Παρουσίαση των Περσικών Πολέμων, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για διδασκαλία της συγκεκριμένης ενότητας στην Δ΄ Δημοτικού ή ως επανάληψη της ενότητας αυτής.
27. Το κείμενο βασίστηκε στην « Αρχαία Ελληνική Ιστορία » του Ulrich Wilken, εκδ. Παπαζήση, 1976
28. Ο Αλέξανδρος ξεκινά με τους μισούς από τους στρατιώτες που διέθετε η Μακεδονία και Έλληνες της νότιας Ελλάδας, γιατί δυσπιστεί απέναντί τους. Ο στρατός που του άφησε ο πατέρας του ήταν ο καλύτερος του κόσμου. Εξαιρετικά επικίνδυνη όμως ήταν η ποσοτική και ποιοτική υπεροχή του περσικού ναυτικού, καθώς ο Μ. Βασιλεύς διαθέτει το ναυτικό των Φοινίκων και των Κυπρίων ( 400 πλοία), ενώ ο ίδιος μπορούσε να παρατάξει μόνο 160 πλοία και αυτά επανδρωμένα με Έλληνες που από πολιτική άποψη δεν ήταν καθόλου σίγουροι.
29. H περσική αυτοκρατορία στηρίζει την ισχύ της στους Έλληνες μισθοφόρους και τους αξιωματικούς από τους οποίους διακρίνονται οι Ρόδιοι αδελφοί Μέντωρ και Μέμνων, στις δυνάμεις των Περσών αλλά και στις στρατιωτικές δυνάμεις άλλων εθνοτήτων της αυτοκρατορίας, κυρίως τους πολεμικούς Ιρανίους. Οι τεράστιοι αριθμοί των περσικών στρατευμάτων που δίνονται είναι υπερβολικοί, το βέβαιο είναι πως ο Αλέξανδρος αντιμετώπιζε πάντα σημαντικά ανώτερες αριθμητικά δυνάμεις. Το πρόβλημα ήταν κατά πόσο θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν οι δυνάμεις αυτές στον κατάλληλο τόπο και χρόνο, αν λάβει κανείς υπόψη τις τεράστιες αποστάσεις και το πολύ λίγο ανεπτυγμένο σύστημα στρατολογίας.
30. M ετά τη δολοφονία του Φιλίππου το 336 π.Χ. , ο Αλέξανδρος αναγνωρίζεται από τη συμμαχία της Κορίνθου "στρατηγός αυτοκράτωρ" της πανελλήνιας εκδικητικής εκστρατείας κατά των Περσών, την οποία ξεκινά αφού εξασφαλίσει τα νώτα του ( βόρεια Θρακικά φύλα) και αφού καταστείλει την εξέγερση των νοτίων Ελλήνων με επικεφαλής τη Θήβα, η οποία καταστρέφεται για παραδειγματισμό μετά από εισήγηση των συμμάχων.
31. Την άνοιξη του 334 π.Χ. ήλθε επικεφαλής του στρατού του στον Ελλήσποντο. Ενώ ο Αλέξανδρος προχωρούσε , οι σατράπες απέρριψαν υπερήφανα το μεγαλοφυές σχέδιο του Μέμνονος να παρασύρουν τον Αλέξανδρο στη Μ. Ασία ( που θα λεηλατούσαν προηγουμένως για να του κάνουν αδύνατο τον ανεφοδιασμό) και να μεταφέρουν στο μεταξύ τον πόλεμο στην Ελλάδα. Οι σατράπες περίμεναν τον Αλέξανδρο στον Γρανικό ποταμό, έχοντας μάλιστα παρατάξει τον στρατό τους κατά εντελώς ακατάλληλο τρόπο, έτσι ώστε τελικά οι Έλληνες μισθοφόροι – τους οποίους παρέταξαν πολύ πίσω – να μην πάρουν τελικά μέρος στην αποφασιστική μάχη.
32. Ο Αλέξανδρος ελευθέρωσε τις ελληνικές πόλεις των παραλίων της Μ. Ασίας, επανέκτησαν την αυτονομία και το δημοκρατικό τους πολίτευμα, επειδή όμως δεν ενσωματώθηκαν στην Κορινθιακή συμμαχία ανήκαν στην σχηματιζόμενη σιγά σιγά ασιατική αυτοκρατορία του Αλέξανδρου. Στην Μίλητο και στην Αλικαρνασσό, όπου οργάνωνε την αντίσταση ο Μέμνων, αναγκάστηκε να διεξαγάγει σκληρότερους αγώνες.
33. Το 334/3 π.Χ. ήρθε στο Γόρδιον, την παλιά φρυγική πρωτεύουσα, για να περάσει το χειμώνα και μπορούσε πλέον να θεωρεί τον εαυτό του κύριο ολόκληρης της πρόσω Ασίας.
34. Στο μεταξύ ο Μέμνων ( ο μοναδικός μεγαλοφυής αντίπαλος του Αλέξανδρου) αναλαμβάνει την αρχηγία του στόλου και επιχειρεί να μεταφέρει τον πόλεμο στην Ελλάδα· η δραστηριότητά του αυτή προκαλεί ανησυχία στον Αλέξανδρο, όμως ο αιφνίδιος θάνατός του οδηγεί στην οριστική εγκατάλειψη του σχεδίου αυτού.
35. Την άνοιξη του 333 π/Χ. έφυγε από το Γόρδιον και περνώντας την Άγκυρα προχώρησε προς το όρος Ταύρος στην Κιλικία· κατέλαβε τη διάβαση και έγινε κύριος της Ταρσού. Εκεί αρρώστησε και διέκοψε για αρκετό διάστημα την εκστρατεία. Στο μεταξύ ο Δαρείος είχε συγκεντρώσει πολυάριθμο στρατό και επιβλητικές εφοδιοπομπές, περίμενε την έλευση του Αλέξανδρου πίσω από το όρος Άμανος· η επιχείρηση του Αλέξανδρου στην Κιλικία τον οδήγησε στη σκέψη πως δεν θα τολμούσε να έλθει εναντίον του , γι αυτό κατευθύνθηκε, περνώντας τον Άμανο προς Β. , θέλοντας να βρει τον ίδιο τον Αλέξανδρο στην Κιλικία. T ελικά, οι δυο αντίπαλοι είχαν προχωρήσει ο ένας παράλληλα προς τον άλλον, χωρίς να το καταλάβουν· μόλις ο Δαρείος το πληροφορήθηκε στράφηκε για να τον συναντήσει. Η συνάντηση των δυο στρατών έγινε στην Ισσό. Αποφασιστική σημασία για την έκβαση της μάχης είχε το γεγονός ότι ο Δαρείος, που βρισκόταν στο κέντρο πάνω στο πολεμικό του άρμα, κατά την έφοδο του Αλεξάνδρου, ετράπη σε φυγή και άφησε το στρατό του χωρίς ηγεσία. Ο Αλέξανδρος μπόρεσε να τον καταδιώξει μόνο αφού ο εχθρός νικήθηκε· έτσι διέφυγε ο Δαρείος, μολονότι ο Αλέξανδρος συνέχισε να τον καταδιώκει μέχρις ότου άρχισε να νυχτώνει. Στον νικητή όμως περιήλθαν τα γυναικεία μέλη της βασιλικής οικογένειας.
36. Στη συνέχεια ο Αλέξανδρος προχωρεί προς τη Φοινίκη ( και μετά προς την Αίγυπτο) , προκειμένου να καταλάβει τις παραλιακές περιοχές ώστε να μπορέσει να εισβάλει ανενόχλητος στην Ασία. Στην πορεία του αυτή σοβαρή αντίσταση συναντά στην Τύρο, την οποία – αφού χρησιμοποίησε όλα τα μέσα πολιορκητικής τέχνης – κατέλαβε την πόλη με έφοδο. Ο αποκλεισμός της έγινε δυνατός, μόνο χάρη στο γεγονός ότι τα φοινικικά και κυπριακά πλοία αυτομόλησαν στον Αλέξανδρο.
37. Στην Αίγυπτο οι περσικές δυνάμεις κατοχής παραδόθηκαν άνευ όρων και ο Αλέξανδρος κέρδισε τη συμπάθεια των Αιγυπτίων κυρίως χάρη στη θρησκευτική ανεκτικότητα.
38. Από την Αίγυπτο την άνοιξη του 331π. Χ. εισβάλει, επί τέλους, στο εσωτερικό της Ασίας.
39. Στα Γαυγάμηλα συγκεντρώνει από τις ανατολικές επαρχίες έναν τεράστιο σε όγκο στρατό. Είχε τοποθετήσει προ του μετώπου του 200 δρεπανηφόρα άρματα και 15 ινδικούς ελέφαντες για προφύλαξη, που δεν ωφέλησαν όμως εξαιτίας των ελιγμών που έκανε ο Αλέξανδρος. Η μάχη αυτή είναι τη τελευταία που διεξάγει με την τακτική της λοξής φάλαγγας καθώς έχει να αντιμετωπίσει μεγάλες σε αριθμό στρατιωτικές δυνάμεις. Στη μάχη νικά ο Αλέξανδρος και καταδιώκει τον Δαρείο ως τα Άρβηλα, σε απόσταση 600 σταδίων῾ ωστόσο η απόσταση ήταν πολύ μεγάλη. Παρά το άγριο κυνηγητό – από την κόπωση βρήκαν το θάνατο πολλές εκατοντάδες άλογα του Αλέξανδρου – ο Δαρείος διέφυγε στη Μηδία.
40. Στη Βαβυλώνα διορίζει Πέρση σατράπη, πράγμα που στο εξής θα κάνει συχνά στην Ανατολή. Στους Πέρσες σατράπες δίνει μόνο πολιτική εξουσία.
42. Η Περσέπολη ήταν ο τόπος καταγωγής των Αχαιμενιδών· πυρπολεί τα ανάκτορα – συμβολική ενέργεια, με αυτήν εκδικείται για τα ανοσιουργήματα που διέπραξε ο Ξέρξης.
43. Στα Εκβάτανα απολύει τα στρατιωτικά τμήματα που προέρχονταν από την νότια Ελλάδα· η πανελλήνια εκδικητική εκστρατεία τελειώνει.
44. Τα τρία χρόνια που πολέμησε στο Ιράν ήταν τα δυσκολότερα του πολέμου καθώς τα Ιρανικά φύλα διακρίνονταν για την εξαιρετική πολεμική τους ικανότητα, πράγμα που υπογραμμίζει τις στρατηγικές του ικανότητες, χάρη στις οποίες- αφού αναδιοργάνωσε το στρατό -- μπόρεσε να αντιμετωπίσει σε άγνωστο έδαφος τον "κλεφτοπόλεμο" των Ιρανών. H κατοχή των κατακτημένων περιοχών εξασφαλίστηκε με τις πόλεις που ιδρύθηκαν ( Αλεξάνδρειαι ) στις οποίες τοποθετήθηκαν ισχυρές φρουρές. Μερικές από αυτές κτίστηκαν σε τόσο σημαντικές από συγκοινωνιακή άποψη θέσεις, ώστε ακμάζουν και σήμερα, όπως η Χεράτη και η Κανδαχάρη στο Αφγανιστάν και η Χοντζένδη ( Αλεξάνδρεια η εσχάτη )
45.
46. To 326 π.Χ. δίνει την τελευταία μάχη στον ποταμό Υδάσπη εναντίον του Πώρου. Σε ανάμνηση της μάχης αυτής, ιδρύθηκε κατ εντολή του Αλέξανδρου από τον στρατηγό του Κρατερό, η πόλη Νίκαια, όπως και η Βουκεφάλεια. Προχωρεί προς τον Ύφαση όπου μαθαίνει για τον Γάγγη ποταμό· αποφασίζει να καταλάβει τη χώρα του Γάγγη και να φθάσει στον Ωκεανό. Όταν όμως αποκάλυψε το σχέδιό του στο στρατό του, συνάντησε την άκαμπτη αντίστασή τους – αρνήθηκαν να προχωρήσουν.
47. Πλέοντας ο στόλος με τον Νέαρχο από τις εκβολές του Ινδού στα δυτικά, κατά μήκος της παραλίας, θα έβρισκε το δρόμο προς τον Τίγρη και τον Ευφράτη. Παράλληλα θα εξέταζε εάν ήταν κατάλληλη η παραλία για την ίδρυση λιμένων και οικισμών. Ένα μέρος με επικεφαλής τον Αλέξανδρο, επιστρέφει δια ξηράς σε μικρή απόσταση από την παραλία για να κατασκευάσει αποθήκες τροφίμων και πηγάδια για τα πληρώματα του Νέαρχου. Στο πρώτο μέρος της η πορεία στην άνυδρη αμμώδη έρημο της Γεδρωσίας ( Βελουχιστάν) ήταν εξαιρετικά επίπονη και στοίχισε τη ζωή σε πολλούς στρατιώτες του Αλέξανδρου. Το άλλο τμήμα, υπό την ηγεσία του Κρατερού, επέστρεφε δια μέσου της Αραχωσίας.