1. Хүчилтөрөгч – О – 62.43%
Нүүрстөрөгч – С – 21.15%
Устөрөгч – Н – 9.86%
Азот – N – 3.1%
Кальци – Са – 1.9%

2. Хүний биед маш олон тооны
элементүүд агууллагдгаас
дээрх таван элемент нь хүний
биед маш их хувь агууллагддаг
байна.

3. Сурагчиддаа өмнөх мэдлэгээ
ашиглан хариулаарай
-Химийн элемент гэж юу вэ?
-Атом юуг үүсгэдэг вэ? Атом
ямар хэмжээтэй бол та нар юу
гэж бодож байна. Та нарын
нүдэнд атом харагддаг уу?

4. Моле-
Бодис
кул
Атом бол маш
өчүүхэн жижиг Атом
учир хүний
нүдэнд
харагдаггүй.

5. Атомын бүтэц

6. Хичээлийн зорилт:
Атомын бүтцийг тодорхойлох
 Химийн элементийн атомын
бүтэц, эгэл бөөмсийг тодорхойлох

7. Сурагч та бүхэнд Лити гэдэг
элементийн атомын бүтцийн
загварыг хараад атом ямар
хэсгээс тогтож байгааг
тодорхойлоорой.
- Атомын төвд нь ямар ямар
жижиг хэсэг байгааг олоорой?
Төв хэсгийг цөм буюу нуклон
гэнэ.

8. Нейтрон
Протон
Электрон

9. Сурагчид та бүхэн дараах
бичлэгийг үзээд атомыг
бүрдүүлэгч жижиг хэсгүүд
ямар ямар цэнэгүүд үзүүлж
байгааг ялган гаргаж,
атомын бүтцийн загварыг
ажиглаарай

11. е
Р-+
Атом
Электрон
Цөм (нуклон)
бүрхүүл
Протон Нейтрон
e -
+ n 0
P

12. Протон – P+
Нейтрон - n0
Электрон - e-
Атомыг бүрдүүлэгч жижиг хэсэг
болох протон, нейтрон, электроныг
эгэл бөөмс гэнэ.

13. Литийн
атомын
эгэл бөөм- Нейтрон
сийг тодор-
хойлцгооѐ? Протон
P=3
n=4 Электрон
e=3

14. Электрон бүрхүүл- Электрон – e-
Атом
Цөм P+
n0
Цөм цэнэгтэй юу?
Цөм цэнэгтэй яагаад гэвэл цөм
протон, нейтрон 2-с тогтоно. Нейтрон нь
цэнэггүй харин протон нь нэмэх цэнэгтэй учир
цөмийн цэнэгийн тоо нь протоны тоотой
тэнцүү байна.
 Атом цэнэгтэй болов уу?
Атом нь цөм электроноос тогтоно. Цөм нь
нэмэх, электрон хасах цэнэгтэй учир атом
цэнэгтэй юу?

15. Литийн
атомын
эгэл бөөм- Нейтрон
сийг тодор-
хойлцгооѐ? Протон
P=3
n=4 Электрон
e=3
Ц.Цэнэг
тоо = + 3

16. Ц.цэнэг тоо= е тоо
Атомын нэмэх, хасах
цэнэгийн тоо нь тэнцүү
цахилгаан саармаг
систем юм.

17. Дараах зургыг
атомын бүтэц-
тэй харьцуулан
төсөөтэй зүйл-
ийг ярилцан дүг-
нэлт гаргацгаая?

18. Атом масстай
болов уу?
Хэрвээ та нарыг Нейтрон
Литийн атомын
загвараас атомын
массыг олоорой
гэсэн бол та нар Протон
яаж олох вэ?
(Электроны масс
маш бага бараг Электрон
массгүй гэж хэлж
болохоор масстай
учир электроныг
массын тоог атомын
массын тоог олоход
тооцохгүй гэдгийг санаарай)

19. Цөм нь протон, нейтроноос
тогтох ба протон нейтроны
тооны нийлбэрийг атомын
цөмийн массын тоо(нуклоны
тоо) гэнэ.
Цөмийн массын тоо-A
А= p + n
n=A-p

20. Жишээ дасгалыг хамтдаа ажлаарай.
Элементийн нэр:Í¿¿ðñòºðºã
Химийн тэмдэг: C
p = 6 A = 12
e= ? n=?

21. Дээрх дасгалыг ажилж чадсан бол дараах хүснэгтийг
нөхөж өөрийгөө шалгаарай
Ýãýë Ẻìñ À
Õèìèéí ýëåìåíòèéí Öºìèéí
Ä.ä Òýìäýã (íóêëîíû
íýð öýíýã
ïðîòîí ýëåêòðîí íåéòðîí ìàññûí òîî)
1 Õ¿÷èëòºðºã÷ O 8 16
2 Í¿¿ðñòºðºã÷ 6 6
3 Óñòºðºã÷ H 1 1
4 Àçîò 7 14
5 Êàëüöè Ca 20 20

22. Гэрийн даалгавар
Дасгал ажлын дэвтэрний 20
хуудасны дасгал 4 – р
дасгалыг гүйцэтгээрэй.

23. Хичээл сонирхолгүй Хичээл сонирхолтой
үр дүнгүй бол үр дүнтэй бол
2 Эсвэл
5

24. Хичээлд идэвхитэй
оролцсон та
бүхэнд баярлалаа