«یک سیستم اولیه و بسیار ساده برای بهبود بهره وری و کیفیت است که اساس آن را نظم و نظافت تشکیل میدهد.»

1. 5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
‫آبادی‬ ‫کمال‬ ‫محمدی‬ ‫سهیل‬ ‫محمد‬
‫اول‬ ‫نیمسال‬94-93
‫الرحیم‬ ‫الرحمن‬ ‫اهلل‬ ‫بسم‬
Slide 31

2. ‫دارد‬ ‫دوست‬ ‫را‬ ‫زیبایی‬ ‫و‬ ‫زیباست‬ ‫خداوند‬
‫دارد‬ ‫دوست‬ ‫را‬ ‫بخشش‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫بخشنده‬
‫د‬ ‫دوست‬ ‫را‬ ‫پاکیزگی‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫پاکیزه‬‫ارد‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 30

3. ‫فهرست‬
•‫درک‬‫وجودی‬ ‫فلسفه‬5S
•‫تاریخچه‬5S
•‫تعریف‬5S
•‫اجزا‬5S
•‫اهداف‬5S
•‫کارگیری‬ ‫به‬ ‫نتایج‬ ‫و‬ ‫فواید‬5S
•‫کارگیری‬ ‫به‬ ‫موارد‬5S
•‫پذیرش‬ ‫علت‬5S‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫توسط‬
•‫ترتیب‬ ‫و‬ ‫نظم‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 29

4. •‫تعریف‬Seiri
•‫تعریف‬Seiton
•‫تعریف‬Seiso
•‫تعریف‬Seiketsu
•‫تعریف‬Shitsuke
•‫انجام‬ ‫در‬ ‫هایی‬ ‫توصیه‬5S
•‫سازی‬ ‫پیاده‬ ‫از‬ ‫تصاویری‬5S
•Case study:‫پیاده‬‫سازی‬5s‫عمل‬ ‫اتاق‬ ‫در‬
•‫منابع‬
•...
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 28

5. ‫درک‬‫فلسفه‬‫وجودی‬5S:
‫اغلب‬‫افراد‬‫جامعه‬‫فکر‬‫میکند‬‫که‬‫خانه‬‫داری‬‫و‬‫ساماندهی‬‫محیط‬‫خانه‬‫باید‬‫توسط‬‫خانم‬‫خانه‬‫یا‬
‫خدمتکار‬‫انجام‬‫پذیرد‬.
‫این‬‫تفکر‬‫واقعیتی‬‫در‬‫فرهنگ‬‫کاری‬‫ماست‬.‫یعنی‬‫باورهایی‬‫داریم‬‫که‬‫مانع‬‫بهره‬‫وری‬‫است‬‫و‬
‫این‬‫در‬‫حالی‬‫است‬‫که‬‫خواستار‬‫و‬‫جویای‬‫بهره‬‫وری‬‫هستیم‬.
5S‫یک‬‫نگرش‬‫انسانی‬‫و‬‫مشارکت‬‫همگان‬‫را‬‫می‬‫طلبد‬.‫اکنون‬‫این‬‫وظیفه‬‫برماست‬‫ک‬‫ه‬‫با‬‫توجه‬
‫به‬‫فرمایش‬‫موالی‬‫متقیان‬«‫به‬‫گونه‬‫ای‬‫زندگی‬‫کنیم‬‫که‬‫فردایمان‬‫بهتر‬‫از‬‫امروزمان‬‫باش‬‫د‬»‫و‬
‫همواره‬‫در‬‫این‬‫فکر‬‫باشیم‬‫که‬‫کیفیت‬‫کار‬‫و‬‫زندگی‬‫را‬‫قدری‬‫بهبود‬‫بخشیم‬‫و‬‫راههای‬‫به‬‫تری‬‫را‬‫برای‬
‫بهبود‬‫کیفیت‬‫شغلی‬‫و‬‫زندگی‬‫جستجو‬‫کنیم‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 27

6. ‫تاریخچه‬5S:
‫این‬‫سیستم‬‫پس‬‫از‬‫جنگ‬‫جهانی‬‫دوم‬‫توسط‬‫ژاپنی‬‫ها‬‫و‬‫با‬‫الگوبرداری‬‫از‬‫سه‬‫دسته‬‫از‬‫صنایع‬
‫آمریکایی‬‫و‬‫اروپایی‬‫و‬‫پس‬‫از‬‫توسعه‬‫و‬‫سیتماتیک‬‫نمودن‬‫در‬‫ژاپن‬‫شکل‬‫گرفت‬.
.1‫صنایعی‬‫که‬‫رعایت‬،‫بهداشت‬‫تمیزی‬‫و‬‫نظم‬‫از‬‫زیرساخت‬‫های‬‫اساسی‬‫ان‬‫می‬‫باشد‬‫مانن‬‫د‬‫صنایع‬
‫دارویی‬‫و‬‫بهداشتی‬‫که‬‫نیازمند‬‫محیطی‬‫تحت‬‫عنوان‬‫اتاق‬‫تمیز‬(Clean Room)‫می‬‫باشد‬.
.2‫سازمان‬‫های‬‫خدماتی‬‫مانند‬‫هتل‬،‫ها‬‫کتابخانه‬‫ها‬‫و‬‫مراکز‬‫تفریحی‬‫می‬‫باشند‬.‫در‬‫این‬‫س‬‫ازمان‬
‫ها‬‫مشتری‬‫با‬‫محیط‬‫سازمان‬‫تماس‬‫مستقیم‬‫و‬‫نزدیک‬‫داردو‬‫عالوه‬‫بر‬‫اینکه‬‫حساسیت‬‫مشتری‬
‫در‬‫این‬‫سازمان‬‫ها‬‫به‬‫تمیزی‬‫و‬‫نظافت‬‫زیاد‬‫می‬‫باشد‬‫به‬‫اجبار‬‫قانونی‬‫نیز‬‫می‬‫بایست‬‫بهداشت‬
‫را‬‫رعایت‬‫نمایند‬‫که‬‫این‬‫اصل‬‫را‬‫خانه‬‫داری‬‫خوب‬(Good House Keeping)‫می‬‫نامند‬.
.3‫سازمان‬‫هایی‬‫که‬‫به‬‫مباحثی‬‫مانند‬‫انسان‬‫با‬،‫کار‬‫انسان‬‫با‬‫ماشین‬‫و‬‫انسان‬‫با‬‫محیط‬‫ت‬‫وجه‬‫خاصی‬
‫می‬‫کنند‬‫و‬‫برای‬‫ایجاد‬‫ارتباط‬‫منطقی‬‫و‬‫سالم‬‫بین‬‫انسان‬-‫ماشین‬-‫کار‬‫تالش‬‫می‬‫کن‬‫ند‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 26

7. ‫تعریف‬5S:
«‫است‬ ‫کیفیت‬ ‫و‬ ‫وری‬ ‫بهره‬ ‫بهبود‬ ‫برای‬ ‫ساده‬ ‫بسیار‬ ‫و‬ ‫اولیه‬ ‫سیستم‬ ‫یک‬
‫میدهد‬ ‫تشکیل‬ ‫نظافت‬ ‫و‬ ‫نظم‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫اساس‬ ‫که‬.»
•‫اول‬ ‫حروف‬ ‫از‬ ‫برگرفته‬5‫ژاپنی‬ ‫کلمه‬
•‫است‬ ‫زندگی‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫محیط‬ ‫ریختگی‬ ‫درهم‬ ‫از‬ ‫پرهیز‬ ‫و‬ ‫نظم‬ ‫اساس‬ ‫بر‬.
•‫است‬ ‫ایمنی‬ ‫و‬ ‫وری‬ ‫بهره‬ ،‫انگیزش‬ ‫برای‬ ‫عاملی‬.
•‫است‬ ‫کمی‬ ‫بسیار‬ ‫اولیه‬ ‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫به‬ ‫نیاز‬.
•‫دهد‬ ‫می‬ ‫نشان‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫خوبی‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫نتایج‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 25

8. ‫اجزای‬5S:
•‫ری‬ ‫سی‬(Seiri):‫پاکسازی‬ ‫و‬ ‫تفکیک‬
‫چیزهای‬ ‫ریختن‬ ‫دور‬ ‫و‬ ‫کردن‬ ‫سوا‬‫ضروری‬ ‫غیر‬
•‫تن‬ ‫سی‬(Seiton):‫ترتیب‬ ‫و‬ ‫نظم‬
‫کردن‬ ‫مرتب‬ ‫و‬ ‫دادن‬ ‫سامان‬ ‫و‬ ‫سر‬
•‫سو‬ ‫سی‬(Seiso):‫نظافت‬ ‫و‬ ‫تمیزی‬
‫پاکیزگی‬ ‫و‬ ‫سپیدی‬
•‫کتسو‬ ‫سی‬(Seiketsu):‫نگهداری‬ ‫و‬ ‫حفظ‬
‫ایمنی‬ ‫و‬ ‫سالمتی‬ ‫و‬ ‫مطلوب‬ ‫وضع‬ ‫حفظ‬ ‫در‬ ‫سعی‬
•‫تسوکه‬ ‫شی‬(Shitsuke):‫مشارکت‬ ‫فرهنگ‬ ‫توسعه‬
‫گروهی‬ ‫و‬ ‫فردی‬ ‫انضباط‬ ‫و‬ ‫نظم‬ ‫و‬ ‫یافتگی‬ ‫سازمان‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 24

9. ‫اهداف‬5S:
•‫ور‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫ایمن‬ ،‫راحت‬ ،‫تمیز‬ ‫کاری‬ ‫محیط‬ ‫ایجاد‬
•‫پیشرفته‬ ‫تکنولوژی‬ ‫معرفی‬ ‫برای‬ ‫بناها‬ ‫زیر‬ ‫اصالح‬(TQM)
•‫باال‬ ‫مشارکت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫خوب‬ ‫کاری‬ ‫گروههای‬ ‫گسترش‬
•‫بهبود‬ ‫عملی‬ ‫رهبری‬ ‫برای‬ ‫مدیرانی‬ ‫گسترش‬
•‫بهبود‬ ‫یا‬ ‫کایزن‬ ‫تفکر‬ ‫با‬ ‫افرادی‬ ‫گسترش‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 23

10. ‫کارگیری‬ ‫به‬ ‫نتایج‬ ‫و‬ ‫فواید‬5S:
•‫موجود‬ ‫فضای‬ ‫از‬ ‫بهینه‬ ‫استفاده‬
•‫جستجو‬ ‫جهت‬ ‫شده‬ ‫تلف‬ ‫های‬ ‫زمان‬ ‫کاهش‬
•‫نقل‬ ‫و‬ ‫حمل‬ ‫و‬ ‫جابجایی‬ ‫های‬ ‫مسافت‬ ‫کاهش‬
•‫تجهیزات‬ ‫و‬ ‫آالت‬ ‫ماشین‬ ‫عمر‬ ‫افزایش‬
•‫خود‬ ‫کار‬ ‫محیط‬ ‫به‬ ‫پرسنل‬ ‫افتخار‬
•‫افراد‬ ‫تفکر‬ ‫بهبود‬ ‫و‬ ‫خالقیت‬ ‫رشد‬
•‫راحت‬ ‫و‬ ‫ایمن‬ ‫کار‬ ‫محیط‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 22

11. ‫کارگیری‬ ‫به‬ ‫موارد‬5S:
•‫اقالم‬ ‫از‬ ‫پر‬ ‫و‬ ‫نشده‬ ‫ساماندهی‬ ‫کاری‬ ‫های‬ ‫محیط‬‫ضروری‬
•‫دارد‬ ‫احتیاج‬ ‫طوالنی‬ ‫های‬ ‫مسافت‬ ‫به‬ ،‫مواد‬ ‫نقل‬ ‫و‬ ‫حمل‬
•،‫انجام‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫عمده‬ ‫قسمت‬‫ضروری‬ ‫غیر‬‫است‬.
•‫دارند‬ ‫باالیی‬ ‫خرابی‬ ‫درجه‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫کثیف‬ ‫آالت‬ ‫ماشین‬ ‫و‬ ‫تجهیزات‬ ‫و‬ ‫اداری‬ ‫وسایل‬.
•‫ندارند‬ ‫کافی‬ ‫نور‬ ‫کاری‬ ‫های‬ ‫اطاق‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫کثیف‬ ‫ها‬ ‫شیشه‬ ‫و‬ ‫دیوارها‬ ،‫ها‬ ‫سقف‬.
•‫است‬ ‫زیاد‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫خسارتهای‬ ‫و‬ ‫حوادث‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫ندارند‬ ‫ایمنی‬ ‫کار‬ ‫های‬ ‫محل‬.
•‫هس‬ ‫بهداشتی‬ ‫غیر‬ ‫مشابه‬ ‫موارد‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫حمام‬ ،‫ها‬ ‫رختکن‬ ،‫ها‬ ‫غذاخوری‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫عمومی‬ ‫امکانات‬‫تند‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 21

12. ‫پذیرش‬ ‫علت‬5S‫ها‬ ‫سازمان‬ ‫توسط‬:
•‫باشد‬ ‫می‬ ‫فهم‬ ‫قابل‬ ‫همه‬ ‫وبرای‬ ‫ساده‬ ‫آن‬ ‫اجرایی‬ ‫های‬ ‫تکنیک‬ ‫و‬ ‫مفاهیم‬.
•‫است‬ ‫سازمان‬ ‫تجارت‬ ‫نوع‬ ‫و‬ ‫اندازه‬ ‫از‬ ‫مستقل‬ ‫آن‬ ‫اجرای‬.
•‫است‬ ‫مشاهده‬ ‫قابل‬ ‫همه‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫زود‬ ‫خیلی‬ ‫آن‬ ‫نتایج‬.
•‫دارند‬ ‫دوست‬ ‫را‬ ‫راحتی‬ ‫و‬ ‫ایمنی‬ ،‫تمیزی‬ ‫ناخودآگاه‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫انسان‬.
•‫دارد‬ ‫اندکی‬ ‫نسبتا‬ ‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫آن‬ ‫اجرایی‬ ‫برنامه‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 20

13. ‫ترتیب‬ ‫و‬ ‫نظم‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬:
‫ها‬ ‫کارگاه‬ ‫در‬:‫ها‬ ‫انبار‬ ‫در‬:
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 19

14. ‫تعریف‬Seiri:
«‫تشخیص‬‫ها‬ ‫ضروری‬‫از‬‫ها‬ ‫ضروری‬ ‫غیر‬
‫کنارگذاشتن‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫ریختن‬ ‫بدور‬ ‫و‬‫ها‬ ‫غیرضروری‬‫باشد‬ ‫می‬.»
‫اجرای‬ ‫برای‬ ‫الزم‬ ‫اقدامات‬Seiri:
.1‫دیگران‬ ‫به‬ ‫متعلق‬ ‫اقالم‬ ‫شناسایی‬
.2‫اقالم‬ ‫شناسایی‬‫ضروری‬‫و‬‫ضروری‬ ‫غیر‬
.3‫اقالم‬ ‫رهایی‬ ‫و‬ ‫بندی‬ ‫طبقه‬‫ضروری‬ ‫غیر‬
‫ضروری‬ ‫غیر‬ ‫اقالم‬ ‫از‬ ‫برخی‬:
•‫مصرف‬ ‫غیرقابل‬ ‫و‬ ‫شکسته‬ ‫و‬ ‫فرسوده‬ ‫مواد‬ ‫و‬ ‫لوازم‬ ،‫وسایل‬ ،‫تجهیزات‬ ‫کلیه‬
•‫گذشته‬ ‫مصرف‬ ‫تاریخ‬ ‫و‬ ‫رده‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫مواد‬
•‫منسوخ‬ ‫ویرایش‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫اضافی‬ ‫های‬ ‫نسخه‬ ‫و‬ ‫ارزش‬ ‫بی‬ ‫مدارک‬ ‫و‬ ‫کتب‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 18

15. ‫ضروری‬ ‫غیر‬ ‫اقالم‬ ‫ایجاد‬ ‫منابع‬:
•‫اقالم‬ ‫خرید‬‫ضروری‬‫نیاز‬ ‫از‬ ‫بیش‬
•‫اقالم‬ ‫اشتباه‬ ‫خرید‬‫ضروری‬
•‫کیفیت‬ ‫بدون‬ ‫اقالم‬ ‫خرید‬
•‫عمر‬ ‫طول‬ ‫حداکثر‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫اقالم‬ ‫نگهداری‬
•‫فروش‬ ‫مقدار‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫تولید‬
•‫مشتری‬ ‫نیاز‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫کیفیتی‬ ‫با‬ ،‫تولید‬
•‫ضایعات‬ ‫موقع‬ ‫به‬ ‫دورریزی‬ ‫و‬ ‫آوری‬ ‫جمع‬ ‫عدم‬
•‫جاری‬ ‫استانداردهای‬ ‫و‬ ‫مدارک‬ ،‫اسناد‬ ‫از‬ ‫اضافی‬ ‫نسخ‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫منسوخ‬ ‫مستندات‬ ‫نگهداری‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 17

16. ‫ساماندهی‬ ‫اساسی‬ ‫جدول‬:
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 16
‫جایدهی‬ ‫روش‬ ‫نیاز‬ ‫دفعات‬ ‫نیاز‬ ‫میزان‬
‫بریزد‬ ‫دور‬
‫در‬‫کنید‬ ‫نگهداری‬ ‫دور‬ ‫جای‬
‫تمام‬ ‫در‬ ‫آنچه‬‫مورد‬ ‫قبل‬ ‫سال‬
‫اید‬ ‫نداده‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬.
‫طی‬6‫تا‬12‫یکبار‬ ‫گذشته‬ ‫ماه‬
‫شده‬ ‫استفاده‬.
‫کم‬
‫محلی‬ ‫در‬‫کار‬ ‫محل‬ ‫نزدیک‬
‫نگهدارید‬.
‫کار‬ ‫محل‬ ‫در‬
‫طی‬2‫تا‬6‫یکبار‬ ‫گذشته‬ ‫ماه‬
‫اید‬ ‫کرده‬ ‫استفاده‬.
‫کاربرد‬ ‫ماه‬ ‫در‬ ‫بار‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫بیش‬
‫دارد‬.
‫متوسط‬
‫خود‬ ‫نزد‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫محل‬ ‫در‬
‫نگهدارید‬
‫ای‬ ‫هفته‬ ‫استفاده‬‫یکبار‬
‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫روز‬ ‫هر‬
‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫بارها‬ ‫هرروز‬
‫بسیار‬

17. ‫تعریف‬Seiton:
«‫اقالم‬‫ضروری‬‫دهیم‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫و‬ ‫دهیم‬ ‫استقرار‬ ‫ترتیب‬ ‫و‬ ‫نظم‬ ‫با‬ ‫را‬.»
‫مزایا‬:
•‫نظم‬‫و‬‫ترتیب‬
•‫حذف‬‫نیاز‬‫به‬‫جستجو‬
•‫مرتب‬‫کردن‬‫اقالم‬‫ضروری‬‫به‬‫بهترین‬‫نحو‬‫برای‬‫دسترسی‬‫و‬‫استفاده‬
•‫قرار‬‫دادن‬‫اقالم‬‫ضروری‬‫در‬‫مکانهای‬‫مناسب‬‫و‬‫با‬‫ترتیب‬‫مطلوب‬‫به‬‫نحوی‬‫که‬‫امکان‬‫است‬‫فاده‬‫از‬
‫آنها‬‫ساده‬‫و‬‫در‬‫شرایط‬‫خوب‬‫و‬‫ایمن‬‫باشد‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 15

18. ‫اصول‬‫اجرای‬Seiton:
•‫تعیین‬‫جای‬‫مشخص‬‫برای‬‫اقالم‬
•‫نشان‬‫گذاری‬‫اقالم‬‫و‬‫محل‬‫آنها‬‫با‬‫برچسب‬‫قراردادن‬‫اقالم‬‫در‬‫شرایطی‬‫که‬‫زمان‬‫جستجو‬‫ب‬‫رای‬
‫آنها‬‫حداقل‬‫باشد‬.
•‫قرار‬‫دادن‬‫اقالم‬‫در‬‫شرایطی‬‫که‬‫دسترسی‬‫و‬‫استفاده‬‫از‬‫آنها‬‫ساده‬‫باشد‬.
•‫جداسازی‬‫اقالم‬‫عمومی‬‫و‬‫اختصاصی‬
•‫نگهداری‬‫اقالم‬‫پر‬‫استفاده‬‫در‬‫نزدیکی‬‫محل‬‫استفاده‬
‫نکات‬‫مهم‬‫در‬‫تعیین‬‫محل‬‫چیدمان‬:
•‫تعداد‬‫دفعات‬‫استفاده‬
•‫استفاده‬‫از‬‫عالمت‬‫ها‬
•‫وسیله‬‫بلند‬‫کردن‬‫و‬‫حمل‬‫ونقل‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 14

19. ‫تعریف‬Seiso:
«‫کث‬ ‫جایی‬ ‫هیچ‬ ‫و‬ ‫چیز‬ ‫هیچ‬ ‫که‬ ‫نحوی‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫اجزای‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫محیط‬ ‫کامل‬ ‫کردن‬ ‫پاکیزه‬ ‫و‬ ‫نظافت‬‫یف‬
‫آلودگی‬ ‫کننده‬ ‫ایجاد‬ ‫منابع‬ ‫اصالح‬ ‫و‬ ‫بررسی‬ ،‫شناسایی‬ ‫و‬ ‫نباشد‬»
‫است‬ ‫مستمر‬ ‫بازبینی‬ ‫مستلزم‬ ‫امر‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫داشت‬ ‫توجه‬ ‫باید‬.
‫مزایا‬:
•‫اولین‬‫گام‬‫جهت‬‫خود‬‫کفایی‬‫برای‬‫رفع‬‫خرابی‬،‫ها‬‫عیوب‬‫و‬‫نواقص‬،‫دستگاهها‬‫ابزارآالت‬‫و‬
‫تجهیزات‬
•‫شناسایی‬‫و‬‫رفع‬‫مشکالت‬‫عادی‬‫و‬‫جزیی‬‫که‬‫هنوز‬‫در‬‫مراحل‬‫ابتدایی‬‫هستند‬.
•‫تمیزی‬‫محیط‬‫کار‬‫و‬‫ارتقا‬،‫کیفیت‬‫بهره‬‫وری‬‫و‬‫ایمنی‬
•‫هدف‬‫آن‬‫نگهداری‬‫و‬‫مراقبت‬‫صحیح‬‫و‬‫مناسب‬‫از‬‫تجهیزات‬‫است‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 13

20. ‫اجرای‬ ‫مراحل‬Seiso:
.1‫است‬ ‫نظافت‬ ‫و‬ ‫تمیزی‬ ‫محتاج‬ ‫آنچه‬ ‫هر‬ ‫یافتن‬ ‫برای‬ ‫جستجو‬.
.2‫نظافت‬ ‫برای‬ ‫اماکن‬ ‫و‬ ‫اقالم‬ ،‫اشیا‬ ‫بندی‬ ‫اولویت‬
.3‫کاری‬ ‫تمیز‬ ‫استانداردهای‬ ‫تعریف‬
.4‫گروهی‬ ‫کار‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫برنامه‬ ‫مطابق‬ ‫تمیزکاری‬ ‫عملیات‬ ‫انجام‬
.5‫مقایسه‬‫فوق‬ ‫مراحل‬ ‫تکرار‬ ‫لزوم‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫استانداردها‬ ‫با‬ ‫نتایج‬
.6‫لزوم‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫اماکن‬ ‫و‬ ‫اشیا‬ ،‫اقالم‬ ‫اصالح‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 12

21. ‫تعریف‬Seiketsu:
«‫محی‬ ‫نظافت‬ ‫و‬ ‫نظم‬ ‫خوردن‬ ‫هم‬ ‫به‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬ ‫و‬ ‫مطلوب‬ ‫نگهداری‬ ‫و‬ ‫حفظ‬ ‫و‬ ‫استانداردسازی‬‫ط‬»
‫اجرای‬ ‫در‬ ‫مهم‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬Seiketsu:
•‫نگرش‬ ‫ایجاد‬5S‫افراد‬ ‫همه‬ ‫در‬
•‫استانداردسازی‬ ‫توسعه‬(‫برچسب‬ ‫و‬ ‫عالیم‬ ،‫رنگها‬ ‫نظیر‬)
•‫ها‬ ‫دستورالعمل‬ ‫صدور‬
•‫کار‬ ‫محیط‬ ‫در‬ ‫دلپذیر‬ ‫فضایی‬ ‫ایجاد‬
•‫آنها‬ ‫دادن‬ ‫نمایش‬ ‫و‬ ‫کنترلی‬ ‫های‬ ‫فعالیت‬ ‫سازی‬ ‫ساده‬
•‫اجرای‬ ‫کردن‬ ‫رقابتی‬5S
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 11

22. ‫تعریف‬Shitsuke:
«‫سازی‬ ‫فرهنگ‬ ‫و‬ ‫انضباط‬»
‫به‬‫طور‬‫دقیق‬‫تر‬‫دربرگیرنده‬‫مراحل‬‫زیر‬‫می‬‫باشد‬:
.1‫آموزش‬‫نظم‬‫و‬‫ترتیب‬‫و‬‫نظافت‬‫به‬‫افراد‬‫برای‬‫اینکه‬‫تمام‬‫این‬‫کارها‬‫را‬‫به‬‫منظور‬‫حف‬‫ظ‬‫محیط‬
‫کار‬‫انجام‬‫دهند‬.
.2‫تغییر‬‫عادت‬‫های‬‫نادرست‬‫و‬‫ایجاد‬‫عادت‬‫مطلوب‬‫به‬‫گونه‬‫ای‬‫ملکه‬‫ذهن‬‫گردد‬.
.3‫تمرین‬‫تا‬‫آنجا‬‫که‬‫افراد‬‫طبیعتا‬‫کارشان‬‫را‬‫درست‬‫انجام‬‫دهند‬.
‫اجرای‬Shitsuke:
.1‫آموزش‬
.2‫تیم‬‫سازی‬‫و‬‫تقویت‬‫روحیه‬‫کار‬‫گروهی‬
.3‫تشویق‬‫و‬‫تبلیغ‬‫رعایت‬‫مقررات‬‫توسط‬‫همه‬‫کارکنان‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 10

23. ‫انجام‬ ‫در‬ ‫هایی‬ ‫توصیه‬5S:
.1‫کمیته‬ ‫تشکیل‬5S
.2‫اول‬ ‫فاز‬ ‫آموزش‬
.3‫اول‬ ‫فاز‬ ‫لیست‬ ‫چک‬ ‫تهیه‬
.4‫اول‬ ‫فاز‬ ‫ارزیابی‬
.5‫اول‬ ‫فاز‬ ‫در‬ ‫واحد‬ ‫بهترین‬ ‫تشویق‬
.6‫اشکال‬ ‫دارای‬ ‫واحدهای‬ ‫برای‬ ‫اول‬ ‫فاز‬ ‫اصالحات‬
.7‫پروژه‬ ‫مستمر‬ ‫بهبود‬5S
‫آخر‬ ‫کالم‬ ‫در‬:
«‫سازی‬ ‫پیاده‬ ‫در‬5S‫اگر‬ ‫موفقید‬:
‫باشید‬ ‫داشته‬ ‫اعتقاد‬ ‫آن‬ ‫دستاوردهای‬ ‫به‬.»
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 9

24. ‫سازی‬ ‫پیاده‬ ‫از‬ ‫تصاویری‬5S:
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 8

25. ‫سازی‬ ‫پیاده‬ ‫از‬ ‫تصاویری‬5S:
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 7

26. ‫سازی‬ ‫پیاده‬ ‫از‬ ‫تصاویری‬5S:
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 6

27. ‫سازی‬ ‫پیاده‬ ‫از‬ ‫تصاویری‬5S:
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 5

28. ‫سازی‬ ‫پیاده‬ ‫از‬ ‫تصاویری‬5S:
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 4

29. ‫سازی‬ ‫پیاده‬ ‫از‬ ‫تصاویری‬5S:
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 3

30. Case study:‫پیداه‬‫سازی‬5s‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬
‫این‬‫مطالعه‬‫موردی‬‫که‬‫در‬‫سال‬92‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬‫بیمارستان‬‫شهید‬‫بهشتی‬‫انجام‬‫گردیده‬‫و‬
‫منجر‬‫به‬‫آن‬‫شده‬‫است‬‫که‬‫نمره‬‫ممیزی‬5s‫در‬‫این‬‫مکان‬‫با‬‫اجرای‬‫این‬‫تکنیک‬‫از‬‫مقدار‬3.2‫به‬
‫مقدار‬4.6‫تغییر‬‫پیدا‬‫کند‬(‫نمره‬‫قابل‬‫قبول‬‫برای‬‫ممیزی‬5s،4.2‫می‬‫باشد‬).
‫گام‬‫اول‬:‫اجرای‬Seiri
‫در‬‫اولین‬‫مرحله‬‫از‬5s‫یعنی‬‫مرحله‬‫تفکیک‬‫و‬‫تشخیص‬‫کارهای‬‫زیر‬‫انجام‬‫شد‬:
•‫جداسازی‬‫ملزومات‬‫ضروری‬‫از‬‫غیرضروری‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫تکنیک‬‫برچسب‬‫قرمز‬
•‫برای‬‫تعیین‬‫اقالم‬‫ضروری‬‫از‬‫تکنیک‬‫تهیه‬‫فهرست‬‫اقالم‬‫استفاده‬‫گردید‬(List Of Items)
•‫اقالم‬‫ضروری‬‫در‬‫جایی‬‫در‬‫نزدیکی‬‫مجل‬‫کار‬‫ذخیره‬‫شدند‬
•‫تمامی‬‫کتاب‬‫های‬،‫قدیمی‬‫پوستر‬‫و‬‫اقالم‬‫غیر‬‫ضروری‬‫که‬‫در‬‫یک‬‫سال‬‫گذشته‬‫مورد‬‫اس‬‫تفاده‬
‫نبوده‬‫از‬‫بخش‬‫خارج‬‫شدند‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

31. Case study:‫پیداه‬‫سازی‬5s‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬
‫گام‬‫دوم‬:‫اجرای‬Seiton
‫در‬‫اولین‬‫مرحله‬‫از‬5s‫یعنی‬‫مرحله‬‫نظم‬‫و‬‫ترتیب‬‫کارهای‬‫زیر‬‫انجام‬‫شد‬:
•‫مرتب‬‫کردن‬‫اقالم‬‫و‬‫تعیین‬‫جای‬‫مناسب‬‫برای‬‫آنها‬
•‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫تکنیک‬‫عالمت‬‫گذاری‬(signage)‫تمامی‬‫اقالم‬‫مرتب‬‫و‬‫برچسب‬‫زده‬‫شدند‬‫و‬
‫برچسب‬‫هاس‬‫قدیمی‬‫اصالح‬‫و‬‫برخی‬‫از‬‫آنها‬‫حذف‬‫گردیده‬.
•‫تمامی‬‫برچسب‬‫گذاری‬‫ها‬‫با‬‫فونت‬‫خوانا‬‫تایپ‬‫گردید‬.
•‫ابزار‬‫و‬‫وسایل‬‫با‬‫دو‬‫تکنیک‬‫جای‬‫داده‬،‫شدند‬‫ذخیره‬‫سازی‬‫بر‬‫اساس‬‫عملکرد‬(function
based storage)‫و‬‫ذخیره‬‫سازی‬‫بر‬‫اساس‬‫فرآیند‬(procedure based
storage).‫بدین‬‫ترتیب‬‫که‬‫وسایلی‬‫که‬‫عملکرد‬‫یکسان‬‫داشته‬‫و‬‫یا‬‫در‬‫یک‬‫فرآین‬‫د‬‫بودند‬‫با‬
‫هم‬‫در‬‫یک‬‫جایگاه‬‫قرار‬‫می‬‫گرفتند‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

32. Case study:‫پیداه‬‫سازی‬5s‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬
‫گام‬‫سوم‬:‫اجرای‬Seiso
‫در‬‫اولین‬‫مرحله‬‫از‬5s‫یعنی‬‫مرحله‬‫نظافت‬‫و‬‫پاکیزگی‬‫کارهای‬‫زیر‬‫انجام‬‫شد‬:
•‫تمامی‬‫آلودگی‬‫ها‬‫و‬‫آالینده‬‫ها‬‫از‬‫اتاق‬‫عمل‬‫حذف‬‫شد‬.
•‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫تکنیک‬5‫دقیقه‬‫ای‬5s(the 5minutes-5s)‫برنامه‬‫زمان‬‫پاکسازی‬‫هر‬
‫قسمت‬‫از‬‫اتاق‬‫عمل‬‫به‬‫همرا‬‫مسئول‬‫پاک‬‫سازی‬‫مشخص‬‫گردید‬‫و‬‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬‫نصب‬‫شد‬.
•‫تقسم‬‫مسئولیت‬‫های‬‫پاکیزه‬‫سازی‬‫نیز‬‫انجام‬‫شد‬‫و‬‫در‬‫سه‬‫مرحله‬‫قرار‬‫گرفت‬
.1‫اقالم‬‫ذخیره‬‫شده‬‫شامل‬‫ملزومات‬‫و‬‫پکیج‬‫های‬‫استریل‬
.2‫تجهیزات‬‫شامل‬‫ابزار‬،‫آزمایشگاهی‬،‫تجهیزات‬‫مانیتورینگ‬‫و‬‫صندلی‬‫و‬‫میزها‬
.3‫فضا‬‫شامل‬،‫سطوح‬‫قفسه‬،‫ها‬‫المپ‬‫ها‬‫و‬‫دیوارها‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

33. Case study:‫پیداه‬‫سازی‬5s‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬
‫گام‬‫چهارم‬:‫اجرای‬Seiketsu
‫در‬‫اولین‬‫مرحله‬‫از‬5s‫یعنی‬‫مرحله‬‫استانداردسازی‬‫و‬‫حفظ‬‫و‬‫نگهداری‬‫وضع‬‫مطلوب‬‫کارهای‬‫زیر‬‫انجام‬‫شد‬:
•‫مسئولیت‬‫هر‬‫یک‬‫از‬‫پرسنل‬‫در‬‫سه‬‫مرحله‬‫قبل‬‫مشخص‬‫گردید‬.
•‫برای‬‫مشخص‬‫نمودن‬‫مسئولیت‬‫هر‬‫پرسنل‬‫از‬‫ابزار‬‫چارت‬‫سیکل‬‫کاری‬5s(5s jabs cycle chart)
‫استفاده‬‫گردید‬.
•‫تکنینک‬‫بسته‬‫لوازم‬‫که‬‫منجر‬‫به‬‫کاهش‬‫زمان‬‫های‬‫جستجو‬‫و‬‫نیازهای‬‫جستجو‬‫می‬‫شد‬.
‫گام‬‫پنجم‬:‫اجرای‬Shitsuke
‫در‬‫اولین‬‫مرحله‬‫از‬5s‫یعنی‬‫مرحله‬‫انضباط‬‫و‬‫فرهنگ‬‫سازی‬‫کارهای‬‫زیر‬‫انجام‬‫شد‬:
•‫تمامی‬‫مطالب‬‫به‬‫کارکنان‬‫در‬‫طول‬‫دوره‬‫به‬‫صورت‬‫حضوری‬‫و‬‫چهره‬‫به‬‫چهره‬‫آموزش‬‫داده‬‫شد‬.
•‫پوسترهای‬‫مرتبط‬‫با‬‫این‬‫تکنیک‬‫در‬‫محیط‬‫نصب‬‫گردید‬.
•‫برای‬‫نشان‬‫دادن‬‫پیشرفت‬‫کار‬‫از‬‫تکنیک‬‫عکس‬‫برداری‬‫قبل‬‫و‬‫بعد‬‫از‬‫اجرای‬‫پروژه‬‫انجام‬‫شد‬.
•‫از‬‫شعارهای‬5s‫جهت‬‫افزایش‬‫انگیزه‬‫کارکنان‬‫استفاده‬‫گردید‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

34. Case study:‫پیداه‬‫سازی‬5s‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬
‫یافته‬‫ها‬‫و‬‫نتایج‬:
•‫اجرای‬‫این‬‫پروژه‬‫باعث‬‫گردید‬‫که‬‫نمره‬‫ممیزی‬5s‫در‬‫این‬‫مکان‬‫با‬‫اجرای‬‫این‬‫تکنیک‬‫از‬‫مقدار‬
3.2‫به‬‫مقدار‬4.6‫تغییر‬‫پیدا‬‫کند‬(‫نمره‬‫قابل‬‫قبول‬‫برای‬‫ممیزی‬5s،4.2‫می‬‫باشد‬).
•‫منجر‬‫به‬‫کاهش‬،‫ضایعات‬‫افزایش‬‫انگیزه‬‫و‬‫کاهش‬‫زمان‬‫انتظار‬‫بیماران‬‫گردید‬.
•‫با‬‫اجرای‬‫این‬‫تکنیک‬‫در‬‫کلینیک‬‫جراحی‬،‫سرپایی‬‫کاهش‬‫زمان‬‫انتظار‬‫بیمار‬‫از‬49‫به‬30‫دقیقه‬‫را‬
‫به‬‫همراه‬‫داشته‬‫است‬.
•‫افزایش‬‫ارتباط‬‫پرستاران‬‫با‬‫بیماران‬‫از‬31‫به‬60‫درصد‬‫افزایش‬‫پیدا‬‫کرده‬‫است‬.
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

35. Case study:‫پیداه‬‫سازی‬5s‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬
‫یافته‬‫ها‬‫و‬‫نتایج‬:‫نتایج‬‫ممیزی‬‫از‬‫دیدگاه‬‫کارکنان‬‫قبل‬‫و‬‫بعد‬‫از‬‫اجرای‬5s
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

36. Case study:‫پیداه‬‫سازی‬5s‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬
‫یافته‬‫ها‬‫و‬‫نتایج‬:‫نتایج‬‫ممیزی‬‫از‬‫دیدگاه‬‫کارکنان‬‫قبل‬‫و‬‫بعد‬‫از‬‫اجرای‬5s
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

37. Case study:‫پیداه‬‫سازی‬5s‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬
‫یافته‬‫ها‬‫و‬‫نتایج‬:‫نتایج‬‫ممیزی‬‫از‬‫دیدگاه‬‫کارکنان‬‫قبل‬‫و‬‫بعد‬‫از‬‫اجرای‬5s
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

38. Case study:‫پیداه‬‫سازی‬5s‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬
‫یافته‬‫ها‬‫و‬‫نتایج‬:‫نتایج‬‫ممیزی‬‫از‬‫دیدگاه‬‫کارکنان‬‫قبل‬‫و‬‫بعد‬‫از‬‫اجرای‬5s
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

39. Case study:‫پیداه‬‫سازی‬5s‫در‬‫اتاق‬‫عمل‬
‫یافته‬‫ها‬‫و‬‫نتایج‬:‫مقایسه‬‫نمره‬‫ممیزی‬‫قبل‬‫و‬‫بعد‬‫از‬‫اجرای‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

40. ‫منابع‬‫پیشنهادی‬‫برای‬‫مطالعه‬‫بیشتر‬:
•‫پنج‬‫اصل‬‫برای‬‫دستیابی‬‫به‬‫کیفیت‬‫عالی‬‫در‬‫محیط‬‫کار‬:‫نویسنده‬‫تاکاشی‬‫او‬،‫سادا‬‫مترجم‬
‫علیرضا‬‫علی‬،‫نقی‬‫احمدرضا‬‫زینت‬‫بخش‬.‫تهران‬:‫انتشارات‬‫کوهسار‬
•‫مقدمه‬‫ای‬‫بر‬،‫آشنایی‬‫نحوه‬‫پیاده‬‫سازی‬‫و‬‫نگهداری‬‫اصول‬‫پنج‬‫گانه‬‫آراستگی‬‫در‬‫محیط‬،‫کار‬
‫بهرام‬‫خان‬‫مختاری‬.‫تهران‬:‫انتشارات‬‫صوفیان‬
•‫مهندسی‬‫فعالیت‬‫های‬‫سوپر‬5S‫در‬‫سازمان‬:‫نویسنده‬‫کازوئو‬‫تسوچیا‬:‫مترجم‬‫فاطمه‬
‫کاردان‬:‫انتشارات‬‫مرکز‬‫آموزش‬‫و‬‫تحقیقات‬‫صنعتی‬‫ایران‬
•‫آنچه‬‫باید‬‫از‬5S‫بدانیم‬:‫اینترانت‬،‫ساپکو‬‫سایت‬‫مدیریت‬‫نوین‬
•‫آشنایی‬‫با‬‫نظام‬5S:‫اینترانت‬،‫ساپکو‬‫سایت‬‫مدیریت‬‫نوین‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 2

41. Be Original
‫باش‬ ‫خودت‬
Be Different
‫باش‬ ‫متفاوت‬
‫با‬‫شما‬ ‫توجه‬ ‫از‬ ‫سپاس‬ ‫نهایت‬
‫باشید‬ ‫موفق‬
5S ‫آراستگی‬ ‫نظام‬
Slide 1