1o Πανελλήνιο Συνέδριο – Το εκπαιδευτικό παιχνίδι στην τυπική και μη τυπική μάθηση Μαθαίνουμε, παίζοντας!

1. Άννα Χαρίση, Εκπαιδευτικός κλ. ΠΕ02, Υποδιευθύντρια 2ου ΓΕ.Λ. Βριλησσίων(annaxarisi@gmail.com)
Βαρβάρα Πετρίδου, Εκπαιδευτικός κλ. ΠΕ82 & ΠΕ04.05, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ.Δ.Ε. Β΄ Αθήνας
(vpet2009@yahoo.gr)

2. Παιχνίδι – Διά βίου μάθηση-
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για
τηνΑειφορία_1
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής
ζωής & εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου
Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση έχει τις ρίζες της στην
εκπαίδευση έξω από το σχολείο και στον μαθητοκεντρισμό
Βασική θέση της μαθητοκεντρικής εκπαίδευσης είναι ότι η
μάθηση μπορεί να επιτευχθεί, αν αφεθεί ο άνθρωπος
ελεύθερος να αξιοποιήσει την ερευνητική και φιλομαθή του
φύση (Ράπτης, 2000, σ. 137)
Εκτός από την κατανόηση και την ευαισθητοποίηση για το
περιβάλλον, επιδίωξη της Π.Ε. είναι η ενεργή συμμετοχή
του πολίτη στην επίλυση των προβλημάτων

3. Παιχνίδι – Διά βίου μάθηση-
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για
τηνΑειφορία_2
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου
Όσο ζω ,παίζω. Όσο ζω , μαθαίνω. Όσο ζω , διασφαλίζω το
δικαίωμα των επόμενων γενιών στη ζωή και στην εξέλιξη
Μέσω της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και του παιχνιδιού
ο έφηβος/ η έφηβη εντάσσεται σε ομάδες, αντλεί χαρά,
γνωρίζει τη ζωή, επαναπροσδιορίζει τη σχέση του με το
φυσικό περιβάλλον , καλλιεργεί νέες φιλοπεριβαλλοντικές
στάσεις.
Αντιλαμβάνεται την αξία της συνεργασίας , του σεβασμού στη
διαφορετική άποψη , κατανοεί την πολυπλοκότητα των
περιβαλλοντικών προβλημάτων, διαμορφώνει οικολογική
συνείδηση, αναπτύσσει ελεύθερη και υπεύθυνη προσωπικότητα.
Μέσα από το
σχεδιασμό και την
υλοποίηση
Προγραμμάτων
Περιβαλλοντικής
εκπαίδευσης στο
2ο Γελ Βριλησσίων
τα έτη 2012-
2020
αναδείχθηκαν τα
εξής :

4. Παιχνίδι – Διά βίου μάθηση-
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση για
τηνΑειφορία_3
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου
Οι έφηβοι 16-17 ετών έχουν όραμα για έναν
καλύτερο κόσμο
Επιθυμούν τη συμμετοχή τους σε περιβαλλοντικές
δράσεις και σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων
Αποκτούν το συναίσθημα της συνεργασίας και του
αλληλοσεβασμού μέσα σε μία νέα περιβαλλοντική
τάξη πραγμάτων
Νιώθουν έντονη την ανάγκη να παίξουν ,να
ψυχαγωγηθούν, να χαρούν και να απολαύσουν την
ηλικία τους μέσα σε ένα υγιές περιβάλλον
Μέσα από το
σχεδιασμό και
την υλοποίηση
Προγραμμάτων
Περιβαλλοντικής
εκπαίδευσης στο
2ο Γελ
Βριλησσίων τα
έτη 2012-2020
αναδείχθηκαν τα
εξής :

5. Δηλαδή και παίζουν και
μαθαίνουν και το
απολαμβάνουν κι
εξελίσσονται σε ενεργούς
πολίτες με
περιβαλλοντική
συνείδηση …
Σαν πολλά μου
φαίνονται.
Αποδείξεις έχετε
παρακαλώ ;

6. Ιδού οι αποδείξεις!
Προγράμματα Περιβαλλοντικής
Εκπαίδευσης του 2ου ΓΕ.Λ. Βριλησσίων

7. « Ελληνικά θαλάσσια πάρκα και
καταδυτικός τουρισμός » , 2012-
2013_1
Παιχνίδι ρόλων στις παρουσιάσεις
των Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής
Εκπαίδευσης
Μετά το...έργο!!!
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής &
εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

8. « Ελληνικά θαλάσσια πάρκα και
καταδυτικός τουρισμός » , 2012-2013_2
Ανάληψη ρόλου ενεργού πολίτη..μετά το παιχνίδι...
Ως βοηθοί επιφανείας ανέλαβαν δράση και αναδείχθηκαν σε πρότυπα εθελοντισμού.
Με μεθοδικότητα, υπευθυνότητα και αίσθημα κοινωνικής προσφοράς συνέβαλαν στον
καθαρισμό του βυθού της Γλυφάδας από πλαστικά, ελαστικά, μπαταρίες αυτοκινήτων
και άλλα απορρίμματα Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής &
εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

9. « Ελληνικά θαλάσσια πάρκα και
καταδυτικός τουρισμός » , 2012-2013_3
Ανάληψη ρόλου ενεργού πολίτη..μετά το παιχνίδι...
Νέες εμπειρίες, πνεύμα πρωτοβουλίας, εξάσκηση ικανοτήτων με στόχο
την επίλυση του προβλήματος και την αποκατάσταση του
επιβαρυμένου θαλάσσιου οικοσυστήματος
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

10. « Ελληνικά θαλάσσια πάρκα και καταδυτικός
τουρισμός » , 2012-2013_4
• Παιχνίδι δραματοποίησης με θέμα «Δημιουργία καταδυτικών
πάρκων στις Κυκλάδες »
Ερευνητική διάθεση, μελέτη της οικονομικής ανάπτυξης Κυκλάδων
μέσω
αξιοποίησης φυσικών της πόρων
Ουσιαστική και υπεύθυνη παρουσίαση προτάσεων διαφορετικών
ομάδων
Κατανόηση αλληλεξάρτησης οικονομικών – κοινωνικών παραγόντων
που αποτελούν τη βάση κάθε περιβαλλοντικού προβλήματος
Ομαδικότητα , ανάπτυξη εκφραστικής ικανότητας, ενίσχυση
αυτοπεποίθησης
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

11. « Ελληνικά
θαλάσσια
πάρκα και
καταδυτικός
τουρισμός » ,
2012-
2013_5
«

12. « Ας πάρουμε και φέτος τα βουνά στην Παύλιανη
και στους Δελφούς», 2014-2015_1
Θεατρικό Παιχνίδι
Τα ζώα του πλανήτη με την υποστήριξη των ευαισθητοποιημένων
μαθητών διατύπωσαν την τραγικότητα της θέσης τους και
ζήτησαν την εκπόνηση σχεδίου που να καλλιεργεί νέες
φιλοπεριβαλλοντικές στάσεις
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

13. « Ας πάρουμε και φέτος τα βουνά στην
Παύλιανη και στους Δελφούς», 2014-2015_2
Θεατρικό Παιχνίδι
Το παιχνίδι αποκτά άλλη διάσταση και νόημα !!
Τα παιδιά συνειδητοποιούν τη σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον,
αναπτύσσουν πνεύμα συνεργασίας νιώθουν σεβασμό και αγάπη για κάθε μορφή
ζωής
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

14. « Ας πάρουμε και φέτος τα βουνά στην
Παύλιανη και στους Δελφούς», 2014-
2015_3
Παιχνίδι με την ψυχή μας !!
Πολύτιμη εμπειρία ζωής τα παιχνίδια της ομάδας μας μέσα στο ψυχαγωγικό πάρκο της
Παύλιανης
Εκπαίδευση διά μέσου του περιβάλλοντος, αφομοίωση κανόνων συμπεριφοράς μέσα στο
δάσος, κινητική ανάπτυξη μέσω υπαίθριων δραστηριοτήτων, αλληλεπίδραση με το ίδιο το
δάσος, ποιότητα ζωής Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

15. «Αρχαιολογικά
μνημεία στο φυσικό
τους χώρο. Εμείς, οι
έφηβοι ,κληρονόμοι
και σύγχρονοι φρουροί
τους», 2015-2016_1
Δημιουργικό παιχνίδι – παραλία ΣΕΦ
Σύγχρονοι ναυαγοί σε μία παραλία
«πληγή»
Άμεση εμπειρία με το περιβάλλον
που πάσχει
Ανάπτυξη προσωπικού κώδικα
συμπεριφοράς
Εμπλοκή κι αποκατάσταση μέσω
καταγγελίας
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής
ζωής & εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

16. «Αρχαιολογικά
μνημεία στο
φυσικό τους
χώρο. Εμείς, οι
έφηβοι,
κληρονόμοι και
σύγχρονοι
φρουροί
τους»,2015-
2016_2

17. Η επιχειρηματολογία στην υπηρεσία
της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
• Αντιπαράθεση επιχειρημάτων - Debate
• Οι μαθητές συμμετέχοντας σε επιστημονικές πρακτικές
διαμορφώνονται σε μαθητές ερευνητές με ενεργητική
συμμετοχή στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών
ζητημάτων στο πλαίσιο της κοινότητaς /του δήμου τους
• Συλλέγουν πληροφορίες, αξιολογούν δεδομένα,
τεκμηριώνουν τις απόψεις τους, συνεργάζονται αρμονικά
κι εμπλέκονται σε διαδικασίες για την εξασφάλιση της
οικονομικής ευημερίας προστατεύοντας όμως το
περιβάλλον και την αειφορία
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής &
εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

18. «Εναλλακτικός τουρισμός : τουρίστες σε
μονοπάτια ήπιας περιπέτειας, 2017-
2018
Αντιπαράθεση επιχειρημάτων στην περιβαλλοντική αρένα !!
Ανάληψη ρόλων στην πραγματική ζωή
« Εναλλακτικός τουρισμός στα Βριλήσσια »
Πνευματικό αγώνισμα, τεκμηριωμένη διαφωνία, ανάπτυξη κριτικής σκέψης κι
εφαρμογή δεξιοτήτων για να μελετήσουμε περιβαλλοντικά ζητήματα σε επίπεδο
τοπικής αυτοδιοίκησης Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

19. «Φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές:
Διαμόρφωση στάσεων» , 2018-2019»
Μαθητές με όραμα για ένα αειφόρο σχολείο !!
Βιωματική προσέγγιση , δυναμική παρέμβαση, συναισθηματική ωρίμανση, συνεργασία,
ψυχαγωγία
Ανάπτυξη αίσθησης ότι συμμετέχουμε στη διαμόρφωση των συνθηκών του περιβάλλοντός μας
Νέα σχολική πραγματικότητα
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

20. «Περιβάλλον, Παράδοση, Εκπαίδευση»
Παιχνίδι αναβίωσης εθίμων
Επαφή με στοιχεία Λαογραφίας, κατανόηση αλληλεπίδρασης περιβαλλοντικών
συνθηκών και δημιουργίας εθίμων
Παράδοση και περιβάλλον είναι δύο καλοί συνοδοιπόροι μέσα στο πέρασμα του χρόνου
και αποτελούν κοινό ταμείο με πρόσβαση σε όλους μας
Φαντασία, χαρά, δημιουργική έμπνευση, έκφραση συναισθημάτων
.
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

21. Λύρειο Παιδικό Ίδρυμα (Ν. Βουτζάς)
Παιχνίδι ως έκφραση αγάπης
Σεβασμός και κατανόηση για παιδιά – συνομηλίκους μας και το περιβάλλον στο οποίο διαμένουν
Κοινωνική και οικολογική αλληλεγγύη
Ευαισθησία, συναισθηματική ωρίμανση, ενσυναίσθηση, εμπειρία ζωής
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

22. Ομαδικά παιχνίδια στην αυλή του σχολείου
με επαναχρησιμοποιούμενα υλικά!!_1
Η βίωση στιγμών γνήσιας ψυχαγωγίας και ανάπτυξη συναισθήματος του « ανήκειν » σε
μία ομάδα
Το παιχνίδι αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της σχολικής πραγματικότητας και της
μαθησιακής διαδικασίας
Καλλιέργεια υγιών εφηβικών διαπροσωπικών σχέσεων – αλληλοσεβασμός – εμπιστοσύνη
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής
& εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

23. Ομαδικά παιχνίδια στην αυλή του σχολείου
με επαναχρησιμοποιούμενα υλικά!!_2
Πνεύμα επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης ειδών που βρίσκονται στο σχολείο
Όραμα αειφόρου κοινωνίας
Ανάπτυξη δεξιοτήτων , δημιουργική σκέψη. Καλλιέργεια φαντασίας – ευρηματικότητα
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής &
εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

24. Επισημάνσεις – Συμπεράσματα_1
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής &
εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου
Τα προγράμματα Π.Ε. μπορούν να πραγματοποιηθούν με μεγάλη
επιτυχία από εκπαιδευτικούς , οι οποίοι/ες έχουν εκπαιδευθεί σε
μεθόδους και τεχνικές μη τυπικής διδασκαλίας
Πολύτιμη αρωγή , εμψύχωση και κατευθυντήριες οδηγίες οι
εκπαιδευτικοί δέχονται από τους/τις Υπεύθυνους Περιβαλλοντικής
Εκπαίδευσης, Α΄/θμιας και Β΄/θμιας Εκπαίδευσης, μέσω των
εποικοδομητικών σεμιναρίων που διοργανώνουν αλλά και μέσω
της προσωπικής τους παρουσίας σε πολλές από τις δράσεις των
σχολείων αρμοδιότητας των Δ/νσεών τους

25. Επισημάνσεις – Συμπεράσματα_2
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής &
εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου
Ο σύγχρονος εκπαιδευτικός εκτός από το ρόλο του
μεταδότη γνώσεων, αναλαμβάνει το έργο της
διαμόρφωσης της προσωπικότητας του παιδιού, ενώ ο
ίδιος αναδεικνύεται σε οδοδείκτη ορθής περιβαλλοντικής
συμπεριφοράς
Στα προγράμματα Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που
σχεδιάστηκαν και εκπονήθηκαν στο 2ο Γελ Βριλησσίων
κατά το διάστημα 2012 -2020 συμμετείχαν
αδιάλειπτα 650 μαθητές της Α΄ και Β΄ Λυκείου

26. Επισημάνσεις – Συμπεράσματα_3
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής &
εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου
Μέσω αυτής της αρμονικής συνεργασίας, έγινε εμφανές
ότι οι μαθητές της Α΄ και Β΄ λυκείου συνιστούν μια
ιδιαίτερη πληθυσμιακή ομάδα, που χαρακτηρίζεται μεταξύ
άλλων και από οραματισμό, ανιδιοτέλεια, αυθορμητισμό,
αίσθημα κοινωνικής προσφοράς
Παράλληλα οι έφηβοι μαθητές είναι ασυμβίβαστοι,
συγκρουσιακοί αρκετές φορές, ασταθείς συναισθηματικά
και αδιαμφισβήτητα οι μεγαλύτεροι λάτρεις του διαδικτύου
και της τεχνολογίας

27. Επισημάνσεις – Συμπεράσματα_4
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής &
εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου
Το μεγαλύτερο όπλο - κίνητρο για την απαγκίστρωση
των μαθητών από την μαγνητική και καταλυτική έλξη
των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και του κόσμου του
διαδικτύου, είναι αυτό που αποτελεί τμήμα της ίδιας τους
της φύσης: το παιχνίδι και κυρίως το ομαδικό παιχνίδι
Αξιοποιώντας τη δύναμη του παιχνιδιού οι μαθητές μας
ανέλαβαν πρωτοβουλίες, σχεδίασαν συλλογικές δράσεις στις
οποίες συμμετείχαν ενεργά, σεβάστηκαν τις διαφορές
μεταξύ τους, συνεργάστηκαν αρμονικά με στόχο ένα
υγιέστερο περιβάλλον

28. Επισημάνσεις – Συμπεράσματα_5
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής ζωής &
εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου
Η αξιοποίηση του παιχνιδιού, μας έδωσε
την ευκαιρία να εκμεταλλευτούμε τους
Π.Τ.Ν. των μαθητών με στόχο την
βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων της
μάθησης
Οι μαθητές/τριες ενημερώθηκαν κι
ευαισθητοποιήθηκαν για σύγχρονα
περιβαλλοντικά προβλήματα , ήρθαν σε
επαφή με αρμόδιους φορείς για να
διαμορφώσουν συνθήκες αειφόρου
ανάπτυξης
Ο κύκλος των Π.Τ.Ν.-Ι. Ντίνου

29. Η αλλαγή στο
σχολείο
Το σημαντικότερο ήταν πως
μέσα από το παιχνίδι κατά
τη διάρκεια των
Προγραμμάτων
Περιβαλλοντικής
εκπαίδευσης,
πραγματοποιήθηκε μια
βαθιά και ουσιαστική αλλαγή
στις σχέσεις ανάμεσα στους
εκπαιδευτικούς και στους
μαθητές : οι τυπικές σχέσεις
έγιναν σχέσεις ουσίας και το
σχολείο, από χώρος
προώθησης απλής μάθησης
μετασχηματίστηκε σε χώρο
πολιτισμού.
Κυριακή 15/11/2020, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο, Μουσείο Σχολικής
ζωής & εκπαίδευσης, Άννα Χαρίση & Βαρβάρα Πετρίδου

30. Ευχαριστούμε για
την προσοχή σας !!