MGA KABABAIHAN NG SILANGAN AT TIMOG SILANGANG ASYA
3.TEKSTONG-NARATIBO.pptx pagbasa at pagsusuri ng mga teksto
1.
2. Ano
ang
Tekstong
Naratibo
?
1 Ito ay Pagsasalaysay at
Pagkukwento ng mga
pangyayari sa isang tao o
mga tauhan, nangyari sa
isang lugar at panahon o
isang tagpuan nang may
pagkakasunod-sunod mula
sa simula hanggang
katapusan.
5. Ano ang
Tekstong
Naratibo
?
4. Iba’t ibang uri nito ang
maikling kwento,
nobela,kwentong bayan,
nobela,mitolohiya
alamat,pabula,parabula at
maraming iba pa iba’t ibang
uri man ang pagkakapareho
ng bawat isa ay
nagkukuwento.
6.
7. UNANG PANAUHAN IKALAWANG
PANAUHAN
IKATLONG
PANAUHAN
KOMBINASYONG
PANANAW O
PANINGIN
Isa sa mga tauhan
ang
nagsasalaysay ng
mga bagay na
kanyang
nararamdaman at
gumagamit ng
panghalip na ako
Mistulang
kinakausap ng
manunulat ang
tauhang
pinagagalaw
kaya’t
gumagamit siya
ng panghalip
na ka o ikaw
subalit hindi
gaanong
nagagamit ng
manunulat sa
kanyang
pagsasalaysay.
Isinasalaysay ng
isang taong
walang relasyon
sa tauhan kaya
ang panghalip na
ginagamit sa
pagsasalaysay ay
siya. Ang
tagapagsalaysay
ay tagapag-
obserba lang at
nasa labas siya
ng pangyayari
Karaniwang
nangyayari sa
isang nobela
kung saan ang
pangyayari ay
sumasakop sa
mahabang
panahon at
maraming tauhan
ang ipinapakilala
8. Tatlong uri ng Ikatlong
Panauhang Pananaw
Tagapag-
obserbang
panauhan
Limitadong
Panauhan
Maladiyos
na
Panauhan
9. Nababatid niya ang galaw at
iniisip ng lahat ng tauhan.
Napapasok niya ang isipan
ng bawat tauhan at
naihahayag niya ang iniisip,
damdamin, at paniniwala ng
mga ito sa mga mambabasa.
Maladiyos
na
Panauhan
11. Tagapag-
obserbang
panauhan
Hindi niya napapasok o
nababatid ang
nilalaman ng isip at
damdamin ng mga
tauhan. Tanging ang
nakakakita o naririnig
niyang pangyayari ,
kilos o sinasabi lang
ang kanyang
sinasalaysay.
12.
13. 1.DIREKTA O TUWIRANG
PAGPAPAHAYAG
2.DI DIREKTA O DI
TUWIRANG
PAGPAPAHAYAG
Ang Tauhan ang direkta
o tuwirang nagsasaad o
nagsasabi ng kanyang
diyalogo, saloobin o
damdamin at
ginagamitan ito ng
panipi.
Tagapagsalaysay
ang naglalahad sa
sinasabi, iniisip
nararamdaman ng
tauhan at hindi na
ito ginagamitan ng
panipi.
14. 1.DIREKTA O TUWIRANG
PAGPAPAHAYAG
2.DI DIREKTA O DI
TUWIRANG
PAGPAPAHAYAG
“Donato, kakain na, Anak,”
tawag ni Aling Guada sa
anak na abalang abala sa
ginagawa .” Aba’y kayganda
naman nireng ginagawa mo,
Anak! Ay ano ba talaga ang
balak mo, ha?”
Tinawag ni Aling Guada
ang anak dahil kakain
na habang abala ito sa
ginagawa.Sinabi niyang
kayganda ng ginagawa
ng anak at tinanong din
niya kung ano ba talaga
ang balak ng anak.
15.
16. 1.Tauhan
Karaniwang tauhan sa tekstong
naratibo ay:
d. Ang May-
akda-
Laging
magkasama ang
may-akda t
pangunahing
tauhan sa sa
kabuuan ng akda
ang namamayani
lamang ay kilos at
tinig ng tauhan
b.
Katunggaling
Tauhan- ang
kontrabida ang
sumasalungat o
kalaban ng
pangunahing
tauhan
c. Kasamang
Tauhan-
karaniwang
kasama o
kasangga ng
tauhan
a.Pangunahing
Tauhan-
sa bida umiikot
ang mga
pangyayari sa
kwento mula
simula
hanggang
katapusan
17. Ayon kay E. M. Forster may dalawang uri ng
tauhan:
TAUHANG BILOG ( ROUND
CHARACTER)
TAUHANG LAPAD ( FLAT
CHARACTER
-Tulad ng isang tunay na katauhan,
nagbabago ang kanyang pananaw ,
katangian at damdamin ayon sa
pangangailangan.
Hal:
Ang isang tahimik at mapagtimping
tauhan ay maaaring magalit at
sumambulat kapag hiningi ng
pagkakataong magbago ang taglay
niyang katangian lulutang ang
nararapat na emosyon
-Ito ay tauhang nagtataglay
ng iisa o dadalawang
katangiang madaling
matukoy o
predictable.Madaling
mahulaan o maiugnay ang
kanyang katauhan sa
kanyang ikinikilos.
Karaniwang hindi nagbabago
o nag iiba ang katangian ng
tauhang ito sa kabuuan ng
18. 2. Tagpuan at Panahon
-tumutukoy hindi lamg sa lugar
kung saan naganap ang mga
pangyayari sa akda kundi
gayundin sa panahon (oras,
petsa, taon).
19. 3.Banghay
-tawag sa maayos na daloy o pagkakasunod-
sunod ng mga pangyayari sa mga tekstong
naratibo upang mabigyang-linaw ang temang
taglay ng akda.
-hindi lahat ng banghay ay sumusunod sa
kumbensyunal na simula-gitna-wakas may
pagsasalaysay na hindi nakaayos sa tamang
pagkakasunod na tinatawag na Anachrony
20. 3.1. Karaniwang Banghay
Pagkakaroon ng isang epektibong simula
kung saan maipapakilala ang mga
tauhan, tagpuan at tema (orientation or
introduction)
Pagpapakilala sa suliraning ihahanap ng
kalutasan ng mga tauhan partikular ang
pangunahing tauhan. (problem)
21. 3.1. Karaniwang Banghay
Pagkakaroon ng saglit na kasiglahang
hahantong sa pagpapakita ng aksyong
gagawin ng tauhan tungo sa suliranin (
rising action)
Patuloy na pagtaas ang pangyayaring
humahantong sa isang resolusyon o
kakalasan ( falling action)
Pagkakaroon ng isang makabuluhang
wakas (ending)
22. 3. URI NG
ANACHRONY
ELLIPSIS-may
mga puwang o
patlang sa
pagkakasunod-
sunod ng mga
pangayayrina
nagpapakita na
may bahagi ng
pagsasalaysay
na tinanggal o
di isinama
PROLEPSIS
(FLASH
FORWARD) –
dito
ipinapasok
ang mga
pangyayaring
magaganap pa
lang sa
hinaharap
ANALEPSIS (
FLASHBACK)-
dito
ipinapasok
ang mga
pangyayaring
naganap sa
nakalipas
23. 4.Paksa o Tema
-ito ang sentral na ideya kung saan
umiikot ang mga pangyayari sa
tekstong naratibo.kailangang
palutangin ang pianakmahalang
mensaheng nais iparating sa
mambabasa at dito rin mahuhugot
ang mga pagpapahalaga ,
mahahalagang aral at
pagpapahalagang pangkatauhan.
24. 4.Pamamaraan ng Narasyon
A. Diyalogo- sa halip na direktang
pagsasalaysay ay gumagamit ng
pag-uusap ng mga tauhan upang
isalaysay ang nangyayari
B. Foreshadowing- nagbibigay ng
pahiwatig o hints hinggil sa kung
ano ang kahihinatnan o
mangyayari sa kuwento.
25. 4.Pamamaraan ng Narasyon
c. Plot Twist – tahasang pagbabago sa
direksyon o inaasahang kalalabasan ng
isang kuwento.
d. Elipsis - omisyon o pag-aalis ng ilang
yugto ng kuwento kung saan
hinahayaan ang mambabasa na
magpuno sa naratibong antala. Ito ay
tinatawag na iceberge theory o Theory
of Omission ni Ernest Hemingway
26. 4.Pamamaraan ng Narasyon
e. Reverse Chronology – nagsisimula
sa dulo ang salaysay patungong
simula.
f. Comic Book Death – isang teknik
kung saan pinapatay ang
mahahalagang karakter ngumit
kalaunan ay lilitaw upang
magbigay-linaw sa kwento.
27. 4.Pamamaraan ng Narasyon
g. In Media res- nagsisimula sa
narasyon sa kalagitnaan ng
kwento. Kadalasang
ipinakikilala ang mga karakter,
lunan, at tensyion sa
pamamagitan ng mga
flashback.
28. 4.Pamamaraan ng Narasyon
h. Deus ex machina (God from Machine) Isang
plot device na ipinaliwanag ni Horace sa
kanyang Arts of Poetica kung saan nabibigyang
resolusyon ang tunggalian sa pamamagitan ng
awtomatikong interbensyon ng isang absolitong
kamay.Nababago rin ang kahihinatnan ng kwento
at nareresolba ang matinding suliranin na tila
walang solusyon sa pamamagitang ng biglaang
pagpasok ng isang tao, bagay at pangyayari na
hindi naman ipinakilala sa unang bahagi ng
kwento.
29. Mabangis na Lungsod
ni: Efren R. Abueg
Ang gabi ay mabilis na
lumatag sa mga gusali, lumagom
sa malalaki’t maliliit na
lansangan, duman- tay sa mukha
ng mga taong pagal sa pang-
araw-araw na walang lunas.
30. Ang gabi ay hindi napapansin ng
lalabindalawahing taong gulang na si
Adong. Ang gabi ay tulad lamang ng
Quiapo ang pook na iyon.Sa walang
muwang na isipan ni Adong, walang
kabuluhan sa kanya kung naroon
man o wala ang gabi- at ang Quiapo.
31. Ngunit isang bagay ang makabuluhan kay
Adong sa Quiapo.Alisin na ang
nagtatayugang gusali roon, alisin na ang
mga tindahan hanggang sa huling oras ng
gabi ay mailaw at maingay.Huwag lamang
matitinag ang simbahan at huwag lamang
mababawasn ang mga taong pumapasok at
lumalabas doon, dahil sa isang bagay na
hinahanap sa isang marikit.Sapagkat ang
simbahan ay buhay ni Adong.
32. Isa si Adong sa mga hanay ng mga pulubing
naroroon at nakatingala sa mga taong may puso
upang dumukot sa bulsa at maglaglag ng singko
o diyos sa maruruming palad.
Mapapaiyak na si Adong. Nagsawa na ang
kanyang mga bisig sa kalalahad ng kamay ngunit
ang mga sentimong kumakalansing ay wala pang
tunog ng katuwaan. Bagkus babala ito ng
pangangalam ng kanyang sikmura at sinapisn pa
ng takot na waring higad sa kanyang katawaan.
33. “Mama...Ale, palimos na po.”
Ang maraming mukhang nagdaraan ay
malalamig na parang bato, ang hakbang ay
nagpapahalata ng pagmamadali ng pag-iwas
“Singko po lamang, Ale......hindi pa po ako
nanananghali.”
Kung may pumapansin man sa panawagan ni
Adong, ang
34. Nakikita naman niya ay irap, pandidiri,
pagkasuklam. “Pinag-hahanapbuhay
‘yan ng magulang para maisugal,”
madalas na naririnig ni Adong. Nasaktan
siya sapagkat ang pangungusap na iyon
ay untag sa kanya ni Aling Ebeng ang
matandang pilay na kanyang katabi sa
dakong liwasan ng simbahan, ni kanino
mang naroroong nagpapalimos.
35. “May reklamo?” ang nakasisindak na tinig
ni Bruno. Ang mga mata nito’y nanlilisik
kapag nagpatumpik-tumpik siya sa
pagbibigay.At ang mga kamay ni Adong ay
nanginginig habang inilalagay ang mga
sentimong matagal ding kumalansing sa
kanyang bulsa ngunit hindi man lang
nakarating sa kanyang bituka.
36. “Maawa na po kayo,
Mama.....Ale......gutom na ako!”
Ang kampana ay tumugtog sa loob
ng simbahan, pagkaraan ng ilang
sandali narinig ni Adong ang pagkilos ng
mga tao papalabas.
37. Natuwa si Adong. Pinagbuti niya ang
paglalahad ng palad at pagtawag sa
taong papalapit sa kinaroroonan niya.
“Malapit nang dumating si Bruno...” ani
Aling Ebeng na walang sino mang
pinatutungkulan. Manapa’y para sa lahat
na maaaring makarinig.
38. Biglang-bigla, napawi ang katuwaan
ni Adong. Nilagom ng kanyang bituka
ang nararamdamang
gutom.Nakadarama siya ng kung
anong bagay na apoy sa kanyang
gutom at pangamba.Kung ilang araw
niya iyong nararamdaman at
naroroo’t umuuntag na kanya na
gumawa ng isang marahas na bagay.
39. Ilang singkong bagol ang nalaglag sa
kanyang palad, hindi inilagay kundi inilaglag
ng isang nandidiring mapadikit man lang ang
kamay sa marurusing palad.Dali-daling
inilagay ni Adon ang mga bagol sa kanyang
bulsa.
“Adong...ayun na si Bruno,” narinig
niyang wika ni Aling Ebeng.
40. Panuto: Suriin ang katangian at kalikasan ng
binasang teksto. (3 puntos bawat bilang)
_____1. Sino ang tagapagsalaysay sa binasang
akda? Sa anong pananaw o paningin ito
isinalaysay? Ipaliwanag
_____2.Sino ang pangunahin tauhan sa akda?
Siya ba’y bilog o lapad na tauhan ipaliwanag?
_____3. Sino naman ang katunggaling tauhan?
Ang kanyang pagkatao ba ya bilog o lapad?
Ipaliwanag
41. _____4. Sin0 naman ang kasamang
tauhan? Anong pagkatao niya
lapad o bilog ba? Ipaliwanag
_____5. Magkano ang hinihingi ni
Adong sa bawat nagdaraan sa
Quiapo? Sa anong dekada kaya ang
tagpuan ng kuwentong ito?
42. Ano ang paksa ng tinalakay na akda?
. Dapat lang maparusahan ang mga taong nang aapi
sa kapwa
. Dapat gumawa ang pamahalaan ng makakaya upang
maibsan ang kahirapan sa iba’t ibang bahagi ng
bansa.
. Mananatiling biktima ang mahihina hanggat
nagbubulag-bulagan ang lipunan sa ganitong
kalakaran.
.Nangangailangan ng kandili at pagmamahal ang
mga batang magulang.
.Walang mang-aalipin kung walang magpapaalipin.
43. Isa-isahin ang mga bahagi ng akda
-Ano ang bahaging simula?
-Ano ang bahaging Saglit na
kasiglahan?
-Ano ang bahaging kasukdulan sa
akda?
-Ano naman ang bahaging
Kakalasan?
-Ano ang bahaging wakas?