SlideShare a Scribd company logo
1 of 4
Тараз қаласы
№51 орта мектебінің
бастауышсынып мұғалімі
БейсеуАлма Байдалықызы
Пәні: Дүниетану4 сынып
Сабақтың тақырыбы: Пайдалы қазбалар деген не?
Сабақтың мақсаты:
1.Білімділік:Оқушыларға пайдалы қазбалар туралы білім беру және олардың
маңыздылығынтүсіндіру. Қазақстанның пайдалы қазбалар картасыменжұмыс
жасауды үйрету.
2.Дамытушылық:Оқушылардың өз ойынашық білдіруге, пікірлерін қорғайбілуге
дағдыландыру, жүйелі ойынжетілдіру, тіл байлықтарының дамуына жағдай жасау.
3.Тәрбиелік:Пайдалы қазбалардыңадам үшін пайдасын білуге, Отанымыздың
байлығын мақтан етуге, қорғайбілуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: жаңа сабақ
Сабақтың түрі: аралас
Сабақтың әдісі:сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік, жаңа технология элементтері
Көрнекілігі:Қазақстаның пайдалы қазбалар картасы, интерактивті тақта , пайдалы
қазбалар түрлері, Менделеевтің химиялық элементтер кестесі.
Күтілетін болжам:Оқушылардың пайдалы қазбалар деген не екенін және олардың
маңыздылығын, түргебөлінетінін біледі, игереді.
Сабақытң барысы
I.Ұйымдастырукезеңі
1. Сәлемдесу
2.Оқушылардыңназарларын сабаққа аудару, оқу құралдарынтүгендеу
3. Психологиялықдайындық
II.Үй тапсырмасынтексеру
Сұрақ-жауап
-Қазақстанда жазық жерлердің қандай түрлері кездеседі?
-Картада Каспий маңы ойпаты неге қою түспен берілген?
-Сарыарқаныңжер бедері қандай?
-Шөл мен шөлейттер қайда орналасқан?
-Қазақстанның шығыс және оңтүстік-шығыс бөлігінде қандай таулар орналасқан?
«Қайталау– білім анасы»
Сыныпты үш топқа бөлу
1.Ғалымдар
2.Экологтар
3.Геологтар
Өткен тарау бойыншаәр топқа тапсырмалар беру:
1.Ғалымдарға:
-Жазық деген не? Олардың түрлерін ата.
-Картада жазықтар қандай түспенберіледі?
2.Экологтарға:
-Картада ойпаттар қандай түспен беріледі?
-Картада таулар қандай түспен беріледі?
3.Геологтарға:
-Үгілу деген не?
-Карьер, террикондар деген не?
Жаңа сабаққа дайындық
Әр топқа құм, саз, әктас, мәрмәр, гранит, т.б. таратып беру.
-Балалар , бұлар не деп ойлайсыңдар?
III.Жаңа сабақ
-Бұлар пайдалы қазбалар деп аталаы. Сыртқы түрі және қасиеті әр түрлі болғанмен,
пайдалы қазбалар деген ортақ атаумен аталады.
а) Пайдалы қазбалар мәтінін оқыту. Түсінгендерін сұрау.
ә) Тақырыпқаассоциация жасау.
Кенге жатпайтын
пайдалы қазбалар
Мұнай Кен орындары
өндіру Пайдалы қазбалар газ
Тау жыныстары
адамТемір кені
Сергіту сәті
1)Пайдалы қазбалардыңшартты белгілерімен танысу.
2)Қазақстанның пайдалы қазбалар картасыменжұмыс істеу.
3)Дәптерге пайдалы қазбалардың шартты белгілерінің суретін салу.
Құм –
Фосфорит -
Таскөмір -
Мұнай -
Табиғи газ -
Темір кені -
Әктас -
Гранит –
Пайдалы қазбалардыңқандай түрлері болады?
Пайдалы қазбалар әр түрлі боллады: кенді (металл), кенге жатпайтын (металл
емес) және жанғыш. Кенді пайдалы қазбаларға қара және түсіті металдар
жатады.Кенге жатпацйтындарға жанғыш пайдалы қазбалар (мұнай, табиғи газ, тас
көмір), түрлі минералдар (тас тұзы, әктас, мәрмәр, сазбалшық, құм және т.б.)
кіреді. Пайдалы қазбалар Қазақстанның бүкіл аумағынан өндіріледі.
Қазақстанның жер қойнауы пайдалы қазбаларға өте бай. Еліміздің қойнауынан
Менделеевтің кестесіндегі 99 элемент табылған, 70 элементтің үлкен қоры және 60-
тан астам элемент өндіріледі, Қазақстанда 6-мыңға жуық пайдалы қазбалар кен
орындары ашылған.
Негізгі сөздер Түсіндірме сөздер
1.Пайдалы қазбалар Табиғи байлық, жер қойнауынан шахталар қазылып немесе жер
бетінен ашық әдіспен игеріледі, шаруашылықта қолданылады.
2.Кен орны Пайдалы қазбалар көп шоғырланған және оларды игеретін жер.
3.Темір кені Құрамындаметалдар мен олардың қоспалары бар тау жынысы.
4.Металдар Металлургия зауыттарындатемір кенін қорытуарқылы алынады.
Сызбақұрастыру.
Топпен жұмыс
Ғалымдар: Пікірталас
-Пайдалы қазбалар дегеніміз не?
-Адамдар оларды не үшін игереді?
Экологтар: Экологиялықпроблема
-Пайдалы қазбаларды игеру жердің беткі қабатына қалай әсер етеді?
-Табиғат осынайөзгерістергеқалай жауап береді?
Геологтар: Пікір айту
-Өзің тұратынөңірде қандай пайдалы қазбалар игеріледі?
IV.Сабақты қорытындылау.
Интерактивті тақтадан кесте көрсетіледі.
V.Бағалау. Әр топтың сабаққа қатысуын бағалау, жеке оқушыларға баға қою.
VI. Үйге тапсырма. Мәтінді түсініп оқу, пайдалы қазбалар картасымен жұмыс.
Пайдалы қазбалар
Кен орны - пайдалы
қазбалар шоғырланған
жер.
Жанғыш
Темір кені
Құрылыс
Карьер шахта
Пайдалы қазбалар
Кенге жатпайтынКенді

More Related Content

Similar to 789п

Географиялық қабық – Жердің ерекше, кешенді қабығы
Географиялық қабық – Жердің ерекше, кешенді қабығыГеографиялық қабық – Жердің ерекше, кешенді қабығы
Географиялық қабық – Жердің ерекше, кешенді қабығыErjan Beisenhojaev
 
Мәдениеттің дамуы
Мәдениеттің дамуыМәдениеттің дамуы
Мәдениеттің дамуыBilim All
 
History Kazakhstan world newera.pptx.ppt
History Kazakhstan world newera.pptx.pptHistory Kazakhstan world newera.pptx.ppt
History Kazakhstan world newera.pptx.pptfatafauckgaming
 
Реактивті қозғалыс. Ғарыш жетістіктері. К.Э.Циолковский еңбектері.
Реактивті қозғалыс.  Ғарыш жетістіктері. К.Э.Циолковский еңбектері.Реактивті қозғалыс.  Ғарыш жетістіктері. К.Э.Циолковский еңбектері.
Реактивті қозғалыс. Ғарыш жетістіктері. К.Э.Циолковский еңбектері.Айбек Қуандықұлы
 
Металдардың адам өміріндегі маңызы
Металдардың адам  өміріндегі маңызыМеталдардың адам  өміріндегі маңызы
Металдардың адам өміріндегі маңызыАйбек Қуандықұлы
 
мерует копия
мерует   копиямерует   копия
мерует копияoquzaman
 

Similar to 789п (7)

Географиялық қабық – Жердің ерекше, кешенді қабығы
Географиялық қабық – Жердің ерекше, кешенді қабығыГеографиялық қабық – Жердің ерекше, кешенді қабығы
Географиялық қабық – Жердің ерекше, кешенді қабығы
 
Мәдениеттің дамуы
Мәдениеттің дамуыМәдениеттің дамуы
Мәдениеттің дамуы
 
History Kazakhstan world newera.pptx.ppt
History Kazakhstan world newera.pptx.pptHistory Kazakhstan world newera.pptx.ppt
History Kazakhstan world newera.pptx.ppt
 
ццц
цццццц
ццц
 
Реактивті қозғалыс. Ғарыш жетістіктері. К.Э.Циолковский еңбектері.
Реактивті қозғалыс.  Ғарыш жетістіктері. К.Э.Циолковский еңбектері.Реактивті қозғалыс.  Ғарыш жетістіктері. К.Э.Циолковский еңбектері.
Реактивті қозғалыс. Ғарыш жетістіктері. К.Э.Циолковский еңбектері.
 
Металдардың адам өміріндегі маңызы
Металдардың адам  өміріндегі маңызыМеталдардың адам  өміріндегі маңызы
Металдардың адам өміріндегі маңызы
 
мерует копия
мерует   копиямерует   копия
мерует копия
 

More from Nurlan Abilhanov

Ауданды өлшеу. Квадрат дециметр және квадрат метрБ. Алманов атындағы орта мек...
Ауданды өлшеу. Квадрат дециметр және квадрат метрБ. Алманов атындағы орта мек...Ауданды өлшеу. Квадрат дециметр және квадрат метрБ. Алманов атындағы орта мек...
Ауданды өлшеу. Квадрат дециметр және квадрат метрБ. Алманов атындағы орта мек...Nurlan Abilhanov
 
микропланирование1
микропланирование1микропланирование1
микропланирование1Nurlan Abilhanov
 
письмо культура одежды
письмо культура одеждыписьмо культура одежды
письмо культура одеждыNurlan Abilhanov
 
жыл мезгілі көктем
жыл мезгілі көктемжыл мезгілі көктем
жыл мезгілі көктемNurlan Abilhanov
 
Едендік жабындармен жұмыс істеу
Едендік жабындармен жұмыс істеуЕдендік жабындармен жұмыс істеу
Едендік жабындармен жұмыс істеуNurlan Abilhanov
 
Абишева Гульназ Балтабаевна
Абишева Гульназ БалтабаевнаАбишева Гульназ Балтабаевна
Абишева Гульназ БалтабаевнаNurlan Abilhanov
 
ұлыстың ұлы күніі тәр сағ
ұлыстың ұлы күніі тәр сағұлыстың ұлы күніі тәр сағ
ұлыстың ұлы күніі тәр сағNurlan Abilhanov
 
бастауыш құстар
бастауыш құстарбастауыш құстар
бастауыш құстарNurlan Abilhanov
 
Арифметикалық прогрессия
Арифметикалық прогрессияАрифметикалық прогрессия
Арифметикалық прогрессияNurlan Abilhanov
 
тараз қал тараз қаласы тараз қаласы
тараз қал тараз қаласы тараз қаласытараз қал тараз қаласы тараз қаласы
тараз қал тараз қаласы тараз қаласыNurlan Abilhanov
 
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.Nurlan Abilhanov
 
787878787878 rgre evrgrt ertert
787878787878 rgre evrgrt ertert787878787878 rgre evrgrt ertert
787878787878 rgre evrgrt ertertNurlan Abilhanov
 
84684fddddddddddd545 j k jk k jkh
84684fddddddddddd545 j k  jk k jkh  84684fddddddddddd545 j k  jk k jkh
84684fddddddddddd545 j k jk k jkh Nurlan Abilhanov
 
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)Nurlan Abilhanov
 
“Қысқы ойындар” Омоним
“Қысқы ойындар” Омоним“Қысқы ойындар” Омоним
“Қысқы ойындар” ОмонимNurlan Abilhanov
 
м. қабанбай. сурет салғым келмейді
м. қабанбай. сурет салғым келмейдім. қабанбай. сурет салғым келмейді
м. қабанбай. сурет салғым келмейдіNurlan Abilhanov
 
The first President of Kazakhstan
The first President of KazakhstanThe first President of Kazakhstan
The first President of KazakhstanNurlan Abilhanov
 
«Қысқы ойындар» Омонимдер
«Қысқы ойындар» Омонимдер«Қысқы ойындар» Омонимдер
«Қысқы ойындар» ОмонимдерNurlan Abilhanov
 

More from Nurlan Abilhanov (20)

Ауданды өлшеу. Квадрат дециметр және квадрат метрБ. Алманов атындағы орта мек...
Ауданды өлшеу. Квадрат дециметр және квадрат метрБ. Алманов атындағы орта мек...Ауданды өлшеу. Квадрат дециметр және квадрат метрБ. Алманов атындағы орта мек...
Ауданды өлшеу. Квадрат дециметр және квадрат метрБ. Алманов атындағы орта мек...
 
микропланирование1
микропланирование1микропланирование1
микропланирование1
 
письмо культура одежды
письмо культура одеждыписьмо культура одежды
письмо культура одежды
 
жыл мезгілі көктем
жыл мезгілі көктемжыл мезгілі көктем
жыл мезгілі көктем
 
Едендік жабындармен жұмыс істеу
Едендік жабындармен жұмыс істеуЕдендік жабындармен жұмыс істеу
Едендік жабындармен жұмыс істеу
 
Абишева Гульназ Балтабаевна
Абишева Гульназ БалтабаевнаАбишева Гульназ Балтабаевна
Абишева Гульназ Балтабаевна
 
ұлыстың ұлы күніі тәр сағ
ұлыстың ұлы күніі тәр сағұлыстың ұлы күніі тәр сағ
ұлыстың ұлы күніі тәр сағ
 
биология гул
биология гулбиология гул
биология гул
 
бастауыш құстар
бастауыш құстарбастауыш құстар
бастауыш құстар
 
Арифметикалық прогрессия
Арифметикалық прогрессияАрифметикалық прогрессия
Арифметикалық прогрессия
 
тараз қал тараз қаласы тараз қаласы
тараз қал тараз қаласы тараз қаласытараз қал тараз қаласы тараз қаласы
тараз қал тараз қаласы тараз қаласы
 
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
Қазақтың ұлттық музыкалық аспаптары.
 
787878787878 rgre evrgrt ertert
787878787878 rgre evrgrt ertert787878787878 rgre evrgrt ertert
787878787878 rgre evrgrt ertert
 
84684fddddddddddd545 j k jk k jkh
84684fddddddddddd545 j k  jk k jkh  84684fddddddddddd545 j k  jk k jkh
84684fddddddddddd545 j k jk k jkh
 
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
ана тілі. сиыр (ашық сабақ)
 
“Қысқы ойындар” Омоним
“Қысқы ойындар” Омоним“Қысқы ойындар” Омоним
“Қысқы ойындар” Омоним
 
м. қабанбай. сурет салғым келмейді
м. қабанбай. сурет салғым келмейдім. қабанбай. сурет салғым келмейді
м. қабанбай. сурет салғым келмейді
 
The first President of Kazakhstan
The first President of KazakhstanThe first President of Kazakhstan
The first President of Kazakhstan
 
«Қысқы ойындар» Омонимдер
«Қысқы ойындар» Омонимдер«Қысқы ойындар» Омонимдер
«Қысқы ойындар» Омонимдер
 
8 сынып логика
8 сынып логика8 сынып логика
8 сынып логика
 

Recently uploaded

№1 Дәріс. Тақырыбы: КинематикаҚозғалыс түрлері.ppt
№1 Дәріс. Тақырыбы: КинематикаҚозғалыс түрлері.ppt№1 Дәріс. Тақырыбы: КинематикаҚозғалыс түрлері.ppt
№1 Дәріс. Тақырыбы: КинематикаҚозғалыс түрлері.pptzhappassova1
 
№6 Дәріс. Тақырыбы: Қатты дене механикасы.pptx
№6 Дәріс. Тақырыбы: Қатты дене механикасы.pptx№6 Дәріс. Тақырыбы: Қатты дене механикасы.pptx
№6 Дәріс. Тақырыбы: Қатты дене механикасы.pptxzhappassova1
 
№4 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы (2).pptx
№4 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы (2).pptx№4 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы (2).pptx
№4 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы (2).pptxzhappassova1
 
Механика бөлімінің "Кинематика" атты тақырыбына трезентация
Механика бөлімінің "Кинематика" атты тақырыбына трезентацияМеханика бөлімінің "Кинематика" атты тақырыбына трезентация
Механика бөлімінің "Кинематика" атты тақырыбына трезентацияzhappassova1
 
№2 Дәріс. тақырыбы: Қатты дене кинематикасы.
№2 Дәріс. тақырыбы: Қатты дене кинематикасы.№2 Дәріс. тақырыбы: Қатты дене кинематикасы.
№2 Дәріс. тақырыбы: Қатты дене кинематикасы.zhappassova1
 
№5 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктелер жүйесінің динамикасы. Сақталу заңдары...
№5 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктелер жүйесінің динамикасы. Сақталу заңдары...№5 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктелер жүйесінің динамикасы. Сақталу заңдары...
№5 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктелер жүйесінің динамикасы. Сақталу заңдары...zhappassova1
 
Халықтық педагогика туралы презентация.pdf
Халықтық педагогика туралы презентация.pdfХалықтық педагогика туралы презентация.pdf
Халықтық педагогика туралы презентация.pdfmukanovadana932
 
№7 Дәріс. Тақырыбы: Серпімділік күштер.pptx
№7 Дәріс. Тақырыбы: Серпімділік күштер.pptx№7 Дәріс. Тақырыбы: Серпімділік күштер.pptx
№7 Дәріс. Тақырыбы: Серпімділік күштер.pptxzhappassova1
 
№10 Дәріс. Тақырыбы: Инерциялық емес санақ жүйелеріндегі қозғалыс (ИЕСЖ)..pptx
№10 Дәріс. Тақырыбы: Инерциялық емес санақ жүйелеріндегі қозғалыс (ИЕСЖ)..pptx№10 Дәріс. Тақырыбы: Инерциялық емес санақ жүйелеріндегі қозғалыс (ИЕСЖ)..pptx
№10 Дәріс. Тақырыбы: Инерциялық емес санақ жүйелеріндегі қозғалыс (ИЕСЖ)..pptxzhappassova1
 
№9 Дәріс. Тақырыбы: Бүкіл әлемдік тартылыс заңы..pptx
№9 Дәріс. Тақырыбы: Бүкіл әлемдік тартылыс заңы..pptx№9 Дәріс. Тақырыбы: Бүкіл әлемдік тартылыс заңы..pptx
№9 Дәріс. Тақырыбы: Бүкіл әлемдік тартылыс заңы..pptxzhappassova1
 
№8 Дәріс. Тақырыбы: Үйкеліс күші қатысатын қозғалыс..pptx
№8 Дәріс. Тақырыбы: Үйкеліс күші қатысатын қозғалыс..pptx№8 Дәріс. Тақырыбы: Үйкеліс күші қатысатын қозғалыс..pptx
№8 Дәріс. Тақырыбы: Үйкеліс күші қатысатын қозғалыс..pptxzhappassova1
 
№3 Дәріс.Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы.ppt
№3 Дәріс.Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы.ppt№3 Дәріс.Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы.ppt
№3 Дәріс.Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы.pptzhappassova1
 

Recently uploaded (12)

№1 Дәріс. Тақырыбы: КинематикаҚозғалыс түрлері.ppt
№1 Дәріс. Тақырыбы: КинематикаҚозғалыс түрлері.ppt№1 Дәріс. Тақырыбы: КинематикаҚозғалыс түрлері.ppt
№1 Дәріс. Тақырыбы: КинематикаҚозғалыс түрлері.ppt
 
№6 Дәріс. Тақырыбы: Қатты дене механикасы.pptx
№6 Дәріс. Тақырыбы: Қатты дене механикасы.pptx№6 Дәріс. Тақырыбы: Қатты дене механикасы.pptx
№6 Дәріс. Тақырыбы: Қатты дене механикасы.pptx
 
№4 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы (2).pptx
№4 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы (2).pptx№4 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы (2).pptx
№4 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы (2).pptx
 
Механика бөлімінің "Кинематика" атты тақырыбына трезентация
Механика бөлімінің "Кинематика" атты тақырыбына трезентацияМеханика бөлімінің "Кинематика" атты тақырыбына трезентация
Механика бөлімінің "Кинематика" атты тақырыбына трезентация
 
№2 Дәріс. тақырыбы: Қатты дене кинематикасы.
№2 Дәріс. тақырыбы: Қатты дене кинематикасы.№2 Дәріс. тақырыбы: Қатты дене кинематикасы.
№2 Дәріс. тақырыбы: Қатты дене кинематикасы.
 
№5 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктелер жүйесінің динамикасы. Сақталу заңдары...
№5 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктелер жүйесінің динамикасы. Сақталу заңдары...№5 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктелер жүйесінің динамикасы. Сақталу заңдары...
№5 Дәріс. Тақырыбы: Материялық нүктелер жүйесінің динамикасы. Сақталу заңдары...
 
Халықтық педагогика туралы презентация.pdf
Халықтық педагогика туралы презентация.pdfХалықтық педагогика туралы презентация.pdf
Халықтық педагогика туралы презентация.pdf
 
№7 Дәріс. Тақырыбы: Серпімділік күштер.pptx
№7 Дәріс. Тақырыбы: Серпімділік күштер.pptx№7 Дәріс. Тақырыбы: Серпімділік күштер.pptx
№7 Дәріс. Тақырыбы: Серпімділік күштер.pptx
 
№10 Дәріс. Тақырыбы: Инерциялық емес санақ жүйелеріндегі қозғалыс (ИЕСЖ)..pptx
№10 Дәріс. Тақырыбы: Инерциялық емес санақ жүйелеріндегі қозғалыс (ИЕСЖ)..pptx№10 Дәріс. Тақырыбы: Инерциялық емес санақ жүйелеріндегі қозғалыс (ИЕСЖ)..pptx
№10 Дәріс. Тақырыбы: Инерциялық емес санақ жүйелеріндегі қозғалыс (ИЕСЖ)..pptx
 
№9 Дәріс. Тақырыбы: Бүкіл әлемдік тартылыс заңы..pptx
№9 Дәріс. Тақырыбы: Бүкіл әлемдік тартылыс заңы..pptx№9 Дәріс. Тақырыбы: Бүкіл әлемдік тартылыс заңы..pptx
№9 Дәріс. Тақырыбы: Бүкіл әлемдік тартылыс заңы..pptx
 
№8 Дәріс. Тақырыбы: Үйкеліс күші қатысатын қозғалыс..pptx
№8 Дәріс. Тақырыбы: Үйкеліс күші қатысатын қозғалыс..pptx№8 Дәріс. Тақырыбы: Үйкеліс күші қатысатын қозғалыс..pptx
№8 Дәріс. Тақырыбы: Үйкеліс күші қатысатын қозғалыс..pptx
 
№3 Дәріс.Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы.ppt
№3 Дәріс.Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы.ppt№3 Дәріс.Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы.ppt
№3 Дәріс.Тақырыбы: Материялық нүктенің динамикасы.ppt
 

789п

  • 1. Тараз қаласы №51 орта мектебінің бастауышсынып мұғалімі БейсеуАлма Байдалықызы Пәні: Дүниетану4 сынып Сабақтың тақырыбы: Пайдалы қазбалар деген не? Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік:Оқушыларға пайдалы қазбалар туралы білім беру және олардың маңыздылығынтүсіндіру. Қазақстанның пайдалы қазбалар картасыменжұмыс жасауды үйрету. 2.Дамытушылық:Оқушылардың өз ойынашық білдіруге, пікірлерін қорғайбілуге дағдыландыру, жүйелі ойынжетілдіру, тіл байлықтарының дамуына жағдай жасау. 3.Тәрбиелік:Пайдалы қазбалардыңадам үшін пайдасын білуге, Отанымыздың байлығын мақтан етуге, қорғайбілуге тәрбиелеу. Сабақтың типі: жаңа сабақ Сабақтың түрі: аралас Сабақтың әдісі:сұрақ-жауап, түсіндіру, көрнекілік, жаңа технология элементтері Көрнекілігі:Қазақстаның пайдалы қазбалар картасы, интерактивті тақта , пайдалы қазбалар түрлері, Менделеевтің химиялық элементтер кестесі. Күтілетін болжам:Оқушылардың пайдалы қазбалар деген не екенін және олардың маңыздылығын, түргебөлінетінін біледі, игереді. Сабақытң барысы I.Ұйымдастырукезеңі 1. Сәлемдесу 2.Оқушылардыңназарларын сабаққа аудару, оқу құралдарынтүгендеу 3. Психологиялықдайындық II.Үй тапсырмасынтексеру Сұрақ-жауап -Қазақстанда жазық жерлердің қандай түрлері кездеседі? -Картада Каспий маңы ойпаты неге қою түспен берілген? -Сарыарқаныңжер бедері қандай? -Шөл мен шөлейттер қайда орналасқан? -Қазақстанның шығыс және оңтүстік-шығыс бөлігінде қандай таулар орналасқан? «Қайталау– білім анасы» Сыныпты үш топқа бөлу 1.Ғалымдар 2.Экологтар 3.Геологтар
  • 2. Өткен тарау бойыншаәр топқа тапсырмалар беру: 1.Ғалымдарға: -Жазық деген не? Олардың түрлерін ата. -Картада жазықтар қандай түспенберіледі? 2.Экологтарға: -Картада ойпаттар қандай түспен беріледі? -Картада таулар қандай түспен беріледі? 3.Геологтарға: -Үгілу деген не? -Карьер, террикондар деген не? Жаңа сабаққа дайындық Әр топқа құм, саз, әктас, мәрмәр, гранит, т.б. таратып беру. -Балалар , бұлар не деп ойлайсыңдар? III.Жаңа сабақ -Бұлар пайдалы қазбалар деп аталаы. Сыртқы түрі және қасиеті әр түрлі болғанмен, пайдалы қазбалар деген ортақ атаумен аталады. а) Пайдалы қазбалар мәтінін оқыту. Түсінгендерін сұрау. ә) Тақырыпқаассоциация жасау. Кенге жатпайтын пайдалы қазбалар Мұнай Кен орындары өндіру Пайдалы қазбалар газ Тау жыныстары адамТемір кені
  • 3. Сергіту сәті 1)Пайдалы қазбалардыңшартты белгілерімен танысу. 2)Қазақстанның пайдалы қазбалар картасыменжұмыс істеу. 3)Дәптерге пайдалы қазбалардың шартты белгілерінің суретін салу. Құм – Фосфорит - Таскөмір - Мұнай - Табиғи газ - Темір кені - Әктас - Гранит – Пайдалы қазбалардыңқандай түрлері болады? Пайдалы қазбалар әр түрлі боллады: кенді (металл), кенге жатпайтын (металл емес) және жанғыш. Кенді пайдалы қазбаларға қара және түсіті металдар жатады.Кенге жатпацйтындарға жанғыш пайдалы қазбалар (мұнай, табиғи газ, тас көмір), түрлі минералдар (тас тұзы, әктас, мәрмәр, сазбалшық, құм және т.б.) кіреді. Пайдалы қазбалар Қазақстанның бүкіл аумағынан өндіріледі. Қазақстанның жер қойнауы пайдалы қазбаларға өте бай. Еліміздің қойнауынан Менделеевтің кестесіндегі 99 элемент табылған, 70 элементтің үлкен қоры және 60- тан астам элемент өндіріледі, Қазақстанда 6-мыңға жуық пайдалы қазбалар кен орындары ашылған. Негізгі сөздер Түсіндірме сөздер 1.Пайдалы қазбалар Табиғи байлық, жер қойнауынан шахталар қазылып немесе жер бетінен ашық әдіспен игеріледі, шаруашылықта қолданылады. 2.Кен орны Пайдалы қазбалар көп шоғырланған және оларды игеретін жер. 3.Темір кені Құрамындаметалдар мен олардың қоспалары бар тау жынысы. 4.Металдар Металлургия зауыттарындатемір кенін қорытуарқылы алынады.
  • 4. Сызбақұрастыру. Топпен жұмыс Ғалымдар: Пікірталас -Пайдалы қазбалар дегеніміз не? -Адамдар оларды не үшін игереді? Экологтар: Экологиялықпроблема -Пайдалы қазбаларды игеру жердің беткі қабатына қалай әсер етеді? -Табиғат осынайөзгерістергеқалай жауап береді? Геологтар: Пікір айту -Өзің тұратынөңірде қандай пайдалы қазбалар игеріледі? IV.Сабақты қорытындылау. Интерактивті тақтадан кесте көрсетіледі. V.Бағалау. Әр топтың сабаққа қатысуын бағалау, жеке оқушыларға баға қою. VI. Үйге тапсырма. Мәтінді түсініп оқу, пайдалы қазбалар картасымен жұмыс. Пайдалы қазбалар Кен орны - пайдалы қазбалар шоғырланған жер. Жанғыш Темір кені Құрылыс Карьер шахта Пайдалы қазбалар Кенге жатпайтынКенді