Φυσική Ε΄ Τάξης - Επανάληψη 4ης Ενότητας:΄΄ Πεπτικό Σύστημα ΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
Φυσική Ε΄ Τάξης – Επανάληψη 4ης
Ενότητας:
΄΄ Πεπτικό Σύστημα ΄΄
-Θεωρία, παρουσιάσεις, ασκήσεις, επαναληπτικά
http://e-taksh.blogspot.gr/
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

39
ÕãéåéíÝò
óõíÞèåéåò...
• Ç äéáôñïöÞ ìáò ðñÝðåé íá
ðåñéëáìâÜíåé üëá ôá åßäç ôñïöþí.
• ÐñÝðåé íá ôñþìå êÜèå ìÝñá öñïýôá
êáé ëá÷áíéêÜ, áöïý áõôÜ ðåñéÝ÷ïõí
ðïëýôéìåò âéôáìßíåò.
• ÐñïôéìÜìå ôï øùìß ïëéêÞò áëÝóåùò.
• ÐñÝðåé íá
êáôáíáëþíïõìå
êáèçìåñéíÜ ãáëáêôïêïìéêÜ ðñïúüíôá,
ôá ïðïßá åßíáé ç âáóéêüôåñç ðçãÞ
áóâåóôßïõ.
• Óôç äéáôñïöÞ ìáò ðñÝðåé íá
óõìðåñéëáìâÜíïíôáé
èáëáóóéíÝò ôñïöÝò, üóðñéá,
ñýæé êáé ðñÜóéíá öõëëþäç
ëá÷áíéêÜ.
• Áðïöåýãïõìå íá
êáôáíáëþíïõìå ìåãÜëåò
ðïóüôçôåò ôñïöþí, ðïõ ìðïñåß íá ðñïêáëÝóïõí
ðá÷õóáñêßá.
• ÊáèçìåñéíÜ ÷ñåéÜæåôáé íá ðßíïõìå ôïõëÜ÷éóôïí 6 ìå 8
ðïôÞñéá íåñü.
• ÐñÝðåé íá ôñþìå áñãÜ êáé íá ìáóÜìå êáëÜ ôçí ôñïöÞ.
Ðñüóèåôá
ôñïößìùí
¼ëá ó÷åäüí ôá
óõóêåõáóìÝíá
ôñüöéìá ðïõ
êáôáíáëþíïõìå êáèçìåñéíÜ
ðåñéÝ÷ïõí ðñüóèåôåò ïõóßåò. Ïé ïõóßåò
áõôÝò åßíáé áðáñáßôçôåò ãéá ôç
óõíôÞñçóç ôùí ôñïößìùí áëëÜ êáé ãéá
ôç âåëôßùóç ôçò ãåýóçò êáé ôçò
åìöÜíéóÞò ôïõò. ×ùñßò áõôÝò, ôá
ðåñéóóüôåñá ôñüöéìá äå èá Ýöôáíáí
ðïôÝ óôá ñÜöéá åíüò êáôáóôÞìáôïò Þ
áí Ýöôáíáí, èá Ýðñåðå íá
êáôáíáëùèïýí áìÝóùò. Óôá
ðåñéå÷üìåíá êÜèå óõóêåõáóßáò
áíáãñÜöïíôáé ôá ðñüóèåôá ðïõ
ðåñéÝ÷ïõí ôá ôñüöéìá. Ç ÷ñÞóç áõôþí
ôùí ïõóéþí åßíáé áðáñáßôçôç óôá
ðåñéóóüôåñá óõóêåõáóìÝíá ôñüöéìá.
ÊÜðïéåò áð’ áõôÝò üìùò äåí åßíáé
ðÜíôïôå áâëáâåßò ãéá ôïí ïñãáíéóìü
ìáò. Ãé’ áõôü, áí Ý÷ïõìå ôç äõíáôüôçôá
íá êáôáíáëþíïõìå öñÝóêá ôñüöéìá,
ðñÝðåé íá ôá ðñïôéìÜìå áðü ôá
óõóêåõáóìÝíá.
Ìå ìéá ìáôéÜ...
• Ôá âáóéêÜ üñãáíá ôïõ ðåðôéêïý óõóôÞìáôïò åßíáé ôá äüíôéá,
ïé óéåëïãüíïé áäÝíåò, ï öÜñõããáò, ï ïéóïöÜãïò, ôï
óôïìÜ÷é, ôï ëåðôü êáé ôï ðá÷ý Ýíôåñï, ôï óõêþôé, ç
÷ïëçäü÷ïò êýóôç êáé ôï ðÜãêñåáò.
• Ìå ôá äüíôéá êüâåôáé êáé ðïëôïðïéåßôáé ç
ôñïöÞ. ÁíÜëïãá ìå ôï ó÷Þìá êáé ôç ëåéôïõñãßá
ôïõò ôá äüíôéá ÷ùñßæïíôáé óå êïðôÞñåò,
êõíüäïíôåò, ðñïãüìöéïõò êáé ãïìößïõò.
• ÐñÝðåé íá öñïíôßæïõìå ôá äüíôéá ìáò
âïõñôóßæïíôÜò ôá ìåôÜ áðü êÜèå ãåýìá.
Áêüìç ðñÝðåé íá åðéóêåðôüìáóôå ôïí
ïäïíôßáôñï ôáêôéêÜ ãéá ðñïëçðôéêïýò
ëüãïõò.
• Ôï óÜëéï, ðïõ åêêñßíåôáé áðü ôïõò
óéåëïãüíïõò áäÝíåò, äéáóðÜ ôï Üìõëï êáé
âïçèÜ óôç äçìéïõñãßá ôçò ìðïõêéÜò, ç
ïðïßá ìÝóá áðü ôïí ïéóïöÜãï ðåñíÜ óôï
óôïìÜ÷é. Åêåß ìåôáôñÝðåôáé óå
ðá÷ýññåõóôï ÷õëü ìå ôçí åðßäñáóç ôùí
óôïìá÷éêþí õãñþí.
• Óôç äéáôñïöéêÞ ðõñáìßäá
áðåéêïíßæïíôáé ôá åßäç ôùí ôñïöþí êáé ç
óõ÷íüôçôá ìå ôçí ïðïßá ðñÝðåé íá
êáôáíáëþíïõìå êáèÝíá áðü áõôÜ.
• Ç éóïññïðçìÝíç äéáôñïöÞ ðñÝðåé íá
ðåñéëáìâÜíåé ðïéêéëßá ôñïöþí.
ÃëùóóÜñé...
• Ðåðôéêü óýóôçìá ïíïìÜæåôáé ôï óýíïëï
ôùí ïñãÜíùí ìå ôá ïðïßá ãßíåôáé ç ðÝøç.
• ÐÝøç ïíïìÜæåôáé ç äéáäéêáóßá ìå ôçí ïðïßá ï
ïñãáíéóìüò ìáò ðáßñíåé áðü ôéò ôñïöÝò ôá
÷ñÞóéìá óôïé÷åßá.
• ÍåïãéëÜ ïíïìÜæïíôáé ôá ðñþôá äüíôéá ðïõ áðïêôÜ
Ýíá ðáéäß, ôá ïðïßá áíôéêáèéóôþíôáé ðåñßðïõ óôçí
çëéêßá ôùí Ýîé ÷ñüíùí.
• Ìüíéìá ïíïìÜæïíôáé ôá äüíôéá ðïõ áíôéêáèéóôïýí ôá
íåïãéëÜ.
• Ôï óõêþôé åßíáé áäÝíáò, ï ïðïßïò ðáñÜãåé ôç ÷ïëÞ.
• Ç ÷ïëÞ åêêñßíåôáé óôï äùäåêáäÜêôõëï, ôï áñ÷éêü
ôìÞìá ôïõ ëåðôïý åíôÝñïõ, êáé äéáóðÜ ôá ëßðç.
• Ôï ðÜãêñåáò åßíáé áäÝíáò, ï ïðïßïò ðáñÜãåé
÷çìéêÝò ïõóßåò ðïõ åêêñßíïíôáé óôï
äùäåêáäÜêôõëï.
• Óôç äéáôñïöéêÞ ðõñáìßäá áðåéêïíßæåôáé
ç óõ÷íüôçôá ìå ôçí ïðïßá ðñÝðåé íá
êáôáíáëþíïõìå ôéò äéÜöïñåò
ôñïöÝò.

Άγγελος Μπαστέας
Δημ. Σχολείο Φ : 10
Δάφνης
Τάξη Ε΄. Όνομα:………………………………...
Ημερομηνία:…………………………..
Σχεδιάγραμμα για τα δόντια.
Τα δόντια μας.
Χωρίζονται σε:
Νεογιλά (20) - Μόνιμα (32)
Αποτελούνται από:
8 γομφίους,
4 κυνόδοντες
8 κοπτήρες
Αποτελούνται από:
12 γομφίους,
8 προγόμφιους
4 κυνόδοντες
8 κοπτήρες
Κάθε δόντι αποτελείται από τα εξής μέρη:
1) Τη Μύλη.
2) Τη Ρίζα.
3) Την Αδαμαντίνη.
4) Την Οδοντίνη.
5) Την Οστεΐνη.
6) Τον Πολφό.
Τα δόντια μας χρειάζονται προστασία γι’ αυτό πρέπει: α) Να τα
βουρτσίζουμε συχνά. β) Να μην τρώμε πολλά γλυκά. γ) Να μην τα
χρησιμοποιούμε για να σπάμε σκληρά αντικείμενα. δ) Να πίνουμε πολύ
γάλα, γιατί χρειάζονται το ασβέστιο. ε) Να επισκεπτόμαστε συχνά τον
οδοντογιατρό μας για προληπτικό έλεγχο και όχι μόνο όταν έχουμε
πρόβλημα.

Άγγελος Μπαστέας
Δημ. Σχολείο Φ : 11
Δάφνης
Τάξη Ε΄. Όνομα:………………………………...
Ημερομηνία:…………………………..
Σχεδιάγραμμα για το ταξίδι της τροφής.
Το ταξίδι της τροφής.
ΣΤΟΜΑ
ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ
ΣΙΕΛΟΓΟΝΟΙ
ΑΔΕΝΕΣ
ΣΥΚΩΤΙ
ΣΤΟΜΑΧΙ
ΠΑΓΚΡΕΑΣ
ΠΑΧΥ ΕΝΤΕΡΟ
ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ

eva-edu
Χρειαζόμαστε τροφή (φαγητό) για να έχουμε ενέργεια και να μπορούμε να
περπατάμε, να μιλάμε και να αναπνέουμε.
(τι έχουν τα φαγητά)
 Πρωτεΐνες
 Υδατάνθρακες
 Λίπη
 Άλατα
 Ιχνοστοιχεία
 Βιταμίνες
 Φυτικές ίνες
Με τα δόντια κόβουμε και μασάμε το φαγητό. Τα δόντια μας τα λένε
Κοπτήρες = κόβουν το φαγητό Κυνόδοντες = είναι μεγάλοι κοφτεροί
Προγόμφιοι + Γόμφιοι έχουν μεγάλη επιφάνεια
Τα πρώτα δόντια που έχει ένα παιδί ονομάζονται . Περίπου στην
ηλικία των έξι χρόνων τα νεογιλά δόντια αρχίζουν να πέφτουν.
Στη θέση τους βγαίνουν τα δόντια.
Ερώτηση για το σχολείο
Πες μου κάτι που έχουν οι τροφές

eva-edu
Μετά το φαγητό πρέπει να πλένουμε τα δόντια μας
Αν τα δόντια μας αρρωστήσουν ή χαλάσουν παθαίνουμε τερηδόνα και ουλίτιδα και
πρέπει να πάμε στον οδοντογιατρό για να καθαρίσει τα δόντια μας.
Το μέλι είναι γλυκό, το λεμόνι ξινό, τα φιστίκια αλμυρά, ενώ το φάρμακο πικρό.
Πώς καταλαβαίνουμε τις γεύσεις; με τη γλώσσα.
Στο μπροστινό μέρος της γλώσσα καταλαβαίνουμε το γλυκό. Στα δύο πλάγια μέρη το
αλμυρό, πιο πίσω το ξινό και στο πίσω μέρος της γλώσσας το πικρό.
πικρό ξινό αλμυρό γλυκό
Τι πρέπει να κάνουμε μετά το φαγητό;
Δες τις εικόνες για να καταλάβεις πως πρέπει να
βουρτσίζεις σωστά τα δόντια σου

eva-edu
Η τροφή μετά από το στόμα περνάει και από άλλα όργανα του σώματος
μας. Όλα αυτά τα όργανα τα λέμε
Πώς λέγονται όλα τα όργανα που περνάει η τροφή;
Κοίτα την εικόνα και διάβασε από ποιά όργανα περνάει η τροφή

eva-edu
Πρέπει να τρώμε πολλά και διαφορετικά φαγητά
Όπως φρούτα, λαχανικά, ψωμί,γάλα, ψάρια, κρέας, όσπρια και να
πίνουμε αρκετό νερό.
Δεν είναι καλό να τρώμε πολλά γλυκά γιατί παχαίνουμε και χαλάνε τα
δόντια μας.
Πες μου μερικά φαγητά που πρέπει να τρώμε.

Με τη βοήθεια του Λογισμικού «Εγκυκλοπαίδεια του
ανθρώπινου σώματος»

Η γλώσσα πιέζει τον βλωμό προς το πάνω μέρος του στόματος σπρώχνοντας τον προς
τον φάρυγγα.
Μόλις ο βλωμός αγγίξει το πίσω τοίχωμα του φάρυγγα:
1) Η μαλακή υπερώα ανυψώνεται και εμποδίζει την τροφή να πάει στην μύτη.
2) Η επιγλωττίδα καλύπτει το στόμιο της τραχείας εμποδίζοντας τον βλωμό να
κατευθυνθεί προς τους πνεύμονες
3) Οι μύες του φάρυγγα σπρώχνουν τον βλωμό προς τον οισοφάγο.Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

Χολυδόχος
κύστη
Δωδεκαδάκτυλος
Πάγκρεας
Συκώτι

Σύνδεση λεπτού με
παχύ έντερο

Πηγές
 Η παρουσίαση στηρίχθηκε σε εικόνες που αντλήθηκαν
από το Λογισμικό «Εγκυκλοπαίδεια του ανθρώπινου
σώματος»
 www.biodigitalhuman.com

Πεπτικό σύστημα
Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης

 Ο άνθρωπος παίρνει τη χημική ενέργεια
των τροφών και με αυτήν ικανοποιεί
τις λειτουργίες του, δηλαδή διατηρεί
σταθερή τη θερμοκρασία του, έχει την
απαραίτητη ενέργεια για να μπορεί να
κινηθεί και γενικά να εκτελέσει τις ζωτικές
λειτουργίες του.
 Από τις τροφές επίσης παίρνει τις πρώτες
ύλες που του χρειάζονται για την
ανάπτυξή του.
Ο άνθρωπος χρειάζεται την τροφή τόσο για ενέργεια όσο
και για πρώτες ύλες
Η τροφή
Η τροφή παρέχει
πρώτες ύλες για την
ανάπτυξη του
οργανισμού.
Η τροφή παρέχει
ενέργεια για τις
λειτουργίες του
οργανισμού.
Πέψη λέγεται η
διαδικασία κατά την
οποία ο οργανισμός
παίρνει τα θρεπτικά
συστατικά από τις
τροφές.

Η τροφή ακολουθεί την πεπτική οδό, η
οποία αρχίζει από το στόμα, συνεχίζει
με τον οισοφάγο, το στομάχι, το λεπτό
και το παχύ έντερο και τελειώνει με τον
πρωκτό. Όλα μαζί αυτά τα όργανα
σχηματίζουν ένα μακρύ σωλήνα.
Όλες οι τροφές μέσα από τον οισοφάγο
καταλήγουν στο στομάχι, όπου διασπώνται
σε μικρότερα κομμάτια. Στη συνέχεια
περνούν στο λεπτό έντερο από όπου
απορροφώνται τα θρεπτικά συστατικά και
περνούν στο αίμα. Τα υπόλοιπα άχρηστα
συστατικά πηγαίνουν στο παχύ έντερο, και
στη συνέχεια στον πρωκτό από όπου
αποβάλλονται.
Για να τραφεί το σώμα η τροφή διασπάται σε μικρότερα συστατικά, ώστε να
μπορούν να απορροφηθούν από τα κύτταρα του σώματός μας.
Το ταξίδι της τροφής

Η γλώσσα και τα δόντια συνεργάζονται στο πρώτο στάδιο της πέψης
Δόντια και σάλιο
Τα δόντια και το σάλιο βοηθούν στο αρχικό
στάδιο της πέψης, τεμαχίζοντας την τροφή
σε κομμάτια και διασπώντας τους
υδατάνθρακες. Έτσι δημιουργούνται
διαλύματα που οδεύουν πιο εύκολα προς
τον οισοφάγο και από εκεί στο στομάχι.
Τα δόντια έχουν διαφορετικά σχήματα
ανάλογα με τη χρήση τους. Έτσι οι
κοπτήρες και οι κυνόδοντες κόβουν την
τροφή σε κομμάτια, ενώ οι γόμφιοι
(τραπεζίτες) και προγόμφιοι την αλέθουν.
Πρέπει να προσέχουμε τα δόντια μας. Αυτό
σημαίνει πως πρέπει να τα βουρτσίζουμε
τακτικά και να επισκεπτόμαστε τακτικά τον
οδοντίατρο. Καλό είναι να αποφεύγουμε τα
πολλά γλυκά και να τρώμε πολλά
γαλακτοκομικά.

Η τροφή μετά το στόμα συνεχίζει στον οισοφάγο και μετά στο στομάχι
Ο οισοφάγος και το στομάχι
Η τροφή συνεχίζει το ταξίδι της από
τον οισοφάγο, ένα σωλήνα μήκους
περίπου 25-30 εκ που συνδέει το
στόμα με το στομάχι.
Στο στομάχι η τροφή παραμένει για
περίπου 5 ώρες και πολτοποιείται με
τις κινήσεις που κάνει το στομάχι και
με τα γαστρικά υγρά που είναι οξέα.

Τα έντερα αποτελούνται από το λεπτό και το παχύ έντερο
Λεπτό και παχύ έντερο
Μετά το στομάχι η τροφή θα περάσει στο λεπτό
έντερο που είναι ένας σωλήνας μήκους 5
μέτρων. Εκεί η πέψη συνεχίζεται με τη χολή που
εκκρίνεται από το συκώτι (ήπαρ) και τις χημικές
ουσίες που εκκρίνονται από το πάγκρεας. Εδώ
θα απορροφηθούν όλες οι θρεπτικές ουσίες από
τις λάχνες που βρίσκονται στα τοιχώματα και
μέσω του αίματος θα μεταφερθούνε σε όλα τα
κύτταρα του οργανισμού.
Οι ουσίες που δε μπορούν να απορροφηθούν
από το λεπτό έντερο θα περάσουν στο παχύ και
τέλος θα απορριφθούν από τον πρωκτό.

Η διατροφή μας πρέπει να περιλαμβάνει
τρόφιμα με τη σωστή ποσότητα όλων των
απαραίτητων στοιχείων. Καθημερινά πρέπει
να καταναλώνουμε τροφές που θα μας
δίνουν χρήσιμα συστατικά και να αποφεύγουμε
τροφές που περιέχουν βλαβερές ουσίες.
Για μια ισορροπημένη διατροφή πρέπει να
καταναλώνουμε τρόφιμα που ανήκουν σε
όλες τις ομάδες τροφίμων, αλλά με διαφορετική
συχνότητα. Περισσότερα δημητριακά, φρούτα
και λαχανικά και λιγότερα λίπη και γλυκά.
Για τη σωστή ανάπτυξη και υγεία του οργανισμού μας,
πρέπει να κάνουμε υγιεινή διατροφή
Ισορροπημένη διατροφή

Ομάδες τροφίμων
Τα τρόφιμα χωρίζονται σε πέντε ομάδες
Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, λίπη, σίδηρο και άλλα
μέταλλα. Πρέπει να τα τρώμε μερικές φορές την
εβδομάδα
Πρέπει να καταναλώνονται λίγες φορές, γιατί
προκαλούν παχυσαρκία
Δημητριακά
Πρέπει επίσης να καταναλώνονται κάθε μέρα. Περιέχουν
πολλές βιταμίνες, φυτικές ίνες, μέταλλα, υδατάνθρακες
που είναι απαραίτητα για τον οργανισμό.
Φρούτα και
λαχανικά
Λίπη, έλαια,
γλυκά
Γαλακτοκομικά
Κρέας,
ψάρι
Πρέπει να τρώμε καθημερινά. Προτιμούμε αυτά με
τα χαμηλά λιπαρά. Είναι πλούσια σε ασβέστιο.
Νερό
Καθημερινά πρέπει να καταναλώνουμε 8
ποτήρια νερού.
Πρέπει να καταναλώνονται κάθε μέρα. Είναι πλούσια σε
υδατάνθρακες, βιταμίνες, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες

Τα βασικά συστατικά είναι οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες και τα λίπη
Συστατικά τροφίμων
Ζωικής
προέλευσης
•Κρέας
•Ψάρι
•Γαλακτοκομικά
•Αυγά
Φυτικής
προέλευσης
•Όσπρια
•Ξηροί καρποί
•Λαχανικά
•Δημητριακά
«Καλοί»
•Ψωμί
•Ρύζι
•Πατάτες
•Ζυμαρικά
«Κακοί»
•Ζάχαρη
•Γλυκά
Κορεσμένα
(τα αποφεύγουμε)
•Βούτυρο
•Μαργαρίνη
•Λιπαρά κρέατα
Ακόρεστα
•Ελαιόλαδο
•Ελιές
Αβοκάντο
•Φρούτα
•Λαχανικά
•Δημητριακά
•Γαλακτοκομικά
•Αυγά
•Όσπρια
•Ψάρι
Πρωτεΐνες Υδατάνθρακες Λίπη Βιταμίνες

Στην πυραμίδα καταναλώνουμε περισσότερο τα τρόφιμα που
βρίσκονται στη βάση και λιγότερο αυτά που βρίσκονται στην κορυφή
Πυραμίδες τροφίμων

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Εκπαιδευτικός: Eugen

Ισορροπημένη διατροφή
Για τη σωστή ανάπτυξη και την καλή υγεία του οργανισμού
μας είναι βασικό να φροντίζουμε, ώστε η καθημερινή μας
διατροφή να είναι υγιεινή, ισορροπημένη και να
περιλαμβάνει στη σωστή ποσότητα όλα τα απαραίτητα
στοιχεία. Μελετώντας τη σύσταση των τροφών επιλέγουμε
αυτές που θα μας δώσουν χρήσιμα συστατικά και την
αναγκαία ενέργεια και καθορίζουμε την ποσότητα που θα
καταναλώσουμε.
Στις συσκευασίες των περισσότερων τροφίμων
αναγράφονται πληροφορίες για τη σύστασή τους, την
ποσότητα των πρωτεϊνών και υδατανθράκων που
περιέχονται σε 100 g, την περιεκτικότητα σε λίπος αλλά και
την ενέργεια που θα μας δώσει η κατανάλωσή τους. Είναι
φανερό ότι πρέπει να αποφεύγουμε τις τροφές των οποίων
τα μόρια με τη διάσπασή τους μας δίνουν υπερβολική
ποσότητα κάποιων συστατικών ή περιέχουν βλαβερές
ουσίες.

Ισορροπημένη διατροφή και άσκηση

Τα δόντια μας - Η αρχή του
ταξιδιού της τροφής
Τα δόντια είναι τα όργανα του
πεπτικού συστήματος με τα οποία
κόβουμε και μασάμε τις τροφές. Τα
δόντια βρίσκονται στην πάνω και στην
κάτω σιαγόνα της στοματικής
κοιλότητας. Η οδοντοστοιχία μας
αποτελείται από κοπτήρες,
κυνόδοντες, προγόμφιους και
γομφίους. Στον άνθρωπο
αναπτύσσονται δύο γενιές δοντιών.
Τα πρώτα δόντια που έχει ένα παιδί
ονομάζονται νεογιλά. Περίπου στην
ηλικία των έξι χρόνων τα νεογιλά
δόντια αρχίζουν να πέφτουν. Στη
θέση τους βγαίνουν τα μόνιμα
δόντια.

Το ταξίδι από τη σκοπιά του
μικρόκοσμου
Με την προσδοκία της τροφής, την εικόνα, την οσμή
και τη γεύση της, αρχίζει η προετοιμασία του
πεπτικού συστήματος για το ταξίδι της τροφής. Στους
αδένες, κυρίως στο συκώτι και στο πάγκρεας,
παράγονται μόρια χημικών ουσιών που αντιδρούν με
τα μόρια των τροφών, για να τα διασπάσουν. Κάποια
από τα χημικά στοιχεία και τις ενώσεις που
προκύπτουν από τη διάσπαση των πρωτεϊνών,
απορροφώνται από τον οργανισμό, διοχετεύονται στο
αίμα και χρησιμοποιούνται για τη σύνθεση άλλων
μορίων από τα οποία δημιουργούνται κύτταρα
απαραίτητα, για να αναπτυχθεί και να συντηρηθεί ο
οργανισμός. Άλλα πάλι αποβάλλονται σε στερεή,
υγρή ή αέρια κατάσταση ως άχρηστα. Συγχρόνως με
τη διάσπαση των μορίων των υδατανθράκων
ελευθερώνεται χημική ενέργεια, η οποία
χρησιμοποιείται με διάφορες μορφές.

Τα δόντια μας είναι τα όργανα του πεπτικού συστήματος με τα οποία κόβουμε
και μασάμε τις τροφές. Σκάρπα ΗλέκτραΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.55

Πάνω
σιαγόνα
Κάτω
σιαγόνα

Στον άνθρωπο αναπτύσσονται δύο γενιές δοντιών:
τα νεογιλά δόντια τα μόνιμα δόντια

Νεογιλά ονομάζονται τα πρώτα δόντια που έχει το παιδί. Πέφτουν στην ηλικία
περίπου των 6 ετών.Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.58

Όταν πέφτουν τα νεογιλά δόντια εμφανίζονται τα μόνιμα τα οποία μας
ακολουθούν μέχρι το τέλος της ζωής μας.Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.59

Η οδοντοστοιχία μας αποτελείται από:
κοπτήρες κυνόδοντες προγόμφιους γομφίους

Οι κοπτήρες, οι κυνόδοντες, οι προγόμφιοι και οι γομφίοι στα νεογιλά δόντιαΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.61

Οι κοπτήρες, οι κυνόδοντες, οι προγόμφιοι και οι γομφίοι στα μόνιμα δόντιαΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.62

Οι κοπτήρες ονομάζονται έτσι, επειδή κόβουν την τροφή.Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.63

Οι κυνόδοντες παίρνουν το όνομά τους από την αρχαία ελληνική λέξη «κύων»,
που σημαίνει σκύλος, καθώς στο σκύλο τα δόντια αυτά είναι ιδιαίτερα μεγάλα.Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.64

Οι γομφίοι ονομάζονται και τραπεζίτες, γιατί έχουν μεγάλη επιφάνεια,
«τράπεζα», έτσι ώστε να είναι πιο εύκολη η μάσηση των τροφών.Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.65

Οι τελευταίοι γομφίοι ονομάζονται σωφρονιστήρες ή φρονιμίτες, επειδή τους
αποκτάμε, μετά το 20ό έτος της ηλικίας μας, όταν πλέον είμαστε... φρόνιμοι!Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.66

Δόντι δεν είναι μόνο το μέρος που βλέπουμε αλλά και μέρος που βρίσκεται
κρυμμένο μέσα στο ούλο!Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.67

Τα μέρη του δοντιού
Αδαμαντίνη
Οδοντίνη
Ούλο
Πολφός
Οστεϊνη
Οστό
Νεύρο
Αγγεία
Μύλη
Ρίζα

Το σωστό βούρτσισμα των δοντιών:
(6 στάδια)

Το σωστό βούρτσισμα των δοντιών:
 Η οδοντόβουρτσα πρέπει να κινείται πάνω-κάτω με κυκλικές κινήσεις.
 Η οδοντόβουρτσα πρέπει να κινείται από δεξιά προς τα αριστερά.
 Βουρτσίζουμε όλα τα δόντια, όχι μόνο τα μπροστινά.
 Το σωστό βούρτσισμα διαρκεί περίπου 5 λεπτά.

1ο στάδιο: Βουρτσίζουμε τα πάνω μπροστινά δόντιαΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.71

2ο στάδιο: Βουρτσίζουμε τα κάτω μπροστινά δόντιαΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.72

3ο στάδιο: Βουρτσίζουμε τα κάτω δόντια από την πάνω πλευράΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.73

4ο στάδιο: Βουρτσίζουμε τα πάνω δόντια από την κάτω πλευράΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.74

5ο στάδιο: Βουρτσίζουμε τα πάνω δόντια από τη μέσα πλευράΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.75

6ο στάδιο: Βουρτσίζουμε τα κάτω δόντια από τη μέσα πλευράΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.76

Ολοκληρώνουμε τον καθαρισμό των δοντιών με:
οδοντικό νήμα στοματικό διάλυμα

ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ
ΕΝΟΣ ΔΟΝΤΙΟΥ
ΤΥΡΜΠΑΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΗ

Μύλη
Ρίζα
Αδαμαντίνη
ΟΟδοντίνη
Οστεΐνη
Πολφός
Οδοντίνη
Ούλο
Αιμοφόρο αγγείο
Νεύρο

ΖΗΚΑΚΗΣ 2008

ΖΗΚΑΚΗΣ 2008
Αδαμαντίνη, Οδοντίνη, Οστεΐνη, Πολφός , Μύλη, Ρίζα

ΖΗΚΑΚΗΣ 2008

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄ ΤΑΞΗ
ΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΟΝΟΜΑ…………………….. ΕΠΩΝΥΜΟ……………………………
1.Να αναφέρετε με τη σειρά τα όργανα του πεπτικού συστήματος του ανθρώπου:
α)…………………β)……………………γ)……………………δ)………………………
ε)……………………………στ)………………………………
2.Τα δόντια είναι όργανα του πεπτικού συστήματος. Μπορείτε να αναφερθείτε στη
χρησιμότητά τους και να ονομάσετε τις κατηγορίες που χωρίζονται;
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
3.Ποιες διαφορές έχουν τα νεογιλά δόντια από τα μόνιμα;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
4.Μπορείτε να γράψετε τα μέρη του δοντιού;
α)………… β)…………… γ)…………… δ)…………….
ε)………………… στ)………………….
5.Γιατί πρέπει να βουρτσίζουμε τα δόντια μας συχνά;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
6.Μπορείτε να περιγράψετε το ταξίδι της τροφής;
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
7.Τι γνωρίζετε για το σάλιο και τη χολή; Πώς συμβάλλουν στην πέψη των τροφών;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

4. ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Ε΄ ΤΑΞΗ
ΟΝΟΜΑ: ____________________________________________________
Σε καθεμία από τις επόμενες προτάσεις να κυκλώσεις το Σ (σωστό) ή το Λ (λάθος).
1. Η διατροφή μας πρέπει να είναι υγιεινή, ισορροπημένη και να περιλαμβάνει
ποικιλία τροφών στη σωστή ποσότητα. Σ Λ
2. Πεπτικό σύστημα ονομάζεται το σύνολο των οργάνων με τα οποία γίνεται Σ Λ
η πέψη.
3. Πέψη ονομάζεται η διαδικασία με την οποία ο οργανισμός μας καταστρέφει
από τις τροφές τα χρήσιμα στοιχεία. Σ Λ
4. Μόνιμα ονομάζονται τα πρώτα δόντια που αποκτά ένα παιδί, τα οποία αντι-
καθιστώνται περίπου στην ηλικία των έξι χρόνων. Σ Λ
5. Νεογιλά ονομάζονται τα δόντια που αντικαθιστούν τα μόνιμα. Σ Λ
6. Η χολή εκκρίνεται στο δωδεκαδάκτυλο, το αρχικό τμήμα του λεπτού εντέ-
ρου και διασπά τα λίπη. Σ Λ
7. Το πάγκρεας είναι αδένας, ο οποίος παράγει τη χολή. Σ Λ
8. Το συκώτι είναι αδένας, ο οποίος παράγει χημικές ουσίες που εκκρίνονται
στο δωδεκαδάκτυλο. Σ Λ
9. Στη διατροφική πυραμίδα απεικονίζεται η συχνότητα με την οποία πρέπει
να καταναλώνουμε τις διάφορες τροφές. Σ Λ
10. Τα βασικά όργανα του πεπτικού συστήματος είναι τα δόντια, οι σιελογό-
νοι αδένες, ο φάρυγγας, ο οισοφάγος, το στομάχι, το λεπτό και το παχύ
έντερο, το συκώτι, η χοληδόχος κύστη και το πάγκρεας. Σ Λ
11. Ανάλογα με το σχήμα και τη λειτουργία τους τα δόντια χωρίζονται σε
αδαμάντινα, σε οστέινα, σε οδοντωτά και σε πολφικά. Σ Λ
12. Πρέπει να φροντίζουμε τα δόντια μας βουρτσίζοντάς τα πριν από κάθε
γεύμα. Σ Λ
13. Η τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο δε βοηθάει στην πρόληψη από τις
ασθένειες των δοντιών. Σ Λ
14. Το σάλιο, που εκκρίνεται από τους σιελογόνους αδένες, διασπά το άμυλο
και βοηθά στη δημιουργία της μπουκιάς, η οποία μέσα από τον οισοφάγο
περνά στο στομάχι. Εκεί μετατρέπεται σε παχύρρευστο χυλό με την επί-
δραση των στομαχικών υγρών. Σ Λ
Ιωαννίδης Νικόλαος

Πέτρος Σαμούχος
ΟΝΟΜΑ: ……………………………………………………ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ……………….………………
ΒΑΘΜΟΣ :
4η ΓΡΑΠΤΗ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ
«ΤΟ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ»
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1) Να συμπληρώσεις τα κενά στο παρακάτω σχεδιάγραμμα με τις λέξεις που δίνονται:
αδαμαντίνη, πολφός, ρίζα, οδοντίνη, μύλη, οστεϊνη (Μον.18)
2) ΚΚύύκκλλωωσσεε ττηη σσωωσσττήή ααππάάννττηησσηη:: (Μον. 28)
 Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στα βασικά όργανα του πεπτικού συστήματος;
α) ο φάρυγγας β) το συκώτι γ) η καρδιά δ) το παχύ έντερο
 Ποια από τα παρακάτω δόντια δεν ανήκουν στα νεογιλά;
α) οι γομφίοι β) οι κοπτήρες γ) οι κυνόδοντες δ) οι προγόμφιοι
 Ποια από τις παρακάτω τροφές πρέπει να αποφεύγουμε να τρώμε καθημερινά;
α) λαχανικά β) ψωμί ολικής άλεσης γ) κρέας δ) φρούτα
 Η χολή παράγεται στο:
α) συκώτι β) πάγκρεας γ) στομάχι δ) λεπτό έντερο
 Τραπεζίτες ή αλλιώς φρονιμίτες ονομάζουμε τους:
α) τους κοπτήρες β) τους γομφίους γ) τους προγόμφιους δ) τους κυνόδοντες
 Τα νεογιλά δόντια αρχίζουν να αλλάζουν μετά την ηλικία των:
α) των 8 ετών β) των 12 ετών γ) των 6 ετών δ) των 14 ετών
 Πρέπει να βουρτσίζουμε τα δόντια μας καθημερινά γιατί τα υπολείμματα των
τροφών και τα οξέα καταστρέφουν:
α) τη ρίζα β) την οδοντίνη γ) την αδαμαντίνη δ) την οστεϊνη

Πέτρος Σαμούχος
3) Να γράψεις τα μέρη του πεπτικού συστήματος που απεικονίζονται: (Μον. 30)
…………………………………
……………………………… ……………………………
……………………………….
………………………………
………………………………
4) Στα σκίτσα βλέπεις τα δόντια δύο διαφορετικών ζώων. Ποιο ζώο είναι φυτοφάγο και
ποιο σαρκοφάγο; Να δικαιολογήσεις την απάντηση σου. (Μον.10)
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
(α) (β) ……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
5) Κυκλώνω Σ για κάθε σωστό και Λ για κάθε λάθος. (Μον. 24)
 Με τα δόντια κόβουμε, σχίζουμε και μασάμε τις τροφές. Σ Λ
 Τα νεογιλά δόντια είναι ακριβώς ίδια με τα μόνιμα. Σ Λ
 Στο στομάχι η τροφή γίνεται παχύρευστο υγρό. Σ Λ
 Πρέπει να γυμναζόμαστε συχνά. Σ Λ
 Το σάλιο διασπά το άμυλο και βοηθά στη δημιουργία της μπουκιάς. Σ Λ
 Η ισορροπημένη διατροφή δεν πρέπει να περιλαμβάνει τροφές όπως
κρέας, λάδι, βούτυρο και άλλα. Σ Λ
 Οι βασικές ασθένειες των δοντιών είναι η τερηδόνα και η ουλίτιδα. Σ Λ
 Το όργανο με το οποίο αισθανόμαστε τη γεύση είναι η άνω και κάτω σιαγόνα. Σ Λ
 Πρέπει να προτιμάμε τα φρέσκα προϊόντα από τα συσκευασμένα. Σ Λ
 Τα δόντια με τα οποία μασάμε τις τροφές ονομάζονται κοπτήρες. Σ Λ
 Οι κυνόδοντες πήραν την ονομασία τους από την αρχαία ελληνική λέξη «κίονας». Σ Λ
 Ο οισοφάγος συνδέει το στομάχι με το λεπτό έντερο. Σ Λ
Άριστα παίρνει το γραπτό που θα συγκεντρώσει 100 μονάδες. Καλή επιτυχία!!!!

ΦΥΣΙΚΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ
Ανακεφαλαιωτική γραπτή δοκιμασία τ….. μαθητ…… ……………………………….
1. Απαντώ με λίγα λόγια:
α) Ποια είναι τα βασικά συστατικά των τροφίμων ;
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
β) Ποιες υγιεινές συνήθειες διατροφής πρέπει να γνωρίζουμε και να εφαρμόζουμε;
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
γ) Ποιες είναι οι βασικές συνήθειες που συμβάλλουν στην προστασία των δοντιών;
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
2. Λύνω το σταυρόλεξο:
☺

3. Βάζω ( Σ ) για το σωστό και ( Λ ) για το λάθος:
Το σάλιο βοηθά κυρίως στη διάσπαση των λιπών. ………………………………………□
Η χολή παράγεται στο στομάχι. ……………………………………………………………..□
Ο οισοφάγος συνδέει το στόμα με το στομάχι. …………………………………………...□
Στο παχύ έντερο γίνεται η πέψη των τροφών. …………………………………………….□
Η τερηδόνα και η ουλίτιδα είναι παθήσεις των δοντιών. ……………………………….□
Τα νεογιλά δόντια είναι είκοσι. ……………………………………………………………...□
Στο λεπτό έντερο τα χρήσιμα στοιχεία των τροφών περνούν στο αίμα. ……………..□
Το πάγκρεας λέγεται αλλιώς και δωδεκαδάκτυλο. ………………………………………□
Το ταξίδι της τροφής διαρκεί περίπου 30 λεπτά της ώρας. ……………………………..□
Οι κυνόδοντες λέγονται και τραπεζίτες. …………………………………………………...□
4. Λύνω το σταυρόλεξο:
☺ ☻
5. Τι ονομάζουμε πεπτικό σύστημα και ποια λειτουργία επιτελεί;
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………… Ι. Φ.

3. Βάζω ( Σ ) για το σωστό και ( Λ ) για το λάθος:
Το σάλιο βοηθά κυρίως στη διάσπαση των λιπών. ………………………………………□
Η χολή παράγεται στο στομάχι. ……………………………………………………………..□
Ο οισοφάγος συνδέει το στόμα με το στομάχι. …………………………………………...□
Στο παχύ έντερο γίνεται η πέψη των τροφών. …………………………………………….□
Η τερηδόνα και η ουλίτιδα είναι παθήσεις των δοντιών. ……………………………….□
Τα νεογιλά δόντια είναι είκοσι. ……………………………………………………………...□
Στο λεπτό έντερο τα χρήσιμα στοιχεία των τροφών περνούν στο αίμα. ……………..□
Το πάγκρεας λέγεται αλλιώς και δωδεκαδάκτυλο. ………………………………………□
Το ταξίδι της τροφής διαρκεί περίπου 30 λεπτά της ώρας. ……………………………..□
Οι κυνόδοντες λέγονται και τραπεζίτες. …………………………………………………...□
4. Τι ονομάζουμε πεπτικό σύστημα και ποια λειτουργία επιτελεί;
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………… Ι. Φ.
ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Διονύσης Λυμούρης
13ο
Δημ. Σχ. Αμαρουσίου Ε΄2 Παρασκευή, 28 – 11 – 2008
Ονομ/μο: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 4ης
ΕΝΟΤΗΤΑΣ
(Πεπτικό σύστημα)
1. Απάντησε σωστά στα παρακάτω:
Έτσι ονομάζονται τα πρώτα δόντια μας: ………………………………
Με τα δόντια αυτά σκίζουμε τις τροφές: ………………………………
Με τα δόντια αυτά κόβουμε τις τροφές: ………………………………
Τα δόντια με τη μεγαλύτερη επιφάνεια: ………………………………
2. Συμπλήρωσε σωστά τα κενά στα κουτάκια ώστε να περιγράφονται τα μέρη του δοντιού.
Η τροφή εδώ γίνεται παχύρευστο υγρό: …………………………………………
Εκκρίνεται στο στόμα: …………………………………………
Αδένας που παράγει χημικές ουσίες
χρήσιμες για τη διάσπαση των τροφών: …………………………………………
Παράγει τη χολή: …………………………………………
Παράγεται στο συκώτι: …………………………………………
Μέσα σ’ αυτόν η τροφή κατεβαίνει από το
στόμα στο στομάχι: …………………………………………
Το αρχικό μέρος του λεπτού εντέρου: …………………………………………
4. Ένωσε με γραμμές τα κουτάκια που ταιριάζουν:
λεπτό έντερο   διάσπαση των λιπών
οισοφάγος   μάσηση, δημιουργία μπουκιάς
χολή   τα ωφέλιμα στοιχεία των τροφών περνούν στο αίμα
στόμα   συνδέει το στόμα με το στομάχι
Το τμήμα του δοντιού που
βλέπουμε: ………………
είναι σφηνωμένο μες στα
ούλα: …………………..
Ουσία που καλύπτει το τμήμα του
δοντιού που είναι σφηνωμένο μέσα
στα ούλα:…......................
……………..
………………………
.
………………………

Διονύσης Λυμούρης
5. Συμπλήρωσε σωστά τα κενά στα κουτάκια ώστε να περιγράφονται σωστά τα όργανα του
πεπτικού συστήματος.
………………………
…
………………………
..
……………………….
…………………………..
…………………………...
………………………….
…………………………

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ – ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΟΝΟΜΑ: ……………………..……………………………………………… ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ……/11/2008
1. Αντιστοίχισε τις τροφές με τις κατηγορίες τους: (1,5 μον)
Χοιρινό κρέας
Μακαρόνια Φυτικές ίνες
Μαρούλι Πρωτεΐνες
Κοτόπουλο Υδατάνθρακες
Φρούτα
Πατάτες
2. Κυκλώστε τις σωστές απαντήσεις στις παρακάτω ερωτήσεις: (1,5 μον)
 Στην κορυφή της διατροφικής πυραμίδας βρίσκονται
α) τα δημητριακά και οι αμυλούχες τροφές
β) τα φρούτα και τα λαχανικά
γ) τα γλυκά και οι τροφές που περιέχουν λίπος
 Οι κυνόδοντες
α) βρίσκονται μόνο στην επάνω σιαγόνα
β) είναι μυτερά δόντια με τα οποία σκίζουμε τις τροφές
γ) είναι πλατιά δόντια με τα οποία αλέθουμε τις τροφές
 Η χολή είναι υγρό το οποίο
α) παράγεται στο δωδεκαδάχτυλο
β) παράγεται στο συκώτι και αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη
γ) βοηθά στη διάσπαση των υδατανθράκων και των πρωτεϊνών
3. Συμπλήρωσε σωστά τα κενά στα κουτάκια ώστε να περιγράφονται τα μέρη του δοντιού.
(1,5 μον)
Το τμήμα του δοντιού που βλέπουμε:
………………………………
Το τμήμα του δοντιού που είναι
σφηνωμένο μες στα ούλα:
………………………………..
δοντιού που είναι σφηνωμένο μέσα στα
ούλα:….................................................
……………………………...
………………………..
……………….…………
ΒΑΘΜΟΣ
…………….

4. ΚΚύύκκλλωωσσεε ττηη σσωωσσττήή ααππάάννττηησσηη:: (1,5 μον)
Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στα βασικά όργανα του πεπτικού συστήματος;
Ποια από τις παρακάτω τροφές πρέπει να αποφεύγουμε να τρώμε καθημερινά;
Η χολή παράγεται στο:
α) συκώτι β) πάγκρεας γ) στομάχι δ) λεπτό έντερο
Τραπεζίτες ή αλλιώς φρονιμίτες ονομάζουμε τους:
Τα νεογιλά δόντια αρχίζουν να αλλάζουν μετά την ηλικία των:
5. Συμπλήρωσε σωστά τα κενά στα κουτάκια ώστε να περιγράφονται σωστά τα όργανα του
πεπτικού συστήματος. (1,5 μον)
6. Χρωμάτισε στις παρακάτω εικόνες τα είδη των δοντιών με το κατάλληλο χρώμα: (1μον)
………………………
…
………………………
..
……………………….
…………………………..
…………………………...
………………………….
…………………………

7. Λύστε το σταυρόλεξο του πεπτικού συστήματος: (1,5μον)
1 2
3
4
5
6 7
8
9
10 11
12
Οριζόντια:
3. Αδένας που παράγει χημικές ουσίες για
τη διάσπαση των τροφών
4. Το τμήμα του δοντιού που βλέπουμε
5. Βρίσκεται ανάμεσα στην αδαμαντίνη ή
την οστεΐνη και τον πολφό
8. Μια από τις κυριότερες πηγές ενέργειας
για τον άνθρωπο
9. Ενώνει το στόμα με το στομάχι
10. Ουσία που καλύπτει το τμήμα των
δοντιών το σφηνωμένο στα ούλα
12. Το τμήμα του δοντιού που δε βλέπουμε
Κάθετα:
1. Μαλακή ουσία του δοντιού στην οποία βρίσκονται
αιμοφόρα αγγεία και νεύρα
2. Το τελευταίο κομμάτι του εντέρου
3. Ουσία χρήσιμη για τον οργανισμό που
προμηθευόμαστε κυρίως από το κρέας
6. Η σκληρή, λευκή ουσία που καλύπτει τη μύλη του
δοντιού
7. Αυτά τα δόντια δεν συμπεριλαμβάνονται στα
νεογιλά
11. Αδένας που παράγει τη χολή
http://www.eduportal.gr/

ΧΑΡΗΣ ΑΘ. ΚΟΥΤΣΟΣΠΥΡΟΣ
… Δημ. Σχ. …………… Τάξη: Ε΄ Τετάρτη 3 – 12 – 2008
Ονομ/μο: ………………………………………………………………………………………………………………………………………
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 4ης
ΕΝΟΤΗΤΑΣ (Πεπτικό σύστημα)
Έτσι ονομάζονται τα πρώτα δόντια μας: ………………………………
Με τα δόντια αυτά σκίζουμε τις τροφές: ………………………………
Με τα δόντια αυτά κόβουμε τις τροφές: ………………………………
Τα δόντια με τη μεγαλύτερη επιφάνεια: ………………………………
2. Τα νεογιλά και τα μόνιμα δόντια : Συμπληρώνω την ονομασία των δοντιών
3. Συμπλήρωσε σωστά τα κενά στα κουτάκια ώστε να περιγράφονται τα μέρη του
δοντιού.
βλέπουμε: ………………
είναι σφηνωμένο μες στα
ούλα: …………………..
δοντιού που είναι σφηνωμένο μέσα
στα ούλα:…......................
……………..
………………………
.
………………………

4. Συμπληρώνω την ακροστιχίδα :
1. _ _ _ _ _ _ _ _
2. _ _ _ _ _ _
3. _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
4. _ _ _ _ _ _ _ _ _
5. _ _ _ _ _ _
6. _ _ _ _ _ _ _ _
7. _ _ _ _ _ _ _ _ _
8. _ _ _ _ _
9. _ _ _ _ _ _ _
10. _ _ _ _ _
11. _ _ _ _ _ _ _ _ _
12. _ _ _ _
13. _ _ _ _ _ _
14. _ _ _ _ _ _
1. Αδένας που το υγρό που παράγει βοηθά στη διάσπαση των πρωτεϊνών
2. Υπάρχει λεπτό και παχύ..........
3. Δεν υπάρχουν στα νεογιλά δόντια
4. Τα πρώτα δόντια ( με άρθρο )
5. Αυτός ο αδένας παράγει τη χολή (αντίστροφα)
6. Με αυτούς κόβουμε τις τροφές
7. Συνδέει το στόμα με το στομάχι
8. Από αυτό ξεκινά το ταξίδι της η τροφή
9. Το αρχικό τμήμα του λεπτού ..............ονομάζεται δωδεκαδάκτυλο.(αντίστροφα)
10. Το εκκρίνουν οι σιελογόνοι αδένες
11. Εδώ η τροφή γίνεται παχύρρευστο υγρό (με άρθρο)
12. Διασπά τα λίπη (αντίστροφα)
13. Αυτά τα δόντια είναι συνολικά 32
14. Το συκώτι και το πάγκρεας ανήκουν στους ..................
55.. ΚΚύύκκλλωωσσεε ττηη σσωωσσττήή ααππάάννττηησσηη
Ποιο από τα παρακάτω δεν ανήκει στα βασικά όργανα του πεπτικού συστήματος;
 Ποια από τα παρακάτω δόντια δεν ανήκουν στα νεογιλά;
α) οι γομφίοι β) οι κοπτήρες γ) οι κυνόδοντες δ) οι προγόμφιοι
 Ποια από τις παρακάτω τροφές πρέπει να αποφεύγουμε να τρώμε καθημερινά;
 Τραπεζίτες ή αλλιώς φρονιμίτες ονομάζουμε τους:
 Τα νεογιλά δόντια αρχίζουν να αλλάζουν μετά την ηλικία των:
 Πρέπει να βουρτσίζουμε τα δόντια μας καθημερινά γιατί τα υπολείμματα των
τροφών και τα οξέα καταστρέφουν:
α) τη ρίζα β) την οδοντίνη γ) την αδαμαντίνη δ) την οστεϊνη

6. Συμπλήρωσε σωστά τα κενά στα κουτάκια ώστε να περιγράφονται σωστά τα όργανα
του πεπτικού συστήματος.
77.. Κυκλώνω Σ για κάθε σωστό και Λ για κάθε λάθος.
Τα νεογιλά δόντια είναι ακριβώς ίδια με τα μόνιμα Σ Λ
Στο στομάχι η τροφή γίνεται παχύρευστο υγρό Σ Λ
Πρέπει να γυμναζόμαστε συχνά Σ Λ
Το σάλιο διασπά το άμυλο και βοηθά στη δημιουργία της μπουκιάς Σ Λ
 Η ισορροπημένη διατροφή δεν πρέπει να περιλαμβάνει τροφές όπως ας,
λάδι, βούτυρο, κρέας και άλλα.
Σ Λ
Οι βασικές ασθένειες των δοντιών είναι η τερηδόνα και η ουλίτιδα Σ Λ
Το όργανο με το οποίο αισθανόμαστε τη γεύση είναι η άνω και η κάτωάτω
σιαγόνα
Σ Λ
Πρέπει να προτιμάμε τα φρέσκα προϊόντα από τα συσκευασμένα Σ Λ
Τα δόντια με τα οποία μασάμε τις τροφές ονομάζονται κοπτήρες Σ Λ
Οι κυνόδοντες πήραν την ονομασία τους από την αρχαία ελληνική λέξηέξη
«κύων».
Σ Λ
………………………
…
………………………
..
……………………….
…………………………..
…………………………...
………………………….
…………………………

Διαγώνισμα στη Φυσική (πεπτικό σύστημα)
Ονοματεπώνυμο: __________________________________________
1. Συμπληρώνω την ακροστιχίδα της Πυραμίδας
Π _ _ _ _ _ _ _ Αδένας του ανθρώπινου σώματος
Υ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Συστατικό τροφής (υπάρχει στο ρύζι)
Ρ _ _ _ Μέρος του δοντιού που δε φαίνεται
Α _ _ _ _ Το έχει η πατάτα
Μ _ _ _ Μέρος του δοντιού που φαίνεται
Ι _ _ _ _ _ Αδένας που παράγει τη χολή
Δ _ _ _ _ _ Κόβουμε την τροφή με αυτά
Α _ _ _ _ _ _ _ _ _ Καλύπτει την οδοντίνη μαζί με την οστέινη
2. Βάζω Σ για το Σωστό και Λ για το Λάθος
 Τα πρώτα δόντια του ανθρώπου λέγονται κοπτήρες.
 Τα μόνιμα δόντια μας είναι 32.
 Πρέπει να τρώμε μόνο φρούτα και λαχανικά για καλή υγεία
 Η χολή είναι ένας αδένας.
 Κατά την πέψη παίρνουμε τα χρήσιμα στοιχεία των τροφών.
 Η ουλίτιδα είναι πάθηση των δοντιών
Ένα αναψυκτικό είναι πιο θρεπτικό από έναν φυσικό χυμό.
 Το όργανο με το οποίο ξεχωρίζουμε τις γεύσεις είναι η γλώσσα.
3. Περιγράφω το ταξίδι της τροφής με δικά μου λόγια.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
4. Από ποια όργανα αποτελείται το πεπτικό μας σύστημα; (Αν θέλω μπορώ να το
περιγράψω με σχεδιάγραμμα).
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________

_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
Κορτσαλιουδάκη Κατερίνα
Ένα φρούτο την ημέρα
το γιατρό τον κάνει πέρα!!!

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄ ΤΑΞΗΣ
Νο: 3
Ονοματεπώνυμο: Ημερομηνία:
1) Συμπληρώνω τα κενά:
………………… ονομάζεται η διαδικασία κατά την οποία ο οργανισμός μας παίρνει τα
χρήσιμα συστατικά από τις τροφές. Τα πρώτα δόντια που αποκτά ένα παιδί
ονομάζονται ………………… . Τα δόντια χωρίζονται σε …………………,
…………………, ………………… και ………………… . Η ………………… διασπά τα
λίπη και το ………………… διασπά το άμυλο.
2) Αντιστοιχίζω:
Πρωτεΐνες * * Βοηθούν στην άμυνα του οργανισμού.
Υδατάνθρακες * * Βοηθούν στη μεταφορά οξυγόνου στα κύτταρα.
Βιταμίνες * * Είναι πηγές ενέργειας.
Στοιχεία * * Βοηθούν στην ανάπτυξη του οργανισμού.
(όπως ασβέστιο)
Ιχνοστοιχεία * * Βοηθούν στην ανάπτυξη οστών και δοντιών.
(όπως σίδηρος)
3) Περιγράφω το ταξίδι της τροφής:
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
……………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄ ΤΑΞΗΣ
Νο: 3
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
4) Γράφω τι είναι κάθε μέρος του δοντιού:
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Καλογερά Ευτυχία
ΚΑΛΗ
ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!

4η
ΕΝΟΤΗΤΑ: ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (σημειώσεις)
Α.) ΤΡΟΦΗ
 Η τροφή προσφέρει στον άνθρωπο χημική ενέργεια.
 Το ταξίδι της τροφής μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό διαρκεί 30
ώρες.
 Βασικά συστατικά των τροφών:
Όνομα Πού υπάρχουν Τι βοηθούν
Πρωτεΐνες Κρέας, γάλα, αυγά+
φυτικές πρωτεΐνες
στα όσπρια
Ανάπτυξη οργανισμού
Υδατάνθρακες Ρύζι, ζυμαρικά, ψωμί,
φρούτα, ρίζες φυτών
Κύρια πηγή ενέργειας
Φυτικές ίνες Φρούτα, λαχανικά,
όσπρια
Βοηθούν το πέρασμα
της τροφής μέσα στα
διάφορα όργανα του
πεπτικού συστήματος
Βιταμίνη C Φρούτα, λαχανικά Άμυνα οργανισμού
απέναντι στις
λοιμώξεις
Ασβέστιο Γαλακτοκομικά Ανάπτυξη οστών,
δοντιών
Σίδηρος Όσπρια, σπανάκι Μεταφορά οξυγόνου
στα κύτταρα
Β.) ΔΟΝΤΙΑ
 Τα δόντια είναι τα όργανα του πεπτικού συστήματος με τα οποία
κόβουμε και μασάμε τις τροφές. Τα δόντια βρίσκονται στην
πάνω και στην κάτω σιαγόνα της στοματικής κοιλότητας. Η
οδοντοστοιχία μας αποτελείται από κοπτήρες, κυνόδοντες,
προγόμφιους και γομφίους.
 Στον άνθρωπο αναπτύσσονται δύο γενιές δοντιών. Τα πρώτα
δόντια που έχει ένα παιδί ονομάζονται νεογιλά και είναι 10 σε
κάθε σιαγόνα. Περίπου στην ηλικία των έξι χρόνων τα νεογιλά
δόντια αρχίζουν να πέφτουν. Στη θέση τους βγαίνουν τα μόνιμα
δόντια, που είναι 16 σε κάθε σιαγόνα (σύνολο 32) :
Όνομα Αριθμός Περιγραφή Λειτουργία
Κοπτήρες ή Τομείς 8 πλατιά με μικρή επιφάνεια Κόβουν τροφές
Κυνόδοντες 4 μυτερά με μικρή επιφάνεια Σχίζουν τροφές
Προγόμφιοι 8 Πλατιά με μεγάλη επιφάνεια Μασάνε τροφές
Γομφίοι 12 Πλατιά με τη μεγαλύτερη »» »» »»

Εσωτερικό δοντιού:
μύλη Το τμήμα του δοντιού που βλέπουμε
ρίζα Το τμήμα του δοντιού που είναι σφηνωμένο μέσα στα
ούλα
αδαμαντίνη Λευκή σκληρή ουσία, καλύπτει το εξωτερικό του
δοντιού
οδοντίνη Το κίτρινο στρώμα του δοντιού που βρίσκεται
ανάμεσα σε αδαμαντίνη και πολφό
πολφός Μαλακή ουσία στο εσωτερικό του δοντιού, όπου
βρίσκονται νεύρα και αιμοφόρα αγγεία
Οστεΐνη Ουσία που καλύπτει τη ρίζα του δοντιού
Γ.) ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Αποτελείται από τα παρακάτω όργανα:
Όνομα Λειτουργία
Στόμα Μάσηση τροφής
Σιελογόνοι αδένες Εκκρίνουν σάλιο και θα βοηθήσουν τη μασημένη τροφή να
γλιστρήσει στον οισοφάγο
Οισοφάγος Οδηγεί μέσω του γαστρικού σωλήνα την τροφή στο
στομάχι
Στομάχι Αλέθεται η τροφή
Συκώτι Παράγει χολή και την αποθηκεύει στη χοληδόχο κύστη
Χοληδόχος κύστη Στέλνει τη χολή στο τέλος του στομαχιού και στην αρχή
του λεπτού εντέρου (δωδεκαδάκτυλο) για να κυλήσει πιο
εύκολα η τροφή στο λεπτό έντερο.
Πάγκρεας Παράγει χημικές ουσίες και τις στέλνει στο
δωδεκαδάκτυλο
Λεπτό έντερο Φιλτράρει τον πολτό της τροφής, στέλνει τις χρήσιμες
ουσίες στο αίμα και τις περιττές στο παχύ έντερο
Παχύ έντερο Οι άχρηστες ουσίες αποβάλλονται μέσω του πρωκτού
Παπαδοπούλου Τόνια

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ
Στο κεφάλαιο για το πεπτικό σύστημα
Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου 2007
Ονοματεπώνυμο:………………………………………..
1. Συμπλήρωσε τις παρακάτω προτάσεις με τις σωστές λέξεις:
Τα μόνιμα δόντια είναι συνολικά ……….. σε αριθμό. Από αυτά τα
μπροστινά χρησιμεύουν για το ………………….. της τροφής ενώ τα πίσω
για το ……………………. της τροφής. Για την καλή υγιεινή των δοντιών
μας πρέπει να αποφεύγουμε τα τρόφιμα με πολλή ……………, να
πίνουμε πολύ ……………, να πλένουμε τα δόντια μας τουλάχιστον
………. φορές την ημέρα μετά το …………… και να επισκεπτόμαστε
τακτικά τον …………………….. μας.
2. Στην παρακάτω εικόνα γράψε τα είδη των δοντιών που
υπάρχουν σε κάθε σιαγόνα.
3. Σωστό ή Λάθος;
Οι κυνόδοντες χρησιμεύουν στο μάσημα της τροφής.
Τα νεογιλά δόντια είναι όσα και τα μόνιμα.
Οι γομφίοι είναι δόντια μεγάλα και πλατιά.
Οι προγόμφιοι χρησιμεύουν στο μάσημα της τροφής.
Οι κοπτήρες χρησιμεύουν στο κόψιμο της τροφής.

4. Αντιστοίχισε εικόνες και όργανα:
οισοφάγος
λεπτό έντερο
συκώτι
Παχύ έντερο
στομάχι
στοματική
κοιλότητα
http://www.eduportal.gr/

06/12/10
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ «ΠΕΠΤΙΚΟ
ΣΥΣΤΗΜΑ»:
Όνομα:__________________________________________________
1) Αντιστοιχίζω το σωστό:
Το σάλιο διασπά   τα λίπη
Η χολή διασπά   τη χολή
Το συκώτι παράγει   το άμυλο
Το πάγκρεας παράγει   χημικές ουσίες
2) Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα:
Δόντια Ονομασία Χρησιμότητα
3) Ποια είναι τα όργανα του πεπτικού συστήματος;
α) _______________ β) _______________ γ) _______________
δ) _______________ ε) _______________ στ) _______________
ζ) _______________ η) _______________ θ) _______________

Σκάρπα Ηλέκτρα
4) Συμπληρώνω τα κενά:
α) Πεπτικό σύστημα ονομάζεται ________________________________
_______________________________________________________
β) Νεογιλά ονομάζονται τα ________ δόντια που ___________________
_______________________________________________________
γ) Το τμήμα του δοντιού που είναι σφηνωμένο μέσα στα ούλα ονομάζεται
__________
δ) Στη διατροφική πυραμίδα απεικονίζεται η συχνότητα _______________
_______________________________________________________
ε) Μόνιμα ονομάζονται τα δόντια _______________________________
_______________________________________________________
στ) Λευκή, σκληρή ουσία που καλύπτει το τμήμα του δοντιού που βλέπουμε
__________
ζ) Πέψη ονομάζεται η διαδικασία _______________________________
_______________________________________________________
η) Τα μόνιμα δόντια ενός ενήλικου ανθρώπου είναι _____
θ) Το τμήμα του δοντιού που βλέπουμε ονομάζεται __________
5) Πώς συμβάλλει (βοηθά) το σάλιο στη διαδικασία της πέψης;
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ – ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: _________________________________________________
1. Γράφω ΣΩΣΤΟ αν η πρόταση είναι σωστή ή ΛΑΘΟΣ αν η πρόταση είναι
λανθασμένη στο τέλος κάθε πρότασης:
Α) Το σάλιο βοηθά στη διάσπαση των λιπών. __________
Β) Η χολή παράγεται στο στομάχι. __________
Γ) Ο οισοφάγος συνδέει τη στοματική κοιλότητα (στόμα) με το στομάχι. __________
Δ) Τα νεογιλά δόντια είναι συνολικά είκοσι. __________
Ε) Τα δόντια που είναι δίπλα στους κοπτήρες λέγονται κυνόδοντες. __________
2. Αντιστοιχίζω σωστά:
λεπτό έντερο  Εδώ, τα άχρηστα υπολείμ-
ματα της τροφής γίνονται
παχύρρευστα και αποβάλ-
λονται από τον πρωκτό
χολή  Εδώ, τα χρήσιμα στοιχεία
των τροφών περνάνε στο
αίμα
στόμα  Σ’ αυτό παράγεται η χολή
παχύ έντερο  Σ’ αυτό δημιουργείται η
μπουκιά με τη μάσηση
συκώτι  Συμβάλλει στη διάσπαση
των λιπών
3. Βάζω τις παρακάτω τροφές στη σωστή τους θέση στην πυραμίδα διατροφής:
( γλυκά, κρέας, γαλακτοκομικά, φρούτα, δημητριακά, ψωμί, λίπη, λαχανικά)

4. Συμπληρώνω το σταυρόλεξο με τις κατάλληλες λέξεις:
1. 7.
Κ Δ
8. Α Μ Υ Λ Ο 3.
Ν Ν Π
2. Κ Ο Π Τ Η Ρ Ε Σ
Δ Ι Ο
Ο Α Γ 6.
Ν Ο Μ
Τ 5. Γ Ο Μ Φ Ι Ο Ι
Ε Φ Ν
Σ Ι Ι
Ο Μ
4. Σ Α Λ Ι Ο Α
1. Μυτερά δόντια με τα οποία σχίζουμε τις τροφές.
2. Με τα δόντια αυτά κόβουμε τις τροφές.
3. Πλατιά δόντια με μικρή επιφάνεια για το μάσημα των δοντιών.
4. Διασπά το άμυλο και βοηθά στη δημιουργία της μπουκιάς.
5. Πλατιά δόντια με τη μεγαλύτερη επιφάνεια από όλα τα άλλα δόντια.
6. Τέτοια δόντια έχουμε τώρα.
7. Μ’ αυτά κόβουμε σχίζουμε και μασάμε τις τροφές.
8. Το σάλιο το διασπά.
5. Βάζω τις παρακάτω λέξεις στη σειρά για να δείξω το ταξίδι της τροφής:
(στομάχι, οισοφάγος, στόμα, αίμα, λεπτό έντερο)
___________________________________________________________________________
6. Με βάση όσα έμαθα για τη διατροφική πυραμίδα προτείνω ένα ημερήσιο πρόγραμμα
υγιεινής διατροφής:
Πρωινό: ___________________________________________________________________
Δεκατιανό: _________________________________________________________________
Μεσημεριανό: ______________________________________________________________
Απογευματινό: ______________________________________________________________
Βραδινό: ___________________________________________________________________
Γκουτσίδης Αντώνιος
βαθμός

Φυσική Ε΄ Τάξης - Επανάληψη 4ης Ενότητας:΄΄ Πεπτικό Σύστημα ΄΄

Φυσική Ε΄ Τάξης - Επανάληψη 4ης Ενότητας:΄΄ Πεπτικό Σύστημα ΄΄

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Φυσική Ε΄ Τάξης - Επανάληψη 4ης Ενότητας:΄΄ Πεπτικό Σύστημα ΄΄

Similar to Φυσική Ε΄ Τάξης - Επανάληψη 4ης Ενότητας:΄΄ Πεπτικό Σύστημα ΄΄ (20)

More from Χρήστος Χαρμπής

More from Χρήστος Χαρμπής (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Φυσική Ε΄ Τάξης - Επανάληψη 4ης Ενότητας:΄΄ Πεπτικό Σύστημα ΄΄