkowo pokreślić, iż analiza danych wizualnych nie jest tożsama z wizualizacją danych, mimo podobieństwa nazw obydwu procedur.
Opracowanie niniejsze składa się z dwóch głównych części. Pierwsza z nich powstała na podstawie analizy i krytyki piśmiennictwa informatologicznego z lat 2001-2019 oraz wybranych publikacji z zakresu innych nauk społecznych. Odpowiada na następujące pytania badawcze: (1) czy wizualne dane empiryczne są w ogóle wykorzystywane w obszarze zachowań informacyjnych i – jeżeli tak – w jaki sposób i w kontekście jakich zagadnień szczegółowych, w tym – za pomocą jakich technik są gromadzone, (2) jak prowadzona jest analiza tych danych – intuicyjnie czy systematycznie, ze świadomością i eksplikacją przyjmowanych założeń teoretycznych oraz epistemologicznych i metodologicznych.
Część druga referatu ukazuje sposób wykonania, typ rezultatów oraz możliwe korzyści, wady i zalety jakościowej analizy danych wizualnych w badawczej praktyce. Stanowi studium przypadku przestrzeni informacyjnych w życiu codziennym studentów pierwszego roku zarządzania informacją w Uniwersytecie Jagiellońskim. Materiał empiryczny w postaci 63. rysunków przeanalizowano stosując kodowanie indukcyjne oraz analizę tematyczną. Perspektywę teoretyczno-metodologiczną opisywanych badań uformowały m.in. teoria horyzontów informacyjnych Diane H. Sonnewald, a także koncepcje małych światów Elfredy Chatman oraz tymczasowych miejsc informacyjnych Karen Fisher.
Analiza danych wizualnych może być bardzo owocna poznawczo, umożliwia m.in. uchwycenie „rzeczywistości informacyjnej” tak, jak ta faktycznie jest postrzegana przez użytkowników (współczynnik humanistyczny). Jest jednak czasochłonna, wymaga skrupulatności, solidnej autorefleksji badacza oraz – podobnie jak inne procedury jakościowe – pozostawienia tzw. „ścieżki sprawdzenia” w celu zapewnienia wiarygodności i intersubiektywnej sprawdzalności dociekań.
Zagadnienie rozwoju kompetencji informacyjnych (ang. information literacy) w szkole wyższej posiada co najmniej trzy wymiary, mianowicie: (1) cele i efekty uczenia się – co studenci powinni wiedzieć, umieć i akceptować w obszarze indywidualnego i grupowego zarządzania informacją; (2) organizacja kształcenia – formy, metody i środki dydaktyczne; (3) sposoby ewaluacji kompetencji informacyjnych. Referat poświęcony jest pierwszemu – z wymienionych – aspektowi. Charakterystykę oczekiwanych efektów kształcenia – także w dziedzinie information literacy – można oprzeć na tzw. koncepcjach progowych (ang. threshold concepts), czyli ideach, które – gdy zostaną pojęte – otwierają nowe pespektywy poznawcze, powodują transformację umiejętności i wiedzy, a nawet zmianę światopoglądu. Najważniejszą współczesną inicjatywą w tym zakresie jest amerykański Framework for Information Literacy for Higher Education, opracowany przez stowarzyszenie Association of College and Research Libraries w roku 2016. W referacie omówiono jego sześć „ram” i ich potencjalny wpływ na edukację informacyjną w uczelniach.
- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
Jak skutecznie pozyskiwać informacje w internecie? Wykorzystanie zasobów Dee...Sabina Cisek
Ogólne zasady poszukiwania informacji w internecie
Sposoby dostępu do zasobów Deep Web
Zasoby naukowe w Deep Web
Pozyskiwanie danych, publikacji i treści (w tym naukowych) z Deep Web – przykłady, studia przypadków
2. Synonimy oraz pokrewne procedury
poznawcze
• Badania mieszane, MMR, strategia mieszana
• Pluralizm metodologiczny
• Triangulacja
2
3. Czym jest MMR?
„Są to dociekania, w ramach których badacz zbiera i analizuje
dane, integruje wyniki i wyciąga wnioski używając
jednocześnie jakościowych i ilościowych podejść lub metod w
pojedynczym projekcie lub programie badawczym”
[Tashakkori, Creswell 2007, p. 4, za: Cisek, 2010].
3
4. Jakie aspekty / elementy można „mieszać”?
• MMR ma dwa komponenty – ilościowy i jakościowy (ale to nie takie
proste ☺)
• Co może być ilościowe albo jakościowe w strategii mieszanej?
• Problem / pytania badawcze
• Projekt badania
• Metody
• Techniki gromadzenia danych
• Techniki analizy danych
• Dane / materiał badawczy
4
5. Postępowania „mieszane”, mixed methods
research designs – dwa typy [1]
1) POSTĘPOWANIE KONWERGENTNE, CONVERGENT DESIGN,
QUAN+QUAL
• Cel – lepsze (wieloaspektowe) zrozumienie zjawiska
• Zbieranie i analiza danych ilościowych i jakościowych są zwykle (ale
niekoniecznie) wykonywane jednocześnie i są zwykle (ale
niekoniecznie) od siebie niezależne.
• „Punkt styku” występuje w trakcie lub po zebraniu danych i analizie
obu składników.
5
6. Postępowania „mieszane”, mixed methods
research designs – dwa typy [2]
2) POSTĘPOWANIE SEKWENCYJNE, SEQUENTIAL DESIGN, QUAN → QUAL,
QUAL → QUAN
• Cel – eksploracja albo wyjaśnienie zjawiska
• sequential explanatory design QUAN→QUAL (najpierw faza ilościowa, potem
jakościowa)
• sequential exploratory design QUAL→QUAN (najpierw faza jakościowa, potem
ilościowa)
• Wyniki jednej fazy kształtują sposób gromadzenia i analizy danych w
kolejnej fazie.
6
7. Jak można integrować to co ilościowe i to co
jakościowe?
Integrowanie komponentów ilościowych i jakościowych jest
kluczową sprawą w badaniach mieszanych. Można wyróżnić
trzy strategie integracji:
• asymilacja danych
• połączenie (powiązanie) faz (etapów) badania
• porównanie wyników
7
8. Asymilacja danych
Dane badawcze są asymilowane przez:
• przekształcenie danych jakościowych w ilościowe
(quantitizing)
• przekształcenie danych ilościowych w jakościowe
(qualitizing)
• połączenie obu typów danych dla każdego przypadku
osobno
8
9. Łączenie (powiązanie) faz (etapów) badania
Łączenie (powiązanie) faz (etapów) badania następuje
• albo między wynikami fazy jakościowej a późniejszym gromadzeniem
danych w fazie ilościowej,
• albo między wynikami fazy ilościowej a późniejszym gromadzeniem
danych w fazie jakościowej.
Szczególny przypadek łączenia faz występuje, gdy wyniki jednej fazy
kształtują re-analizę, wywołują potrzebę ponownej analizy danych z
drugiej fazy (strategia zwana follow a thread).
9
10. Porównanie wyników
Polega na porównywaniu wyników badawczych uzyskanych w
efekcie oddzielnego lub współzależnego gromadzenia i analizy
danych.
Porównanie może również nastąpić, gdy istnieją rozbieżności
między wynikami ilościowymi i jakościowymi.
10
11. Publikacje (wybrane) w informatologii i poza nią
• Cisek, Sabina (2010). Metodologia mieszana w badaniach nauki o informacji i
bibliotekoznawstwa. W: Kocójowa, Maria red. Biblioteki, informacja, książka:
interdyscyplinarne badania i praktyka w 21. wieku. Kraków: Instytut Informacji Naukowej
i Bibliotekoznawstwa UJ.
• Creswell, John W.; Plano Clark, Vicki L. (2018). Designing and conducting mixed methods
research (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
• Fidel, Raya (2008). Are We There Yet?: Mixed Methods Research in Library and
Information Science. Library and Information Science Research, no. 30, pp. 265-272.
• Granikov, Vera et al. (2020). Mixed methods research in library and information science: a
methodological review. Library and Information Science Research, no. 42, pp. 1-10.
• czasopismo Journal of Mixed Methods Research – wychodzi od 2007
11