Kham chan thuong nguc

1. BS TRẦN ĐỨC THÁI
ĐẠI HỌC BUÔN MA THUỘT
KHÁM
CHẤN THƯƠNG NGỰC
Chest trauma examination

2. NHẮC LẠI
GIẢI PHẪU
LỒNG NGỰC

3. SINH LÝ HÔ HẤP
Ngực nở ra
Cơ hoành
hạ xuống
Phổi nở
theo
Không khí
tự đi vào
phổi
Giảm
áp xuất
phế nang
SINH LÝ THỞ VÀO SINH LÝ THỞ RA
Ngực xẹp
xuống
Cơ hoành đẩy
lên
Phổi xẹp
theo
Không khí
tự đi ra khỏi
phổi
Tăng áp xuất
phế nang

4. Thở vào
và
Thở ra
(Video)

5. ĐẠI CƯƠNG
VẾT THƯƠNG
NGỰC HỞ
CHẤN THƯƠNG
NGỰC KÍN

6. CHẤN THƯƠNG NGỰC KÍN
Chấn thương không làm thông
khoang màng phổi với môi
trường bên ngoài
Cấp cứu ngoại khoa
Tuổi thường gặp 20-50
Nam giới chiếm 85%-90%
Nguyên nhân
 TNGT*TNLĐ
 TNSH*TNTT
Chấn thương vào bộ máy
tuần hoàn-hô hấp nên rất nặng
Tử vong cao

7. blunt chest trauma

8. VẾT THƯƠNG NGỰC HỞ
Vết thương làm thông khoang
màng phổi với môi trường
bên ngoài
Cấp cứu ngoại khoa
Tuổi thường gặp 20-40
Nam giới chiếm >90%
Nguyên nhân
 TNSH
 Vết thương bạch binh
 Vết thương hỏa khí
Vết thương vào phổi, tim,
MM lớn gây suy hô hấp, chảy
máu nhiều Tử vong cao

9. Vết thương tim

11. NGUY CƠ CỦA
CHẤN THƯƠNG NGỰC KÍN&
VẾT THƯƠNG NGỰC HỞ
HÔ HẤP
Thông khí phổi bị cản trở
do:
 BN đau, không giám: Ho,
thở sâu, khạc đờm
 Tổn thương nặng ở thành
ngực
 Tràn khí, tràn máu màng
phổiép nhu mô phổi
 Tăng tiết dịchỨ đọng
phế quản
TUẦN HOÀN
Thay đổi lưu lượng tim
do:
 Giảm lưu lượng tuần
hoàn
 Tim và MM lớn bị
chèn ép
 Thương tổn tim&MM

13. CÁCH KHÁM BỆNH NHÂN
CHẤN THƯƠNG NGỰC
TUẦN TỰ
NHANH
CHÓNG
GỌN GÀNG
ĐÁNH GIÁ CHÍNH XÁC
XỬ TRÍ KỊP THỜI

14. NGUYÊN TẮC CHUNG
KHÁM LỒNG NGỰC
 Chấn thương kín/ hở
 Thương tổn thành ngực
 Thương tổn hô hấp
 Thương tổn tim mạch
KHÁM TOÀN THÂN
 Sọ não-Cột sống
 Bụng-Tiết niệu
 Hệ vận động
Nếu điều kiện BN cho phép
 X-quang, Siêu âm, CT-Scan
 XN cơ bản
 Chức năng hô hấp
 Chức năng tuần hoàn

15. HỎI BỆNH
TRỰC TIẾP BỆNH NHÂN
NGƯỜI NHÀ/NGƯỜI
ĐƯA BN ĐẾN BV
 Thời gian và hoàn cảnh xẩy ra chấn thương
 Cơ chế chấn thương
 Tình hình sơ cứu trước khi đến bệnh viện

16. QUAN SÁT BỆNH NHÂN
TỔNG TRẠNG CHUNG
 Choáng hay không?
 Tỉnh hay mê?
 Nằm yên hay giẫy giụa?
 Khó thở? Cánh mũi phập
phồng?
 Thở bình thường hay
nhanh?
 Thở khò khè? Co kéo
xương ức?
 Da hồng hào hay tái nhợt?
 Môi và các đầu chi tím tái?
 Toát mồ hôi lạnh?
QUAN SÁT
LỒNG NGỰC
 Lồng ngực có biến
dạng không?
 Có vết thương ngực
hở?
 Có thở phì phò tại vết
thương không?
 Có mảng sườn di động
không?
 Có thương tổn tim&
MM lớn?

17. Thở phì phò trong vết
thương ngực hở?
 Vết thương làm thông
khoan màng phổi với
môi trường bên ngoài
 Trong kỳ thở vào, KK
qua lỗ hở đi vào khoang
màng phổi
 Trong kỳ thở ra, KK theo
lỗ hở đi ra môi trường
bên ngoài
 Tại vị trí VT có bọt khí
và âm thanh phì phò Vết thương ngực hở

18. Không khí
TRÀNG KHÍ MÀNG PHỔI

19. Mảng sườn di động
là gì?
 Gãy 3 xương sườn
liên tiếp trở lên
 Mỗi xương sườn gãy
hai đầu
 Mảng sườn hoạt động
ngược với lồng ngực
Mảng sườn đi động
CT Scan lồng ngực
Tái tạo hình xương
lồng ngực

20. Thở phì phò tại
vết thương ngực hở
Mảng sườn di động
Hô hấp đảo ngược Lắc lư trung thất
SUY HÔ HẤP

21. HÔ HẤP
ĐẢO NGƯỢC
Kỳ thở vào: Lồng ngực nở raKK từ bên ngoài áp lực
cao vào khoang màng phổi xẹp phổiđẩy KK cặn
qua phổi lành
Kỳ thở ra: Lồng ngực xẹp KK khoang màng phổi đi
đẩy ra ngoài phổi nở  hít một phần KK cặn bên phổi
lành sang phổi xẹp
Hiện tượng luẩn quẩn của KK cặn này (nhiều CO2) đi
qua đi về giữa 2 phổi làm cho thiếu Oxy nghiêm trọng

22. TRUNG THẤT
LẮC LƯ
Kỳ thở vào: Lồng ngực nở ra KK từ bên ngoài áp
lực cao vào khoang màng phổi trung thất hút về bên
phổi lành có áp lực âm
Kỳ thở ra: Lồng ngực xẹp KK khoang màng phổi
đi đẩy ra ngoài trung thất bị hút về bên phổi bệnh
Hiện tượng di chuyển qua/về này gọi là trung thất lắc
lư

23. HÔ HẤP
ĐẢO NGƯỢC
Kỳ thở vào: Lồng ngực nở raMSDĐ bị kéo vào
xẹp phổiđẩy KK cặn qua phổi lành
Kỳ thở ra : Lồng ngực xẹp MSDĐ đẩy ra phổi
nở  hít một phần KK cặn bên phổi lành sang phổi
xẹp
Hiện tượng luẩn quẩn của KK cặn này (nhiều CO2)
đi qua đi về giữa 2 phổi làm cho thiếu Oxy nghiêm
trọng

24. TRUNG THẤT
LẮC LƯ
Kỳ thở vào: Lồng ngực nở ra MSDĐ bị kéo vào
trung thất hút về bên phổi lành có áp lực âm
Kỳ thở ra: Lồng ngực xẹp MSDĐ bị đẩy ra phổi
nở  trung thất về bên phổi bệnh
Hiện tượng di chuyển qua về này gọi là trung thất lắc
lư

25. Mảng sườn
di động
(VIDEO)
Gãy sụn
sườn 2 bên
xương ức

26. Mảng sườn
di động
 Mỗi xương sườn gãy 2 đoạn
 Tối thiểu gãy 3 xương sườn liên tiếp
(VIDEO)

27. GÃY XƯƠNG SƯỜN
CƠ CHẾ CHẤN THƯƠNG
Trực tiếp hoặc gián tiếp
GIẢI PHẪU BÊNH
 Gãy 1 xươngNhiều xương
 Gãy 1 vị  nhiều vị trí
 Gãy cung trước/Cung bên
/cung sau
 Gãy xương ức
KHÁM LÂM SÀNG
 Đau: BN đau không
giám thở, không giám ho
 Sờ dọc theo xương
sườn điểm đau chói
 Áp cả bàn tay vào vùng
gãy, BN thở, có thể cảm
giác tiếng lục cục của x.
gãy
CẬN LÂM SÀNG
X-quang, CT-Scan Gãy xương sườn

28. R
R
Trước-Sau+++; Nghiêng; Xiêng P/T

29. Vị trí gãy xương
Trên film X-Ray

30. CT-SCAN LỒNG NGỰC
(film tái cấu trúc)
TÁI TẠO
XƯƠNG SƯỜN

31. Rib fractures
Chest CT Scan
reconstruction
R
Chest CT Scan

32. CT-Scan
(Video)

33. CƠ CHẾ
CHẤN THƯƠNG
Gãy xương sườn
Chọc thủng màng phổi
thành
Chọc thủng màng phổi
tạng
Rách phế nang
KK thoát ra:
 Tràn khí màng phổi
 Tràn khí dưới da
KHÁM LÂM SÀNG
 Sờ/Nghe: Tiếng lép
bép dưới tay
 Ấn: Lõm, không
đau
 Gõ: Tiếng lộp bộp
CẬN LÂM SÀNG
X-quang, CT-Scan Tràn khí dưới da
TRÀN KHÍ DƯỚI DA
Subcutaneous Emphyema

34. X-QUANG
Màu đen của không khí
dưới da
CT-Scan
Màu đen của không khí
dưới da

35. Subcutaneous Emphyema

37. CƠ CHẾ
CHẤN THƯƠNG
Vết thương ngực hở
CT ngực kín/Rách phế
nang, nhu mô phổi, rách
phế quản
Khí vào khoang màng
phổi
Đẩy trung thất
KHÁM LÂM SÀNG
Cơ năng: Suy hô hấp
Thực thể:
 Nghe: Rì rào phế
nang giảm
 Sờ: Rung thanh giảm
 Gõ: Vang, như gõ trên
cái trống
CẬN LÂM SÀNG
X-quang, CT-Scan, Siêu âm Tràn khí màng phổi
TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI
PNEUMOTHORAX

38. TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI

40. TRÀN KHÍ MÀNG PHỔI

41. CHEST
X-RAY
CT-SCAN

42. TRÀN MÁU MÀNG PHỔI
HEMOTHORAX

45. CT-SCAN LỒNG NGỰC

46. KHÁM LÂM SÀNG
Cơ năng: Suy hô hấp
Thực thể:
 Nge: Rì rào phế nang
giảm
 Sờ: Rung thanh giảm
 Gõ: Vang ở đỉnh
phổi/Đục ở đáy phổi
TRÀN KHÍ TRÀN MÁU MÀNG PHỔI
PNEUMOHEMOTHORAX
CƠ CHẾ
CHẤN THƯƠNG
 Thương tổn phối hợp vừa có
khí-vừa máu trong màng phổi
 Vết thương ngực hở
 CTNK/Rách phế nang, nhu
mô phổi, rách phế quản
 Khí vào khoang màng phổi
 Máu vào khoang màng phổi
Đẩy trung thất
CẬN LÂM SÀNG
X-quang, CT, SÂ Tràn khí-tràn máu màng phổi

47. X-quang
Tràn màu-tràn khí màng
phổi
( Pneumohemothorax)
Mức hơi-dịch
(Nhiều dịch)
Mức hơi-dịch
(Ít dịch)
Mức hơi dịch
nằm ngang
Mức dịch&nhu mô
Đường cong

48. X-Ray&CT Scan
Pneumohemothorax Khí
Máu
Pneumohemothorax
Blood Free Air
Lung

49. CƠ CHẾ
CHẤN THƯƠNG
Vỡ khí-phế quản
Khí thoát ra trung thất
Chèn ép tim
Chèn ép các MM lớn
KHÁM LÂM SÀNG
Khó thở dữ dội
Bạnh cổ
Các TM ở cổ nổi phồng
Tím tái
CẬN LÂM SÀNG
X-quang, CT, SÂ Tràn khí trung thất
TRÀN KHÍ TRUNG THẤT
PNEUMOMEDIASTINUM

50. Chest X ray
For
Pneumo-
mediastinum

51. Chest CT Scan
For
Pneumo-
mediastinum
Air under skin

52. CƠ CHẾ
CHẤN THƯƠNG
MM của màng tim bị
rách
Buồn tim bị thủng
Chảy máu ra màng tim
Chèn ép tim
KHÁM LÂM SÀNG
Tím tái
Các TM ở cổ nổi
phồng
Tim đập chậm, ỳ
Nghe tim không rõ
HA kẹp
CẬN LÂM SÀNG
X-ray, CT-Scan, Siêu âm tim Tràn máu màng tim
TRÀN MÁU MÀNG TIM
HEMOPERICARDIUM

53. HEMO-
PERICARDIUM

54. HEMO-
PERICARDIUM
Chèn ép tim

55. Chest X-Ray
Hemopericardium
Chiều ngang của tim
to hơn bình thường
Chest CT Scan
Hemopericardium
Máu tự do chứa trong
khoang màng tim
TIM
BÓNG TIM
Màng ngoài tim

56. SIÊU ÂM
TIM
CHÈN ÉP
TIM

57. VẾT THƯƠNG TIM
(Video)

58. VẾT THƯƠNG TIM
(video)

59. Câu 1
Trong vết thương ngực hở, hiện tượng hô hấp đảo
ngược có thể xảy ra gây nên tình trạng sinh lý
bệnh trong kỳ thở vào bên phổi bệnh như sau:
1. Lồng ngực nở ra
2. Không khí từ bên ngoài áp lực cao vào khoang
màng phổi
3. Xẹp phổi bên phổi bị thương tổn
4. Đẩy không khí cặn từ phổi lành qua phổi bệnh
A) 1&3 đúng
B) 2&4 đúng
C) 1;2;3 đúng
D) Chỉ có 4 đúng
E) 1;2;3;4 đúng

60. Câu 2
Khám lồng ngực BN trong tư thế ngồi, có thể phát
hiện những triệu chứng lâm sàng bên phổi bị tràn
khí-tràn máu màng phổi:
1. Gõ vang ở vùng đỉnh phổi
2. Sờ rung thanh giảm
3. Nghe rì rào phế nang giảm
4. Gõ đục vùng đáy phổi
A) 1&3 đúng
B) 2&4 đúng
C) 1;2;3 đúng
D) Chỉ có 4 đúng
E) 1;2;3;4 đúng

61. Câu 3
Trong hình H. CTN 1, hiện tượng hô hấp đảo
ngược có biểu hiện như sau:
1. Hình a là kỳ hít vào
2. Hình a biểu hiện tim bị kéo về bên mảng sườn
di động
3. Hình b là kỳ thở ra
4. Hình b biểu hiện tim bị đẩy về bên phổi lành
A) 1&3 đúng
B) 2&4 đúng
C) 1;2;3 đúng
D) Chỉ có 4 đúng
E) 1;2;3;4 đúng

62. Câu 4
Mảng sườn di động chỉ có thể xãy ra khi:
A) Nhiều xương sườn bị gãy một vị trí
B) Một xương sườn bị gãy nhiều vị trí
C) Gãy 2 xương sườn, mỗi xương sườn gãy 2 vị trí
D) Gãy 3 xương sườn liên tiếp trở lên, mỗi xương
sườn gãy 2 vị trí
E) Các câu đều đúng

63. Câu 5
Trên phim X quang phổi ghi nhận được các hình
ảnh sau:
1. Hai phổi bình thường
2. Khí quản bị đẩy sang phải
3. Tràn khí hai phổi
4. Tràn khí phổi trái
A) 1&3 đúng
B) 2&4 đúng
C) 1;2;3 đúng
D) Chỉ có 4 đúng
E) 1;2;3;4 đúng