1. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Τη νλνκάδνπκε ηζόηνπνπο ππξήλεο; Σε ηη κνηάδνπλ ηα ηζόηνπα ελόο
ζηνηρείνπ Φ;
Πςπήνερ πος ανήκοςν ζηο ίδιο σημικό ζηοισείο και έσοςν ηον
ίδιο απιθμό ππωηονίων Ζ αλλά όσι και ηον ίδιο απιθμό
νεηπονίων Ν ονομάζονηαι ιζόηοποι.
2. Δίλνληαη νη ππξήλεο:
(α) 12
6C, (β) 14
6C, (γ) 13
6C, (δ) 14
7Ν, (ε) 16
8Ο, (δ) 17
8Ο
i. Πνηνη από ηνπο παξαπάλω ππξήλεο πεξηέρνπλ ηνλ ίδην αξηζκό:
πξωηνλίωλ, λεηξνλίωλ, λνπθιενλίωλ;

2. 2. Δίλνληαη νη ππξήλεο:
(α) 12
6C, (β) 14
6C, (γ) 13
6C, (δ) 14
7Ν, (ε) 16
8Ο, (δ) 17
8
Ο
ii. Πνηνη πεξηζηνηρίδνληαη από ηνλ ίδην αξηζκό ειεθηξνλίωλ ζην
νπδέηεξν άηνκν;
iii. Πνηνη είλαη ηζόηνπα ηνπ ίδηνπ ζηνηρείνπ;
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
3. Τη νλνκάδνπκε ελέξγεηα ζύλδεζεο ελόο ππξήλα;
H ενέπγεια ζύνδεζηρ εκθπάζει ηην ελάσιζηη απαιηούμενη ενέπγεια
πος ππέπει να δώζοςμε, για να απομακπύνοςμε μεηαξύ ηοςρ ηα
ππωηόνια και ηα νεηπόνια, πος αποηελούν ηον πςπήνα, ώζηε να μην
ςπάπσει καμία αλληλεπίδπαζη μεηαξύ ηοςρ.

3. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
4. Ο ππξήλαο Φ έρεη ελέξγεηα ζύλδεζεο αλά λνπθιεόλην 8,8MeV, ελώ ν
ππξήλαο Υ έρεη ελέξγεηα ζύλδεζεο αλά λνπθιεόλην 7,6MeV. Πνηνο από
ηνπο δύν είλαη πην ζηαζεξόο;
5. Σπκπιεξώζηε ηα θελά ζην παξαθάηω θείκελν:
Η ελέξγεηα ζύλδεζεο αλά λνπθιεόλην εκθαλίδεη ηηο κεγαιύηεξεο ηηκέο
γηα ππξήλεο ……… καδηθώλ αξηζκώλ. Όζν κεγαιύηεξε είλαη ε ελέξγεηα
ζύλδεζεο αλά λνπθιεόλην ελόο ππξήλα ηόζν ..…….………. είλαη ν
ππξήλαο. Έλαο ππξήλαο κε κεγάιν καδηθό αξηζκό έρεη ..………
ελέξγεηα ζύλδεζεο αλά λνπθιεόλην από έλαλ ππξήλα κεζαίνπ καδηθνύ
αξηζκνύ θαη κπνξεί λα ………….. ζε δύν κεζαίνπο ππξήλεο
………………… ελέξγεηα ππό κνξθή ……… ……….. ηωλ
ζξαπζκάηωλ.
αποδεςμεφοντασ
ςτακερότεροσ
μικρότερθ
διαςπαςτεί
μεςαίων
κινθτικισ ενζργειασ

4. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
6. Σην πείξακα ηνπ Rutherford ππνζέζηε όηη έλα ζωκάηην α κηθξήο
θηλεηηθήο ελέξγεηαο θαηεπζύλεηαη κεηωπηθά πξνο ηνλ ππξήλα ελόο
αηόκνπ. Γηαηί ην ζωκάηην δελ έξρεηαη ζε επαθή κε ηνλ ππξήλα;
7. Πώο εμεγείηαη ην όηη έλαο ππξήλαο δε δηαζπάηαη, αλ θαη ηα πξωηόληα
ηνπ απωζνύληαη κεηαμύ ηνπο;
Τι είναι, εκείνο που ςυγκρατεί το πυρηνικό «τςαμπί» ενιαίο;
Καταλήγουμε λοιπόν ότι μια και υπάρχουν πυρήνεσ, θα
πρζπει να υπάρχει και μία άλλη δφναμη, ιςχυρότατα
ελκτική, που θα υπερνικά την ηλεκτρική άπωςη και την τάςη
που ζχουν τα νουκλεόνια να διαςκορπιςτοφν λόγω τησ
ζντονησ κίνηςήσ τουσ. Μία τζτοια δφναμη πράγματι υπάρχει
και είναι γνωςτή με το όνομα ιςχυρή πυρηνική δφναμη.

5. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Θζσςπή πςπηνική δύναμη.
• Δεν κάνει διάκπιζη μεηαξύ ππωηονίων και νεηπονίων. Είναι
δηλαδή η ίδια για ηα ζεύγη ππωηόνιο - ππωηόνιο, ππωηόνιο -
νεηπόνιο και νεηπόνιο - νεηπόνιο.
• Δπα μόνο μεηαξύ γειηονικών νοςκλεονίων και μόνο ζηιρ πολύ
κονηινέρ αποζηάζειρ.
8. Πνηεο είλαη νη ζεκαληηθόηεξεο ηδηόηεηεο ηεο ηζρπξήο ππξεληθήο
δύλακεο;
15. Τη είλαη ε κεηαζηνηρείωζε;
Η διαδικαζία καηά ηην οποία έναρ πςπήναρ μεηαηπέπεηαι ζε έναν
άλλο διαθοπεηικού ζηοισείος ονομάζεηαι μεηαζηοισείωζη.

6. 16. Πνην θαηλόκελν νλνκάδεηαη ξαδηελέξγεηα; Πνηα είδε ξαδηελεξγώλ
αθηηλνβνιηώλ ππάξρνπλ;
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Όταν ζνασ πυρινασ μετατρζπεται αυκόρμθτα ςε άλλο πυρινα, εκλφεται
ενζργεια με ταυτόχρονθ εκπομπι ακτινοβολίασ. Το φαινόμενο αυτό
ονομάηεται ραδιενζργεια.
Η ζκλυςη τησ ενζργειασ γίνεται με τρεισ τρόπουσ: εκπομπή ςωματίων
α, ςωματιδίων β και φωτονίων γ, αποδίδονται δε ωσ ακτινοβολίεσ α, β και γ
αντίςτοιχα.
19. Έλα θηικ πνπ βξίζθεηαη κέζα ζε έλα θνπηάθη από παρύ ραξηόλη
θηλδπλεύεη λα πξνζβιεζεί από παξαθείκελεο πεγέο:
i. αθηίλωλ α,
ii. αθηίλωλ γ,
iii. αθηίλωλ β.

7. 18. Γηαηί, όζν απμάλεηαη ν αηνκηθόο αξηζκόο ηωλ ππξήλωλ, ρξεηάδεηαη
λα ππάξρνπλ όιν θαη πεξηζζόηεξα λεηξόληα, γηα λα εμαζθαιηζηεί ε
ζηαζεξόηεηα ηωλ ππξήλωλ;
Αο ζεωξήζνπκε έλαλ πςπήνα με μεγάλο αηομικό απιθμό Ζ, ζηνλ νπνίν
νη ειεθηξηθέο απωζηηθέο δπλάκεηο κεηαμύ ηωλ πξωηνλίωλ κόιηο πνπ
αληηζηαζκίδνληαη από ηηο ηζρπξέο ππξεληθέο δπλάκεηο, πνπ όκωο δξνπλ
κόλν κεηαμύ γεηηνληθώλ λνπθιενλίωλ. Αν ζςνεσίζοςμε να πποζθέηοςμε
ππωηόνια, ν ππξήλαο γίλεηαη αξθεηά κεγάινο θαη οι ηλεκηπικέρ
απωζηικέρ δςνάμειρ ςπεπιζσύοςν ηων πςπηνικών κε απνηέιεζκα ηε
δηάζπαζε ηνπ ππξήλα.
Απηόο είναι και ο λόγορ πος οι μεγάλοι πςπήνερ έσοςν πιο πολλά
νεηπόνια από ό,ηι ππωηόνια. Τν πιεόλαζκα ηωλ λεηξνλίωλ ζπκβάιιεη
ζηελ ηζρπξή ππξεληθή ζύλδεζε, ρωξίο λα ζπλνδεύεηαη από παξάιιειε
αύμεζε ηεο άπωζεο Coulomb.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

8. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
20. Υπνζέζηε όηη κία δέζκε πεξηέρεη ζωκαηίδηα α, β θαη γ, ηα νπνία
ζέινπκε λα δηαρωξίζνπκε. Υπνδείμεηε θαηάιιειν πεηξακαηηθό ηξόπν.

9. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
21. Πνηνο ππξήλαο ζα πξνέιζεη από ηε δηάζπαζε β- ελόο ππξήλα 14
6C;
27. Να αντιςτοιχίςετε τα ςτοιχεία τησ αριςτερήσ ςτήλησ με αυτά τησ
δεξιάσ.
Α. Αριθμόσ νετρονίων ατόμου. α. Α
Β. Αριθμόσ νουκλεονίων ατόμου. β. Ν
Γ. Αριθμόσ πρωτονίων ατόμου. γ. Ζ
Δ. Αριθμόσ ηλεκτρονίων ςτο ιονιςμζνο άτομο.

10. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
22. Τν παξαθάηω ζρήκα δείρλεη δηαθνξεηηθέο δηαζπάζεηο κηαο αξρηθά
δηεγεξκέλεο θαηάζηαζεο ηνπ ππξήλα 164
67Ho ε νπνία δηαζπάηαη θαηά
δηάθνξνπο ηξόπνπο:
α. Φαξαθηεξίζηε θαζεκηά από απηέο ωο δηάζπαζε α, δηάζπαζε β θαη
δηάζπαζε γ.
Διάςπαςθ γ
Διάςπαςθ β
Διάςπαςθ β
Διάςπαςθ γ

11. β. Γηα όπνηεο από απηέο είλαη δηαζπάζεηο γ ππνινγίζηε ηηο αληίζηνηρεο
ελέξγεηεο ηωλ θωηνλίωλ πνπ παξάγνληαη.
22. Τν παξαθάηω ζρήκα δείρλεη δηαθνξεηηθέο δηαζπάζεηο κηαο αξρηθά
δηεγεξκέλεο θαηάζηαζεο ηνπ ππξήλα 164
67Ho ε νπνία δηαζπάηαη θαηά
δηάθνξνπο ηξόπνπο:
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
γ. Γηα όπνηεο από απηέο είλαη δηαζπάζεηο β ζπκπιεξώζηε ηηο αληίζηνηρεο
αληηδξάζεηο.

12. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
29. Με ηα ζύκβνια m1, m2, m3, θαη m4 ζπκβνιίδνπκε αληίζηνηρα: ηε
κάδα ελόο ππξήλα Α πνπ πθίζηαηαη απζόξκεηε ζράζε, ην άζξνηζκα
ηωλ καδώλ ηωλ ππξήλωλ πνπ παξάγνληαη από ηε ζράζε ηνπ Α, ην
άζξνηζκα ηωλ καδώλ δύν άιιωλ ππξήλωλ πνπ ζπληήθνληαη, θαη
ηέινο ηε κάδα ηνπ ππξήλα πνπ παξάγεηαη από ηε ζύληεμε ηωλ
πξνεγνπκέλωλ. Πνηα από ηηο παξαθάηω πξνηάζεηο είλαη ζωζηή;
α. m1 > m2 θαη m3 > m4
β. m1 = m2 θαη m3 = m4
γ. m1 < m2 θαη m3 < m4
δ. m1 > m2 θαη m3 < m4

13. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
30. Δίλεηαη όηη ε ηζνδύλακε ελέξγεηα ηεο κάδαο εξεκίαο ελόο
ειεθηξνλίνπ ή ελόο πνδηηξνλίνπ είλαη 0,51MeV. Πνηα από ηηο παξαθάηω
ελέξγεηεο ελόο θωηνλίνπ είλαη ηθαλή λα δώζεη έλα δεύγνο ειεθηξνλίνπ -
πνδηηξνλίνπ.
α. 0,51MeV
β. 1,02MeV
γ. 0,12MeV
δ. 1MeV