1. 1
ΕΝΟΤΗΤΑ 14Β
Ομόρριζα του νέμω
Τάξη: Β΄ γυμνασίου
Μάθημα: Αρχαία Ελληνική Γλώσσα
Εμπλεκόμενες περιοχές: Πληροφορική, Αρχαία Ελληνικά
Στόχοι: Οι μαθητές καλούνται:
Γνωστικοί:
• Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με την οικογένεια του ρ. νέμω τόσο στην Αρχαία όσο και στη Νέα Ελληνική,
αντιλαμβανόμενοι τη συνέχεια της γλώσσας και σε επίπεδο λεξιλογικό.
• Να εντάξουν την οικογένεια αυτή των λέξεων σε μικρά κειμενικά περιβάλλοντα υπό μορφή ασκήσεων που θα
τους δοθούν.
Παιδαγωγικοί:
• Να εξασκηθούν στην ομαδοσυνεργατική και διερευνητική μέθοδο εργασίας και στον επαγωγικό τρόπο απόκτησης
της νέας γνώσης.
• Να αναπτύξουν μέσω της βιωματικής μάθησης δεξιότητες όπως η αυτενέργεια, η πρωτοβουλία, η οξυμμένη κρίση
και η σύνδεση του σημαινόμενου με το σημαίνον, του περιεχομένου με τη μορφή.
Τεχνογραμματισμός:
• Να εξασκηθούν στη χρήση ηλεκτρονικών λεξικών και σώματα κειμένων.
• Να εξοικειωθούν με την έννοια της αυτοαξιολόγησης και της αξιολόγησης που γίνεται με τις ασκήσεις σε
περιβάλλον Hot Potatoes, η οποία τους ωθεί στην αυτοκριτική και την αυτοβελτίωση.
Διδακτικό υλικό: Internet, Ηοt potatoes, διδακτικό εγχειρίδιο, Hλεκτρονικά λεξικά.
Διάρκεια: 1-2 διδακτικές ώρες
Οργάνωση τάξης: Η τάξη χωρίζεται σε 4 ομάδες των 4-5 μαθητών ανάμεικτης γενικής επίδοσης, με στόχο οι λιγότερο
δυνατοί μαθητές να βοηθούνται από τους πιο δυνατούς. Ορίζονται συγχρόνως και οι ρόλοι των μελών π.χ. ο χειριστής
του Η/Υ, το άτομο που θα κρατά σημειώσεις, ο εκπρόσωπος κ.τ.λ..
Υλικοτεχνική υποδομή: Εργαστήριο η/υ ή λαπ-τοπ.
Φύλλα εργασίας: Οι ομάδες απαντούν στις ασκήσεις σε περιβάλλον Hot Potatoes.
Περιγραφή: Α. Αφόρμηση: Οι μαθητές καλούνται αρχικά να μπουν στην Πύλη της Ελληνικής Γλώσσας (www.greek-
language.gr), στην ενότητα Νέα Ελληνική: Εργαλεία: Ηλεκτρονικά λεξικά: ΛΚΝ: Σύνθετη αναζήτηση, να
πληκτρολογήσουν νεμ* και στο πεδίο Ετυμολογία αρχ%. Τα αποτελέσματα που θα περιλαμβάνονται θα είναι λήμματα
που ξεκινούν απ’ το νεμ- και θα έχουν αρχαία ετυμολογία (εικ. 2). Το νεμ* μπορούν να το πληκτρολογήσουν και στα
σώματα κειμένων, απ’ όπου θα δουν τα αρχικά αποτελέσματα σε κειμενικά περιβάλλοντα (εικ. 1).
Εικόνα 1
ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ Β. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ-ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ (ΠΕ 2)

2. 2
Εικόνα 2
Έπειτα, δοκιμάζουν το ίδιο για το νομ- (ετεροιωμένο θέμα του νεμ-) με κάποια απ’ τα παρακάτω αποτελέσματα
(εικ. 3, 4).
Εικόνα 3
Εικόνα 4
Φυσικά τα αποτελέσματα αριθμούν αρκετές δεκάδες, αλλά ενδεικτικά είναι εύκολο να επιλέξουν μερικά και να
τα μελετήσουν σε επίπεδο μικροκειμένου (περιόδου). Με τον τρόπο αυτό θα ανακαλύψουν συγκεντρωτικά οι μαθητές
το ευρύ πεδίο της λεξιλογικής οικογένειας του νέμω. Φυσικά οι δοκιμές μπορούν να συνεχιστούν και με άλλα ομόρριζα
του νέμω, όπως *νομ* ή *νεμ*, απ’ όπου οι μαθητές θα κληθούν να επιλέξουν ως φυσικοί ομιλητές ποια ανήκουν σ’
αυτήν την οικογένεια λέξεων και ποια όχι.
Στη συνέχεια, οι ομάδες αναζητούν στο ΛΚΝ τη σημασία των άγνωστων λέξεων απ’ το λεξιλογικό πίνακα του
βιβλίου, που απ’ την αρχή τους έχουν ανατεθεί, και τις ανακοινώνουν στην τάξη οι ορισμένοι απ’ την αρχή εκπρόσωποί
τους.
ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ Β. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ-ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ (ΠΕ 2)

3. 3
Β. Τέλος, ακολουθεί η επίλυση των ασκήσεων σε περιβάλλον hot potatoes, όπου αξιολογείται ο βαθμός εμπέδωσης
των νέων λέξεων.
Ο καθηγητής σιωπηρά επιβλέπει την προσπάθεια των μαθητών εντός της τάξης, επεμβαίνει ενισχυτικά και
καθοδηγητικά και επιλύει σχετικές με πρακτικές απορίες ως προς το χειρισμό του περιβάλλοντος hot potatoes των
μαθητών.
Η αξιολόγηση γίνεται επί τοις εκατό αυτόματα από το ίδιο το περιβάλλον εργασίας των ασκήσεων και ο έλεγχος
της εμπέδωσης ολοκληρώνεται με την τελευταία άσκηση για το σπίτι.
ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ Β. ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ-ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ (ΠΕ 2)