SlideShare a Scribd company logo
Химийн багш Т.Баттуяа




 Сэдэв: Атомын бүтэц
 Хамрах хүрээ: 8 анги
Моле-
              Бодис                                  кул




                                             Атом
маш өчүүхэн жижиг учир хүний нүдэнд харагдаггүй.
Нейтрон




 Протон




Электрон
Сурагчиддаа өмнөх мэдлэгээ
 ашиглан хариулаарай
Химийн элемент гэж юу вэ?
Атом юуг үүсгэдэг вэ? Атом
ямар хэмжээтэй бол та нар юу
гэж бодож байна. Та нарын
нүдэнд атом харагддаг уу?
Атомы н
 бүтэц
Хичээлийн зорилт:

Атомын бүтцийг тодорхойлох
Химийн элементийн атомын
бүтэц, эгэл бөөмсийг тодорхойлох
Сурагч та бүхэнд Лити гэдэг
элементийн атомын бүтцийн
загварыг хараад атом ямар
хэсгээс тогтож байгааг
тодорхойлоорой.
- Атомын төвд нь ямар ямар
жижиг хэсэг байгааг олоорой?
Төв хэсгийг цөм буюу нуклон
гэнэ.
Бүтээлч даалгавар



    Дараах зургийг үзээд
 атомыг бүрдүүлэгч жижиг
хэсгүүд ямар ямар цэнэгүүд
үзүүлж байгааг ялган гаргаж,
 атомын бүтцийн загварыг
       ажиглаарай
ҮЗҮҮЛЭН­ 1
ҮЗҮҮЛЭН­2
ҮЗҮҮЛЭН­3
Р+
             е-




          Атом
                  Электрон бүрхүүл
  Цөм (нуклон)

Протон   Нейтрон
                         e-
 P+         n0
Протон – P+
              Нейтрон - n0
                   Электрон - e-


 Атомыг бүрдүүлэгч жижиг хэсэг
болох протон, нейтрон, электроныг
        эгэл бөөмс гэнэ.
томын
м-сийг тодор-хойлцгооё?
                          Нейтрон




                           Протон




                          Электрон
Электрон бүрхүүл- Электрон – e-
Атом
         Цөм       P+
                   n0
Цөм цэнэгтэй юу?
Цөм цэнэгтэй яагаад гэвэл цөм протон,
нейтрон 2-с тогтоно. Нейтрон нь цэнэггүй
харин протон нь нэмэх цэнэгтэй учир цөмийн
цэнэгийн тоо нь протоны тоотой тэнцүү байна.

Атом цэнэгтэй болов уу?
Атом нь цөм электроноос тогтоно. Цөм нь
томын
м-сийг тодор-хойлцгооё?
                          Нейтрон




                           Протон

 оо = + 3
                          Электрон
Ц.цэнэг тоо= е тоо
нэгийн тоо нь тэнцүү цахил
Дараах зургыг
атомын бүтэц-
тэй харьцуулан
төсөөтэй зүйл-
ийг ярилцан дүг-
нэлт гаргацгаая?
Атом масстай
болов уу?
Хэрвээ та нарыг
Литийн атомын                 Нейтрон
загвараас атомын
массыг олоорой
гэсэн бол та нар
яаж олох вэ?                   Протон
(Электроны масс
маш бага бараг
массгүй гэж хэлж
болохоор масстай              Электрон
учир электроныг
массын тоог атомын
 массын тоог олоход
тооцохгүй гэдгийг санаарай)
нейтроны тооны нийлбэрийг ато
  Цөмийн массын тоо-A
       А= p + n
       n=A-p
Жишээ дасгалыг хамтдаа ажлаарай.




нэр: Нүүрс төрөгч
эг: C
  A = 12                                 e=
Дээрх дасгалыг ажилж чадсан бол дараах хүснэгтийг
             нөхөж өөрийгөө шалгаарай

                                     Ү зү ү лэлт
        Химийн                                               Цөмийн
Ä.ä                   Томьёо                            Ar
        элемент                 Дэс электро                   цэнэг
                                            протон
                               дугаар  н

1     Хү чилтөрөгч      O                8              16


2     Нү ү рстөрөгч                                6           6


3       Устөрөгч        H        1                      1


4         Азот                           7              14


5       Кальци         Ca                          20          20
Гэрийн даалгавар
1-15-р элементийн атомын бүтэц
  зурах, тайлбарлах
Хичээл сонирхолгүй           Хичээл сонирхолтой
   үр дүнгүй бол                үр дүнтэй бол




        2            Эсвэл
                                    5
Хичээлд
              Click icon to add picture
Click icon to add picture
             идэвхитэй
          оролцсон та
                   бүхэнд
              баярлалаа

More Related Content

What's hot

соёлын бүтэц бүр
соёлын бүтэц бүрсоёлын бүтэц бүр
соёлын бүтэц бүрjavzandulamts
 
8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристик8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристикnaraa_0714
 
алканууд
алкануудалканууд
алкануудdavaa627
 
карбон хүчил
карбон хүчилкарбон хүчил
карбон хүчилdavaa627
 
химийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөлхимийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөлBaterdene Tserendash
 
органик нэршил
органик нэршилорганик нэршил
органик нэршилdavaa627
 
101 4-yeleh huuli
101 4-yeleh huuli101 4-yeleh huuli
101 4-yeleh huuliXaz Bit
 
фотосинтез
фотосинтезфотосинтез
фотосинтез
Sugar Gonchigdanzan
 
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүдэсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүдOidov Tungaa
 
гфа гурван фосфорт аденозин
гфа  гурван фосфорт аденозингфа  гурван фосфорт аденозин
гфа гурван фосфорт аденозин
Puntsag Dolgor
 
навчаар ус уурших
навчаар ус ууршихнавчаар ус уурших
навчаар ус уурших
Sugar Gonchigdanzan
 
эсийн бүтэц
эсийн бүтэцэсийн бүтэц

What's hot (20)

3.2 atom mass
3.2 atom mass3.2 atom mass
3.2 atom mass
 
соёлын бүтэц бүр
соёлын бүтэц бүрсоёлын бүтэц бүр
соёлын бүтэц бүр
 
8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристик8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристик
 
алканууд
алкануудалканууд
алканууд
 
валент
валентвалент
валент
 
карбон хүчил
карбон хүчилкарбон хүчил
карбон хүчил
 
химийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөлхимийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөл
 
органик нэршил
органик нэршилорганик нэршил
органик нэршил
 
101 4-yeleh huuli
101 4-yeleh huuli101 4-yeleh huuli
101 4-yeleh huuli
 
химийн тэмдэг
химийн тэмдэгхимийн тэмдэг
химийн тэмдэг
 
фотосинтез
фотосинтезфотосинтез
фотосинтез
 
даяаршил
даяаршилдаяаршил
даяаршил
 
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүдэсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
 
Cem3
Cem3Cem3
Cem3
 
гфа гурван фосфорт аденозин
гфа  гурван фосфорт аденозингфа  гурван фосфорт аденозин
гфа гурван фосфорт аденозин
 
навчаар ус уурших
навчаар ус ууршихнавчаар ус уурших
навчаар ус уурших
 
Эссэ
ЭссэЭссэ
Эссэ
 
атомын бүтэц
атомын бүтэцатомын бүтэц
атомын бүтэц
 
эсийн бүтэц
эсийн бүтэцэсийн бүтэц
эсийн бүтэц
 
биосфер
биосфербиосфер
биосфер
 

Viewers also liked

8анги атомын бүтэц
8анги атомын бүтэц8анги атомын бүтэц
8анги атомын бүтэцhuu2001
 
Unit3presentation
Unit3presentationUnit3presentation
Unit3presentation
poags25
 
атомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэцатомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэцonjoo_od
 
ме ерөнхий шинж 1.1
ме ерөнхий шинж 1.1ме ерөнхий шинж 1.1
ме ерөнхий шинж 1.1tsengeegee
 
тодорхойлолт бичих
тодорхойлолт бичихтодорхойлолт бичих
тодорхойлолт бичихAltantuya33
 
металл биш үзүүлэн 5
 металл биш үзүүлэн 5 металл биш үзүүлэн 5
металл биш үзүүлэн 5tsengeegee
 
101 15-metalliin shinj chanar
101 15-metalliin shinj chanar101 15-metalliin shinj chanar
101 15-metalliin shinj chanarXaz Bit
 
металлын төрөл хэрэглээ
металлын төрөл хэрэглээметаллын төрөл хэрэглээ
металлын төрөл хэрэглээBold_Liijuu
 
Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1jagaa7120
 
мөнхтуул тодорхойлолт
мөнхтуул тодорхойлолтмөнхтуул тодорхойлолт
мөнхтуул тодорхойлолтMyagaa_1987
 
электроник хичээл
электроник хичээлэлектроник хичээл
электроник хичээл
suuri Suuri
 

Viewers also liked (12)

атомын бүтэц 2
атомын бүтэц 2атомын бүтэц 2
атомын бүтэц 2
 
8анги атомын бүтэц
8анги атомын бүтэц8анги атомын бүтэц
8анги атомын бүтэц
 
Unit3presentation
Unit3presentationUnit3presentation
Unit3presentation
 
атомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэцатомын загвар ба бүтэц
атомын загвар ба бүтэц
 
ме ерөнхий шинж 1.1
ме ерөнхий шинж 1.1ме ерөнхий шинж 1.1
ме ерөнхий шинж 1.1
 
тодорхойлолт бичих
тодорхойлолт бичихтодорхойлолт бичих
тодорхойлолт бичих
 
металл биш үзүүлэн 5
 металл биш үзүүлэн 5 металл биш үзүүлэн 5
металл биш үзүүлэн 5
 
101 15-metalliin shinj chanar
101 15-metalliin shinj chanar101 15-metalliin shinj chanar
101 15-metalliin shinj chanar
 
металлын төрөл хэрэглээ
металлын төрөл хэрэглээметаллын төрөл хэрэглээ
металлын төрөл хэрэглээ
 
Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1Electron baigulamj 1
Electron baigulamj 1
 
мөнхтуул тодорхойлолт
мөнхтуул тодорхойлолтмөнхтуул тодорхойлолт
мөнхтуул тодорхойлолт
 
электроник хичээл
электроник хичээлэлектроник хичээл
электроник хичээл
 

Similar to атомын бүтэц 8 анги

таомын бүтэц 8 анги
таомын бүтэц 8 ангитаомын бүтэц 8 анги
таомын бүтэц 8 ангиTogoo Battuya
 
тест а
тест атест а
тест аUran_uka
 
atom butets.ppt
atom butets.pptatom butets.ppt
atom butets.ppt
Gantuya Ayush
 

Similar to атомын бүтэц 8 анги (9)

таомын бүтэц 8 анги
таомын бүтэц 8 ангитаомын бүтэц 8 анги
таомын бүтэц 8 анги
 
Hicheel8
Hicheel8Hicheel8
Hicheel8
 
атомын бүтэц 2
атомын бүтэц 2атомын бүтэц 2
атомын бүтэц 2
 
атомын бүтэц 2
атомын бүтэц 2атомын бүтэц 2
атомын бүтэц 2
 
атом1000
атом1000атом1000
атом1000
 
ионы холбоо
ионы холбооионы холбоо
ионы холбоо
 
Daanaa1
Daanaa1Daanaa1
Daanaa1
 
тест а
тест атест а
тест а
 
atom butets.ppt
atom butets.pptatom butets.ppt
atom butets.ppt
 

More from Togoo Battuya

хими зөвлөмж 2010
хими зөвлөмж 2010хими зөвлөмж 2010
хими зөвлөмж 2010Togoo Battuya
 
баттуяа хэрэглэгдэхүүн химийн жишиг даалгавар
баттуяа хэрэглэгдэхүүн химийн жишиг даалгаварбаттуяа хэрэглэгдэхүүн химийн жишиг даалгавар
баттуяа хэрэглэгдэхүүн химийн жишиг даалгаварTogoo Battuya
 
нийлмэл бодис үзүүлэн 1
нийлмэл бодис үзүүлэн 1нийлмэл бодис үзүүлэн 1
нийлмэл бодис үзүүлэн 1Togoo Battuya
 
цахиур 9 анги
цахиур 9 ангицахиур 9 анги
цахиур 9 ангиTogoo Battuya
 
бодисын ангилал
бодисын ангилалбодисын ангилал
бодисын ангилалTogoo Battuya
 
химийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 ангихимийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 ангиTogoo Battuya
 
сурагчаа таних зөвөлгөө багшид
сурагчаа таних зөвөлгөө багшидсурагчаа таних зөвөлгөө багшид
сурагчаа таних зөвөлгөө багшидTogoo Battuya
 
эцэг эхэд зөвлөмж
эцэг эхэд зөвлөмжэцэг эхэд зөвлөмж
эцэг эхэд зөвлөмжTogoo Battuya
 
хичээл баттуяа
хичээл баттуяахичээл баттуяа
хичээл баттуяаTogoo Battuya
 
99999999999999999999999999999999
9999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999
99999999999999999999999999999999Togoo Battuya
 
Ddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddd
DddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddDdddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddd
DddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddTogoo Battuya
 
баттуяааааааааааааааааааааааа
баттуяааааааааааааааааааааааабаттуяааааааааааааааааааааааа
баттуяаааааааааааааааааааааааTogoo Battuya
 

More from Togoo Battuya (20)

хими зөвлөмж 2010
хими зөвлөмж 2010хими зөвлөмж 2010
хими зөвлөмж 2010
 
баттуяа хэрэглэгдэхүүн химийн жишиг даалгавар
баттуяа хэрэглэгдэхүүн химийн жишиг даалгаварбаттуяа хэрэглэгдэхүүн химийн жишиг даалгавар
баттуяа хэрэглэгдэхүүн химийн жишиг даалгавар
 
нийлмэл бодис үзүүлэн 1
нийлмэл бодис үзүүлэн 1нийлмэл бодис үзүүлэн 1
нийлмэл бодис үзүүлэн 1
 
р
рр
р
 
хольц
хольцхольц
хольц
 
цахиур 9 анги
цахиур 9 ангицахиур 9 анги
цахиур 9 анги
 
2012
20122012
2012
 
бодисын ангилал
бодисын ангилалбодисын ангилал
бодисын ангилал
 
химийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 ангихимийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 анги
 
сурагчаа таних зөвөлгөө багшид
сурагчаа таних зөвөлгөө багшидсурагчаа таних зөвөлгөө багшид
сурагчаа таних зөвөлгөө багшид
 
эцэг эхэд зөвлөмж
эцэг эхэд зөвлөмжэцэг эхэд зөвлөмж
эцэг эхэд зөвлөмж
 
цахиур
цахиурцахиур
цахиур
 
титэм үг 1
титэм үг 1титэм үг 1
титэм үг 1
 
English01
English01English01
English01
 
Himi key01
Himi key01Himi key01
Himi key01
 
хичээл баттуяа
хичээл баттуяахичээл баттуяа
хичээл баттуяа
 
99999999999999999999999999999999
9999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999
99999999999999999999999999999999
 
Ddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddd
DddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddDdddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddd
Ddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddddd
 
баттуяааааааааааааааааааааааа
баттуяааааааааааааааааааааааабаттуяааааааааааааааааааааааа
баттуяааааааааааааааааааааааа
 
мөнхтуяа
мөнхтуяамөнхтуяа
мөнхтуяа
 

атомын бүтэц 8 анги