- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
Zachowania informacyjne naukowców: w poszukiwaniu modelu zintegrowanego Sabina Cisek
Głównym jego celem jest stworzenie wstępnej propozycji zintegrowanego modelu zachowań informacyjnych naukowców akademickich, w oparciu o wybrane koncepcje z zakresu informatologii. Zastosowano podejście jakościowe oraz metody analizy i krytyki piśmiennictwa i analizy pojęciowej.
The main goal has been to create the first, tentative version of an integrated model of academic scholars’ information behavior, basing on selected concepts from the field of information science. The qualitative approach and methods of critical literature review and conceptual analysis were used.
- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
Zachowania informacyjne naukowców: w poszukiwaniu modelu zintegrowanego Sabina Cisek
Głównym jego celem jest stworzenie wstępnej propozycji zintegrowanego modelu zachowań informacyjnych naukowców akademickich, w oparciu o wybrane koncepcje z zakresu informatologii. Zastosowano podejście jakościowe oraz metody analizy i krytyki piśmiennictwa i analizy pojęciowej.
The main goal has been to create the first, tentative version of an integrated model of academic scholars’ information behavior, basing on selected concepts from the field of information science. The qualitative approach and methods of critical literature review and conceptual analysis were used.
- Zachowania informacyjne jako subdyscyplina informatologii (dzieje – zmiany paradygmatu, konferencje, piśmiennictwo, uczeni). Badania użytkowników informacji.
- Zachowania informacyjne – obecny stan wiedzy w informatologii – definicje, pojęcia pokrewne, konteksty i uwarunkowania, typologia itd.
- Wybrane koncepcje i modele zachowań informacyjnych – typologia, omówienie niektórych z nich (modele Toma Wilsona i Barbary Niedźwiedzkiej; przypadkowe pozyskiwanie informacji; koncepcja Davida Ellisa)
- Poszukiwanie informacji – najlepiej zbadane zachowanie informacyjne
- Dzielenie się informacją (i wiedzą)
- Potrzeby informacyjne
- Bariery informacyjne
- Jak badać zachowania informacyjne? Elementy metodologii badań użytkowników informacji.
Teoria i metodologia informatologii, 2019/20Sabina Cisek
Theory and Methodology of Information Science, a presentation for the information management students at the Jagiellonian University in Krakow, year 2019/20
Broker informacji (infobroker, researcher) zajmuje się wyszukiwaniem, oceną, analizą i dostarczaniem różnego typu informacji na zlecenie.
Jest to zawód o charakterze usługowym, polegający na wyszukiwaniu, weryfikacji, analizie i dostarczaniu informacji na zlecenie. Głównym zadaniem infobrokera jest zaspokojenie potrzeby informacyjnej klienta poprzez dostarczenie mu najbardziej relewantnej informacji do złożonego zapytania. Dostarczona informacja musi cechować się wysoką jakością, popartą wiarygodnymi oraz odpowiednimi źródłami. Broker informacji dysponuje wiedzą dotyczącą sposobów pozyskiwania informacji oraz oceny jej wartości. W swojej pracy kieruje się zasadami etyki zawodowej i korzysta jedynie z legalnych źródeł informacji.
Zawód brokera informacji należy zaliczyć do grupy zawodów wolnych. Osoby wykonujące go mogą pracować nie tylko jako pracownicy etatowi, ale również jako tzw. freelancerzy lub samozatrudnieni.
W tej profesji może występować specjalizacja w zależności od rodzaju dostarczanej informacji, np. broker informacji biznesowej lub informacji prawniczej.
16 грудня 2021 року в Тернопільській ОУНБ відбувся семінар директорів та керівників центральних бібліотек територіальних громад «Сучасна публічна бібліотека: завдання, роль та місце в громаді». До семінару, який відбувався у форматі онлайн, доєдналося понад 60 учасників.
Про організацію бібліографічної діяльності публічної бібліотеки, особливості її планування та звітності розповіла Лариса Оленич — завідувачка інформаційно-бібліографічного відділу Тернопільської обласної універсальної наукової бібліотеки.
Raport Let’s Play! 2022: rynek e-sportu w PolsceDeloitte Polska
Polska obok Hiszpanii pozostaje najbardziej aktywnym rynkiem w obszarze e-sportu w Europie. Co drugi badany Polak potrafi właściwie zdefiniować to pojęcie, a blisko co trzeci korzystał z takiej formy rozrywki w przeciągu ostatnich 6 miesięcy.
Teoria i metodologia informatologii, 2019/20Sabina Cisek
Theory and Methodology of Information Science, a presentation for the information management students at the Jagiellonian University in Krakow, year 2019/20
Broker informacji (infobroker, researcher) zajmuje się wyszukiwaniem, oceną, analizą i dostarczaniem różnego typu informacji na zlecenie.
Jest to zawód o charakterze usługowym, polegający na wyszukiwaniu, weryfikacji, analizie i dostarczaniu informacji na zlecenie. Głównym zadaniem infobrokera jest zaspokojenie potrzeby informacyjnej klienta poprzez dostarczenie mu najbardziej relewantnej informacji do złożonego zapytania. Dostarczona informacja musi cechować się wysoką jakością, popartą wiarygodnymi oraz odpowiednimi źródłami. Broker informacji dysponuje wiedzą dotyczącą sposobów pozyskiwania informacji oraz oceny jej wartości. W swojej pracy kieruje się zasadami etyki zawodowej i korzysta jedynie z legalnych źródeł informacji.
Zawód brokera informacji należy zaliczyć do grupy zawodów wolnych. Osoby wykonujące go mogą pracować nie tylko jako pracownicy etatowi, ale również jako tzw. freelancerzy lub samozatrudnieni.
W tej profesji może występować specjalizacja w zależności od rodzaju dostarczanej informacji, np. broker informacji biznesowej lub informacji prawniczej.
16 грудня 2021 року в Тернопільській ОУНБ відбувся семінар директорів та керівників центральних бібліотек територіальних громад «Сучасна публічна бібліотека: завдання, роль та місце в громаді». До семінару, який відбувався у форматі онлайн, доєдналося понад 60 учасників.
Про організацію бібліографічної діяльності публічної бібліотеки, особливості її планування та звітності розповіла Лариса Оленич — завідувачка інформаційно-бібліографічного відділу Тернопільської обласної універсальної наукової бібліотеки.
Raport Let’s Play! 2022: rynek e-sportu w PolsceDeloitte Polska
Polska obok Hiszpanii pozostaje najbardziej aktywnym rynkiem w obszarze e-sportu w Europie. Co drugi badany Polak potrafi właściwie zdefiniować to pojęcie, a blisko co trzeci korzystał z takiej formy rozrywki w przeciągu ostatnich 6 miesięcy.
Stowarzyszenia bibliotekarskie na świecie Sabina Cisek
Referat omawia współczesną działalność wybranych zagranicznych organizacji bibliotek szkół wyższych, min. ACRL – Association of College and Research Libraries, SCONUL – Society of College, National and University Libraries oraz CAUL – Council of Australian University Librarians. Przedstawiono wiodące kierunki ich aktywności, ze szczególnym uwzględnieniem twórczych inicjatyw i dobrych praktyk, które mogą stać się inspiracją dla podobnych przedsięwzięć w Polsce. Wskazano na zadania i znaczenie akademickich organizacji bibliotekarskich dla rozwoju edukacji wyższej i nauki, a także – dla doskonalenia pracy bibliotekarzy i specjalistów informacji, w kontekście cech i wymogów dzisiejszego środowiska informacyjnego, gospodarczego i kulturowo-społecznego.
Źródła informacji o ubezpieczeniach społecznych w Polsce i Unii EuropejskiejSabina Cisek
Problematyka źródeł informacji jest istotna zarówno z punktu widzenia infobrokera (profesjonalisty informacji), jak i „przeciętnego” obywatela/użytkownika. Stanowi jednak zagadnienie wielowymiarowe, którego niektóre jedynie aspekty są poruszone w niniejszym referacie.
Opracowanie składa się z dwóch części. W pierwszej z nich zarysowano wybrane zagadnienia dotyczące źródeł informacji w ogóle, takie jak sposoby identyfikacji i dostępu do odpowiednich zasobów, typologia źródeł, a także ocena ich jakości, w tym przyjazności dla użytkownika oraz wiarygodności. W części drugiej rozważania natury ogólnej odniesiono do współczesnych źródeł informacji o ubezpieczeniach społecznych w Polsce i Unii Europejskiej. Skonstruowano ich typologię, posługując się m.in. kryteriami dysponenta (źródła oficjalne, urzędowe oraz inne), trybu dostępu (zasoby otwarte i restrykcyjne), formy/treści (źródła osobowe i dokumentalne; bazy danych, dokumenty prawne, eksperci, materiały edukacyjne i poradniki itd.) oraz potencjalnego użytkownika (zasoby adresowane do specjalistów i do „każdego”), ilustrując rozważania konkretnymi przykładami. Na tej podstawie sformułowano wnioski dotyczące możliwej oferty infobrokerskiej w zakresie informacji o ubezpieczeniach społecznych.
Analiza danych wizualnych w badaniach zachowań informacyjnych Sabina Cisek
Referat ma charakter metodologiczny, jego zasadniczym celem jest opis i dyskusja jakościowej analizy danych wizualnych jako procedury poznawczej w badaniach zachowań informacyjnych człowieka (ang. human information behavior). W interpretatywnych/rozumiejących dociekaniach informatologicznych, zwłaszcza związanych z refleksją nad człowiekiem w świecie informacji, wizualny materiał empiryczny (fotografie, nagrania wideo, rysunki i schematy wykonane przez respondentów) stanowić może – obok „klasycznych” danych werbalnych (pochodzących np. z dzienniczków albo wywiadów) – wartościowe źródło poznania. W szczególności zwraca na to uwagę Jenna Hartel, pionierka badań wizualnych w dziedzinie information behavior. Należy dodatkowo pokreślić, iż analiza danych wizualnych nie jest tożsama z wizualizacją danych, mimo podobieństwa nazw obydwu procedur.
Opracowanie niniejsze składa się z dwóch głównych części. Pierwsza z nich powstała na podstawie analizy i krytyki piśmiennictwa informatologicznego z lat 2001-2019 oraz wybranych publikacji z zakresu innych nauk społecznych. Odpowiada na następujące pytania badawcze: (1) czy wizualne dane empiryczne są w ogóle wykorzystywane w obszarze zachowań informacyjnych i – jeżeli tak – w jaki sposób i w kontekście jakich zagadnień szczegółowych, w tym – za pomocą jakich technik są gromadzone, (2) jak prowadzona jest analiza tych danych – intuicyjnie czy systematycznie, ze świadomością i eksplikacją przyjmowanych założeń teoretycznych oraz epistemologicznych i metodologicznych.
Część druga referatu ukazuje sposób wykonania, typ rezultatów oraz możliwe korzyści, wady i zalety jakościowej analizy danych wizualnych w badawczej praktyce. Stanowi studium przypadku przestrzeni informacyjnych w życiu codziennym studentów pierwszego roku zarządzania informacją w Uniwersytecie Jagiellońskim. Materiał empiryczny w postaci 63. rysunków przeanalizowano stosując kodowanie indukcyjne oraz analizę tematyczną. Perspektywę teoretyczno-metodologiczną opisywanych badań uformowały m.in. teoria horyzontów informacyjnych Diane H. Sonnewald, a także koncepcje małych światów Elfredy Chatman oraz tymczasowych miejsc informacyjnych Karen Fisher.
Analiza danych wizualnych może być bardzo owocna poznawczo, umożliwia m.in. uchwycenie „rzeczywistości informacyjnej” tak, jak ta faktycznie jest postrzegana przez użytkowników (współczynnik humanistyczny). Jest jednak czasochłonna, wymaga skrupulatności, solidnej autorefleksji badacza oraz – podobnie jak inne procedury jakościowe – pozostawienia tzw. „ścieżki sprawdzenia” w celu zapewnienia wiarygodności i intersubiektywnej sprawdzalności dociekań.
Filter bubble and information behaviour, ISIC 2018, keynote speechSabina Cisek
The document discusses the concept of filter bubbles and their potential relevance for information behavior research. It defines filter bubbles as the intellectual isolation that can occur when websites selectively present information to users based on their past behavior and location. This personalization may limit exposure to opposing viewpoints. However, some research has questioned whether strong filter bubbles actually exist or whether personalization has significant negative effects. The document also explores filter bubbles from psychological, socio-cultural, and epistemological perspectives and provides some suggestions for how to mitigate the effects of filter bubbles, such as developing critical thinking skills and using different search tools and engines.
Zagadnienie rozwoju kompetencji informacyjnych (ang. information literacy) w szkole wyższej posiada co najmniej trzy wymiary, mianowicie: (1) cele i efekty uczenia się – co studenci powinni wiedzieć, umieć i akceptować w obszarze indywidualnego i grupowego zarządzania informacją; (2) organizacja kształcenia – formy, metody i środki dydaktyczne; (3) sposoby ewaluacji kompetencji informacyjnych. Referat poświęcony jest pierwszemu – z wymienionych – aspektowi. Charakterystykę oczekiwanych efektów kształcenia – także w dziedzinie information literacy – można oprzeć na tzw. koncepcjach progowych (ang. threshold concepts), czyli ideach, które – gdy zostaną pojęte – otwierają nowe pespektywy poznawcze, powodują transformację umiejętności i wiedzy, a nawet zmianę światopoglądu. Najważniejszą współczesną inicjatywą w tym zakresie jest amerykański Framework for Information Literacy for Higher Education, opracowany przez stowarzyszenie Association of College and Research Libraries w roku 2016. W referacie omówiono jego sześć „ram” i ich potencjalny wpływ na edukację informacyjną w uczelniach.
Jak skutecznie pozyskiwać informacje w internecie? Wykorzystanie zasobów Dee...Sabina Cisek
Ogólne zasady poszukiwania informacji w internecie
Sposoby dostępu do zasobów Deep Web
Zasoby naukowe w Deep Web
Pozyskiwanie danych, publikacji i treści (w tym naukowych) z Deep Web – przykłady, studia przypadków
Informacja o przedsiębiorstwach (i innych organizacjach) w internecie 2018Sabina Cisek
Wstęp – czym jest informacja o firmach (organizacjach)
Urzędowe narodowe (ogólne) i branżowe (specjalistyczne) rejestry przedsiębiorstw i innych organizacji – polskie i zagraniczne
Dokumenty wymagane przez przepisy prawa w informacji o przedsiębiorstwach (organizacjach) – polskie i zagraniczne
Sprawdzanie rzetelności i wiarygodności płatniczej polskich przedsiębiorstw (organizacji)
Bazy danych, katalogi, książki telefoniczne w informacji o firmach (organizacjach) – polskie i zagraniczne
Rankingi w informacji o firmach – polskie i zagraniczne
Dane statystyczne w informacji o firmach (organizacjach)
Informacja o już nieistniejących zakładach pracy
Inne źródła, informacja „pomocowa” dla przedsiębiorstw
Istnieje szereg pokrewnych zawodów informacyjnych, które można określić nadrzędnym terminem „profesjonalista informacji”. Wyrażenie to występuje m.in. w nazwie polskiego Stowarzyszenia Profesjonalistów Informacji http://www.spi.org.pl/ i światowego Association of Independent Information Professionals http://www.aiip.org/.
Do zawodów tych należą: analityk danych, badacz rynku, infobroker (broker informacji, researcher), specjalista białego wywiadu (Open Source Intelligence, OSINT), trener „informacyjny”, wywiadowca (biznesowy, gospodarczy, rynkowy), specjalista big data, specjalista zarządzania informacją i inne. Wszyscy oni gromadzą/wyszukują, opracowują/przetwarzają i udostępniają informację odpłatnie i na zlecenie.
W praktyce granice między nimi są płynne, a zakres działalności – a także nazewnictwo – nie są ostatecznie ustalone
Kompetencje informacyjne w miejscu pracy – oczekiwania pracodawców, XIV Forum...Sabina Cisek
W referacie przedstawione są wybrane aspekty zagadnienia kompetencji informacyjnych w miejscu pracy, na podstawie analizy i krytyki piśmiennictwa, głównie anglojęzycznego. Problematyka ta należy do obszernej dziedziny information literacy. Dotyczy zdolności pracowników – na różnych stanowiskach – do efektywnego lokalizowania, oceny, organizacji i wykorzystania informacji, a także jej tworzenia, „opakowania” i prezentowania właściwym odbiorcom, gdy jest to potrzebne do działań biznesowych, wykonywania zadań albo rozwiązywania problemów zawodowych. Wedle dotychczasowych badań (zagranicznych) kompetencje informacyjne przydatne w miejscu pracy – i oczekiwania pracodawców w tym zakresie – różnią się od tych potrzebnych do ukończenia szkoły czy studiów. Pracodawcy cenią takie m.in. postawy i umiejętności informacyjne, jak angażowanie członków zespołu do poszukiwania przydatnych informacji, wykorzystywanie wiedzy współpracowników, pozyskiwanie informacji z różnych źródeł (dokumentacja firmowa, eksperci, specjalistyczne bazy danych), nie tylko z internetu, interpretacja informacji, identyfikowanie powiązań, odnajdywanie wzorców, staranne, dogłębne pozyskiwanie informacji i eksplorowanie problemów.
Kompetencje informacyjne w miejscu pracy – oczekiwania pracodawców, XIV Forum...
Typologie zachowań informacyjnych 17 18
1. 2015-10-11, 2017-03-09, 2017-10-09
TYPOLOGIA NR 1
Zachowania informacyjne (information behavior, human information behavior)
1. Zapotrzebowanie na informację, uświadomienie sobie i werbalizacja potrzeby informacyjnej
2. Pozyskiwanie (gromadzenie, zdobywanie) informacji, information gathering
2.1. Aktywne i celowe, świadome i ukierunkowane poszukiwanie informacji, information seeking*
2.1.1. Przeglądanie, browsing albo scanning
2.1.2. Wyszukiwanie informacji w konkretnych zasobach i źródłach, zwłaszcza w Internecie i innych
elektronicznych SIW, information retrieval albo information searching*
2.2. Rutynowe zbieranie, monitoring, routine information gathering (Godbold 2006)
2.3. Pasywny odbiór informacji, passive acquisition of information
2.4. Przypadkowe pozyskanie, information encountering, opportunistic discovery of information,
serendipity (Sanda Erdelez)
3. Reagowanie na informację, people respond to information (Godbold 2006)
3.1. Dalsze poszukiwanie (kolejnych) wiadomości
3.2. Odnotowanie istnienia jakiejś informacji „na wszelki wypadek”, taking mental note (Godbold
2006)
3.3. Unikanie, ignorowanie i negowanie informacji
3.4. Ukrywanie lub niszczenie informacji
3.5. Zrozumienie informacji, włączenie jej w struktury dotychczasowej wiedzy użytkownika
4. Ocena i selekcja informacji, jej opracowanie, przetwarzanie, przechowywanie (zachowania
związane z indywidualnym zarządzaniem zgromadzoną informacją)
5. Wykorzystanie informacji, Information use
5.1. Dzielenie się informacją z innymi (przekazywanie, upowszechnianie), information exchange,
sharing, transfer
5.2. Podjęcie decyzji w oparciu o informację
5.3. Rozwiązanie problemu, wykonanie zadania, „załatwienie sprawy”
5.4. Odzyskanie albo ustanowienie sensu (Brenda Dervin)
* Takie, słuszne zresztą, rozróżnienie information seeking, information searching (information retrieval) widać
w pracach Wilsona (1999; 2000).
2. [Sabina Cisek, opracowanie własne, główna inspiracja Bates 2010; Case & Given 2016; Godbold 2006;
Savolainen, 2016; Wilson 1999; 2000]
• Bates, Marcia J. (2010): Information Behavior. In: Encyclopedia of Library and Information Sciences.
Third edition. Ed. by M. J. Bates and M. N. Maack. New York: CRC Press 2010, Vol. 3, p. 2381-2391.
https://pages.gseis.ucla.edu/faculty/bates/articles/information-behavior.html
• Case, Donald O.; Given, Lisa M. (2016). Looking for Information. A survey of Research on Information
Seeking, Needs and Behavior. Fourth edition. Bingley: Emerald Group Publishing Limited.
• Godbold, Natalya (2006). Beyond information seeking: towards a general model of information
behaviour. Information Research, Vol. 11, No. 4, paper 269. http://www.informationr.net/ir/11-
4/paper269.html
• Savolainen, Reijo (2016). Elaborating the conceptual space of information-seeking phenomena.
Information Research, Vol. 21, No. 3, paper 720. http://www.informationr.net/ir/21-3/paper720.html
• Wilson, Tom D. (1999). Models in information behaviour research. Journal of Documentation, Vol. 55,
No. 3, p. 249-270. http://informationr.net/tdw/publ/papers/1999JDoc.html
• Wilson, Tom D. (2000). Human Information Behavior. Informing Science, Vol. 3, No. 2, p. 49-55.
http://inform.nu/Articles/Vol3/v3n2p49-56.pdf lub
http://informationr.net/tdw/publ/papers/2000HIB.pdf
Information behavior.
Zachowania informacyjne
Information gathering,
pozyskiwanie,
gromadzenie informacji
Information seeking,
poszukiwanie informacji,
aktywne i celowe
Information searching
(Information retrieval),
wyszukiwanie informacji
w konkretnych
systemach i źródłach
Zachowanie
informacyjne to nie
tylko pozyskiwanie
informacji
Pozyskiwanie informacji
to nie tylko jej celowe i
aktywne, świadome i
ukierunkowane
poszukiwanie
Poszukiwanie informacji
nie zawsze odbywa się
z wykorzystaniem
profesjonalnych,
konkretnych systemów
i źródeł
3. TYPOLOGIA NR 2
Zachowania informacyjne można podzielić na występujące:
• przed wyszukiwaniem,
• w trakcie wyszukiwania,
• po wyszukiwaniu informacji (Marcella, Pirie, Rowlands 2013).
Marcella, Rita; Pirie, Tracy; Rowlands, Hayley (2013). The information seeking behaviour of oil and
gas industry workers in the context of health, safety and emergency response: a discussion of the
value of models of information behaviour. Information Research, Vol. 18, No. 3.
http://www.informationr.net/ir/183/paper583.html