บทที่ 7 นวัตกรรมทางการศึกษา

1. บทที่ 7
รายวิชา 241208 นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้
❂ เสนอ….อาจารย์ ดร. อนุชา โสมาบุตร ❂

2. สมาชิกในกลุ่ม
คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
นางสาวณัฐชญา เพ็งธรรม รหัสนักศึกษา 563050086-6
นายประชา นาจรูญ รหัสนักศึกษา 563050106-6
นายภัทรพงศ์ วรศักดิ์มหาศาล รหัสนักศึกษา 563050120-2
นายรชต ทองคาสุข รหัสนักศึกษา 563050124-4
นักศึกษาระดับปริญญาตรีชั้นปีที่ 2 สาขาวิชาคณิตศาสตรศึกษา

3. กระทรวงศึกษาธิการต้องการให้ท่านเลือกและสร้างนวัตกรรมการเรียนรู้ให้เหมาะสม กับบริบทของโรงเรียนทั้ง 3 แห่งคือ โรงเรียนเปรมสวัสดิ์ โรงเรียนมหาชัย และโรงเรียน เทศบาลวัดธาตุ
โรงเรียนเปรมสวัสดิ์ เป็นโรงเรียนที่อยู่ห่างไกลความเจริญ ไม่มีการเชื่อมโยงเครือข่าย อินเตอร์เน็ต แต่พอจะมีคอมพิวเตอร์ใช้บ้าง ซึ่งเป็นห้องคอมพิวเตอร์สาหรับนักเรียน ความ ต้องการของโรงเรียนคืออยากจะได้สื่อที่มาแก้ปัญหาการเรียนการสอนที่ช่วยกระตุ้นให้เด็กมี ความสนใจในการเรียนมากขึ้น สื่อนี้สามารถทาให้เด็กเห็นสภาพเสมือนจริง (Realistic) และ เหมาะสมกับการศึกษารายบุคคล โดยผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์กับสื่อโดยตรงอาจจะมี ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว เสียง หรือ วีดิทัศน์ ประกอบอยู่ในสื่อนั้น เพื่อสร้างความตื่นเต้นน่าสนใจ และ สามารถย้อนทบทวนส่วนที่ต้องการได้โดยไม่มีข้อจากัด มีการประเมินเพื่อแก้ไขข้อบกพร่องของ ตนเองได้ อาจจะออกแบบมาในลักษณะของเกม หรือลักษณะที่กระตุ้นให้ผู้เรียนมีความ กระตือรือร้นมากขึ้นทั้งนี้ก็สอดแทรกเนื้อหาวิชาการเข้าไว้อย่างเหมาะสม
สถานการณ์ปัญหา(Problem-based learning)

4. โรงเรียนมหาชัย ต้องการนวัตกรรมที่สามารถแก้ไขข้อจากัดด้านสถานที่
และเวลา โดยประยุกต์ใช้คุณสมบัติ เวิล์ด ไวด์ เว็บที่โรงเรียนมีอยู่ในการจัดสภาพแวดล้อม และสนับสนุนการเรียนการสอน สิ่งแรกที่ต้องมีคือ การลงทะเบียนเพื่อขอรหัสผ่านเข้าเรียน หลังจากนั้นผู้เรียนศึกษาเนื้อหาอาจเป็นการอ่านบนจอหรือโหลดเนื้อหาลงมาที่เครื่องของตน หรือสั่งพิมพ์ทางเครื่องพิมพ์เพื่อศึกษาภายหลังก็ได้ ผู้เรียนสามารถกาหนดการเรียนได้ด้วย ตนเอง (Self-directed) เปิดโอกาสให้เลือกเรียนได้ตามสะดวก สามารถกาหนดกรอบเวลา ในการเรียนรู้ได้เหมาะสมกับความสามารถในการเรียนรู้ของตนเอง คลอบคลุมทั้งการเรียน แบบประสานเวลา (Synchronous Learning) และไม่ประสานเวลา(Asynchronous- Learning) และสามารถตอบถามคาถาม ทาแบบฝึกหัด ทารายงานกลุ่ม อภิปราย แลกเปลี่ยนความคิดเห็นแก่ผู้เรียนคนอื่น ๆ ได้ และยังสามารถเข้าถึงเนื้อหาได้ทุกที่
ทุกเวลา ทุกสถานที
สถานการณ์ปัญหา(Problem-based learning)
➹ต่อจากหน้าที่แล้ว

5. โรงเรียนเทศบาลวัดธาตุ ต้องการออกแบบนวัตกรรมการเรียนรู้ที่เน้นให้ ผู้เรียนสามารถสร้างความรู้ด้วยตนเอง โดยการเผชิญสถานการณ์ปัญหา มีแหล่ง เรียนรู้ให้ผู้เรียนได้สืบค้น เมื่อไม่สามารถแก้ปัญหาได้ก็มีฐานความช่วยเหลือ
พร้อมทั้งมีเครื่องมือที่สนับสนุนการร่วมมือกันแก้ปัญหา สามารถแลกเปลี่ยนความ คิดเห็นระหว่างกันได้ตลอดเวลา นอกจากนี้นวัตกรรมที่พัฒนาขึ้นต้องสามารถ นามาใช้ได้ในหลายบริบทเนื่องจากผู้เรียนมีความแตกต่างกัน บางกลุ่มชอบที่จะเรียน บนเครือข่าย บางกลุ่มชอบที่จะเรียนแบบมัลติมีเดีย และบางกลุ่มชอบที่จะสามารถ นาไปใช้เรียนได้ทุกสถานที่ไม่ว่าจะเป็นใต้ร่มไม้ หรือสถานที่ที่ไม่มีคอมพิวเตอร์
ก็สามารถใช้เรียนรู้เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพได้
สถานการณ์ปัญหา(Problem-based learning)
➹ต่อจากหน้าที่แล้ว

6. 1. อธิบายความหมายและจาแนกประเภทของสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้
2. วิเคราะห์เลือกใช้นวัตกรรมการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับบริบทของ โรงเรียนทั้ง 3 แห่งนี้
3. จากประเภทของนวัตกรรมการเรียนรู้ในบทที่ 7 ให้นักศึกษาเสนอ นวัตกรรมการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับลักษณะวิชาเอกที่นักศึกษาจะปฏิบัติหน้าที่สอน พร้อมทั้งอธิบายเหตุผล

7. 1. อธิบายความหมายและจาแนกประเภทของสิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้
สิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ (อรพันธุ์ ประสิทธิรัตน์) หมายถึง สภาวะใดๆ ที่มีผลต่อการเรียนรู้ของมนุษย์ ทั้งทางตรงและทางอ้อมทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม
สภาพแวดล้อมที่เป็นรูปธรรม (Concrete Environmental) หรือ สภาพแวดล้อมทางกายภาพ ได้แก่ สภาพต่างๆ ที่มนุษย์ทาขึ้น เช่น อาคาร สถานที่ โต๊ะ เก้าอี้ วัสดุ อุปกรณ์หรือสื่อต่างๆรวมทั้งสิ่งต่างๆที่อยู่ตามธรรมชาติ อันได้แก่ ต้นไม้ พืช ภูมิ ประเทศ ภูมิอากาศ
สภาพแวดล้อมที่เป็นนามธรรม(Abstract Environment) หรือสภาพแวดล้อมทางด้านจิตวิทยา(Psychological Environmental) ได้แก่ ระบบคุณ ค่าที่ยึดถือซึ่งเป็นส่วนสาคัญของวัฒนธรรมของกลุ่มสังคม ข่าวสาร ความรู้ ความคิด ตลอดจนความรู้สึกนึกคิด และเจตคติต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นของตัวเองหรือคนอื่นก็ตาม

8. สิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้ตามแนวคอนสตรัคติวิสต์ สามารถแยกตาม บริบทของสื่อและคุณลักษณะของสื่อได้ 3 ลักษณะคือ
1. สิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้บนเครือข่าย
เป็นการออกแบบโดยใช้ทฤษฎีคอนสตรัคติวิสต์เป็นพื้นฐานที่ประสานร่วมกับคุณลักษณะ ของสื่อบนเครือข่ายที่สนองต่อการสร้างความรู้ของผู้เรียน มีลักษณะเป็นโนด (Node) ของ ความรู้ที่เชื่อมโยงกันเป็นเครือข่ายทั่ว สนับสนุนผู้เรียนในการเชื่อมโยงปูพื้นฐานความรู้ ตลอดจนคุณลักษะด้านการสื่อสารที่สามารถใช้แลกเปลี่ยนความรู้ แนวคิด และขยายมุมมอง ระหว่างกันได้ตลอดเวลาที่จะสนับสนุนการขยายโครงสร้างทางปัญญาของผู้เรียน

9. 2) มัลติมีเดีย
นาเสนอทั้งข้อความ ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว และเสียงรวมทั้งการเชื่อมโยงหลายมิติ โดยมี
หลักการที่สาคัญ คือ สถานการณ์ปัญหา แหล่ง- การเรียนรู้ ฐานความช่วยเหลือ ผู้ฝึกสอนและ การร่วมมือกันแก้ปัญหา
3) ชุดสร้างความรู้
สื่อประเภทต่างๆ เช่น สื่อสิ่งพิมพ์ หนังสือ
วีดิทัศน์ ภูมิปัญญาท้องถิ่น อุปกรณ์การทดลอง รวมทั้งกิจกรรมต่างๆ มาใช้ร่วมกันโดย คุณลักษณะของสื่อต่างๆจะส่งเสริมซึ่งกันและกัน เพื่อช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้อย่างมี ประสิทธิภาพ

10. 2. วิเคราะห์เลือกใช้นวัตกรรมการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับบริบทของ โรงเรียนทั้ง 3 แห่งนี้
โรงเรียนเปรมสวัสดิ์ เป็นโรงเรียนที่อยู่ห่างไกลความเจริญ ไม่มีการเชื่อมโยงเครือข่ายอินเตอร์เน็ต แต่มีห้องคอมพิวเตอร์
สื่อที่ควรใช้ ➸ มัลติมีเดีย เพราะ ความต้องการของโรงเรียนคืออยากจะได้สื่อที่ช่วยกระตุ้นให้ เด็กมีความสนใจในการเรียนมากขึ้น สื่อนี้สามารถทาให้เด็กเห็นสภาพเสมือนจริง โดยผู้เรียนมีปฏิสัมพันธ์กับ สื่อโดยตรงอาจจะมี ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว เสียง หรือวีดิทัศน์ ประกอบอยู่ในสื่อนั้น อาจจะออกแบบมาใน ลักษณะของเกม หรือลักษณะที่กระตุ้นให้ผู้เรียนมีความกระตือรือร้นมากขึ้น ซึ่งเป็นลักษณะของสื่อมัลติมีเดีย

11. โรงเรียนมหาชัย
ต้องการนวัตกรรมที่สามารถแก้ไขข้อจากัดด้านสถานที่และเวลา โดยประยุกต์ใช้คุณสมบัติ เวิล์ด ไวด์ เว็บที่โรงเรียนมีอยู่ในการจัดสภาพแวดล้อมและสนับสนุนการเรียนการสอน
สื่อที่ควรใช้ ➸ E-Learning ผู้เรียนสามารถกาหนดการเรียนได้ด้วยตนเอง (Self-directed) เปิดโอกาสให้เลือกเรียนได้ตามสะดวก สามารถกาหนดกรอบเวลาในการเรียนรู้ได้เหมาะสมกับความสามารถ ในการเรียนรู้ของ และสามารถตอบถามคาถาม ทาแบบฝึกหัด ทารายงานกลุ่ม อภิปรายแลกเปลี่ยนความ คิดเห็นแก่ผู้เรียนคนอื่นๆได้และยังสามารถเข้าถึงเนื้อหาได้ทุกที่ ทุกเวลา

12. โรงเรียนเทศบาลวัดธาตุ
ต้องการออกแบบนวัตกรรมการเรียนรู้ที่เน้นให้ผู้เรียนสามารถสร้างความรู้ด้วยตนเอง โดยการเผชิญสถานการณ์ปัญหา มีแหล่งเรียนรู้ให้ผู้เรียนได้สืบค้น เมื่อไม่สามารถแก้ปัญหาได้ ก็มีฐานความช่วยเหลือ พร้อมทั้งมีเครื่องมือที่สนับสนุนการร่วมมือกันแก้ปัญหา
สื่อที่ควรใช้ ➸ สิ่งแวดล้อมทางการเรียนรู้บนเครือข่ายตามแนวคอนสตรัคติวิสต ผู้เรียนสามารถแลกเปลี่ยนความคิดเห็นระหว่างกันได้ตลอดเวลาสามารถนามาใช้ได้ในหลายบริบทเนื่องจาก ผู้เรียนมีความแตกต่างกัน บางกลุ่มชอบที่จะเรียนบนเครือข่าย บางกลุ่มชอบที่จะเรียนแบบมัลติมีเดีย และบาง กลุ่มชอบที่จะสามารถนาไปใช้เรียนได้ทุกสถานที่

13. 3. จากประเภทของนวัตกรรมการเรียนรู้ในบทที่ 7 ให้นักศึกษาเสนอ นวัตกรรมการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับลักษณะวิชาเอกที่นักศึกษาจะปฏิบัติ หน้าที่สอน พร้อมทั้งอธิบายเหตุผล ➸
นวัตกรรมการเรียนรู้ที่สอดคล้อง คือ มัลติมีเดีย เพราะ การนาสื่อมัลติมีเดียซึ่งมีลักษณะของภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว เสียง หรือวีดิทัศน์ เข้ามา ประกอบการสอน จะทาให้เด็กมีความสนใจเนื้อหา มากขึ้น ส่วนสาคัญของบทเรียนคณิตศาสตร์คือ แบบฝึกทักษะ อาจทาสื่อออกมาในรูปแบบเกม เพื่อเป็นการประเมินผู้เรียนอีกทางหนึ่ง นอกจากทาให้เด็กตื่นเต้น สนุกสนานแล้ว ยังช่วยให้ เด็กมีทัศนคติที่ดีต่อวิชาคณิตศาสตร์ และมอง คณิตศาสตร์เป็นเรื่องใกล้ตัวมากขึ้น

14. ตัวอย่างมัลติมีเดียเพื่อการสอนคณิตศาสตร์