Κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές κι εκπαιδευτικές αλλαγές έχουν οδηγήσει σε ευρεία παραδοχή της άποψης ότι είναι αναγκαία η προώθηση της εκπαίδευσης των παιδιών που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών στις σχολικές μονάδες γενικής εκπαίδευσης, μέσω της μείωσης των διακρίσεων και των στερεοτύπων ρόλων του κάθε μαθητή.

1. ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΣΕ
ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟΥ
ΥΠΟΒΑΘΡΟΥ
Καλέμης Κων/νος, Κωσταρέλου Άννα

2. Δομή της παρουσίασης
 Εισαγωγή
 Επεξήγηση εννοιών
 Σκοπός της εργασίας
 Μεθοδολογία
 Αποτελέσματα
 Συμπεράσματα
 Ερωτήσεις – Συζήτηση

3. Εισαγωγή – Επεξήγηση Όρων
 Η μετανάστευση αποτελεί ένα ευαίσθητο θέμα, το οποίο
μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει αρνητική χροιά.
 O OECD (2006) και το ΕΥΡΥΔΙΚΗ (2004) χρησιμοποιούν
τον όρο μετανάστες μαθητές, αναφερόμενοι στους
«ξένους μαθητές» ή τους «μαθητές πρώτης γενιάς» όταν
οι μαθητές και οι γονείς τους έχουν γεννηθεί εκτός της
χώρας υποδοχής.
 Οι «μαθητές δεύτερης γενιάς» είναι αυτοί που
γεννήθηκαν στη χώρα υποδοχής αλλά οι γονείς τους
γεννήθηκαν σε διαφορετική χώρα.
 Οι μαθητές τρίτης ή τέταρτης γενιάς είναι «γηγενείς»:
ίσως έχουν υπηκοότητα της χώρας διαμονής,
γεννήθηκαν στη χώρα υποδοχής και τουλάχιστον ένας
γονέας, επίσης, γεννήθηκε στη χώρα υποδοχής.

4. Σκοπός της εργασίας - έρευνας
Σκοπός
Κεντρική υπόθεση εργασίας
Οι καλές πρακτικές του Κράτους αποβλέπουν
στην διαχείριση της μεταναστευτικής
παρουσίας και όχι στην ουσιαστική
αντιμετώπιση των προβλημάτων των
μεταναστών.
Δύο είναι τα καταρχήν προβλήματα:
(α) οι οικονομικοί μετανάστες τελούν υπο
καθεστώς νομικής αβεβαιότητας και
προσωρινότητας και,
(β)η έλλειψη στοιχείων τόσο για το σύνολο
του μεταναστευτικού πληθυσμού όσο και
για τον μαθητικό πληθυσμό
συγκεκριμένα.
Τα σημερινά στοιχεία του ΙΠΟΔΕ δείχνουν ότι
ο αριθμός των αλλοδαπών και
παλιννοστούντων μαθητών αγγίζει
σήμερα τις 140,000 μαθητές ήτοι το 9.5%
του συνολικού μαθητικού πληθυσμού.
Υλικό - Μεθοδολογία
Προβλήματα από την φοίτηση των παλιννοστούντων και αλλοδαπών
μαθητών:
• Οι παλιννοστούντες και αλλοδαποί μαθητές
αντιμετώπιζαν σοβαρά γλωσσικά
προβλήματα, οικονομικά προβλήματα της
οικογένειας, τη διαφορά νοοτροπίας και τις
δυσκολίες που βίωναν μέχρι να συνηθίσουν
να ζουν στην ελληνική κοινωνία.
• Η οικονομική ανέχεια, είχε σαν αποτέλεσμα
πληθώρα μαθητών μεταναστευτικού
υποβάθρου να μην έχουν πρόσβαση σε
παροχές υγείας και πρόληψης καθώς και σε
προγράμματα εμβολιασμού.
• Από την άλλη πλευρά, η συμβίωση σε
συνθήκες περιορισμένης συχνά υγιεινής,
οδήγησε σε πολλαπλά κρούσματα μεταξύ
μαθητών σε σχολεία κυρίως της
πρωτοβάθμιας εκπ/σης.

5. Διεξαγωγή έρευνας
Φορείς
Η μεθοδολογία που ακολουθήσαμε στην
συγκεκριμένη εργασία περιελάμβανε:
 βιβλιογραφική διερεύνηση και αναζήτηση
σχετικών πηγών,
 αναζήτηση στοιχείων και άλλων
πληροφοριών στο Διαδίκτυο,
 επιτόπια επίσκεψη στις σχετικές
υπηρεσίες, όπως το Ινστιτούτο
Μεταναστευτικής Πολιτικής, ο Συνήγορος
του Πολίτη, το Ελληνικό Ίδρυμα
Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής
(ΕΛΙΑΜΕΠ) και το Εθνικό Κέντρο
Κοινωνικών Ερευνών (Ε.Κ.Κ.Ε.).
 διενέργεια συνεντεύξεων από αρμόδια με
την μετανάστευση άτομα στο Ινστιτούτο
Μεταναστευτικής Πολιτικής (Ι.ΜΕ.ΠΟ.),
στον Συνήγορο του Πολίτη καθώς από
εκπ/κούς.
Αποτελέσματα
• Η τριγωνοποίηση των
δεδομένων της έρευνας
επιβεβαίωσε την ελλιπή
υγειονομική κατάσταση των
μαθητών αυτών.
• Το πιο σημαντικό πρόβλημα
εστιάστηκε στην παντελή
έλλειψη στοιχείων προληπτικού
και όχι μόνο εμβολιασμού με τις
όποιες πιθανές παρενέργειες
έχει αυτό στην μαθητική
κοινότητα (κίνδυνος επιδημιών,
εξάρσεις ιώσεων).

6. Συμπεράσματα έρευνας
Η σχολική ενσωμάτωση και η κοινωνική ένταξη των
παιδιών, στα πλαίσια του σεβασμού κι αναγνώρισης της
διαφορετικότητας κι παροχής ίσων ευκαιριών
εκπαίδευσης, έχει απασχολήσει την εκπαιδευτική
πολιτική συζήτηση κι έρευνα, τόσο στο διεθνές, όσο και
στον ελλαδικό παιδαγωγικό χώρο, με διάφορους
τρόπους.

7. Συμπεράσματα έρευνας
 Στη βάση των διαφορετικών μέτρων στήριξης, τα οποία
παρέχουν οι χώρες στους μαθητές που προέρχονται από
οικογένειες μεταναστών:
 (α) επισημαίνονται οι κύριες προκλήσεις των σχολικών
μονάδων, των εκπ/κών, των μαθητών και των οικογενειών
τους.
 (β) τονίζεται η ανεπάρκεια των σχολείων και των
εκπαιδευτικών σε σχέση με τους μαθητές με
μεταναστευτικό υπόβαθρο γενικά.
 (γ) επισημαίνεται η ανεπαρκής συνεργασία μεταξύ των
υπηρεσιών που εμπλέκονται στην αναγνώριση και η
εφαρμογή στρατηγικών παρέμβασης που αφορούν τους
μαθητές.

8. Θέματα προς συζήτηση
 Το σχολείο μεταξύ των άλλων δράσεών του, είναι
αναγκαίο να έχει ως στόχο να εμπλέκεται ενεργά σε
συνεργασία με υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των
φορέων μεταναστών ή για τους μετανάστες.
 Ο συνολικός στόχος θα πρέπει να είναι η αύξηση της
συνεκπαιδευτικής πρακτικής με την παροχή των
απαιτούμενων πόρων στα σχολεία και την συνεργασία
με φορείς Υγείας και ιατρικό προσωπικό.
 Οι καταστάσεις «γκέτο» θα μειωθούν με την αποφυγή
του διαχωρισμού και του αποκλεισμού.

9. Σας ευχαριστούμε πολύ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ